Language is the most important means of communication
that ensures the mutual understanding among people. People express their
thoughts, emotions, and desires with language. Language is used in mutual
understanding among people as well as conveying the cultural heritage to future
generations. Language gives us information on the life styles of the people who
speak it, their cultures, viewpoints on the world, and the relations they establish
with other societies. The Turkish Language is one of the most common and oldest
mother tongues that were formed from the oldest language products known by us
today.
In this study, the word “sky”, which has been used in many sources of
the earliest written documents of the Turkish language, the Orhun Monuments,
has been examined in its journey until today in terms of semantics. In the
examination, it was observed that the word “sky” (i.e. “gök” in Turkish) was
used as “kök” in the language of Gokturks, in the Uighur language, and during
the Karahanlı Era; and as “gök”, i.e. the sky, in the Old Anatolian Turkish
Language after the letter “k” being converted into “g”.
It was determined that
the word “teñri” in the Köl Tigin Scriptures was used to mean the “sky”. Later
on, it was also determined that the word has been used to mean the sky, heaven,
the space in which the heavenly bodies float; the color of the sky and the sea,
blue or bluish green, indigo; the night; under-ripe and similar other meanings
until today, and revealed with witnesses.
Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan en önemli
iletişim aracıdır. İnsanlar düşünce, duygu ve isteklerini dil aracılığıyla
ifade ederler. Dil, insanlar arasında anlaşma aracı olduğu gibi aynı zamanda kültür
birikimini aktarmakta da kullanılmaktadır. Dil, onu konuşan milletlerin yaşayış
biçimi, kültürü, dünya görüşü ve başka toplumlarla kurduğu ilişkiler hakkında
da bizlere bilgi verir. Türkçe, bilinen en eski dil ürünlerinden çok önceleri
oluşmuş, çok eski ve çok yaygın bir ana dildir.
Bu çalışmada, Türkçenin en eski
yazılı belgelerinden olan Orhun Abideleri’nden günümüze kadar birçok kaynakta
geçen “gök” kelimesi anlam yönünden incelenmiştir. Yapılan incelemelerde “gök”
kelimesi Göktürkçe, Uygurca ve Karahanlı döneminde “kök” şeklinde geçerken;
Eski Anadolu Türkçesi zamanında “k” sesinin “g” ye dönüştüğü ve “gök” şeklini
aldığı görülmüştür.
Köl Tigin Yazıtında “teñri” kelimesinin “gök” anlamında
kullanıldığı tespit edilmiştir. Daha sonraları günümüze kadar sema, gökyüzü, gök
cisimlerinin içinde hareket ettiği boşluk; gökyüzünün ve denizin rengi, mâvi ya
da yeşile çalan mavi, lacivert; gece; olgunlaşmamış (meyve) gibi değişik
anlamlarda kullanıldığı saptanmış ve tanıklarıyla ortaya konmuştur.
Bölüm | Makaleler |
---|---|
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Ekim 2015 |
Gönderilme Tarihi | 6 Haziran 2015 |
Kabul Tarihi | 21 Haziran 2015 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 2015 Sayı: 5 |