Women’s Awareness of Gynecological Cancers and Factors Affecting Awareness

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 77 - 85, 31.01.2022

Burcu Atlas Sezer Er Güneri

Öz

Objective: Gynecological cancers are important health problems that affect women, family, and society. However, it can be prevented and treated early by sharing information, increasing awareness, and participating in diagnosis programs. This study was conducted to examine the awareness of women about the gynecological cancers and the factors influencing their awareness.

Material and Method: This descriptive study was completed with 400 women who applied to a regional training hospital in Izmir. The data were collected using “Individual Information Form” and “Gynecological Cancer Awareness Scale.” The data were analyzed with SPSS 22.0 program using percentage, mean values, Kruskal-Wallis variance analysis, and Mann-Whitney U test.

Results: The mean age of women is 40.6±10.7 and 87.3% of them are married. The mean age of menarche was 13.3±1.95, 59.6% had 1-2 pregnancies, 75.3% did not enter menopause, 52.7% applied to the outpatient clinic for general control, 70.0% had pap smear test, and 85.8% visited doctors when they experienced gynecological problems. Minimum and maximum scores of the scale were 41-205, and the mean score of the scale was 160.31±22.42. The analysis indicated that age group, education, profession, family type, place of residence, alcohol use, age of menarche, number of pregnancies, having menopause, and the reason for applying to an outpatient clinic influence scale mean score.

Conclusion: This study shows that women's awareness of gynecological cancer is above average, and some sociodemographic and gynecological-obstetric variables influence awareness.

Anahtar Kelimeler

Gynecological cancer, pap smear, cancer awareness, awareness

Kadınların Jinekolojik Kanserlerle İlgili Farkındalığı ve Farkındalığı Etkileyen Faktörler

Öz

Amaç: Jinekolojik kanserler başta kadını, ailesini ve toplumu etkileyen önemli sağlık sorunlarıdır. Ancak bu hastalıklar bilgi, farkındalık ve erken tanı programlarına katılım ile önlenebilecek ve erken tedavi edilebilecek özelliktedir. Çalışma, kadınların jinekolojik kanserler ile ilgili farkındalığını ve farkındalığı etkileyen faktörleri saptanmak amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Analitik-kesitsel tipte yapılan araştırma, İzmir ilinde bir bölge eğitim hastanesine başvuran, 400 kadın ile tamamlanmıştır. Veriler, Birey Tanıtım Formu ve “Jinekolojik kanserler Farkındalık Ölçeği” ile toplanmıştır. Veriler, SPSS 22.0 programı ile yüzde, ortalama değerler Kruskal-Wallis varyans analizi ve Mann-Whitney U testi kullanılarak analiz edilmiştir.

Bulgular: Kadınların yaş ortalaması 40,6±10,7; %87,3’ü evlidir. Menarş yaş ortalaması 13,3±1,95, %59,6’sı 1-2 gebelik yaşamış, %75,3’ü menopoza girmemiş, %52,7’si genel kontrol için polikliniğe başvurmuş, %70.0’i pap smear testi yaptırmış, %85,8’i üreme organı ile ilgili sorunda doktora başvurmuştur. Ölçekten alınabilecek en düşük puan 41 ve en yüksek puan 205 olup, çalışmada ölçek puan ortalaması 160,31±22,42 olarak bulunmuştur. Kadınların yaş grubu, öğrenim durumu, meslek, aile tipi, yaşadığı yer, alkol kullanma durumu, menarş yaşı, gebelik sayısı, menopoza girme durumu, polikliniğe başvurma nedeni değişkenlerinin ölçek puan ortalamasını etkilediği saptanmıştır.

Sonuç: Çalışmada, kadınların ölçek puanlarının ortalamanın biraz üzerinde olduğu ve bazı sosyo-demografik ve jinekolojik-obstetrik değişkenlerin farkındalığı etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Jinekolojik kanser, pap smear, kanser farkındalığı, farkındalık

Kaynakça

• Taşkın L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. ed. Taşkın (L): Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi, 2016. s.671-702.
• Hotun Şahin N, Demirgöz Bal M. Kadın Sağlığı ve Hastalıkları. ed. Kızılkaya Beji (N): İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, 2016; s.203-219.
• World Health Organisation (WHO). Incidence, mortality and prevalence by cancer site [homepage on the internet]. [Accessed: 11 Ocak 2021]. Available from: https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/ populations/900-world-fact-sheets.pdf
• Gultekin M, Dundar S, Kucukyildiz I., et al. Survival of gynecological cancers in Turkey: where are we at?. J Gynecol Oncol. 2017;28(6):e85. doi: 10.3802/jgo.2017.28.e85.
• Pınar G, Algıer L, Doğan N, Kaya N. Jinekolojik kanserli bireylerde risk faktörlerinin belirlenmesi. Uluslararası Hematoloji-Onkoloji Dergisi. 2008;18(4):208–216.
• Kaya C, Üstü Y, Özyörük E, Aydemir Ö, Şimşek Ç, Şahin AD. Sağlık çalışanlarının kanser taramaları hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Ankara Med J. 2017;17(1):73–83. doi: 10.17098/amj.95107.
• Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Kanser Taramaları. [Erişim tarihi: 25 Kasım 2019]. Available from: https://hsgm.saglik.gov. tr/tr/kanser-taramalari
• Smith RA, Cokkinides V, Eyre HJ. American Cancer Society guidelines for the early detection of cancer. CA Cancer J Clin 2006;56(1):49–50. doi: 10.3322/canjclin.52.1.8.
• Eroğlu K, Koç G. Jinekolojik kanser kontrolü ve hemşirelik. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2014:77–90.
• Cooper CP, Polonec L, Gelb CA. Women’s knowledge and awareness of gynecologic cancer: a multisite qualitative study in the United States. Journal of Women’s Health. 2011;20(4):517–524. doi: 10.1089/ jwh.2011.2765.
• Novinson D, Puckett M, Townsend J., et al. Increasing awareness of gynecologic cancer risks and symptoms among asian, native Hawaiian and Pacific Islander women in the US-Associated Pacific Island Jurisdictions. Asian Pac. J. Cancer Prev. 2017;18(8):2127-2133. doi:10.22034/APJCP.2017.18.8.2127.
• Guvenc G, Akyuz A, Açikel CH. Health Belief Model Scale for cervical cancer and pap smear test: psychometric testing. Journal of Advanced Nursing. 2011;67(2):428–437. doi:10.1111/j.1365-2648.2010.05450.x
• Teskereci G, Öncel S, Özer Arslan Ü. Meslek edindirme kurslarındaki kadınların jinekolojik kanserler açısından risk faktörlerine ve erken uyarı belirtilerine göre değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi (STED). 2020;29(4):229-238. doi:10.17942/sted.713748
• Dal NA, Ertem G. Jinekolojik Kanserler Farkındalık Ölçeği Geliştirme Çalışması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2017;6(5):2351-2367. itobiad / 2147-1185
• Gözüyeşil E, Arıöz Düzgün A, Taş F. Evaluation of Gynecological cancer awareness of women’s applying for a family health center. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care (TJFMPC). 2020;14(2):177- 185. doi: 10.21763/tjfmpc.730022
• Kaya Şenol D., Polat F., Doğan M. Jinekolojik Kanser Farkındalığı: Üreme Çağı ve Postmenopozal Dönem Kadınlar. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care (TJFMPC). 2021;15(1): 56-62. doi: 10.21763/tjfmpc.805231
• Öztürk R., Bakir S., Kazankaya F., Paker S., Ertem G. Awareness about Gynecologic Cancers and Related Factors among Healthy Women: A Cross-Sectional Study, Social Work in Public Health. 2021;36(7-8):847- 856. doi:10.1080/19371918.2021.1965936
• Esin MN. Hemşirelikte Araştırma: Süreç, Uygulama ve Kritik. ed. Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN: İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, 2017; s.167-192.
• Demir LS, Aşuk NA, Demir NA. Kanser erken tanısı ve KETEM proje sonuç raporu 2012. Burak Ofset Matbaacılık, Adıyaman. [Erişim tarihi:19 Kasım 2019]. Erişim linki: https://www.researchgate.net/ publication/313880932_Kanser_Erken_Tanisi_ve_KETEM_Projesi_ Sonuc_Raporu.
• Hüsing A, Dossus L, Ferrari P, et al. An epidemiological model for prediction of endometrial cancer risk in Europe. European Journal of Epidemiology. 2016;31(1):51–60. doi:10.1007/s10654-015-0030-9
• Bekar M, Guler H, Evcili F, Demirel G, Duran O. Determining The knowledge of women and their attitudes regarding gynecological cancer prevention. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention. 2013;14(10):6055–6059. doi:10.7314/apjcp.2013.14.10.6055.
• Karabulutlu Ö, Pasinlioğlu,T. Alanı sağlıkla ilgili olmayan akademisyenlerin serviks kanserine ilișkin bilgi düzeylerinin ve farkındalığının incelenmesi. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi. 2016;6(3):175– 180. doi:10.5505/kjms.2016.40326.
• Philips Z, Johnson S, Avis M, Whynes DK. Human Papilloma Virus and the value of screening: Young women’s knowledge of cervical cancer. Health Education Research. 2003;18(3):318–328. doi:10.1093/ her/cyf022.
• Silveira NSP, Vasconcelos CTM, Nicolau AIO, Oriá MOB, Pinheiro PNDC, Pinheiro A KB. Knowledge, attitude and practice of the smear test and its relation with female age. Revista Latino-Americana de Enfermagem. 2016;24:1–7. doi:10.1590/1518-8345.0700.2699.
• Aydın DS, Ekmez M, Göksedef BP, Hasanova M, Aşık H. Çetin A. Polikliniğe başvuran kadınlarda smear farkındalığı ve yaptırma sıklığı. Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi. 2015;18(4):127–130.
• Sönmez Y, Keskin Y, Lüleci E. Kadın ve Aile Sağlığı Merkezine başvuranların serviks kanseri erken tanı yöntemleri konusunda bilgi, tutum ve davranışları. Maltepe Tıp Dergisi. 2012;4(2):15–21.
• Gyamfua AA, Nkrumah I, Ibitoye BM, Agyemang BA, Ofosu ES, Tsoka- Gwegweni JM, Cumber SN. The level of knowledge and associated socio-demographic factors on cervical cancer among women: A crosssectional study at Kenyase Bosore Community, Ghana. Pan African Medical Journal. 2019;34:34–44. doi:10.11604/pamj.2019.34.44.19471
• Kolutek R, Aydın Avcı İ. The Effect of Training and Monitoring at Home on the Knowledge Level and Practices of Married Women Regarding Breast and Cervical Cancer. J Breast Health. 2015;11:155–162. doi:10.5152/tjbh.2015.2647
• Demirgöz Bal M. Kadınların Pap Smear Testi yaptırma durumlarının Sağlık İnanç Modeli Ölçeği ile değerlendirilmesi. Clinical and Experimental Health Sciences. 2014;4(3):133-138.
• Ersin F, Bahar Z. Barriers and facilitating factors perceived in Turkish women’s behaviors towards early cervical cancer detection: A qualitative approach. Asian Pac J Cancer Prev. 2013;14(9):4977-4982. doi: 10.7314/apjcp.2013.14.9.4977
• Kızılırmak A, Kocaöz S. Bir Üniversitedeki kadınların serviks kanseri ve pap smear testine ilişkin sağlık inançlarını etkileyen faktörler. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi (STED). 2018;27(3):165–175.
• Öztürk Y, Gürsoy E. Kadınların pap smear tarama testini yaptırmalarının önündeki engeller. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi (STED). 2020;29(1):61-68. doi:10.17942/sted.466811
• Pehlivan S, Yıldırım Y, Fadıloğlu Ç. Kanser, kültür ve hemşirelik. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013;4(4):168-174.
• Pillay AL. Rural and Urban South African women’s awareness of cancers of the breast and cervix. Ethnicity and Health. 2002;7(2):103– 114. doi:10.1080/1355785022000038588
• Tekpınar H, Aşık Z, Özen M. Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastaların kanser taramalarına ilişkin yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2018;22(1):28–36. doi:10.15511/ tahd.18.00128
• Can H, Kılıç Öztürk Y, Güçlü YA, Öztürk F, Demir Ş. Kadın sağlık çalışanlarının serviks kanseri farkındalığı. The Journal of Tepecik Education and Research Hospital. 2010;20(2):77–84. doi:10.5222/ terh.2010.01954
• Gökgöz N, Aktaş D. Kadınların serviks kanseri ve pap smear testi yaptırma durumlarına yönelik farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi. 2015;3(2):11-23.
• Hewitt M, Devesa SS, Breen N. Cervical cancer screening among U.S. women: Analyses of the 2000 National Health Interview Survey. Preventive Medicine. 2004;9(2):270–278. doi:10.1016/j. ypmed.2004.03.035