Arıtılmış Atıksuların Yeniden Kullanımı: Bilimsel Gerçekler, Psikolojik ve Dini Tereddütler

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 20, 18.12.2020

Malhun Fakıoğlu Hüseyin Güven İzzet Öztürk

Öz

Dünya’daki suların yaklaşık %97’si tuzlu olduğundan içme ve kullanma maksatları için doğrudan kullanılamaz durumdadır. Kalan %3’lük kısım ise Dünya genelinde eşit derecede ulaşılabilirliğe sahip olmayan tatlı sudur. Gelecekte, küresel iklim değişimi sebebiyle nehir akışlarının %20-30 oranında azalacağı tahmin edildiğinden, ileri derecede arıtılmış atıksuyun yeni bir su kaynağı olarak değerlendirilmesi çok daha fazla önem kazanacaktır. Ancak ileri düzeyde arıtma uygulanmış evsel atıksuların, musluk suyu kalitesine getirilseler bile, doğrudan içme ve kullanma suyu olarak kullanımı önünde hala çok ciddi psikolojik, sosyal ve dini (fıkhi) tereddütler bulunmaktadır. Diğer taraftan kullanım amacına uygun bir arıtma uygulanarak kirletici unsurlarından arındırılmış evsel atıksuların, içme veya kullanma suyu kaynağı olarak kullanımını engelleyen sağlam, tutarlı ve ısrarcı herhangi bir fıkhi görüş de bulunmamaktadır. Atıksu arıtma tesislerine (AAT) ulaşan atıksulardaki kirlilik unsurlarının oranı, yaklaşık %1 civarındadır ve günümüz arıtma teknolojileri ile bu kısımdaki kirletici unsurların (karbon, azot, fosfor) mahiyeti tamamen değiştirilebilmekte, diğer bir ifadeyle istihale yoluyla ortamdan uzaklaştırılabilmektedir. Dolayısıyla, atıksularda gerekli modern arıtma işlemlerinin uygulanması ile suların asli özelliklerini bozan kirleticilerin giderimi sağlandığı takdirde bu suların tekrar kullanımında herhangi bir mahzur bulunmadığı düşünülmektedir. Bu çalışmada, son kullanım amacına uygun arıtma teknolojileri ile kentsel atıksulardaki kirlilik unsurlarının, alıcı ortamdaki doğal süreçlerin de katkısıyla yüksek oranda giderilebileceği ve arıtılmış atıksu deşarjının yapıldığı alıcı ortamdan alınan suların, konvansiyonel (klasik) su arıtma tesislerinde arıtıldıktan sonra şehir şebekesine verilebileceği konusu değerlendirilmiştir. Çalışmanın diğer bir bölümünde ise, sıhhi ve fıkhi anlamda arıtılmış atıksuların, temiz (mutlak) sularla uygun seyrelme oranları dahilinde karıştırılarak (asıl su/arıtılmış su > 2) kullanılmasında bilimsel kalite standartları uyarınca herhangi bir mahzur olmamasına rağmen, halkın hangi psikolojik ve dini saiklerle buna tereddüt gösterdiklerine de kısaca değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Atıksular, geri kazanım, suda mahiyet değişimi, psikolojik ve dini tereddütler, su seyreltme oranı

Reuse of Treated Wastewaters: Scientific Facts, Psychological and Religious Hesitations

Öz

Nearly 97% of water in the world is saline which cannot be used directly for potable and non-potable purposes. The remaining 3% is the only potable water source but it is distributed unevenly worldwide. Due to the climate change it is expected that river flows will decrease by 20-30% in the future and using advanced treated wastewater as a new water source will be much more important. However, there are some significant psychological, social and religious hesitations regarding the direct use of advanced treated wastewaters as drinking and utility water, even though they have the same water quality as tap water. There are not any solid, consistent and persistent religious aspects regarding the use of reclaimed municipal wastewater for drinking and utility water that is purified from pollutants with respect to reuse area. Feces and urine content of influent wastewater at wastewater treatment plants (WWTPs) is around 1% and pollutant parameters in this fraction (carbon, nitrogen, phosphorus) could be transformed into new products, therefore its nature changes completely. Accordingly, if pollutants, which harm the nature of water, are removed through applying appropriate treatment technologies, there might be no drawbacks in reuse. In this study, it was indicated that pollutants in municipal wastewater can be purified (treated) sufficiently by incorporation of appropriate treatment methods and natural processes in receiving water bodies. The purpose of this article was to discuss the problem when such water bodies are used for water supply, and propose an idea that the purified water can be distributed to a city network following the proper treatment at conventional water treatment plants. Additionally, it was mentioned that why the public has psychological and religious hesitations although there is no drawback to mix purified wastewater with fresh (absolute) water in appropriate dilution ratios (actual water/purified water > 2) according to the scientific quality standards.

Anahtar Kelimeler

Wastewater purification, reuse dilution ratio, psychological and religious hesitations, nature changes in water

Kaynakça

• Avrupa Birliği (AB) (2000/60/EC). Su Politikası Alanında Topluluk Faaliyeti için bir çalışma Çerçevesi Oluşturan 23 Ekim 2000 tarihli Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin 2000/60/EC Sayılı Direktifi.
• Aprile, M.C., Fiorillo, D. (2017). Water conservation behavior and environmental concerns: Evidence from a representative sample of Italian individuals. Journal of Cleaner Production 159 (1): 119-129.
• Arslan, R. (2011). Kulleteyn ile ilgili Rivayetin İsnad ve Metin Açısından Değerlendirilmesi. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 139-162.
• Atıksu Arıtma Tesisleri Teknik Usuller Tebliği, 20 Mart 2010, Resmi Gazete No: 27527.
• Bilmen, Ö. N. (2015). Büyük İslam İlmihali. Nün Yayınları.
• Candan, A. (2017). “Doğrulanabilirlik” İlkesi Açısından Fıkıh Literatüründeki İstihâle Örnekleri ve Güncel Bazı Tespitler. Diyanet İlmî Dergi 53 (1): 103-130.
• Carr, G., Potter, R.B., Nortcliff, S. (2011). Water reuse for irrigation in Jordan: Perceptions of water quality among farmers. Agricultural Water Management 98 (5): 847-854.
• Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇOB) (2004). Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. Resmi Gazete Tarihi: 31.12.2004 Resmi Gazete Sayısı: 25687.
• Fakıoğlu, M., Karpuzcu, M. E., Öztürk, İ. (2018). İçme Sularında Alg Kaynaklı Tat ve Koku Sorunu: Sebepleri, Geri Havzada Kontrol Tedbirleri, İzleme ve Arıtma Yöntemlerinin Değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 24 (6): 1141-1156.
• Garcia, X., Pargament, D. (2015). Reusing wastewater to cope with water scarcity: Economic, social and environmental considerations for decision-making. Resources, Conservation and Recycling 101: 154-166.
• Gurel, M., Erturk, A., Seker, D. Z., Tanik, A., Ekdal, A., Avsar, C. ve Ozturk, I. (2011). Estimation of monthly diffuse nutrient loads for a watershed in Turkey, Water and Environment Journal 25: 219-229.
• Hacısalihoğlu, S. (2016). Havza Amenjmanı. Havza Amenjmanı Ana Bilim Dalı Ders Notları. Karadaniz Teknik Üniversitesi. [Erişim Tarihi: 23 Mayıs 2020]. Erişim bağlantısı: http://www.ktu.edu.tr/dosyalar/havzaamenajmani_a4447.pdf
• Handayani, R., Priadi, C.R., Suleeman, E., Darmajanti, L., Novriaty, S., Suwartha, N., Resnawati, R., Putri, G.L., Felaza, E., Tjahjono, T. (2017). Water Recycling Opportunity in the Business Sectors of Greater Jakarta, Indonesia. International Journal of Technology 8 (6): 1031-1039.
• Hao, X., Novotny, V., Nelson, V. (2010). Water Infrastructure for Sustainable Communities, London: IWA Publishing.
• Hatipoğlu, H. (1982). Sünen-i İbn-i Mace Tercümesi ve Şerhi. İstanbul, Ravza Yayınları.
• Jorgensen, B., Graymore, M., O'Toole, K. (2009). Household water use behavior: an integrated model. Journal of Environmental Management 91 (1): 227-236.
• Kaneda, T. (2018). How Many People Have Ever Lived On Earth? [Erişim Tarihi: 17 Mayıs 2020]. Erişim bağlantısı: https://www.prb.org/howmanypeoplehaveeverlivedonearth/
• Kayhanian, M., Tchobanoglous, G. (2016). Review Article: Water reuse in Iran with an emphasis on potable reuse. Scientia Iranica A 23 (4): 1594-1617.
• Kretschmer, N., Ribbe, L., Gaese, H. (2002). Wastewater Reuse for Agriculture. Technology Ressource Management & Development - Scientific Contributions for Sustainable Development 2, 37-64.
• Massoud, M.A., Kazarian, A., Alameddine, I., Al-Hindi, M. (2018). Factors influencing the reuse of reclaimed water as a management option to augment water supplies. Environmental Monitoring Assessment 190 (9): 531.
• Massoud, M.A., Terkawi, M., Nakkash, R. (2019). Water reuse as an incentive to promote sustainable agriculture in Lebanon: Stakeholders' perspectives. Integrated Environmental Monitoring Assessment 15 (3): 412-421.
• Mehmet Zihni Efendi (2011). Nimet-i İslâm Büyük İslâm İlmihali.
• Metcalf ve Eddy, Inc. (2014). Wastewater Engineering: Treatment and Resource Recovery. New York: McGraw-Hill.
• Moore, J.F. (1993) Predators and Prey: A New Ecology of Competition. Harvard Business Review, 71, 75-86.
• Öztürk İ. (2017). Atıksu Mühendisliği, İSKİ Teknik Kitaplar Serisi Yayını.
• Pollice, A., Lopez, A., Laera, G., Rubino, P., Lonigro, A. (2004). Tertiary filtered municipal wastewater as alternative water source in agriculture: a field investigation in Southern Italy. Science of the Total Environment 324 (1): 201-210.
• Polprasert (2007). Organic Waste Recycling, Technology and Management, Third Edition, London: IWA Publishing.
• PUB NEWater (2020). Singapore Public Utilities Board. [Erişim Tarihi: 17 Mayıs 2020]. Erişim Bağlantısı: https://www.pub.gov.sg/watersupply/fournationaltaps/newater Smith, H.M., Brouwer, S., Jeffrey, P., Frijns, J., 2018. Public responses to water reuse - Understanding the evidence. Journal of Environmental Management 207 (1): 43-50.
• Suratkon, A., Chan, C.M., Ab Rahman, T.S.T. (2014). SmartWUDHU’: Recycling Ablution Water for Sustainable Living in Malaysia. Journal of Sustainable Development 7. Şen, Z. (2006). Kuran-ı Kerim ve Su, Su Vakfı Yayınları.
• Tanık, A., Şeker, D. Z., Öztürk, İ. (2009). Estimation and Distribution of Diffuse Nutrient Loads in Melen Watershed, Turkey. Third Ain Shams University International Conference of Environmental Engineering. April 14-16 2009.
• T. C. Sağlık Bakanlığı (2005). İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik. Resmî Gazete Tarihi: 17.02.2005 Resmî Gazete Sayısı: 25730.
• Türkiye Diyanet Vakfı, TDV (2014). İlmihal. Diyanet İşleri Başkanlığı.
• Türkiye Diyanet Vakfı, TDV (1988). İslam Ansiklopedisi. Diyanet İşleri Başkanlığı.
• Verstraete, W., Vlaeminck, S.E. (2011). ZeroWasteWater: short-cycling of wastewater resources for sustainable cities of the future. International Journal of Sustainable Development & World Ecology 18 (3): 253-264.
• Wester, J., Timpano, K.R., Çek, D., Broad, K. (2016). The psychology of recycled water: Factors predicting disgust and willingness to use. Water Resources Research 52 (4): 3212-3226.
• World Health Organisation (WHO) (2017). Guidelines for Drinking‑water Quality. 4th Edition. ISBN 978-92-4-154995-0
• Yavuz, A. F. (1979). Açıklamalı Muamelatlı İslam İlmihali. Çile Yayınevi.