PANDEMİ SÜRECİNDE ÖĞRETMENLERİN TEKNOLOJİYE YÖNELİK TUTUMLARI VE İDARECİLERİN UZAKTAN EĞİTİME YÖNELİK GÖRÜŞLERİ

Yıl 2021, , 180 - 206, 31.12.2021

Elif Dal , Neşe Kutlu Abu , Recep Çakır

https://doi.org/10.32570/ijofe.1030907

Öz

Hızlı bir şekilde tüm dünyayı etkisi altına alamaya başlayan salgın ülkemizde de varlığının hızlı bir şekilde hissettirmiş ve insan sağlığının yanı sıra maddi ve manevi birçok konunun da olumsuz etkilenmesine sebebiyet vermiştir. Eğitimi de etkileyen salgın uzaktan eğitimin hayatımıza girme ile eğitimde teknoloji kullanımın artmasına neden olmuştur. Buna yönelik olarak bu çalışmanın amacı pandemi sürecinde 2020-2021 yılları arasında farklı kademe liselerde görev yapmakta olan öğretmenlerin teknolojiye karşı tutumlarını belirlemek ve idarecilerin sürece yönelik öneri ve görüşlerini alarak sürecin etkilerini ve teknolojiye karşı mevcut durumu belirlemektir. Çalışmada karma desene uygun olarak açımlayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Nicel kısımda veri toplamak amaçlı Altun’un (2002) geliştirdiği “Teknoloji tutum ölçeği” kullanılırken nitel kısım için alan uzmanı bir akademisyen ile geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Anketler öğretmenlere sosyal medya hesapları ile ulaştırılırken görüşme formları öğretmenlere e-posta yolu ile veya sesli telefon görüşmeleri ile toplanmıştır. Çalışmanın örneklemini 154 öğretmen ve 8 idareci oluşturmaktadır. Nicel verileri analiz ederken SPSS 25 kullanılmış nitel verilerde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Elde edilen sonuca göre ise öğretmenlerin teknolojiye yönelik tutumlarının farklı değişkenlere göre farklılık gösterdiği ve idarecilerin sürece yönelik en fazla teknik alt yapı desteği sağlanması gerektiği önerisinde bulunduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji, Salgın, Covid-19, Uzaktan Eğitim, Eğitim Paydaşları

Kaynakça

• Aksoğan, M. ve Bulut Özek, M. (2020). Öğretmen adaylarının teknoloji yeterlilikleri ile teknolojiye bakış açısı arasındaki ilişki. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(2), 301-311.
• Alaybay, A. (2015). Ortaöğretim öğretmenlerinin ve öğrencilerinin EBA (Eğitim Bilişim Ağı) kullanımına ilişkin görüşleri üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Altun S. A. (2002). Okul Yöneticilerinin Teknolojiye Karşı Tutumlarının İncelenmesi, Çağdaş Eğitim, 286, 8-15.
• Angoletto, R., & Queiroz, V. C. (2020). COVID-19 and the challenges in education. The Centro de Estudos Sociedade e Tecnologia(CEST), 5, 2.
• Bal, H. ve Boz, M. S., (2017). EBA’nın kullanılabilirlik düzeyinin ölçülmesi. https://yegitek.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_11/06103543_SERPYLhYLYA_HOCA.pdf adresinden 26.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Berge,Z.(1995). The role of the online instructor/facilitator. Educational Technology,3(1),22-30.
• Beşoluk, Ş., Kurbanoğlu, N. İ. ve Önder, İ. (2010). Educational Technology Usage of Pre Service and In-Service Science and Technology Teachers. Elementary Education Online. 9(1), 389-395.
• Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 85-124,.
• Büyüköztürk, Ş.(2020). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni Spss Uygulamaları ve Yorumu(27. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Birgin, O., Çoker, B. ve Çatlıoğlu, H. (2010). Investigation of First Year Pre-service Teachers Computer and Internet Uses in Terms of Gender. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), p. 1588-1592.
• Branekova, D.(2020). The successful model of dıstance learnıng. Trakia Journal of Sciences, 18(1),275-284.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. AUAD, 6(2). 11-53.
• Can ,N ve Köroğlu,Y.(2020). Covıd-19 Dönemınde Yaygınlaşan Uzaktan Eğıtımın Değerlendırılmesı Ve Eğıtım Emekçılerı Açısından İncelenmesı. Madde, Dıyalektık Ve Toplum.3(4),370-380.
• Cantürk, G. (2007). Bilgisayar Teknolojisinin Okul Yönetiminde Kullanımında, Okul Yöneticilerinin Bilgisayar Teknolojisine Karşı Tutumları İle Kullanma Düzeyleri Ve Öğretmenlerin Bilgisayar Teknolojisini Kullanma Düzeyi: Antalya İli Örneği, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı.
• Cemaloğlu,N ve Erdemoğlu-Şahin,D.(2007). Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Kastamonu Education Journal.15(2); 465-484.
• Chiu, T. K. F. (2021). Applying the self-determination theory (SDT) to explain student engagement in online learning during the COVID19 pandemic. Journal of Research on Technology in Education, 1–17.
• Chiu, T.KF., Lin, T.J. v& Lonka,K.(2021) Motivating Online Learning: The Challenges of COVID-19 and Beyond. Asia-Pacific Edu Res ,30(3):187–190
• Cresswell, J. W. (2009). Research design, qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3nd ed.) United States of America: Sage Pub.
• Creswell, J. W. & Clark, V. L. P. (2018). Karma Yöntem Araştırmaları: Tasarımı ve Yürütülmesi (Çev. Ed. Y. Dede ve S.B. Demir). Anı Yayıncılık, Ankara.
• Çakmak, Z. ve Taşkıran, C. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin perspektifinden Eğitim bilişim ağı (EBA) platformu. Uluslar Arası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 284-295.
• Çelik, H.C. ve Bindak, R. (2005). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Bilgisayara Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(6), 27-38.
• Çiftçi,B ve Aydın,A.(2020). Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Platformu Hakkında Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Görüşleri. Journal of Turkish Chemical Society Section C: Chemistry Education (JOTCSC).5(2),111-130.
• Doğan, s. Ve Koçak, E.(2020). EBA sistemi bağlamında uzaktan eğitim faaliyetleri üzerine bir inceleme. Journal of Economics and Social Research. 7 (14),110-124.
• Emin, M. N. (2020). Koronavirüs Salgını ve Acil Durumda Eğitim. Seta Perspektif, 268,. 1-4.
• Fidan, M. (2020). Covid-19 belirsizliğinde egitim: ilkokulda zorunlu uzaktan eğitime ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2). 24-43.
• Gökçek, T. (2019). Karma araştırma yöntemi (H. Özmen ve O. Karamustafaoğlu. (Editörler). Eğitimde araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık, s.391-432’deki bölüm.
• Gülnar, B. (2008). Bilgisayar ve İnternet Destekli Uzaktan Eğitim Programlarının Tasarım, Geliştirme ve Değerlendirme Aşamaları (SUZEP Örneği). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 259- 271.
• İmamoğlu, H. V. ve Siyimer-İmamoğlu, F. (2020). Coronavirüs Salgını ve Uzaktan Eğitim Süreci Hakkında Öğretmen Görüşleri: Şehit Bülent Yalçın Spor Lisesi ve Şehit Ertan Yılmaz Güzel Sanatlar Lisesi (Sinop) Örneği. Journal of Humanities and Tourism Research, 10 (4): 742-761.
• Kalemkuş, F. (2016). Ortaöğretimdeki öğretmen ve öğrencilerin Eğitim Bilişim Ağı (EBA)’ya ilişkin görüşleri.[ Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Kaplan, A. M., ve Haenlein, M. (2016). Higher education and the digital revolution: About MOOCs, SPOCs, social media, and the Cookie Monster. Business Horizons, 59(4), 441–450.
• Karaman, S. (2007). Ders Web Sayfaları: Özellikleri, Hazırlanması, Kullanılması ve Öğretim Elemanlarının Tutumu, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 13, 47-68.
• Koçoğlu,E.(2020)(Edt). Sosyal Bilimlere Uzaktan Eğitimde Bakış.Pegem Akademi Yayıncılık.
• Koçoğlu, E., Ulu Kalın, Ö., Tekdal, D. ve Yiğen, V. (2020). “Covid-19 Pandemi Sürecinde Türkiye’deki Eğitime Bakış” International Social Sciences Studies Journal, 6 (65), 2956-2966.
• Menzi, N., Önal, N. ve Çalışkan, E. (2012). Mobil Teknolojilerin Eğitim Amaçlı Kullanımına Yönelik Akademisyen Görüşlerinin Teknoloji Kabul Modeli Çerçevesinde İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi. 1(13), 40-55.
• Somuncuoğlu, D. (2005). Türkiye'de ve Dünyada Uzaktan Eğitim Uygulamaları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18(3), 85-100.
• Sönmez, M., Yıldırım, K. ve Çetinkaya, F. Ç. (2020). Yeni tip Koronavirüs (SARS-CoV2) salgınına bağlı uzaktan eğitim sürecinin sınıf öğretmenlerinin görüşleriyle değerlendirilmesi. Turkish Studies, 15(6), 855-875.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F.G.(2014).Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Anı Yayıncılık, Ankara.
• Şentürk,Ü.(2008). Enformasyon Toplumunda Eğitimin Yeri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,6(3).487-497.
• Şahin, M. C. & Arslan-Namlı, N. (2019). Öğretmen Adaylarının Eğitimde Teknoloji Kullanma Tutumlarının İncelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(1), 95-112
• Taş, A., Selvitopu, A., Bora, V. & Demirkaya, Y. (2013). Meslek Lisesi Öğrencilerinin Okul Terk Nedenleri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(3), 1551-1566.
• Telli, S. G., ve Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1). 25-34.
• Tınmaz,H.(2013). Öğretim teknolojilerinin temelleri: Teoriler, araştırmalar, eğilimler. (Ed. Kürşat Çağıltay ve Yüksel Göktaş). Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
• Tunga, Y. ve İnceoğlu, M. M. (2016). E-öğrenme ortamlarında oyunlaştırma yaklaşımı kullanımının öğrenenlerin motivasyon durumlarına katkısının incelenmesi. 10th International Computer and Instructional Technologies Symposium (pp. 620-625). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize.
• UNESCO. (2020). SDG-Education 2030 Steering Committee Urges Protecti - on of Education, now and post-crisis. Erişim Tarihi: 20.03.2021. https:// shorturl.at/IJSVZ
• UNICEF. (2020). COVID-19: More than 95 per cent of children are out of school in Latin America and the Caribbean. Erişim Tarihi: 05.03.2021. https:// shorturl.at/dqIU5
• Üstün, Ç, ve Özçiftçi, S. (2020). COVID-19 pandemisinin sosyal yaşam ve etik düzlem üzerine etkileri: Bir değerlendirme çalışması. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi 25(1), 142-153.
• Viner, R., Russell, S.J, Croker, H., Packer, J., Ward, J., Stansfield & C.,Booy, R. (2020). School clouse and management practices during coronovirus outbreaks including COVID-19: A rapid systematic review. The Lancet Child and Adolescent Health, 4, 397-404.
• Wang,Y.,Di, Y., Ye, J., & Wei, W. (2020). Study on the public psychological states and its related factors during the outbreak of coronavirus disease 2019 (COVID-19) in some regions of China. Psychology, Health & Medicine.
• Wedemeyer, C. A. (1975). Implications of open learning for independent study. 10th ICCE Conference, 15 Mayıs, Brighton, Birleşik Krallık. Erişim tarihi: 03.04.2021 https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED112766.pdf
• Yamamoto, G. T. ve Altun, D. (2020). Coronavirüs ve Çevrimiçi (Online) Eğitimin Önlenemeyen Yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34.
• Yıldırım, A. ve Şimşek ,H .(2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yörük,T.(2013). Genel Lise Yöneticileri, Öğretmenleri Ve Öğrencilerinin Teknolojiye Karşı Tutumları Ve Eğitimde Fatih Projesinin Kullanımına İlişkin Görüşleri Üzerine Bir Araştırma. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Zhang, W., Wang, Y., Yang, L., v& Wang, C. (2020). Suspending clases without stopping learning: China’s education emergency managament policy in the COVID-19 outbreak. Journal of Risk and Financial Management, 13(3), 55-61.