The Role of Transformational Leadership in the Relationship Between Resistance to Change and Organizational Performance

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 2, 604 - 628

Cemile Şeker , Edip Örücü

https://doi.org/10.17336/igusbd.1570363

Öz

Aim: This study examines the mediating role of transformational leadership in the relationship between resistance to change and organizational performance. It aims to evaluate how resistance behaviors influence performance outcomes and how leadership style shapes this relationship.
Method: The research was conducted with 710 employees from three banks in the Turkish Republic of Northern Cyprus. Data were collected through an online questionnaire and analyzed using SPSS 27 and structural equation modeling (SEM). Validity and reliability were tested via confirmatory factor analysis and Cronbach’s Alpha. Hypotheses were examined through hierarchical regression and Sobel tests.
Results: The findings indicate that resistance to change negatively affects organizational performance, while transformational leadership has a positive impact on performance and a negative effect on resistance. Moreover, transformational leadership partially mediates the relationship between resistance to change and performance.
Conclusion: The study highlights the critical role of transformational leadership in enhancing performance and reducing resistance to change. Managers are encouraged to adopt transformational leadership behaviors and foster an adhocracy culture to better manage change and sustain organizational success.

Anahtar Kelimeler

Resistance to Change , Performance , Transformational Leadership , Bank Employees , Structural Equality Model

Örgütlerde Değişime Direnç, Performans İlişkisinde Dönüşümcü Liderliğin Rolü

Öz

Amaç: Bu araştırma, örgütlerde değişime direnç ile örgüt performansı arasındaki ilişkide dönüşümcü liderliğin aracı rolünü incelemektedir. Çalışma, değişime karşı oluşan bireysel ve örgütsel tutumların performans üzerindeki etkisini değerlendirerek liderlik tarzının bu ilişkiyi nasıl şekillendirdiğini açıklamayı hedeflemektedir.
Yöntem: Araştırma, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde faaliyet gösteren üç bankada görev yapan 710 çalışanın katılımıyla yürütülmüştür. Veriler çevrimiçi anket yoluyla toplanmış, SPSS 27 ve yapısal eşitlik modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Ölçeklerin geçerliği ve güvenirliği doğrulayıcı faktör analizi ve Cronbach Alpha ile test edilmiştir. Hipotezler hiyerarşik regresyon ve Sobel testleriyle sınanmıştır.
Bulgular: Analizler, değişime direncin örgüt performansını olumsuz etkilediğini; dönüşümcü liderliğin ise performans üzerinde pozitif ve değişime direnç üzerinde negatif etkiler yarattığını göstermiştir. Ayrıca dönüşümcü liderlik, değişime direnç ile performans arasındaki ilişkide kısmi aracılık rolü üstlenmiştir.
Sonuç: Araştırma bulguları, dönüşümcü liderliğin örgütsel performansı artırmada ve değişime direnci azaltmada kritik rol oynadığını ortaya koymuştur. Bu bağlamda yöneticilere, değişim süreçlerinde dönüşümcü liderlik davranışları sergilemeleri ve adokrasi kültürünü teşvik etmeleri önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Değişime Direnç , Performans , Dönüşümcü Liderlik , Banka Çalışanları , Yapısal Eşitlik Modeli

Kaynakça

• ABBAS, S., HİSHAM-UL-HASSAN, K., & RAZA, S. (2024) “The Role of Transformational Leadership on Employees Innovative Performance in Colleges in Punjab” Internatıonal Journal Of Human And Socıety, 4(1), pp 46-63.
• AKGÜL A., ÇEVİK O. (2003) İstatistiksel Analiz Teknikleri, Ankara, Emek Ofset.
• AKGÜN, A., KESKİN, H., & GÜNSEL, A. (2009) Bilgi Yönetimi ve Öğrenen Örgütler, Ankara, Elif Yayınevi.
• ALEYASHİ, W. S. J., & İRAZ, R. (2023) “Örgütsel değişimin gerçekleştirilmesinde transformasyonel liderliğin rolü: Sağlık sektöründe bir araştırma” Sosyal Ekonomik Arastırmalar Dergisi, 23(1), ss 12-24.
• ARFATUN, A., ALWYAH, L., & SYAFWAN, S. (2024) “The Influence of Transformational Leadership on Change Management of the NTB Mall Virtual Team Mediated by Organizational Culture” International Journal of Management Science and Information Technology, 4(1), pp 14–23.
• ARİYANTİ, N., & SAWİTRİ, H. S. R. (2024) “The Effect of Transformational Leadership on Employee Performance Through Job Satisfaction, Organizational Commitment and the Use of Social Media in Public Organization (Case Study of Financial Services Authority Employees)” International Journal of Social Science Research and Review, 7(1), pp 240-254.
• AZİZ, R. N., & ZAKİY, M. (2023) “Self-Efficacy as a Moderating Variable The Effect of Organizational Change on Work Stress and Employee Performance in Islamic Banks” FIRM Journal of Management Studies, 8 (1).
• BAKER, W.E., & SINKULA, J. M. (1999a) “Learning Orientation, Market Orientation, and Innovation: Integrating and Extending Models of Organizational Performance” Journal of Marketing Focus.4 (4), pp 295-308.
• BAKER, W.E., & SINKULA, J. M. (1999b) “The Synergistic Effect of Market Orientation and Learning Orientation on Organizational Performance” Journal of the Academy of Marketing Science. (27) 4, pp 411-427.
• BEMMELS, B. & RESHEF, Y. (1991) “Manufacturing Employees and Technological Change” Journal of Labour Research, 12 (3), pp 231- 46.
• BLAU, P. M. (1974) “Presidential Address: Parameters of Social Structure” American Sociological Review, pp 615-635.
• BOLAT, T., SEYMEN, O. (2020) “Transformational and transactional leadership scale (TTLS) manual” https://persty.com/TTLSmanual.pdf
• BONO, J. E. & JUDGE, T. A. (2004) “Personality and Transformational and Transactional Leadership: A Meta-Analysis” Journal of Applied Psychology, 89 (5), pp 901.
• CENGER, H., (2006) Genel İşletme Performansı ve Finansal Performans İlişkisi – Çimento Sektöründe Bir Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• CHO, H. J. & Pucik, V. (2005) “Relationship Between Innovativeness, Quality, Growth, Profitability, and Market Value” Strategic Management Journal, 26, pp 555-575.
• CHO, Y., SHIN, M., BILLING, T. K., & BHAGAT, R.S. (2019) “Transformational Leadership, Transactional Leadership and Affective Organizational Commitment: A Closer Look at Their Relationships in Two Distinct National Contexts” Asian Business & Management, 18, pp 187-210.
• CROOK, T. R., Ketchen, D. J., Combs, J. G. & Todd, S. Y. (2008) “Strategic Resources and Performance: A Meta-Analysis” Strategic Management Journal, 29, pp 1141-1154.
• ÇELİK, S. N. (2019) Öğretmenlerin işle bütünleşme düzeyleri ile değişime dirençleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi.
• ÇELİK, V. (2013) Eğitimsel Liderlik. Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık.
• DAVIS, K. (1988) İşletmede İnsan Davranışı: Örgütsel Davranış, (Çev.:Kemal Tosun vd.), 3.Baskı, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yayınları, İstanbul.
• DAWSON, P. (2002) Understanding Organizational Change: The Contemporary Experience of People at Work. SAGE Publications. London.
• DEMİR, H. & OKAN, T. (2009) “Teknoloji, Örgüt Yapısı ve Performans Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştirma” Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10 (1), ss 57-72.
• DEVIANA, R. B., & HENDARSJAH, H. (2023) “Enhancing Individual Positive Reaction to Organizational Change Through Transformational Leadership and Change Agent’s Credibility” Jurnal Manajemen Bisnis, 14 (2), pp 342-360.
• DRUCKER, P.F. (2000) 21. Yüzyıl için Yönetim Tartışmaları (2. Baskı) (İ. Bahçıvangil ve G. Gorbon, Çev.) Epsilon Yayınları.
• EDWARDS, J. (2019) “Assessing Organizational Performance. Retrieved from” https://opentextbcca/strategicmanagement/chapter/assessingorganizationalperformance/.
• FIELD, A. (2005) Discovering Statistics Using SPSS, (2nd ed.), London: Sage Publications Ltd.
• GAVREA, C., ILİES, L., & STEGEREAN, R. (2011) “Determinants Of Organizational Performance: The Case of Romania” Management & Marketing, 6 (2).
• GOVINDARAJU, C., VIJAYARAGHAVAN, G. K. & PANDIYAN, V. (2013) “Product and Process Innovation in Malaysian Manufacturing: The Role of Government, Organizational Innovation and Exports” Innovation: Management, Policy & Practice, 15 (1), pp 52-68.
• GUMUSLUOGLU, L., ILSEV, A., (2009) “Transformational Leadership, Creativity and Organisational Innovation” Journal of Business Research, 62, pp 461-473.
• GÜNAYDIN, S. C., Zeynep, Ü. N. A. L., & KOÇAK, Ö. E. (2023) “Algılanan Dönüştürücü Liderlik Tarzının İş Performansı Üzerindeki Etkisinde Akış Deneyiminin Aracılık Rolü: Akademisyenler Üzerinde Bir Araştırma” Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 5(8), ss 147-176.
• GÜRBÜZ, S., & ŞAHİN, F. (2017) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınevi, Ankara.
• HİNA, A. & SİDDİQUİ, D. A. (2023) “How Charismatic Leadership, and Employee Voice Complements the Transformational Leadership in Enabling Championing Behavior among Employees during Organizational Change: A parallel-sequential multiple mediations of Transparent Communication, Organizational Trust, and Openness to Change” Available at http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4432534
• ISMAWATI, I., & YULIANA, Y. (2022) “Role of Preparedness For Change and Proactive Behavior To The Performance of Employee” Jurnal Ekonomi, 11 (03), pp 765-774.
• İNTEPELER, Ş.S. & BARIŞ, V.K. (2018) “Dönüşümcü ve Etkileşimci Lider-İzleyen İlişkilerinin Hemşirelik ve Sağlık Hizmetlerine Etkisi” Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, İstanbul, (2), ss 97-104.
• JUNE, C. (2023) The Impact of Change Management on Organizational Performance: A Case Study of a Medium-sized Organization in the Information Technology Sector in Sub-Saharan Africa. Master’s Degree, Digital Business and Management, Vaasa University, Vaasa.
• JYOTİ, J., & BHAU, S. (2015) “Impact of Transformational Leadership on Job Performance: Mediating Role of Leader–Member Exchange And Relational Identification” Sage Open, 5 (4), 2158244015612518.
• KHANZADA, B., NAEEM, S., & BUTT, H. (2018) “Emotional intelligence influence on employee’s/organizational performance with mediating role of job satisfaction in pakistani health sector” J. Health Educ. Res. Dev, 6, pp 1-6.
• KILIÇ, S. (2006) Bilgi Yönetiminde Liderliğin Rolü Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Niğde.
• KOÇEL, T. (2010) İşletme Yöneticiliği, 12.Baskı, Beta Basım AŞ., İstanbul.
• KORKMAZ, S., ERMEÇ, A., YÜCEDAĞ, N., (2009) “İşletmelerin Yenilikçi Kabiliyetleri Ve İhracat Performanslarına Etkileri” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), ss 83-104.
• KUNZE, F., BOEHM, S.& BRUCH, H. (2013) “Age, Resistance To Change, and Job Performance” Journal of Managerial Psychology, 28,7(8), pp 741-760.
• KÜÇÜKALTAN, B., & GÖZDE, M. E. R. T. (2020) “Örgütlerde Dönüşümcü Liderlik ve Performans İlişkisinin Değişim Mühendisliği Aracı Rolünde İncelenmesi: İmalat Sanayii Örneği” OPUS International Journal of Society Researches, 15(1), ss 5065-5095.
• MAHROOF, J., & RAFİ, A. (2024) “Talent Management During Digital Transformation: Role of Transformational Leadership and Resistance to Change” Retrieved from https://ssrn.com/abstract=4681060 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4681060
• MASUNDA, T. (2015) An Evaluation of Resistance To Organizational Change and its Effects on Employee Productivity: The Case Of Telecom Namibia. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• MENSAH, K. A., AHİAXONU, E. E., & TWUM, E. (2023) “Organizational Change and its Effect on Employee Performance. A Study At The Ghana Broadcasting Corporation” The Wısconsın Journal Of Arts And Scıences, pp 77.
• MURAT, G., AÇIKGÖZ, B., (2008) “Değişim Çağının Vazgeçilmez Aktörleri: Dönüşümcü Liderler” Kamu İş,10 (2), ss 153-171.
• OREG S, BAYAZİT M, VAKOLA M, ARCİNİEGA L, ARMENAKİS A, BARKAUSKİENE R, BOZİONELOS N, FUJİMOTO Y, GONZÁLEZ L, HAN J, HREBÍCKOVÁ M, JİMMİESON N, KORDACOVÁ J, MİTSUHASHİ H, MLACİC B, FERİC I, TOPİC MK, OHLY S, SAKSVİK PO, HETLAND H, SAKSVİK I, VAN DAM K. (2008) “Dispositional Resistance To Change: Measurement Equivalence and The Link To Personal Values Across 17 Nations” J Appl Psychol. 93 (4), pp 935-44. doi: 10.1037/0021-9010.93.4.935. PMID: 18642996.
• OREG, S. (2003) “Resistance to Change: Developing an Individual Differences Measure” Journal of Applied Psychology, 88 (4), pp 680-693.
• ÖZTÜRK, A. (2006) Restoran İşletmelerinde Siparişlerin Elektronik Ortamda Alınmasının İşletme Performansı Üzerine Etkileri ve Afyonkarahisar Özdilek A.Ş.’de Bir Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• PEDLER, M., BURGOYNE, J., & BOYDELL, T. (1997) “The Learning Company: A Strategy for Sustainable Development” London, McGraw-Hill. Pp 5.
• QONİTAH, Q., & SHOLAHUDDİN, M. (2024) “The Influence of Change Management, Organizational Culture and Transformational Leadership on the Performance of Indonesian Sharia Bank Employees” Brilliant International Journal Of Management And Tourism, 4(1), pp 174-193.
• SABASRİ, A. L., KRİSNANDİ, H., DİGDOWİSEİSO, K., & ADNAN, S. M. (2024) “The Effect of Compensation, Transformational Leadership, and Work Environment on the Performance of Ojju K-Food Restaurant Employees Jakarta” Journal of Social Science, 5(1), pp 376-387.
• SAHARSO, S., & FADİLAH, M. F. (2024) “The Influence of Transformational Leadership Style, Work Environment, Job Satisfaction and Work Discipline on Employee Performance” JMKSP (Jurnal Manajemen, Kepemimpinan, dan Supervisi Pendidikan), 9(1), pp 1-14.
• SAMSON, D., DONNET, T. & DAFT, R. (2021) Management, 7th Edition, Cengage Learning, Australia.
• SÁNCHEZ, ID , SİTÚ, M. VE MURİLLO, L. (2023) Duvarları yıkmak, köprüler kurmak: değişime dirençte bağlamsal ve bireysel faktörleri dikkate alan dönüşümcü liderliğin önemi. International Journal of Organizasyonel Analiz, Cilt. 31 No. 7, ss 3295-3314.
• SENGENDO, D., & EDUAN, W. (2024) “Headteachers' Transformational Leadership and its Influence on Academic Performance: A Case of Public Secondary Schools in Uganda” East African Journal of Education Studies, 7(1), pp 61-76.
• TABACHNICK, B. G., & FIDELL, L. S. (2007) Using Multivariate Statistics. Pearson, Boston.
• TAY, Y. H., & AİGBOGUN, O. (2024) “Leadership styles and business performance: a study of service-based SMEs amidst the COVID-19 pandemic in Klang Valley, Malaysia” International Journal of Business Performance Management, 25(1), pp 50-68.
• TEKİN, Y. (2007) Modern Bir Liderlik Yaklaşımı Vizyoner Liderlik: Antalya’da Faaliyette Bulunan 5 Yıldızlı Konaklama İsletmelerinde Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Antalya.
• UME, E. C., & AGHA, N. C. (2023) “Resistance To Change and Organizational Performance: A Study of Selected Universities in South West, Nigeria” African Journal of Social Issues, 5 (1), pp 310-333. Doi: 10.4314/ajosi.v5i1.20.
• VAN EEDEN, R., CİLLİERS, F. VE VAN DEVENTER, V. (2008) “Leadership Styles and Associated Personality Traits: Support For The Conceptualisation of Transactional and Transformational Leadership” South African Journal of Psychology, 38 (2), pp 253-267.
• WALKER JR, O. C., & RUEKERT, R. W. (1987) “Marketing's Role in The Implementation of Business Strategies: A Critical Review and Conceptual Framework” The Journal of Marketing, 51(3), pp 15-33.
• WARUWU, H.; ASBARİ, M.; PURWANTO, A.; NUGROHO, Y. A.; FİKRİ, M. A. A.; FAUJİ, A.; ... ; DEWİ, W. R. (2020) “The Role of Transformational Leadership, Organizational Learning and Structure on Innovation Capacity: Evidence from Indonesia Private Schools. EduPsyCouns” Journal of Education, Psychology and Counseling, 2 (1), pp 378-397.
• WİDİANİNGSİH, D., CHRİSTA, U. R., & HARİNİE, L. T. (2024) “Organisational Culture and Transformational Leadership Style Affect Employee Performance with Innovative Work Behaviour as Mediation Variables” SENTRALISASI, 13(1), pp 42-66.
• YİNG KEAT, C., & ZAİNAL, S. R. M. (2024) “Moderating Role of Employee Vitality in the Relationship Between Transformational Leadership and Job Performance” Kurdish Studies, 12(1), pp 70-90.