I. GÖKTEPE (1879) VE II. GÖKTEPE (1881) SAVAŞLARINDA KOZAKLARIN ROLÜ

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 239 - 263, 01.09.2024

Gökçe Yükselen Peler , Muhammed Göktürk Korkmaz

https://doi.org/10.59305/ijvuts.1494115

Öz

18. yüzyılda Karadeniz ve Kafkasya’ya tam olarak hâkim olamayan Rus İmparatorluğu, ticaret yollarını zapt etmek için önce Hazar Denizi’nin batı kıyılarını sonrasında ise Türkistan’ı işgal ederek Hindistan’a ulaşmayı amaçladı. 1862’de Bişkek, 1865’te Taşkent ele geçirildi. 1868’de Buhara, 1873’te Hive zapt edildi. Türkistan’ın işgali büyük ölçüde tamamlandı ancak Türkmenistan ele geçirilemedi. Türkmenistan üzerine birkaç sefer yapılsa da başarı sağlanamadı. 1879 yılında sefer sırasında kan zehirlenmesi sonucu ölen Rus komutan Lazarev’in yerine Lomakin getirildi. Lomakin de seferde başarı sağlayamadı ve görevden alındı. Yerine Skobelev getirildi. Skobelev, seleflerinden daha farklı bir yol izleyerek Kozakları aktif bir şekilde kullandı.
Bu makalede, Göktepe Savaşları üzerine yapılan çalışmalardan farklı olarak Kozakların bölgeye getirilme sebepleri, getirildikten sonra savaş öncesi hazırlıklarda hangi bölgelerde ne amaç ve işlevle bulundukları ve savaş sırasındaki üstlendikleri görevler ele alınmaktadır. Skobelev’in sadece Kafkasya’dan getirilen Kuban Kozaklarını değil aynı zamanda Orenburg ve Ural Kozaklarını da aktif bir şekilde kullanması Rus zaferini hızlandıracak ve Kozakların birçok madalya ve nişan ile ödüllendirilmesine olanak sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

I. Göktepe Savaşı, II. Göktepe Savaşı, Türkmenler, Nikolay Lomakin, Mihail Skobelev, Kuban Kozakları, Ural Kozakları, Orenburg Kozakları

Proje Numarası

SYL-2023-13334

THE ROLE OF KOZAKS IN THE I. GÖKTEPE (1879) AND II. GÖKTEPE (1881) BATTLES

Öz

In the 18th century, the Russian Empire, which could not fully dominate the Black Sea and the Caucasus, aimed to reach India by first occupying the western shores of the Caspian Sea and then Turkestan in order to seize trade routes. Bishkek was captured in 1862 and Tashkent in 1865. Bukhara was captured in 1868 and Khiva in 1873. The occupation of Turkestan was largely completed, but Turkmenistan could not be captured. Although several expeditions were made against Turkmenistan, no success was achieved. In 1879, the Russian commander Lazarev, who died of blood poisoning during the campaign, was replaced by Lomakin. Lomakin also failed to succeed in the campaign and was dismissed. Skobelev was brought in his place. Skobelev followed a different path than his predecessors and actively used the Cossacks.
Unlike other studies on the Göktepe Wars, this article examines the reasons for bringing the Cossacks to the region, the purpose and function of the Cossacks in the pre-war preparations, and the tasks they undertook during the war. Skobelev's active use of not only the Kuban Cossacks brought from the Caucasus but also the Orenburg and Ural Cossacks would accelerate the Russian victory and allow the Cossacks to be awarded many medals and decorations.

Anahtar Kelimeler

I. Battle of Goktepe, II. Battle of Goktepe, Turkmens, Nikolai Lomakin, Mikhail Skobelev, Kuban Cossacks, Ural Cossacks, Orenburg Cossacks

Destekleyen Kurum

Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

SYL-2023-13334

Kaynakça

• Şerbak, A. V. (1900). Ahal-Tekinskaya Ekspeditsiya Generala Skobeleva v 1880-1881 gg., SPB.
• Terentyev, M. A. (1906). İstoriya Zavoevaniya Sredney Azii. III, SPB.
• Yeşilot, O. (2010). Türkmençay Antlaşması ve sonuçları, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 14(36), 187-199.