Türkiye’de 2015-2020 Yılları Arasında Pedagojik Alan Bilgisi ile İlgili Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 41 Sayı: 1, 379 - 413, 26.04.2021

Volkan Sayın , Şafak Uluçınar Sağır , Murat Ermiş

Öz

Eğitim değişen ve gelişen dünyayla beraber bir dönüşüm içerisindedir. Dönüşümde eğitimin uygulayıcıları olan öğretmenlerin bilgi ve yeterliliklerinin merkezinde bulunan pedagojik alan bilgilerinin (PAB) incelenmesi önemlidir. Bu nedenle çalışmada Türkiye’de 2015-2020 yılları arasında PAB ile ilgili yayınlanan lisansüstü tezler incelenerek PAB hakkında genel bir çevre oluşturup araştırmacılara rehberlik etmek amaçlanmıştır. Nitel desene sahip olan bu çalışmada, nitel bir anlayış benimsenerek meta-sentez araştırma yöntemi kullanılmıştır. İncelenen tezlere göre çalışmalarda 2018 ve 2019 yıllarında artış gösterdiği, genelde nitel desenin tercih edildiği, katılımcı olarak en çok öğretmen ve öğretmen adaylarına yer verildiği görülmüştür. Büyük çoğunluğu yüksek lisans tezi olan çalışmalarda genel veri toplama araçları dışında kavram haritası, kart gruplama haritası, çizim, yansıtıcı form ve Pap-eR gibi farklı yöntemlere de yer verilmiştir. PAB ile ilgili tezlerin en çok matematik ve fen alanında yoğunlaştığı sözel alanlarda ise pek fazla olmadığı görülmüştür. Tezlerde PAB’ın bileşenlerinden en çok öğrencileri anlama bilgisi, öğretimsel stratejiler bilgisi ve konu alan bilgisi incelenmiştir. Katılımcıların genel olarak PAB düzeylerinin istenen düzeyde olmadıkları ve bileşenlerinin etkileşim halinde olduğunu ifade edilmiştir. PAB’la ilgili sözel alanlarda daha fazla çalışma yapılabilir. Aynı zamanda araştırmacılar öğrenci ve öğretim üyelerinin katılımcı olduğu PAB bileşenlerinin ilişkisini ortaya koyacak çalışmalara yönelebilir.

Anahtar Kelimeler

Pedagojik alan bilgisi, Lisansüstü tez, Meta-sentez

Kaynakça

• An, S., Kulm, G. and Wu, Z. (2004). The pedagogical content knowledge of middle school, mathematics teachers in China and the US. Journal of Mathematics Teacher Education, 7(2), 145-172.
• Angrist, J. D. and Lavy, V. (2001). Does teacher training affect pupil learning? Evidence from matched comparisons in Jerusalem public schools. Journal of labor economics, 19(2), 343-369.
• Aydın, S., ve Boz, Y. (2012). Fen öğretmen eğitiminde pedagojik alan bilgisi araştırmalarının derlenmesi: Türkiye örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 479-505.
• Ball, D.L., Thames, M.H. and Phelps, G. (2008). Content knowledge for teaching: What makes it special? Journal of Teacher Education, 59(5), 389 –407.
• Belge-Can, H. (2019) Pedagojik alan bilgisi çalışmalarının derlenmesi: Fen bilimleri eğitimi örneği. Milli Eğitim Dergisi, 48(224), 353-380.
• Buldu, M. (2014). Öğretmen yeterlik düzeyi değerlendirmesi ve mesleki gelişim eğitimleri planlanması üzerine bir öneri. Milli Eğitim Dergisi, 44(204), 114-134.
• Carlsen, W. (1999). Domains of teacher knowledge. In Examining pedagogical content knowledge (pp. 133-144). Springer, Dordrecht.
• Carrillo-Yañez, J., Climent, N., Montes, M., Contreras, L. C., Flores-Medrano, E., Escudero-Ávila, D., et al (2018). The mathematics teacher’s specialised knowledge (MTSK) model. Research in Mathematics Education, 20(3), 236-253.
• Çelik, Ö., Yorulmaz, A., ve Çokçalışkan, H. (2019). Öğretmen Genel Yeterlikleri Açısından Sınıf Öğretmenleri ve Öğretmen Adaylarının Kendilerini Değerlendirmeleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 203-215.
• Darling-Hammond, L. (2000). Teacher quality and student achievement. Education policy analysis archives, 8, 1. Ernest, P. (1989). The knowledge, beliefs and attitudes of the mathematics teacher: A model. Journal of Education for Teaching, 15,13-34.
• Fennema E. and Franke M. L. (1992). Teachers’ knowledge and its impact. In: Grouws DA (ed) Handbook of research on mathematics teaching and learning. Macmillan, New York, pp 147–164.
• Gess-Newsome, J. (1999). Pedagogical content knowledge: An introduction and orientation. In Examining pedagogical content knowledge (pp. 3-17). Springer, Dordrecht.
• Gess-Newsome, J. (2015). A model of teacher professional knowledge and skill including PCK. Re-examining pedagogical content knowledge in science education, 41(7), 28-42.
• Goe, L. and Stickler, L. M. (2008). Teacher Quality and Student Achievement: Making the Most of Recent Research. TQ Research & Policy Brief. National comprehensive center for teacher quality.
• Grossman, P. L. (1990). The making of a teacher: Teacher knowledge and teacher education. Teachers College Press, Teachers College, Columbia University.
• Ma, L. (1999). Knowing and teaching elementary mathematics: Teachers understanding of fundamental mathematics in China and the United States. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Magnusson, S., Krajcik, J., and Borko, H. (1999). Nature, sources, and development of pedagogical content knowledge for science teaching. In Examining pedagogical content knowledge (pp. 95-132). Springer, Dordrecht.
• MEB, Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. (2017). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Miles, M. B., and Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis (2nd Edition). California: Sage Publications.
• Park, S. and Oliver, J. S. (2008). Revisiting the conceptualisation of pedagogical content knowledge (PCK): PCK as a conceptual tool to understand teachers as professionals. Research in Science Education, 38(3), 261-284.
• Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(2), 4-14. Shulman, L. S. (1987). Knowledge and teaching: foundation of the new reform. Harvard Educational Review, 57 (1), 1-21.
• Şimşek, N., and Boz, N. (2016). Analysis of pedagogical content knowledge studies in the context of mathematics education in Turkey: A meta-synthesis study. Educational Sciences: Theory & Practice, 16(3), 799-826.
• Uluçınar-Sağır, Ş. (2018). Pedagojik alan bilgisi modelleri. Ş. Uluçınar-Sağır, (Editör). Teoriden uygulamaya pedagojik alan bilgisi. Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.