Esnafların İletişim Becerileri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 2, 760 - 781, 21.10.2025

Özlem Yorulmaz , Müjen İlnem

https://doi.org/10.17336/igusbd.1542498

Öz

Amaç: Esnaf, toplumun ekonomik, sosyal ve kültürel yapısına önemli katkı sağlayan küçük ölçekli işletmelerin temsilcileridir. Bu nedenle, sürekli iletişim gerektiren ve problem çıkma olasılığı yüksek olan mesleklerde durum tespitinin yapılması önem kazanmıştır. Gerçekleştirilen bu çalışma esnafların iletişim becerisi ile problem çözme becerisi arasındaki ilişkiyi belirleme ve sosyo-demografik değişkenlere göre farkların olup olmadığını saptama amacı ile yapılmıştır.
Yöntem: Araştırma betimsel çalışma yöntemine uygun şekilde hazırlanmıştır. Veri toplamak amacıyla ölçekler yüz yüze görüşmeler ile uygulanmış olup 45 maddeden oluşan 5'li likert tip ölçeği olan İletişim Becerileri Envanteri ve 35 madde içerikli 6'lı likert tip ölçeği olan Problem Çözme Ölçeği kullanılmıştır. Toplanan ölçeklerden edinilen veriler SPSS-25 programına elle girilerek analizleri yapılmıştır. Gruplar arası farklarda Bağımsız Gruplar t-Testi ve Tek Yönlü ANOVA kullanılmıştır.
Bulgular: Bulgular: Yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, medeni durum ve mesleğe başlama yaşı değişkenlerine göre iletişim ve problem çözme becerilerinde anlamlı farklılıklar saptanmıştır (p<0.05). Kardeş sayısı, çocuk sayısı ve sosyo-ekonomik durum değişkenlerinde anlamlı fark bulunmamıştır. İletişim ve problem çözme becerileri arasında anlamlı bir ilişki belirlenmiştir.
Sonuç: Esnafların iletişim becerileri ile problem çözme becerileri arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Sosyo-demografik değişkenler bu beceriler üzerinde etkili olmaktadır. Bu nedenle, esnafa yönelik iletişim ve problem çözme becerilerini geliştirmeye odaklanan eğitim programları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Esnaflar , İletişim , İletişim becerisi , Problem , Problem çözme , Problem çözme becerisi

Analysis of the Relationship between the Tradesman’s Communication Abilities and Problem Solving Skills

Öz

Aim: Tradespeople represent small-scale businesses that make significant contributions to the economic, social, and cultural structure of society. Therefore, it has become important to assess the situation in professions that require constant communication and have a high probability of problems arising. This study was conducted to determine the relationship between tradespeople's communication skills and problem-solving skills and to identify whether there are differences based on socio-demographic variables.
Method: The research was prepared in accordance with the descriptive research method. Scales were applied through face-to-face interviews to collect data, using the Communication Skills Inventory, a 5-point Likert-type scale consisting of 45 items, and the Problem Solving Scale, a 6-point Likert-type scale consisting of 35 items. The data obtained from the collected scales were manually entered into the SPSS-25 program and analyzed. The Independent Groups t-Test and One-Way ANOVA were used to determine the differences between the groups.
Results: Significant differences were found in communication and problem-solving skills according to the variables of age, gender, education level, marital status, and age at which the occupation was started (p<0.05). No significant differences were found in the variables of number of siblings, number of children, and socioeconomic status. A significant relationship was determined between communication and problem-solving skills.
Conclusion: There is a significant relationship between the communication skills and problem-solving skills of tradespeople. Socio-demographic variables have an effect on these skills. Therefore, training programs focused on developing communication and problem-solving skills for tradespeople are recommended.

Anahtar Kelimeler

Tradesmen , Communication , Communication skills , Problem , Problem solving , Problem solving skills

Kaynakça

• ADAIR, J. (2017). Karar Verme ve Problem Çözme. 3. Basım (N. Kalaycı. Çev.) Ankara: Pegem Akademi Yayınevi. s 41-50
• AKAN, Y., & GÜNEK, A. (2021). Üniversite Öğrencilerinin İletişim ve Problem Çözme Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Muş Alparslan Üniversitesi Örneği. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 4(1), 44-52. https://doi.org/10.32329/uad.862692
• ALTUNTAŞ S., & DURMUŞ, E. (2018). Evlilikte Problem Çözmeyi Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute/Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30).
• ARIN, A. (2006). Lise Yöneticilerinin Öğretim Liderliği Davranışları ile Kullandıkları Karar Verme Stratejileri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki Düzeyi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• AYDIN, B. (2020). Çocuk ve Ergen Psikolojisi 7. Basım. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, s12-121
• BANDURA, A. (1969) Sociallearningtheory of identificatory processes. D Goslin (Edit), Hand-book of socialization theory and research. Chicago:Rand McNally, s 213-262
• BINBAŞIOĞLU, C. (1988) Genel Öğretim Bilgisi: İlk ve Orta Dereceli Okul Öğretmenleri için Öğretimde İlke, Yöntem ve Teknikler. Ankara: Binbaşıoğlu Yayınevi.
• ÇAĞLAR, İ. ve KILIÇ, S. (2012). Genel İletişim. 5. Basım. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. s 10-135
• DÖNMEZ, M., & TUNÇ, E. (2019). İlişkide Bilişsel Çarpıtma, Evlilikte Problem Çözme, Evlilik Uyumu ve Tolerans Arasındaki İlişki. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 112-124.
• DÜLGER, E. & ATALAR, A. D. (2018). Üniversite Öğrencilerinin İletişim Becerilerinin Değişkenlere Göre İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (2), 98-114
• D’ZURILLA, T. J., NEZU, A. M. ve MAYDEU-OLIVARES, A. (2004). Social Problem Solving: Theory and Assessment. Social Problem Solving: Theory, Research, and Training. Edward C. Chang, Thomas J. D’Zurilla and Lawrence J. Sanna (Eds.:). Washington, DC: American Psychological Association.
• ERSANLI K., BALCI S. (1998). “İletişim Becerileri Envanteri Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması” Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi,2, 10, 7-12.
• GENÇ, S. ve KALAFAT, T. (2010) Öğretmen adaylarının empatik becerileri ile problem çözme becerileri. Kuramsal Eğitimbilim, 3 (2), 135-147
• GÜÇLÜ, N. (2003). Lise Müdürlerinin Problem Çözme Becerileri. Milli Eğitim Dergisi, vol.160, 272-300.
• GÜNGÖR, N. (2018), İletişim Kuramlar ve Yaklaşımlar, E-Kitap, s 44-46 Erişim Numarası: 2146686
• GÜNÖNÜ KURT, S. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının iletişim becerileri ile empatik eğilim düzeyleri arasındaki ilişki [Master Thesis] Master's thesis, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• HEPPNER P. P. (1988). Problem Solving Inventory (PSI): Research Manual. Palo Alto, CA. Consulting Psychologists Press.
• KALAYCI, N. (2001) Sosyal Bilgilerde Problem Çözme ve Uygulamalar. Ankara: Gazi Kitapevi, s 23
• KIRPINAR, İ. (2018) Genç Psikiyatristin El Kitabı. 1. Basım. İstanbul: Psikonet Yayınları. s 113
• KOÇ, B., KILIÇ, Y. & GÜL, A. (2015). Üniversite Öğrencilerinin İletişim Becerileri ile Kişilerarası Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (Teke) Dergisi, 4 (1), 369-390.
• KOSER, İ. E. (2019). Üniversite Öğrencilerinin İletişim Becerileri, Problem Çözme Becerileri ve Bağlanma Stilleri İlişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Samsun On Dokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• KÜÇÜK, D.P. (2012). Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı Öğrenmenin İletişim ve Problem Çözme Becerileri . Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32 (1), 33 54.
• KÜÇÜK, M. (2012). İletişim Bilgisi T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2712 Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1675, ss 7-12
• ÖĞÜLMÜŞ, S. (2001). Kişilerarası Sorun Çözme Becerileri ve Eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• ÖRÜCÜ, E. ve KIVRAK, O. (2013). Telekomünikasyon Sektöründe Çalışan Personelin İletişim Becerileri Düzeylerinin İncelenmesi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 15-29
• ÖZYÜREK, A. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarda problem çözme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 3(2), 32-41.
• SAĞLAM, S. (2007). Lise Öğrencilerinin Ana-Baba İletişimi Sosyal Destek ve Ana-Baba Tutumu Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yüksek lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• SARACALOĞLU, A. S., YENICE, N. & KARASAKALOĞLU, N. (2009). Öğretmen Adaylarının İletişim ve Problem Çözme Becerileri İle Okuma İlgi ve Alışkanlıkları Arasındaki İlişki (pp.167-185). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 187-206.
• SATIR, V. The Newpeoplemaking. 1988, Science and Behavior Books, Inc. 3. Basım. (S.Yeniçeri, Çev.) İstanbul: Beyaz Yayınları. ss 103-119
• SERIN, O. (2010). Sınıf öğretmenlerinin problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 31(142).
• SMİTH, E. E., Koslyn, S.M. ve ŞAHİN, M. (2014) Bilişsel Psikoloji: Zihin ve Beyin. Ankara: Nobel Akademik Yayınları.
• STEVE DUCK, DAVID T. MCMAHAN (2018) Communication in Everyday Life: A Survey of Communication. Third Edition. SAGE Publications
• ŞAHIN, N., ŞAHIN, N. H. and HEPPNER, P. P. (1993). The psychometric properties of the Problem-Solving Inventory. Cognitive Therapy and Research, 17(4), 379-396.
• TABACHNICK, B. G., & FIDELL, L. S. (2013). Using multivariate statistics, 6th Ed. Northridge. CA: California State University.
• TEMEL, V., & AYAN, V. (2015). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin problem çözme becerileri.
• TUNA, Y. (2012). İletişim, Pegem Akademi, Ankara.
• TUNCER, M., & DEMIRALP, M. (2016). Psikiyatri kliniklerinde çalışan hemşirelerde duygusal zekâ ve iletişim becerileri ilişkisi: çok merkezli bir çalışma. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(5).
• TÜRKEN, H., BEGÜM, E. S., & Çalım, S. İ. (2016). Öğrenci ebelerin duygusal zekaları ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(4).
• ULUKAN, M., DALKILIÇ, M. (2012). Primary school students' level of participation in sport in terms of different variables and the relationship between the level of participation and communication skills. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 1786-1789.
• UZUNTAŞ, A. (2011). Etkili iletişim: Anlatabilmek ve anlayabilmek. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), s 11-30.
• YÜKSEL ŞAHİN, F., (2010). İletişim Becerilerine Genel Bir Bakış. Kişilerarası İlişkiler ve Etkili İletişim. (Editör: Kaya,) Ankara: Pegem A Yayıncılık
• YOUNG. J.E., KLOSKO, J.S., WEISHAAR, M.E. (2022). Schema Therapy, A Practitioner’s Guide (F. Sevinç Göral Alkan, Çev. Ed.) İstanbul: Litera Yayıncılık. s 26-32