KARAYEMİŞ MEYVESİNİN BİYOAKTİF ÖZELLİKLERİ VE FONKSİYONEL GIDALARDA KULLANIM POTANSİYELİ

Yıl 2018, Cilt: 43 Sayı: 5, 751 - 764, 01.10.2018

Beyza Vahapoğlu Esma Nur Altan İbrahim Gülseren

https://doi.org/10.15237/gida.GD18055

Cited By: 4

Öz

Karayemiş, besin değeri yüksek olan
bir meyvedir. Bünyesinde değerli yağ asitleri, organik asitler ve mineral
maddeler bulundurmaktadır. İçerdiği fenolik bileşikler ve bu bileşiklerin
ortaya çıkardığı yüksek antioksidatif kapasite, karayemişi bu anlamda değerli
bir kaynak haline getirmektedir. Karayemişin geleneksel Türk halk tıbbında da
önemli bir yeri vardır ve solunum ile sindirim sistemi rahatsızlıklarında
kullanılageldiği bilinmektedir. Geleneksel tedavi yöntemi olarak özellikle
anti-diyabetik etkisi dolayısıyla sıklıkla tüketilmektedir. Buna rağmen mevcut
durumda karayemişin ülkemizde ekonomik potansiyelini karşılamış bir meyve
olduğunu söylemek zordur. Grubumuz karayemişin biyoaktif özelliklerinin
(özellikle anti-karsinojenik özellikler) değerlendirilmesi alanında faaliyet
göstermektedir. Karayemişin geleneksel tedavi yöntemlerindeki kullanımının
incelenmesi, karayemiş bileşenlerinin fonksiyonel gıda formülasyonlarında
kullanılması ve kullanım alanlarının arttırılması, bu değerli meyvenin ekonomik
potansiyeline ulaşması bağlamında önem arz etmektedir. Buna ek olarak kapasite
arttırıcı kültürleme çalışmaları da ürünün ticari potansiyeli açısından
kritiktir. Bu derlemede, karayemiş meyvesinin fonksiyonel özelliklerinin
araştırılması, karayemiş bileşenleri-sağlık ilişkisinin kurulması ve bu
alandaki yenilikçi gıda uygulamalarının arttırılması bağlamında mevcut durum
değerlendirilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Karayemiş, fonksiyonel gıdalar, fenolik bileşikler, biyoaktif özellikler, anti-karsinojenik aktivite

A REVIEW ON BIOACTIVE PROPERTIES OF CHERRY LAUREL AND ITS POTENTIAL UTILIZATION IN FUNCTIONAL FOODS

Öz

Cherry laurel is a fruit with
high nutritional value containing significant amounts of valuable fatty acids,
organic acids and minerals. Its phenolic compounds and their antioxidative capacity
establish cherry laurel as a valuable antioxidant source. Cherry laurel has
played eminent roles in Turkish folk medicine, especially in regards to
respiratory and digestive disorders, while it has also been traditionally due
to its anti-diabetic effect. Currently, it is difficult to claim cherry laurel
has met its economic potential. Our group is involved in the evaluation of its
bioactivities, particularly anti-carcinogenic properties. The investigation of
cherry laurel in traditional treatments, utilization in functional foods, and
broadening of its utilization spectrum will realize its potential. Furthermore,
investigations on culturing of cherry laurel varieties will have a defining
role in harvest capacity and commercial potential. Here, current situation is
evaluated regarding the functional properties of cherry laurel, and increasing
extent of innovative food applications.

Anahtar Kelimeler

Cherry laurel, functional foods, phenolic compounds, bioactive properties, anti-carcinogenic activity.

Kaynakça

• Aktan, A.H., Ozcelik, A., Cure, E., Cure, M. C., Yuce, S. (2014). Profound hypoglycemia-induced by vaccinium corymbosum juice and laurocerasus fruit. Indian J Pharmacol, 46(4): 446-447.
• Alasalvar, C., Al‐Farsi, M., Shahidi, F. (2005). Compositional characteristics and antioxidant components of cherry laurel varieties and pekmez. J Food Sci, 70(1): 47-52.
• Ayaz, F.A. (1997). Studies on water soluble sugar and sugar alcohol in cultivars and wild forms of Laurocerasus officinalis Roem. Pakistan J Botany, 29(2): 331-336.
• Ayaz, F.A., Kadıoğlu, A., Hayırlıoğlu-Ayaz, S. (1998). Determination of some low molecular weight carbohydrates in the fruits of wild cherry laurel (Laurocerasus officinalis Roem.) using gas chromatography. Turk J Botany, 22(2): 65-68.
• Ayaz, F.A., Kadıoğlu, A., Reunanen, M., Var, M. (1997a). Phenolic acid and fatty acid composition in the fruits of Laurocerasus officinalis roem. and its cultivars. J Food Compost Anal, 10(4): 350-357.
• Ayaz, F. A., Kadıoğlu, A., Reunanen, M., Var, M. (1997b). Sugar composition in fruits of Laurocerasus officinalis Roem. and its three cultivars. J Food Compost Anal, 10(1): 82-86.
• Bassoli, B. K., Cassolla, P., Borba‐Murad, G.R., Constantin, J., Salgueiro‐Pagadigorria, C.L., Bazotte, R.B., ... & de Souza, H. M. (2008). Chlorogenic acid reduces the plasma glucose peak in the oral glucose tolerance test: effects on hepatic glucose release and glycaemia. Cell Biochem Funct, 26(3): 320-328.
• Bayrambaş, K. (2016). Çeşitli gıda sistemlerinin enkapsüle edilmiş karayemiş polifenolleri ile zenginleştirilmesi, Doktora Tezi, Tunceli Üniversitesi, Tunceli.
• Beyhan, O. (2010). A study on selection of promising native cherry laurel (Prunus laurocerasus l.) genotypes from Sakarya, Turkey. J Anim Plant Sci 20(4): 231-233.
• Çakır, B., Gülseren, İ. (2017). Dissolution kinetics of polyphenol bearing calcium pectate hydrogels in simulated gastric or intestinal media and their anti-carcinogenic capacities. Food Hydrocoll, 70: 69-75.
• Çakır, B., Gülseren, İ. (2018). Determination of the anti-carcinogenic and apoptotic characteristics of cherry laurel extracts and their functional lyophilizates. Traditional Foods 2018 Conference Girne, TRNC.
• Çelik, H., İslam, A., Kalkıșım, Ö. (2015). Effect of cutting time and IBA application on rooting of edible cherry laurel (Prunus laurocerasus cv.'Kiraz') cuttings. Anadolu Tarım Bilim Derg, 30(3): 215-220.
• Eken, A., Baldemir, A., Ünlü-Endirlik, B., Bakır, E., İlgün, S. (2017). Essential element and metal content of cherry laurel (Laurocerasus officinalis roem.) fruit and seeds. J Health Sci, 26(1): 1-4.
• Erdemoglu, N., Küpeli, E., Yeşilada, E. (2003). Anti-inflammatory and antinociceptive activity assessment of plants used as remedy in Turkish folk medicine. J Ethnopharmacol, 89(1): 123-129.
• Ergüney, E., Gülsünoglu, Z., Firatligil-Durmus, E., Kiliç-Akyilmaz, M. (2015). Karayemiş tozu fiziksel özelliklerinin iyileştirilmesi. Akademik Gıda, 13(2): 108-114.
• Feng, R., Lu, Y., Bowman, L.L., Qian, Y., Castranova, V., Ding, M. (2005). Inhibition of activator protein-1, NF-κB, and MAPKs and induction of phase 2 detoxifying enzyme activity by chlorogenic acid. J Biol Chem, 280(30): 27888-95.
• Güleç, F., Özdemir, G.D.T. (2017). Karayemiş (Laurocerasus officinalis Roem.) meyvesinin kuruma karakteristiğinin incelenmesi. Akademik Ziraat Derg, 6(1): 73-80.
• Halilova, H., Ercisli, S. (2010). Several physico-chemical characteristics of cherry laurel (Laurocerasus officinalis roem.) fruits. Biotechnol Biotechnol Equip, 24(3): 1970-73.
• Ho, C.T. (1992). Phenolic compounds in food: an overview. Health I ACS Symposium Series; American Chemical Society Washington, ABD.
• İslam, A. (2002). 'Kiraz' cherry laurel (Prunus laurocerasus). NZ J Crop Hortic Sci, 30(4): 301-302.
• İslam, A., Deligöz, H. (2012). Ordu ilinde karayemiş (Laurocerasus officinalis L.) seleksiyonu. Akademik Ziraat Derg, 1(1): 37-44.
• Kadioglu, A., Yavru, I. (1998). Changes in the chemical content and polyphenol oxidase activity during development and ripening of cherry laurel fruits. Phyton-Horn, 37(2): 241-252.
• Kalyoncu, H.İ. (2016). Karayemiş (Prunus laurocerasus) meyvesinin biyo-teknik özellikleri üzerine hasat dönemlerinin etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Kalyoncu, I. H., Ersoy, N., Elidemir, A. Y., & Dolek, C. (2013). Mineral and some physico-chemical composition of' karayemis' (Prunus laurocerasus l.) fruits grown in northeast Turkey. World Acad Sci Eng Technol, 7(6): 430-433.
• Karabegović, I. T., Stojičević, S. S., Veličković, D. T., Todorović, Z. B., Nikolić, N. Č., Lazić, M. L. (2014). The effect of different extraction techniques on the composition and antioxidant activity of cherry laurel (Prunus laurocerasus) leaf and fruit extracts. Ind Crops Prod, 54: 142-148.
• Karabegović, I. T., Stojičević, S. S., Veličković, D. T., Nikolić, N. Č., Lazić, M. L. (2013). Optimization of microwave-assisted extraction and characterization of phenolic compounds in cherry laurel (Prunus laurocerasus) leaves. Sep Purif Tech, 120: 429-436.
• Karahalil, F.Y., Şahin, H. (2011). Phenolic composition and antioxidant capacity of cherry laurel (Laurocerasus officinalis Roem.) sampled from Trabzon region, Turkey. Afr J Biotechnol, 10(72): 16293-99.
• Khan, I.A., Abourashed, E.A. (2011). Leung's Encyclopedia of common natural ingredients used in food, drugs and cosmetics. John Wiley & Sons.
• Kolayli, S., Küçük, M., Duran, C., Candan, F., Dinçer, B. (2003). Chemical and antioxidant properties of Laurocerasus officinalis Roem.(cherry laurel) fruit grown in the Black Sea region. J Agric Food Chem, 51(25): 7489-94.
• Konak Ü. İ., Erem F., Altındağ G., Certel, M. (2015). Effect of cherry laurel (Laurocerasus officinalis roem.) incorporation on physical, textural and functional properties of cakes and cookies. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Derg, 29(2): 13-24.
• Li, W.N., Han, Y.D., Liu, Y.H., Chen, Y., Xiao, Y. (2012). Effects of chlorogenic acid extract from leaves of eucommia ulmoides on key enzyme activities in lipid metabolism. Trad Chinese Drug Res Clin Pharmacol, 23(1): 30-33.
• Liyana-Pathirana, C.M., Shahidi, F., Alasalvar, C. (2006). Antioxidant activity of cherry laurel fruit (Laurocerasus officinalis Roem.) and its concentrated juice. Food Chem, 99(1): 121-128.
• Meng, S., Cao, J., Feng, Q., Peng, J., Hu, Y. (2013). Roles of chlorogenic acid on regulating glucose and lipids metabolism: a review. Evid Based Complementary Altern Med, 2013, 801457.
• Meral, R., Doğan, İ.S., Kanberoğlu, G.S. (2012). Fonksiyonel gıda bileşeni olarak antioksidanlar. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Derg, 2(2): 45-50.
• Okcu, Z., Keleş, F. (2010). Kalp-damar hastalıkları ve antioksidanlar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Derg, 40(1), 153-160.
• Orhan, I., Aydin, A., Çölkesen, A., Sener, B., Isimer, A. I. (2003). Free radical scavenging activities of some edible fruit seeds. Pharm Biol, 41(3): 163-165.
• Özbey, A. (2009). Karayemiş meyvesinin fenolik kompozisyonunun belirlenmesi ve meyve suyu üretiminin optimizasyonu, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Özel, G.S.K., Birdane, Y.O. (2014). Antioksidanlar. Kocatepe Vet J, 7(2): 41-52.
• Sahan, Y., Cansev, A., Celik, G., Cinar, A. (2010). Determination of various chemical properties, total phenolic contents, antioxidant capacity and organic acids in Laurocerasus officinalis fruits. XXVIII International Horticultural Congress on Science and Horticulture for People (IHC2010): International Symposium 22-27 Ağustos 2010, Lizbon, Portekiz, 359-366p.
• Sulusoglu, M., Cavusoglu, A. (2010). Vegetative propagation of cherry laurel (Prunus laurocerasus L.) using semi-hardwood cuttings. Afr J Agric Res, 5(23): 3196-3202.
• Sülüşoğlu, M., Çavuşoğlu, A. (2011). Karayemiş yetiştiriciliğinin mevcut durumu ve kullanım alanlarının ortaya konması. Türkiye VI. .Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi 4-8 Ekim, 2011, Şanlıurfa, Türkiye, 869-875.
• Sulusoglu, M., Cavusoglu, A., Erkal, S. (2015). A promising fruit: Cherry Laurel (Prunus laurocerasus L.) and steps on breeding. Ekin J Crop Breed Genetics, 1(1): 26-32.
• Senaylı, A., Sahin, A., Senaylı, Y., Elmastas, M. (2012). Evaluation of the anti-diabetic activity of cherry laurel (Laurocerasus officinalis). Open Conf Proc J, 3(1): 8-12.
• Temiz, H., Tarakçı, Z., Islam, A. (2014). Effect of cherry laurel marmalade on physicochemical and sensorial characteristics of the stirred yogurt during storage time. Gıda, 39(1): 1-8.
• Yukawa, G. S., Mune, M., Otani, H., Tone, Y., Liang, X. M., Iwahashi, H., Sakamoto, W. (2004). Effects of coffee consumption on oxidative susceptibility of low-density lipoproteins and serum lipid levels in humans. Biochem (Moscow), 69(1): 70-74.