GIDA SANAYİNDE KULLANILAN KIL FIRÇALARIN ORİJİNİNİN TESPİTİ

Yıl 2019, Cilt 1, Sayı 2, 105 - 109, 16.03.2020

Esra AVCI Mine ERDEM BÜYÜKKİRAZ Zülal KESMEN Hasan YETİM

Öz

Gıda imalathanelerinde kullanılan fırçaların neredeyse tamamı piyasada yağlı boya fırçası olarak satılan kıl fırçalar olup, bunların üretiminde çoğunlukla domuz kılı kullanılmaktadır. Gıda sektöründe üreticilerin önemli bir kısmı tarafından bilinçsizce kullanılan bu fırçaların kılları, uygulama sırasında kopmak suretiyle veya yüksek sıcaklıkta eriyerek temas ettiği gıdaya bulaşabilmektedir. Bu sebeple, bu çalışmada gıda imalathanelerinde yaygın olarak kullanılan doğal kıl fırçaların orijininin, güvenilir bir yöntemle tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla gıda imalathanelerinden ve piyasadan toplanan kıl fırçalar, real-time PCR yöntemi ile türe spesifik primerler kullanılarak analiz edilmiş ve fırça kıllarının orijini tespit edilmiştir. Sonuçta analiz edilen toplam 22 adet fırça kılı örneğinin %90’ının (20 tanesinin) domuz kılından üretildiği tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarının, helal gıda tüketimi konusunda hassasiyeti bulunan tüketicilerin bilinçlenmesi ve kıl fırçaların kullanıldığı gıdalara yönelik helal sertifikasyon çalışmalarında metot konusundaki ihtiyacın karşılanmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gıda, yumurta fırçası, domuz kılı, tür tayini, Real-Time PCR

Kaynakça

• Almeida, M., Betancor, E., Fregel, R., Suárez, N. M., & Pestano, J. (2011). Efficient DNA extraction from hair shafts. Forensic Science International: Genetics Supplement Series, 3 (1), e319-e320.
• Anonim, (2011). Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği. Resmî Gazete, 29.12.2011/28157
• Anonim, (2013a). Helal Kozmetik Genel Kılavuzu. TST 201391431 Helal Kozmetik Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
• Anonim, (2013b). Din İşleri Yüksek Kurulu Soru Cevaplandırma Platformu. T.C. Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı. Ankara http://www2.diyanet.gov.tr/dinisleriyuksekkurulu/ Sayfalar/AnaSayfa.aspx. Erişim tarihi; 01.10.2017.
• Anonim, (2015). http://www.turkiyegazetesi.com.tr/gundem/25372.aspx. Erişim tarihi; 10.10.2015.
• Anonim, (2018a). Best Pastry Brushes – on test by BBC Good Food Team. March, 2018. https://www.bbcgoodfood.com/content/test-best-pastry-brushes. Erişim tarihi; 04.12.2019.
• Anonim, (2018b). Pastry Brushes. June, 2018. https://www.cooksillustrated.com/equipment_ reviews/1889-pastry-brushes. Erişim tarihi; 04.12.2019.
• Eken, Ü. (2014). Türkiye’de Domuz Kılı Gerçeği. www.NurNet.Org. Erişim tarihi; 12.06.2014
• Ghatak, S., Muthukumaran, R. B., & Nachimuthu, S. K. (2013). A simple method of genomic DNA extraction from human samples for PCR-RFLP analysis. Journal of biomolecular techniques: JBT, 24 (4), 224.
• Karaman, H. (2010). Günlük Hayatımızda Helâller ve Haramlar. İz Yayıncılık, İSTANBUL
• Kesmen, Z., Gulluce, A., Sahin, F. and Yetim, H., (2009). Identification of meat species by TaqMan-based real-time PCR assay. Meat Science. 82 (4): 444–449.
• Okur, K.H. (2009). İslam Hukuku Açısından Helal ve Haram Olan Gıdalar ve Bazı Güncel Meseleler. Usûl İslam Araştırmaları, 11 (11).
• Pfeiffer, I., Völkel, I., Täubert, H., & Brenig, B. (2004). Forensic DNA-typing of dog hair: DNA-extraction and PCR amplification. Forensic Science International, 141 (2-3), 149-151.
• Savaşçı, R. (2013). Domuz Kılı Fırçalar. Türk Veteriner Hekimleri Birliği Dergisi. 1 (2): 61-65.