Sınıf Öğretmeni Adaylarının Deprem Deneyimleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2013, Cilt: 28 Sayı: 28-1, 308 - 319, 01.06.2013

Mustafa Kemal Öztürk

Öz

Depremler doğal bir olay olsa da meydana geldikleri yerin özelliklerine ve büyüklüklerine göre farklı etkiler yaratırlar. Depremi önlemek mümkün olmadığına göre deprem konusunda bilinçli ve duyarlı bireyler yetiştirmek, bu problemlerin çözümü için en etkili yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Deprem eğitiminin en doğru ve güvenilir bir şekilde verilebileceği yerler okullardır. Bu doğrultuda sınıf öğretmenlerine önemli görevler düşmektedir. Türkiye’de ilköğretim programlarında da deprem, depremin etkileri ve depremin etkilerini aza indirgemek için yapılması gerekenlere yer verilmiştir. Nitel bir araştırma olan bu çalışmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının deprem esnasında neler yaşadıkları, depremlerden sonra yaşantılarında ne gibi değişiklikler meydana geldiğini, depremin eğitime etkisini, deprem eğitiminin önemi ve olası bir depreme karşı depremin zararlarını azaltmak için ne gibi önlemler aldıklarını açıklamaktır. Araştırma sonucunda araştırma grubunda yer alan öğretmen adaylarının tamamının depremden doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenmiş olmalarına rağmen yaşanan depremden sonra geçen zamana bağlı olarak daha sonra meydana gelebilecek bir deprem için hazırlıklı olmadıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

deprem, deprem eğitimi, sınıf öğretmeni adayı, toplumsal duyarlılık.

Kaynakça

• Barka, A. (2000). Yeryüzü ve deprem. İstanbul: Boyut Yayınları.
• Başıbüyük, A. (2004). Yetişkinlerde deprem bilgisi ve etkili faktörlerin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi,161 (Kış),2152
• Cross, J. A. (2000). Hazards courses in north American geography programs. Environmental Hazards, 2, 77-86.
• Demirkaya, H. (2007). İlköğretim 5. 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin depreme yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 37-49.
• Demiraslan, D. (2005). Türk ve Japon Konut İç Mekanlarında Depremsellik açısından konut ve Eşya Kullanım Alışkanlıklarının İrdelenmesi. Deprem Sempozyumu 23 – 25 Mart Kocaeli
• Efe, R. ve Demirci, A. (2001). Gölcük 1999 depreminde zemin ve yer şekli özelliklerinin şiddeti ile hasar dağılışına etkisi. Türk Coğrafya Dergisi, 36, 1-15.
• Ergünay, O. (1996). Afet yönetimi nedir? Nasıl olmalıdır? Erzincan ve Dinar deneyimleri ışığında Türkiye’nin deprem sorunlarına çözüm arayışları. Tübitak Deprem Sempozyumu.
• Hurnen, F. and J. Mcclure. (1997). The effect of increased earthquake knowledge on perceived preventability of earthquake damage. The Australasian Journal of Disaster and Trauma Studies (Electronic Journal), 3, 133-149.
• Karancı, A. N. (1999). Depremin psiko-sosyal boyutları: Erzincan, Dinar ve 17 ağustos 1999 Marmara depremleri. Türk Psikoloji Bülteni, (Deprem Özel Sayısı), 5(14), 55-58.
• Karancı, A.N. (2007). Afet yönetiminde halk katılımının önemi. Afet Yönetiminin Sorunları ve Çözüm Önerileri. Afet Sempozyumu.
• Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemi. (8. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kasapoglu, A. ve M. Ecevit (2001). Depremin sosyolojik araştırması. Ankara: Sosyoloji DerneğiYayınları No:8.
• Köknel, Ö. (1987). Zorlanan insan. İstanbul: Altın kitaplar Yayınevi.
• Mayring, P. (2000). Nitel sosyal araştırmaya giriş, Çev. Adnan Gümüş ve M. Sezai Durgun, Adana: Baki Kitapevi.
• MEB (1995). İlköğretim sosyal bilgiler dersi (4- 5. sınıflar) öğretim programı. Ankara.
• MEB/ UNICEF. (2001). Psikososyal okul projesi. Türkiye, travma sonrası normal tepkiler, Psikoeğitim uygulama el kitabı, Ankara.
• Öcal, A. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde deprem eğitiminin değerlendirilmesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 169-184.
• Öcal, A. (2007). İlköğretim okullarında deprem hazırlıkları: Kırıkkale il örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi 15 (1),1-12. Patton, M (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Ross, K.E.K. and Shuell T.J. (1993). Children’s beliefs about earthquakes. Science Education, 77 (2), 191-205.
• Rubin, H. J. (1983). Applied social research. Columbus, OH: Charles E. Merrill Publications.
• Russell, L.A., J.D. Goltz and L. B. Bourque. (1995). “Preparedness and hazard mitigationactions before and after two earthquakes”. Environment and Behavior, 27, 6, :744-770
• Rüstemli, A., Karancı, A.N. (1999). Correlates of earthquake cognitions and preparedness behavior in a victimized population. The Journal of Social Psychology,139 (1),91-101.
• Soygür,Ü.(1996). Depremlerle birlikte yaşamak. Tübitak Deprem Sempozyumu,. 15-16 Şubat 1996
• Şahin, C. ve Sipahioğlu,Ş. (2002). Doğal afetler ve Türkiye. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Tierney, K.J. (1989). The social and community contexts of disaster. In R.Gist &Lubin (Ed). Psychosocial aspects of disaster. New York: JohnWiley & Sons. 11-39.
• Tsai, C. (2001). Ideas about earthquakes after experiencing a natural disaster in Taiwan: an analysis of students’ Worldviews. International Journal of Science Education, 23 (10) :1007-1016.
• Watt, F. (2002). Depremler ve yanardağlar. (Çev. Deniz Yurtören), 18. Basım. Ankara: Tübitak popüler bilim kitapları: 71. Yıldırım, A., Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin yayıncılık.
• Yıldız, M. (2000). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin deprem öncesinde ve deprem sonrası öğrenme ve öğretme başarıları ile deprem sonrası oluşabilecek değişiklikler.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.