Fizik Ders Kitaplarının Ölçme Değerlendirme Açısından Karşılaştırılması

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 58 - 72, 01.01.2018

Zeynep Başkan Takaoğlu

https://doi.org/10.21449/ijate.320214

Cited By: 2

Öz

Ölçme değerlendirme araçları öğretmenlere başlangıçta öğretimi
şekillendirme, süreç içerisinde öğretime katkı, süreç sonunda ise öğretimi
değerlendirme imkanı sağlamaktadır. Ders kitapları ise belirtilen katkıları
öğretmene birinci elden sunan kaynaklardır. Bu nedenle çalışmada 2011- 2012 ve
2016- 2017 eğitim öğretim yıllarında kullanılan fizik ders kitaplarında yer
alan ölçme değerlendirme araçlarının ünitelere, ünite içi yerleşimlerine ve
kullanılan ölçme aracı türlerine göre dağılımının karşılaştırılması
amaçlanmıştır. Bu amaçla doküman analizi yöntemi yardımıyla 2011- 2012 ve 2016-
2017 yıllarında fizik derslerinde kullanılan 9, 10, 11 ve 12. sınıf ders
kitapları incelenmiştir. Çalışma sonucunda iki farklı yıla ait fizik ders
kitaplarının her ikisinde de en fazla ölçme aracının kuvvet hareket ünitesinde
bulunduğu ortaya çıkmıştır. Bu ünitedeki soru sayısının fazlalığının nedeni
ünitede fazla matematiksel işlem olması ve öğrencilerin matematiksel
eksikliklerini bu sorularla pratik yaparak kapatmaya yönelik bir çözüm olarak
düşünülebilir. Özellikle 2016- 2017 eğitim öğretim yılında kullanılan kitaplarda
soru sayısının arttırıldığı ve alternatif ölçme araçlarının geleneksel
yaklaşıma dayalı ölçme araçları yanında çok az olduğu ortaya çıkmıştır.
Geleneksel ölçme araçlarının ders kitaplarında hala çok fazla kullanılması
ölçme değerlendirmede geleneksel yaklaşımların etkisinde kalındığını ortaya
koymaktadır. Bu durumun diğer bir nedeni üniversite giriş sınavlarında sonuç
odaklı bir değerlendirmenin yapılmasıdır. Bu sonuçlar ışığında ders
kitaplarında yapılacak bir düzenlemeden ziyade üniversite sınavının öğrenci
merkezli bir yapıya kavuşturulması önerilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

fizik ders kitapları, ölçme değerlendirme, fizik eğitimi

Comparing Physics Textbooks in Terms of Assessment and Evaluation Tools

Öz

Assessment
and evaluation instruments provide teachers the opportunity of shaping
education in the beginning, contributing to education during the process and
evaluating education at the end of the process. Textbooks, on the other hand,
are resources that present the aforementioned contributions to teachers at
first hand. Thus, the study aims to compare the distribution of assessment and
evaluation instruments in the physics textbooks being used in the academic year
of 2011- 2012 and 2016-2017 according to units, settlement within units and
types of assessment instruments that are used. For that purpose, 9, 10, 11 and
12^th grade textbooks being used in physics lessons in the academic
year of 2011-2012 and 2016-2017 were examined via document analysis method. As
a result of the study, it was determined that the highest number of assessment
instruments in physics textbooks from two different years was encountered in
the unit of force and motion. The reason for this unit having higher number of
questions could be associated with higher number of mathematical operations in
the unit intended for allowing students to overcome their mathematical
deficiencies by practicing such questions. It was observed that the number of
questions was increased especially in the books being used in the academic year
of 2016-2017 and alternative assessment instruments were fewer than traditional
assessment instruments. Traditional assessment instruments are still used very
frequently in the textbooks, which proves the effect of traditional approaches
in assessment and evaluation. Another reason for this condition is that a
result-oriented evaluation is used in the university entrance exam. In the
light of these results, it is suggested to make the university exam student-centered
rather than making an arrangement in textbooks.

Anahtar Kelimeler

physics textbooks, assessment and evaluation, physics education

Kaynakça

• Akdeniz, A., & Paliç Şadoğlu, G. (2012). Yeni fizik öğretim programına ve uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri [Teachers’ opinions about new physics education program and its implementation], Millî Eğitim Dergisi (National Education Journal), 196, 290-307.
• Arslan A., Ercan O., & Tekbıyık A. (2012). Fizik dersi yeni öğretim programına ilişkin öğretmen görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi [Assessment of teacher opinions related to physics teaching new curriculum in terms of different variables]. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (X. National Science and Mathematics Education Congress), Niğde.
• Arslan, A., Tekbıyık, A., & Ercan, O. (2012). Fizik ders kitaplarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi [Evaluation of physics textbooks according to teacher views]. TURJE, 1(2), 1-13.
• Arslan, S., & Özpınar, İ. (2009). İlköğretim 6. sınıf matematik ders kitaplarının öğretim programına uygunluğunun incelenmesi [Evaluation of 6th grade mathematics textbooks along with the teacher opinions]. Çukurova University Faculty of Education Journal, 36, 26-38.
• Ataman, M., & Kabapınar, Y. (2012). Sosyal bilgiler (4-5. sınıf) ölçme değerlendirme yöntemlerinin kullanılma-kullanılmama nedenleri ve uygulamaların yeterliliği [The purpose and efficiency of the applications of the assessment and evaluation methods in the social studies (4-5th grades) program]. Amasya Education Journal, 1(1), 94-114.
• Ayvacı, H.Ş., & Devecioğlu, Y. (2013). 10. Sınıf Fizik ders kitabı ve kitaptaki etkinliklerin uygulanabilirliği hakkında öğretmen değerlendirmeleri [Teachers’ evaluations on 10th grade physics textbook and applicability of activities in the textbook]. Amasya Education Journal, 2 (2), 418-450.
• Baskan, Z., Alev, N., & Karal, I. S. (2010). Physics and mathematics teachers’ ideas about topics that could be related or integrated. Procedia Social and Behavioural Sciences, 2, 1558-1562.
• Başkan Z., (2011). Doğrusal ve düzlemde hareket ünitelerinin matematiksel modelleme kullanılarak öğretiminin öğretmen adaylarının öğrenmelerine etkileri [The effectiveness of teaching one and two dimensional motion on prospective teachers’ learning using mathematical modeling], Doktora tezi (Doctoral Thesis). Karadeniz Teknik Üniversitesi (Karadeniz Technical University), Trabzon.
• Bayrak, C., & Bezen, S. (2013). 9. sınıf fizik öğretim programında yer alan konuların öğretiminde karşılaşılan sorunlara ve yeni öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri [Teacher opinions on the new teaching syllabus and the issues encountered when teaching the subjects of the 9th grade physics syllabus]. H. U. Journal of Education, Özel Sayı (Special Issue) (1), 27-38.
• Bezen, S., Bayrak, C., & Aykutlu, I. (2016). Physics teachers’ views on teaching the concept of energy. Eurasian Journal of Educational Research, 64, 109-124.
• Çalık, T., (2003). Eğitimde değişimin yönetimi: Kavramsal bir çözümleme [Management of change in education: a conceptual analysis], Educational Administration: Theory and Practice, 36, 536- 557.
• Çetin, S., & Çakır M., (2013). 2007 Biyoloji öğretim programındaki ölçme ve değerlendirme anlayışının ortaöğretim ders kitaplarına yansımasının değerlendirilmesi [Examining high school biology textbooks in terms of assessment and evaluation approach in the 2007 biology education program], Trakya University Journal of Education, 3( 2), 104-113.
• Çepni, S., (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş [Introduction to research and project studies], Genişletilmiş 3. Baskı (Expanded 3th Edition), Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çepni, S., Ayvacı, H. Ş., Şenel Çoruhlu, T., & Yamak, S. (2014). Ortaöğretim 9. sınıf fizik ders kitabının güncellenen 2013 öğretim programında yer alan kazanımlara ve kazanımlarda verilen sınırlamalara uygunluğunun araştırılması [An assessment of prospective physics teachers’ opinions on the MNE physics textbook for the 10th grade]. Journal of Turkish Science Education, 11 (2), 137-160.
• Eke, C., (2016). Ortaöğretim fizik dersi öğretim programı kazanımlarının webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre analizi [Analysis of objectives of high school physics curriculum according to webb's depth of knowledge levels. Journal of Research in Education and Teaching, 5 (3), 35- 40.
• Güzel, H., & Adıbelli, S. (2011). 9. sınıf fizik ders kitabının eğitsel, görsel, dil ve anlatım yönünden incelenmesi [Analysis of 9th grade physics coursebook from an educational, visual and language perspective]. Selçuk University Journal of Institute of Social Sciences, 26, 201-216.
• Göçen, G., & Kabaran, H. (2013). Ortaöğretim 9. sınıf fizik dersi öğretim programlarının tarihsel süreç içerisinde karşılaştırmalı olarak incelenmesi [Comparative study of secondary education 9th grade physics curriculum in the historical process]. Teaching Science Journal, 1(2).
• Göçer, A. (2008). İlköğretim Türkçe ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi [Primary education Turkish course books investigation on measurement and evaluation]. Atatürk University Journal of Institute of Social Sciences Institude, 11 (1), 197- 210.
• Gömleksiz, M. N., Yıldırım, F., & Yetkiner, A. (2011). Hayat bilgisi dersinde alternatif ölçme değerlendirme tekniklerinin kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri [Teachers’ perceptions of alternative measurement and evaluation techniques used in life sciences classes]. E-Journal of New World Science Academy, 6(1), 823-840.
• Erdoğan, İ., (2015). Eğitimde değişim yönetimi [Change management in education], 4. Baskı (4th edition), Ankara: Pegem Akademi.
• Erdoğan, M. (2007). Yeni geliştirilen dördüncü ve beşinci sınıf fen ve teknoloji ders öğretim programının analizi [Analysis of newly developed fourth and fifth class science and technology curriculum: a qualitative study]. International Journal of Turkish Education Sciences, 5(2), 221-254.
• İzci, E., Göktaş, Ö., & Şad, S.N. (2014). Öğretmen Adaylarının Alternatif Ölçme Değerlendirmeye İlişkin Görüşleri ve Yeterlilik Algıları [Prospective teachers’ views and perceived efficacy regarding alternative measurement and evaluation]. Journal of Kırşehir Education Faculty, 15(2), 37-57.
• Karakuyu, Y. (2008). Fizik öğretmenlerinin fizik eğitiminde karşılaştığı sorunlar: Afyonkarahisar örneği [Problems of physics teachers in physics education: Afyonkarahisar sample]. Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute, 5 (10).
• Karasar, N., (2007). Bilimsel araştırma yöntemi [Scientific research method], 17. Baskı (17th Edition), Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaya, Ö., (2013). Yeni fizik dersi öğretim programının ilk yıllardaki uygulamalarına yönelik deneyimlerin incelenmesi [Investigation of Experiences in New Physics Syllabus’ First Year Implementation], Doktora tezi (Doctoral Thesis). Karadeniz Teknik Üniversitesi (Karadeniz Technical University), Trabzon.
• Kavcar, N. (2014). 2013 Ortaöğretim Fizik Programına Uygun Fizik 9 Ders Kitabının İncelenmesi [Assessment of Physics 10 Textbook in Accordance with 2013 Secondary School Physics Curriculum], Yayımlanmamış kitap inceleme raporu (Unpublished book assessment report)
• Koç, S., & Yayla, A. (2015). Fizik dersi öğretim programının 10. sınıf elektrik ve manyetizma ünitesinin değerlendirilmesi [The physics curriculum evaluation of 10th grade electric and magnetism unit]. Journal of Research in Education and Teaching, 4(4). Kotluk, N., Yayla, A. (2016). Ortaöğretim 9. Sınıf fizik öğretim programının Tyler'ın hedefe dayalı değerlendirme modeline göre değerlendirilmesi [An evaluation of high school 9th grade physics curriculum according to Tyler's objective based evaluation model], Abant İzzet Baysal University Journal of Faculty of Education, 16(4), 1832-1852.
• Küçükahmet, L. (2003). Öğretimde planlama ve değerlendirme [Planning and evaluation in teaching], 13. Baskı (13th edition), Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Küçüközer, H., & Bostan, A. (2007). İlköğretim 6. sınıf fen ve teknoloji dersi madde ve ısı ünitesinin yapılandırmacı öğrenme kuramının gerekleri ölçüsünde incelenmesi [Investigation of elementary 6th grade science and technology course matter and heat unit in accordance with the requirements of constructivist learning theory]. Ulusal İlköğretim Kongresi (National Primary Education Congress), Ankara.
• MEB (2013). Fizik Öğretim Programı [Physics Teaching Program], http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/31/01/972850/dosyalar/2013_07/05032334_fizik_912.pdf, ET: 14.02.2017.
• Nakiboğlu, C. (2009). Deneyimli kimya öğretmenlerinin ortaöğretim kimya ders kitaplarını kullanımlarının incelenmesi [Examination on expert chemistry teachers’ secondary school chemistry textbook usage], Journal of Kırşehir Education Faculty, 10 (1), 91-101. National Council of Teachers of Mathematics (1995). Assessment standard for school mathematics. Reston, VA: NCTM.
• Öztürk, N., Yalvaç Hastürk, N.G., & Demir, R. (2013). İlköğretim 4-5. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programlarındaki ölçme ve değerlendirme yöntemlerine ilişkin öğretmen görüşleri [Teachers’ opinions about the assessment and evaluation methods employed in elementary 4-5th grades school science and technology teaching programs]. Dicle University Journal of Ziya Gökalp Faculty of Education, 20, 25-36.
• Peker, M., & Gülle, M. (2011). Matematik öğretmenlerinin yeni ilköğretim matematik öğretim programında yer alan ölçme araçları hakkındaki bilgi düzeyleri ve bu ölçme araçlarını kullanma sıklıkları [Mathematics teachers’ level of knowing about the measurement tools in new elementary school mathematics teaching program and their frequency of use]. Elementary Education Online, 10(2): 703-716.
• Saban, A. (2009). Çoklu zekâ kuramı ile ilgili Türkçe çalışmaların içerik analizi [Content analysis of turkish studies about the multiple intelligences theory]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi (Educational sciences: theory & practice), 9 (2), 833-876.
• Sağlam Arslan, A., Avcı, N., & İyibil, Ü. (2008). Fizik Öğretmen Adaylarının Alternatif Ölçme Değerlendirme Yöntemlerini Algılama Düzeyleri [Physics Prospective Teachers’ Perception Levels Concerning Alternative Evaluations Methods]. Dicle University Journal of Ziya Gökalp Faculty of Education, 11, 115–128.
• Tabak, R. (2007). İlköğretim 5. sınıf fen ve teknoloji ders programının öğrenme –öğretme ve ölçme değerlendirme yaklaşımları kapsamında incelenmesi (Muğla ili örneği) [A research about learning teaching and assessment evaluation approaches of the primary school 5. grade science and technology program]. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Unpublished Master Thesis), Muğla Üniversitesi (Muğla University), Sosyal Bilimler Enstitüsü (Social Sciences Institute).
• Taşdere, A. (2010). 6., 7. ve 8. sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarına yansıyan ölçme değerlendirme anlayışının yeni fen ve teknoloji öğretim programı ışığında değerlendirilmesi [The investigation of assessment and evaluation approach that is reflected in 6th, 7th and 8th grades science and technology textbooks prepared in the light of new science and technology teaching program]. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Unpublished Master Thesis), Abant İzzet Baysal Üniversitesi (Abant İzzet Baysal University), Sosyal Bilimler Enstitüsü (Social Sciences Institute).
• Tay, B. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin alternatif değerlendirme konusundaki görüşleri [The views of social studies teachers about alternative assessment]. The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS), 6(3), 661-683.
• Yazıcı F., & Sözbilir M. (2014). İlköğretim 6-8. sınıf öğretmenlerinin ölçme-değerlendirme yöntemlerine ilişkin kullanım sıklıkları ve yeterlik düzeyleri: Erzurum örneklemi [Elementary 6-8 grades teachers' frequency of use and their level of adequacy in assessment and evaluation methods: Erzurum sampling], Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 8(2), 164-196.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi [Qualitative research methods]. Education and Science, 23, 7-12.
• Yiğit, N., Alev, N., Altun, T., Özmen, H., & Akyıldız, S. (2009). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı, Geliştirilmiş 4. Baskı (Expanded 4th Edition), Trabzon: Akademi Kitabevi.
• Yigit, N. (2013). Ortaöğretim fizik dersi öğretim programı uygulamada ne getirebilir? [What the secondary school physics curriculum can bring in practice?]. Fen ve Fizik Eğitimi Sempozyumu (Science and Physics Education Symposium), KTU. Trabzon, 26-27 Nisan (26-27April).