Assessment of Turkey’s City Health Policies with Health Management Perspective

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 328 - 340, 23.09.2021

Ersin Kocaman , Adnan Baç , Bahriye Terlemez

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.906978

Öz

City health policies have an important role in increasing individual and social health value. In this study, cities located in Turkey's five-year development plan (FYDP) / detection of city related policies and the determined policy of the Profile located in the World Health Organization City Health is aimed classified in nine titles.
In this document review method used study, eleven FYDPs covering the years 1963-2023 were examined. Data were analyzed in four stages: sample selection, category development, unit of analysis and digitization. MAXQDA 2020 and Microsoft Excel programs were used in the analysis and visualization of the data.
In the plans, there are 805 city health policies; It has been determined that 51.3% of the policies (n: 413) are included in the last four FYDPs, the least policy is in the sixth FYDP (n:26) and the most policies are in the eleventh FYDP (n:142). It was determined that the least policy was under the title Resilience to Natural and Man-made Disasters (n:15) and the most under the heading Governance and Participation (n:190). The average number of city health policies per plan is 73.18, and the average number of policies per topic is 89.44. It has been observed that the most frequently used words in city health policies are "Social", "System", "Transportation", "Water" and "Coordination".
There was a serious increase in the number of city health policies included in the plans, albeit irregularly. It seems that there is a need for more policies on Health Services, Population Structure and Demographic Trends, Resilience to Natural and Artificial Disasters. Increasing the number of city health policies included in development plans will contribute to the improvement of health value.

Anahtar Kelimeler

Policy, Health Management, City, City Health

Türkiye’nin Şehir Sağlığı Politikalarının Sağlık Yönetimi Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi

Öz

Bireysel ve toplumsal sağlık değerinin artırılmasında şehir sağlığı politikaları önemli bir role sahiptir. Bu araştırmada, Türkiye’nin beş yıllık kalkınma planlarında (BYKP) yer alan şehir/kent ile ilgili politikaların tespit edilmesi ve tespit edilen politikaların Dünya Sağlık Örgütü Şehir Sağlık Profilinde yer alan dokuz başlıkta sınıflandırılarak incelenmesi amaçlanmaktadır.
Doküman incelemesi yönteminin kullanıldığı bu araştırmada, 1963- 2023 yıllarını kapsayan on bir tane BYKP incelenmiştir. Veriler, örneklem seçme, kategori geliştirme, analiz birimi saptama ve sayısallaştırma olmak üzere dört aşamada analiz edilmiştir. Verilerin analizinde ve görselleştirilmesinde MAXQDA 2020 ve Microsoft Excel programları kullanılmıştır.
Planlarda, 805 tane şehir sağlığı politikasının var olduğu; politikaların %51,3’nü (n:413) en son hazırlanan dört BYKP’de, en az politikanın Altıncı BYKP’de (n:26) ve en fazla politikanın On Birinci BYKP’de (n:142) yer aldığı belirlenmiştir. En az politikanın “Doğal ve Yapay Afetlere Karşı Dayanım” başlığında (n:15), en fazla politikanın ise “Yönetişim ve Katılım” başlığında (n:190) olduğu saptanmıştır. Plan başına düşen ortalama şehir sağlığı politika sayısı 73,18;, konu başlığı başına düşen ortalama politika sayısı 89,44’tür. Şehir sağlığı politikalarında en sık kullanılan kelimelerin “Sosyal”, “Sistem”, “Ulaşım”, “Su” ve “Koordinasyon” kelimeleri olduğu görülmüştür.
Planlarda yer alan şehir sağlığı politikalarının sayısında düzensiz olmakla birlikte ciddi bir artış olmuştur. Sağlık Hizmetleri, Nüfus Yapısı ve Demografik Eğilimler, Doğal ve Yapay Afetlere Karşı Dayanım konularında daha fazla politika üretilmesine ihtiyaç olduğu görülmektedir. Kalkınma planlarında yer alan şehir sağlığı politikalarının sayısının artırılması sağlık değerinin iyileştirilmesine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Politika, Sağlık Yönetimi, Şehir, Şehir Sağlığı

Kaynakça

• Carrillo, F.J., Yigitcanlar, T, García, B. and Lönnqvist, A. (2014). Knowledge and The City: Concepts, Applications and Trends of Knowledge-Based Urban Development. New York: Routledge.
• Wernham, A. and Teutsch, S.M. (2015). “Health in All Policies for Big Cities”. Journal of Public Health Management and Practice, 21 (1), 56.
• World Health Organization. (1986). “Ottawa Charter for Health Promotion”. Health Promotion, 1 (4), 3-5.
• World Health Organisation. (1988). “The Adelaide Recommendations: Healthy Public Policy”. WHO and The Commonwealth of Australia.
• World Health Organization. (2014). “Health in All Policies: Helsinki Statement”. Framework for Country Action.
• Rudolph, L, Caplan, J, Mitchell, C, Ben-Moshe, K. and Dillon, L. (2013). “Health in All Policies: İmproving Health Through İntersectoral Collaboration”. NAM Perspectives.
• World Health Organization. (1998). “City Health Profiles: A Review of Progress”.
• Keskin, H. ve Sungur O. (2010). “Bölgesel Politika Ekseninde Yaşanan Dönüşüm: Türkiye’de Kalkınma Planlarında Bölgesel Politikaların Değişimi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2010 (21), 271-293.
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı. (1963). “Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967)”. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-ontent/uploads/2018/11/Birinci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1963-1967%E2%80%8B.pdf (Erişim tarihi: 14.02.2021).
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı. (1968). “İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-1972)”. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/%C4%B0kinci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1968-1972%E2%80%8B.pdf (Erişim tarihi: 14.02.2021).
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı. (1972). “Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1973-1977)”. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1973-1977%E2%80%8B.pdf (Erişim tarihi: 14.02.2021).
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (1978). “Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983)”. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/D%C3%B6rd%C3%BCnc%C3%BC-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1979-1983%E2%80%8B.pdf (Erişim tarihi: 14.02.2021).
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (1984). “Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985–1989)”. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Be%C5%9Finci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1985-1989.pdf (Erişim tarihi: 14.02.2021).
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (1989). “Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990–1994)”. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Alt%C4%B1nc%C4%B1-Be%C5%9F-Y%C4%B1lll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1990-1994%E2%80%8B.pdf (Erişim tarihi: 14.02.2021).
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (1995). “Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996–2000)”. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Yedinci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1996-2000%E2%80%8B.pdf (Erişim tarihi: 14.02.2021).
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2000). “Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001–2005)”. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Sekizinci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2001-2005.pdf (Erişim tarihi: 14.02.2021).
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2006). “Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007–2013)”. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Dokuzuncu-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2007-2013%E2%80%8B.pdf (Erişim tarihi: 14.02.2021).
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). “Onuncu Kalkınma Planı (2014–2018)”. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Onuncu-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2014-2018.pdf (Erişim tarihi: 14.02.2021).
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). “On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023)”. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/11/ON_BIRINCI_KALKINMA-PLANI_2019-2023.pdf (Erişim tarihi: 14.02.2021).
• Bowen, G.A. (2009). “Document Analysis as a Qualitative Research Method”. Qualitative Research Journal, 9 (2), 27-40.
• Dalglish, S.L, Khalid, H. and McMahon, S.A. (2020). “Document Analysis in Health Policy Research: The READ Approach”. Health Policy and Planning, 2020, 1-8.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun. (1961). Resmi Gazete. 10705, 12/1/1961.
• Çavmak, Ş. ve Çavmak, D. (2017). “Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Tarihsel Gelişimi ve Sağlıkta Dönüşüm Programı”. Sağlık Yönetimi Dergisi, 1 (1), 48-57.
• Sağlık Bakanlığı. (2008). Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı İlerleme Raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No: 749.
• Keskin, H. ve Sungur, O. (2010). “Bölgesel Politika Ekseninde Yaşanan Dönüşüm: Türkiye’de Kalkınma Planlarında Bölgesel Politikaların Değişimi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2010 (21), 271-293.
• McKeehan, I.V. (2000). “A Multilevel City Health Profile of Moscow”. Social Science & Medicine, 51 (9), 1295-1312.
• Darıcı, B. (2018). “Para Politikası ve Konut Fiyatları İlişkisi: Türkiye Ekonomisi İçin Ampirik Bir Analiz”. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (18), 221-228.
• Çelikkaya, S, Dağlı, İ. ve Yaman, H. (2019). “Planlı Dönem Sonrası Türkiye'de Bilim Ve Teknoloji Politikaları: Kalkınma Planları Özelinde Kavramsal Bir Bakış”. Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi, 15 (2), 245-260.
• Suglia, S.F, Duarte, C.S. and Sandel, M.T. (2011). “Housing Quality, Housing Instability and Maternal Mental Health”. Journal of Urban Health, 88 (6), 1105–1116.
• Tiryakioğlu, M. (2016). “Türkiye Ekonomisinde Geç Kalkınmanın ve Yerli Üretimin Ekonomi Politiği”. Ege Academic Review, 16 (2).
• Solak, M. (2018). Sağlık Ekonomisi. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 3218.
• Akça, Y, Şahan, G. ve Tural, A. (2017). “Türkiye’nin Kalkınma Planlarında Eğitim Politikalarının Değerlendirilmesi”. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 3 (Özel Sayı 2), 394-403.
• Aytaç, Ö. ve Kurtdaş, M.Ç. (2015). “Sağlık-Hastalığın Toplumsal Kökenleri ve Sağlık Sosyolojisi”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25 (1), 231-250.
• George, L.M. (2021). “Neighborhood Deprivation as a Measure of Social Need and Healthcare Utilization: A Review of the Literature”. Doctoral Thesis, University of Pittsburgh, Pittsburgh.
• Becerra, J.M, Reis, R.S, Frank, L.D, Ramirez-Marrero, F.A, Welle, B, Arriaga Cordero, E, Mendez Paz, F, Crespo, C, Dujon, V, Jacoby, E, Dill, J, Weigand, L. and Padin, C.M. (2013). “Transport and Health: a Look at Three Latin American Cities”. Cadernos De Saude Publica, 29 (4), 654–666.
• McMichael, A.J. (2000). “The Urban Environment and Health in A World Of İncreasing Globalization: İssues for Developing Countries”. Bulletin of the World Health Organization, 78, 1117-1126.
• Leaning, J. and Guha-Sapir, D. (2013). “Natural Disasters, Armed Conflict and Public Health”. New England Journal of Medicine, 369 (19), 1836-1842.
• Kickbusch, I. and Gleicher, D. (2012). “Governance for Health in: the 21st Century”. World Health Organization Regional Office for Europe.