COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜN DENEYİMİNİN MEMNUNİYET VE DAVRANIŞSAL NİYET ÜZERİNE ETKİSİ: ADANA LEZZET FESTİVALİ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 123 - 138, 01.04.2022

Özge Çaylak Dönmez Tuba Pehlivan

https://doi.org/10.32958/gastoria.1016294

Öz

Coğrafi işaretli ürünler, özellikleri ve ünü ile belirli bir bölgeye özgü olan ürünler olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde bireylerin coğrafi işaretli ürünlere yönelik talebinin artmasıyla birlikte birçok bölge kendine has ürünlerini tescil ettirerek maddi ve manevi değerlerini korumanın yanı sıra bölge ekonomisine de katkılar sağlamaktadır. Ziyaretçiler yaşadıkları coğrafi işaretli ürün deneyimlerinden memnun olmaları sonucunda bu durum davranışsal niyetlerini de etkilemektedir. Bu araştırmada coğrafi işaretli ürün deneyiminin memnuniyet ve davranışsal niyet üzerine ve memnuniyetin davranışsal niyet üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda literatür incelenmiş ve literatürde yer alan çalışmalardan hareketle bir model geliştirilmiştir. Çalışma kapsamında geliştirilen modeli test edebilmek için 4-6 Ekim 2019 tarihleri arasında 3. Adana Lezzet Festivali’ne katılan ziyaretçiler arasından kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 403 kişiye yüz yüze anket uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler neticesinde coğrafi işaretli ürün deneyiminin memnuniyet ve davranışsal niyet üzerinde etkisinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

coğrafi işaretli ürün deneyimi, memnuniyet, davranışsal niyet, gastronomi festivalleri, adana lezzet festivali

Kaynakça

• Akbaba, A. ve Perihan K. (2016). Gastronomi Turizmi ve Coğrafi İşaretlemeli Ürünler. İçinde Osman Nuri Özdoğan (Ed.), Yiyecek içecek endüstrisinde trendler 2. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Akgöl, Y. (2012). Gastronomi turizmi ve Türkiye’yi ziyaret eden yabancı turistlerin gastronomi deneyimlerinin değerlendirilmesi, (Yüksek Lisans Tezi). YÖKTEZ veri tabanından erişilmiştir. (Erişim no. 322350).
• Albayrak, T. ve Caber M. (2011). Önem-performans analizi: destinasyon yönetimine dair bir örnek. Ege Akademik Bakış, 11(4) s. 627.
• Altunışık, R., Çoşkun R, Bayraktaroğlu S.ve. Yıldırım, E (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamalı, Geliştirilmiş 7. Baskı.
• Arslan, Hacer, Faruk Kalay ve Abdullah Oğrak (2011). Turist memnuniyeti: Van örneği. 12. Ulusal Turizm Kongresi. 30 Kasım-4 Aralık 2011, Akçakoca-Düzce, Bildiriler Kitabı.
• Ayazlar, R. (2015). Araştırmalarda güvenilirlik ve geçerlilik. A. Yüksel, A. Yanık ve R. Ayazlar (Edt.) Bilimsel araştırma yöntemleri: kavramlar, analizler, araştırmalar. Ankara: Seçkin.
• Arslan Ayazlar, R. ve Gün G. (2018). Yiyecek deneyiminin müşteri memnuniyeti ve davranışsal niyetine etkisi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 10(18), s. 377-397.
• Baker, D. ve Crompton, J. (2000). Quality, satisfaction and behavioral ıntentions. Annals of Tourism Research, 27(3), s.785-804.
• Balıkoğlu, A, Kılıç S. N. ve Bozok D. (2020). Duyusal deneyim memnuniyeti ve yöresel yiyecek deneyimi arasındaki ilişki ve değişkenlerin davranışsal niyet üzerindeki etkisi, Journal of Tourısm And Gastronomy Studıes, 8(2), s.1334-1361.
• Bigné, J. E., Sánchez I. ve Andreu L. (2009). The role of variety seeking in short and long run revisit ıntentions in holiday destinations. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 3(2), s.103-115.
• Bigne, J. E., Sanchez I.ve Sanchez J. (2001). Tourism ımage, evaluation variables and after purchase behaviour: ınter-relationship. Tourism Management, 22(6), s. 607-616.
• Büyüköztürk, Ş. (2019). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni, spss uygulamaları ve yorum, Pegem Akademi Yayınevi, Ankara.
• Chen, C. ve Tsai D. (2007). How destination ımage and evaluative factors affect behavioral ıntentions ?. Tourism Management, 28 (4), s. 1115-1122.
• Chi, C. ve Qu H. (2008). Examining the structural relationships of destination ımage, tourist satisfaction and destination loyalty: an ıntegrated approach. Tourism Management, 29(4), s. 624-636.
• Chon, K.-S. ve Olsen M. D. (1991). Functional and symbolic congruity approaches to consumer satisfaction/dissatisfaction in tourism. journal of the International Academy of Hospitality Research, 3, s. 2-22.
• Correia, A. vd. (2007). Modeling motivations and perceptions of portuguese tourists. Journal of Business Research, 60, s. 76–80.
• Çalışkan, O. (2013). Destinasyon rekabetçiliği ve seyahat bakımından gastronomik kimlik. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(2), s. 39-51.
• Çetin, M. vd. (2019). Gastronomi konulu festivaller: Türkiye örneği, VIII. National IV. International Eastern Mediterranean Tourism Symposium, 19-20 April 2019 Anamur/ Mersin / Turkey.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Della C., Sciarelli, V. Cascella M.ve Giovanna D. G. (2015). Customer satisfaction in tourist destination: The case of tourism offer in the city of Naples. Journal of Investment and Management, 4(1), 39-50.
• Demir, Ş. Ş. ve Kozak M. (2011). Turizmde tüketici davranışları modelini oluşturan aşamalar arasındaki ilişki. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 22(1), s. 19-34.
• Demir, Ş. Ş. vd. (2014). Modelling consumer behavior: an essay with domestic tourists in Turkey. Journal of Travel & Tourism Marketing, 31(3), s. 303-312.
• Engel, J. F. vd. (1993). Consumer Behavior. International Edition. Orlando: The Dryden Press,.
• Erdem, Ö. vd. (2017). Yöresel yemeklerin bölge restoranlarında kullanılma durumu: Mengen örneği. 1st International Sustainable Tourism Congress / November 23-25, 2017 / Kastamonu-Turkey, s. 18-33.
• Getz, D. (2008). Event tourism: definition, evolution, and research. Tourism Management, 29, s. 403-428.
• Gülen, M. (2017). Gastronomi turizm potansiyeli ve geliştirilmesi kapsamında Afyonkarahisar ilinin değerlendirilmesi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 31–42.
• Gündeğer, M. (2014). Coğrafi işaretlerin bölgesel turizm gelişimindeki önemi: Çanakkale ili örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. Çanakkale.
• Gürbüz, S. ve Faruk Ş. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Horng, J. S. vd. (2012). Culinary tourism strategic development: an Asia-Pacific perspective. International Journal of Tourism Research, 14(1), s. 40–55.
• Huang, J. Z. vd. (2010). A model of community based festival ımage. International Journal of Hospitality Management, 29(2), s. 254-260.
• Hui, T. K. vd. (2007). Tourists’ satisfaction, recommendation and revisiting Singapore.. Tourism Management, 28(4), s. 965-975.
• Hussain, Z. vd.(2012). Enhancing the cultural tourism experience through gastronomy in the maltives. Journal of Tourism Challenges and Trends, 5(2), s. 71-84.
• Ignatov, E. ve Smith S. (2006). Segmenting Canadian culinary tourists. Current Issues in Tourism, 9(3), s. 235–255.
• İslamoğlu, A. H. ve Alnıaçık Ü. (2019). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Jang, S. ve Feng R. (2007). Temporal destination revisit ıntention: the effects of novelty seeking and satisfaction. Tourism Management, 28(2), s. 580-590.
• Jung, T. vd. (2015). Influence of festival attribute qualities on slow food tourists’ experience, satisfaction level and revisit intention. Journal of Vacation Marketing, 21(3), s. 277–288. doi:10.1177/1356766715571389
• Kalaycı, Ş. (2017). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Dinamik Akademi. Kılıç, B. (2011). Destinasyon ziyaretçilerinin sosyo-demografik özelliklerinin sadakat eğilimleri üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 239-252.
• Kivela, J. ve Crotts J. C. (2006). Tourism and gastronomy: gastronomy’s ınfluence on how tourists experience a destination. Journal of Hospitality and Tourism Research, 30(3), s. 354-377.
• Kodaş, D. (2018). Gastronomi deneyimi, gastronomi motivasyonu, destinasyon tatmini ve destinasyon marka denkliği ilişkisi: Gaziantep örneği. (Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kodaş, D. ve Dikici E. (2012). Ahlat kırsal bölgesinde gastronomi turizminin muhtemel toplumsal etkileri üzerine nitel bir çalışma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), s. 51-68.
• Korzay, M. ve Alvarez M. D. (2005). Satisfaction and dissatisfaction of Japanese tourists in Turkey. Anatolia, 16(2), s. 176-193.
• Kozak, M. (2017). Bilimsel araştırma: tasarım, yazım ve yayım teknikleri, 3. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Lee, I. ve Arcodia C. (2011). The role of regional food festivals for destination branding. International Journal of Tourism Research. 13(4), s. 355-367.
• Markovic, S., Dorcic J. ve Krnetic M. (2015). Visitor satisfaction and loyalty measurement of a local food festival: application of festperf scale. Tourism in Southern and Eastern Europe 3: 183-196.
• McDowall, S. ve Ma E. (2010). An analysis of tourists' evaluation of Bangkok's Performance, their satisfaction, and destination loyalty: comparing international versus domestic thai tourists. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 11(4), s. 260-282.
• Mercan, Ş. O. ve Üzülmez M. (2014). Coğrafi işaretlerin bölgesel turizm gelişimdeki önemi: Çanakkale ili örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 67-94.
• Özdemir, B. B. (2018). Destinasyon marka denkliği ve satın alma sonrası eğilimler etkisi ve bir araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Özsoy, T. ve Madran C. (2014). Yerel ürünlerin pazarlanmasında katma değer yaratan coğrafi işaretleme. 19. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kongresi Bildiri Kitabı. Gaziantep Üniversitesi. Gaziantep.
• Petrick, J. F. vd. (2001). An examination of the determinants of entertainment vacationers’ ıntentions to revisit. Journal of Travel Research, 40(1), s. 41-48.
• Pizam, A. ve Ellis T. (1999). Customer satisfaction and ıts measurement in hospitality enterprises. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 11(7), s. 326-339.
• Remmington, M. ve Yüksel A. (1998). Tourist satisfaction and food service experience: results and ımplications of an empirical ınvstigation. Anatolia, 9(1), s.37–57.
• Scarpato, R. (2002) Sustainable Gastronomy as a Tourist Products. In A. Hjalager & G. Richards, G. (Eds.), Tourism and gastronomy. London-New York, Routledge.
• Schofield, P. ve Thompson K. (2007). Visitor motivation, satisfaction and behavioural ıntention: the 2005 Naadam festival, Ulaanbaatar’’. International Journal of Tourism Research, 9(5), s. 329-344.
• Smith, S. ve Xiao H. (2008). Culinary tourism supply chains: preliminary examination. Journal of Travel Research, 46(3), s. 289–299.
• Seçilmiş, C. (2012). Termal turizm destinasyonlarından duyulan memnuniyet düzeyinin tekrar ziyaret niyetine etkisi: Sakarıılıca örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), s. 231-250.
• Şentürk, B. (2011). Coğrafi işaretlerin ekonomik etkileri: mikro ve makro açıdan bir değerlendirme. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Üniversitesi, Muğla.
• Tanrısever Yiğit, C. vd. (2019). Kastamonu'ya gelen kayak turistlerinin coğrafi işaretli ürün algısı. (Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
• Torlak, M. (2020). Destinasyon imajı, seyahat kalitesi, memnuniyet ve davranışsal niyet bağlamında İstanbul’un marka şehir yönetimine dair niteliksel ve niceliksel bir araştırma. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 12(1), s. 61-100.
• Türk Patent Enstitüsü, (2020), https://www.turkpatent.gov.tr (E.T.: 02.09.2020).
• Um, S. vd. (2006). Antecedents of revisit ıntention. Annals of Tourism Research, 33(4), s. 1141-1158.
• Umur, M. (2015). Destinasyon imajı ve destinasyon kişiliğinin, ziyaretçi memnuniyeti ve geleceğe yönelik ziyaretçi davranışı üzerine etkisi: Kapadokya örneği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi. Nevşehir.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2018). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi, 5. baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Yoon, Y. ve Uysal M. (2005). An examination of the effects of motivation and satisfaction on destination loyalty:a structural model. Tourism Management, 26(1), s. 45-56.
• Yüksel, Atilla vd. (2010). Destination attachment: effects on customer satisfaction and cognitive, affective and conative loyalty. Tourism Management, 31(2), s. 274-284.
• Yu, L. ve Goulden M. (2006). A comparative analysis of ınternational tourists’ satisfaction in Mongolia. Tourism Management, 27(6), 1331-1342.
• Yüncü, H. R. (2010). Sürdürülebilir turizm açısından gastronomi turizmi ve Perşembe Yaylası. 10. Aybastı-Kabataş Kurultayı, Aybastı-Kabataş Kurultayı Yayınları, No: 11. Detay Anatolia Akademik Yayıncılık.
• Zahari, Mohd Salehuddin Mohd vd. (2009). Gastronomy: an opportunity for malaysian culinary educators. International Education Studies, 2(2): 66-71.