Takım Sporlarıyla Uğraşan Elit Genç Sporcularda Boyun Eğici Davranışların Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 17 - 30, 30.06.2017

Tarkan Tuzcuoğulları Uğur Abakay

Öz

Bu çalışmanın amacı planlı ve sürekli
antrenman yapan elit genç sporcuların arasındaki farklıklıları ve benzerlikleri
ortaya koymaktır. Çalışmada, Türkiye’de gençler kategorisinde yarışan farklı
takım sporları ile uğraşan bireylerin bazı değişkenler açısından boyun eğici
davranış düzeyleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Elit genç sporcularda
branş, cinsiyet, ailenin ekonomik düzeyi, eğitim düzeyi, anne-baba eğitim
durumu, anne-baba meslekleri gibi değişkenler açısından boyun eğici davranış
özelliklerinde farklılıklar olup olmadığı incelenmiştir. Araştırma evreni,
Türkiye gençler kategorisinde yarışan Voleybol (n:38), Basketbol (n:53), Hokey
(n:65), Futbol (n:47) sporu ile uğraşan bireylerden seçilmiştir. Araştırma
verilerinin elde edilmesinde, Çalışmada Gilbert ve Allan (1994) tarafından
geliştirilen, Savaşır ve Şahin (1997) tarafından Türkçe’ye uyarlanmış, geçerlik
ve güvenirlik çalışmaları yapılan Boyun Eğici Davranışlar Ölçeği (BEDÖ)
kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerden elde edilen veriler SPSS
16.0 paket programından yararlanılarak, ikili gruplar için Independent Samples
T Testi, çoklu gruplar için One Way Anova ve Scheffe testleri kullanılmıştır.
Elde edilen veriler doğrultusunda kadınlar ile erkekler arasında (p<0.01),
16-17 yaş grubu ile 18-19 yaş grubu arasında (p<0.01), voleybolcularla
hokeyciler arasında (p<0.01), basketbolcularla hokeyciler arasında (p<0.01)
ve futbolcularla hokeyciler arasında (p<0.05) istatistiksel olarak
anlamlılık bulunmuştur. Sonuç olarak erkeklerin kadınlara göre, 18-19 yaş
grubunun 16-17 yaş grubuna göre, hokeycilerin de diğer branşlara göre boyun
eğici özelliklerinin daha düşük olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Takım Sporu, Elit Sporcu, Boyun eğici davranış

Kaynakça

• Adler A. (1985). İnsanı Anlama Sanatı. Dergah Yayınları, İstanbul.
• Atıcı A. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin boyun eğici davranışlarının Yordanması. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans tezi, 197 sayfa, İzmir
• Beştepe E, Erbek E, Saatçioğlu Ö, Özmen HA, Eradamlar N. (2010). Psikiyatrik yardım talebi olan, olmayan ve boşanma aşamasındaki çiftler arasında cinsiyet yönünden uyum, problem çözme becerisi, boyun eğici davranış ve öfke tutumunun karşılaştırılması. Nöro-Psikiyatri Arşivi Dergisi. 47/1: 15-22.
• Freedman JL, Sears DO, Carlsmith JM. (1993). Sosyal Psikoloji. İmge Kitabevi, Ankara.
• Gilbert P, Allan S. (1994). Assertiveness, submissive behaviour and social comparison. British Journal of Clinical Psychology. 33: 295-306.
• Gilbert P. (2001). Evolution and social anxiety: The role of attraction, social competition, and social hierarchies. The Psychiatric Clinics of North America. 24: 723-751.
• Hofmann S, Heinrichs G, Moscovitch DA. (2004). The nature and expression of social phobia: Toward a new classification. Clinical Psychology Review. 24: 769-797.
• Kabasakal K. (2007). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinde boyun eğici davranışlar ve şiddetle ilişkisi. Selçuk Üniversitesi, Yüksek lisans tezi. 107 sayfa, Konya.
• Kaya M, Güneş G, Kaya B, Pehlivan E. (2004). Submissive behaviors and its relationship with violence among students of medical school. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 5-10.
• Koç M, Bayraktar B, Çolak S. (2010). Üniversite öğrencilerinde boyun eğici davranışlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 28/1: 257-280.
• Korkmaz B. (2001). Psikolojik danışma ve rehberlik öğrencilerinin boyun eğici davranış ve depresyon düzeylerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi, Yüksek lisans tezi, 175 sayfa, İstanbul.
• Köktuna ZS. (2007). Çözüm odaklı kısa terapi tekniğinin alt sosyo ekonomik seviyedeki kadınların geleceğe umut ile bakabilme ve boyun eğici davranışlarına etkisinin incelenmesi. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisan tezi, 162 sayfa, İstanbul.
• Özkan İ.A, Özen A. (2008). Öğrenci hemşirelerde boyun eğici davranışlar ve benlik saygısı arasındaki ilişki. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 7/1: 53-58.
• Savaşır I, Şahin NH. (1997). Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Türk Psikologlar Derneği. 9: 100-103.
• Tekin M, Filiz K. (2008). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarının antrenörlük eğitimi ve spor yöneticiliği bölümlerinde öğrenim gören öğrencilerin umutsuzluk ve boyun eğici davranış düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 6/1: 27-37.
• Tekin M. (2010). Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının umutsuzluk ve boyun eğici davranış düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 29/3: 601–631.
• Tuzcuoğlu S, Korkmaz B. (2001). Psikolojik danışma ve rehberlik öğrencilerinin boyun eğici davranış ve depresyon düzeylerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 14: 135-152.
• Tümkaya S, Aybek B, Çelik M. (2010). Yoksul ailelerden gelen ergenlerde psikososyal bir olgu olarak umutsuzluk ve boyun eğici davranışların incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 7: 1-21.
• Tümkaya S, Çelik M, Aybek B. (2011). Lise öğrencilerinde boyun eğici davranışlar, otomatik düşünceler, umutsuzluk ve yaşam doyumunun incelenmesi. Enstitü Dergisi. 20/2.
• Yılmaz S, Çeçen E, Yılmaz E, Yurttaş M, Bayır G, Akansel N, Yıldız H. (2010). Boyun eğici davranışlarda cinsiyete göre farklılık var mı?: Hemşirelik bölümü örneği. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. Sempozyum Özel Sayısı, 342.