Hemşire Adaylarının Kariyer Planlarında Yaşlı Bakım Hemşireliği ve Diğer Hemşirelik Alanlarına Yönelik Tercihlerinin Çalışma Değerleri Bağlamında İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2020, Sayı: 88, 201 - 221, 30.06.2020

Cem Güney Özveren , Nihal Ünaldı Baydın , Oya Çelebi Çakıroğlu , Güler Önder Emrah Önder

https://doi.org/10.26650/imj.2020.88.0008

Öz

Yapılan çalışmada, hemşire adaylarının yaşlı bakım hemşireliği ve diğer hemşirelik alanlarına yönelik tutumları araştırılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak, ilgili literatür taranarak hemşire adaylarının ilgili alanlara yönelik tutumlarını olumlu ya da olumsuz etkileyeceği düşünülen bir takım iş değerleri (kriterler) belirlenmiş ve bu kriterler analize uygun hiyerarşik yapıya dönüştürülmüştür. Araştırmanın evrenini İstanbul’daki kamu üniversitelerinde öğrenim gören hemşirelik öğrencileri, örneklemini ise bir kamu üniversitesinin hemşirelik bölümünde öğrenim gören üçüncü ve dördüncü sınıf hemşirelik öğrencileri oluşturmuştur. Çalışmanın başında, hemşirelik fakültesi öğrencilerinin özellikle yaşlı bakım hemşireliğine yönelik tutumlarının olumsuz olduğu hipotezi ile yola çıkılmıştır. Analiz sonucunda, kariyer tercihi olarak yaşlı bakım hemşireliğinin dezavantajlı olduğu iş değerleri önem derecesine göre sıralanmıştır. Anketler matematiksel bir metot olan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ile değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında AHP yöntemi kullanılarak hemşire adaylarının yaşlı bakım hemşireliği kariyeri ile ilgili kalitatif yargıları kantitatif şekle dönüştürülmüştür. Araştırma, hemşirelik öğrencileri tarafından en fazla Ameliyathane Hemşireliği alanının tercih edildiğini ve Yaşlı Bakım Hemşireliği alanının orta sıralarda yer aldığını ortaya koymuştur. Yaşlı Bakım Hemşireliği tercih eden ve tercih etmeyen hemşirelik öğrencilerinin çalışma değerleri arasında önemli bir farklılık olmadığı bulunmuştur. Son olarak, hemşirelik öğrencileri için çalıştığı kişilerle iyi ilişkiler kurmak ve iş garantisine sahip olmak en önemli çalışma değerleri olarak belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Yaşlı Bakım Hemşireliği, Değerler, Kariyer, Hemşirelik, Analitik Hiyerarşi Prosesi

Destekleyen Kurum

Yazarlar bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.

A Research on Examining Preferences of Nursing Candidates for Geriatric Nursing and Other Nursing Areas in the Context of Working Values in Career Plans

Öz

In the study, the attitudes of the candidate nurses towards elderly care nursing and other nursing fields were investigated. In accordance with the purpose of the research, the relevant literature was scanned and a number of job values (criteria), which are thought to affect positively or negatively the attitudes of the nurse candidates towards the relevant fields, were determined and these criteria were transformed into a hierarchical structure suitable for the analysis. The universe of the research consists of nursing students studying at public universities in Istanbul, and the sample consists of nursing students from third and fourth classes studying at the nursing department of a public university. At the beginning of the study, it was set out with the hypothesis that nursing faculty students’ attitudes towards elderly care nursing were negative. As a result of the analysis, the job values that the elderly care nursing is disadvantageous as a career choice are listed according to their importance level. The surveys were evaluated with a mathematical method Analytical Hierarchy Process (AHP). In terms of the study, the qualitative judgments of the nursing candidates regarding the elderly care nursing career were transformed into quantitative form by using AHP method. The research has revealed that the nursing students mostly preferred the Operating Room Nursing field and the Elderly Care Nursing field is in the middle ranks. It was found that there is no significant difference between the values of nursing students who prefer Elderly Care Nursing and those who do not prefer it. Finally, establishing good relationships with the people with whom they work and having job guarantee are determined as the most important work values for nursing students.

Anahtar Kelimeler

Elderly Care Nursing, Values, Career, Nursing, Analytical Hierarcial Pprocess

Kaynakça

• Adıbelli, D., Türkoğlu N. ve Kılıç, D. (2013). Öğrenci Hemşirelerin Yaşlılığa İlişkin Görüşleri ve Yaşlılara Karşı Tutumları, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 2-8.
• Akdemir, N. ve Akyar, İ. (2009). Geriatri Hemşireliği. Akademik Geriatri Dergisi,1(2), 73-81.
• Aslan, D. ve Ertem, M. (2012). Yaşlı Sağlığı: Sorunlar ve Çözümler. Palme Yayıncılık
• Ayaz Alkaya, S. ve Birimoğlu Okuyan C. (2017). Hemşirelik Öğrencilerinin Yaşlı Bireylere Yönelik Tutumları, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 4(1), 43-52.
• Aud, M.A., Bostick J.E. ve Marek K.D. (2006). Introducing Baccalaureate Student Nurses To Gerontological Nursing. Journal Of Professional Nursing, 22(2),73-78.
• Boztunç, N. (2014). Y Kuşağını Elde Tutabilme Üzerine Bir Çalışma, Bitirme Projesi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Courtney, M., Tong, S. ve Walsh, A. (2000). Acute Care Nurse’s Attitudes Toward Older Patients: A Literatüre Review. International Journal of Nursing Practice, 6(2), 62-69.
• Demir, H. ve Okan, T. (2009). Teknoloji, Örgüt Yapısı ve Performans Arasındaki İlşkiler Üzerine Bir Araştırma, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(1), 57-72.
• Erdemir, F. (2014). Yaşamın Yaşlılık Dönemi ve Hemşirelik, Erişim: 02.07.2015, http://www.gerhemder.org/upload/yaslilik_donemi.pdf
• Happell B. ve Broker J. (2001). Who Will Look After My Grandmother? Attitudes Of Student Nurses Toward The Care Of Older Adults, Journal Of Gerontological Nursing, 27(12), 12-17.
• Hofstede, G. (1980). Culture's Consequences: International differences in work related values. Beverly Hill, CA, Sage.
• Hofstede, G. (1983). The Cultural Relativity of Organizational Practices and Theories, Journal of International Business Studies, 14(2), 75-89.
• Hofstede, G. ve Bond, M.H. (1984). Hofstede's Culture Dimensions: An Independent Validation Using Rokeach's Value Survey, Journal of Cross-Cultural Psychology 15(4), 417-433.
• Hweidi, I.M. ve Al-Obeisat, S.M. (2006). Jordanian Nursing Students’Aattitudes toward the Elderly. Nurse Education Today, 26(1), 23-30.
• Kitiş, Y. (2014). Dünya’da ve Türkiye’de Geriatri Hemşireliği Eğitimi. Erişim:27.07.2015 http://www.gerhemder.org/upload/hemsirelik.pdf
• Kulakçı, H. (2010). Hemşirelik Lisans Programı Birinci ve Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Yaşlılık ve Yaşlanmaya İlişkin Düşüncelerinin ve Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3(1), 15-22.
• Lambrinou, E., Sourtzi, P., Kalokerinou, A. ve Lemonidou, C. (2009). Attitudes and Knowledge of the Greek Nursing Students towards Older People. Nurse Education Today, 29(6), 617-622.
• Liu Y, Norman I.J. ve While A.E. (2013). Nurses’ Attitudes towards Older People: A Systematic Review. Internatioanl Journal of Nursing Studies, 50(9), 1271-1282.
• Lowell, M. (2006). Caring for the Elderly: Changing Perceptions and Attitudes. Journal of Vascular Nursing, 24, 22-26.
• McLafferty, I. ve Morrison, F. (2004). Attitudes towards Hospitalized Older Adults. Journal of Advanced Nursing, 47(4), 446-453.
• Miller, A.H. (1974). Political Issues and Trust in Government: 1964-1970. The American Political Science Review, 68(3), 951-972
• Özveren, C.G. ve Torun, A. (2015). Algılanan İş Güvencesizliği ve İş Belirsizliğinin Kamu Sektöründe Çalışma Niyetine Etkisinde Çalışma Değerlerinin Rolü, 23. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Muğla Üniversitesi Bildiri Kitabı, 14-16 Mayıs 2015, 860-866.
• Pryor, R. (1979). In Search of a Concept: Work Values. Vocational Guidance Quarterly, 27(3), 250-258.
• Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlıklı Yaşlanma Eylem Planı ve Uygulama Planı 2015-2020. Erişim: 27.07.2018, http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/Sa%C4%9Fl%C4%B1kl%C4%B1%20Ya%C5%9F.%202015-2020%20Pdf.pdf
• Şenol Çelik, S., Kapucu, S., Tuna, Z. ve Akkuş, Y. (2010). Views and Attitudes of Nursing Students toward Ageing and Older Patients. Australian Journal of Advanced Nursing, 27(4), 24-30.
• Tarhan, G., Kılıç, D. ve Yıldız, E. (2016). Hemşirelerin Mesleğe Yönelik Tutumları İle Mesleki Profesyonellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Gülhane Tıp Dergisi, 58, 411-416.
• Tevrüz, S. ve Turgut, T. (2004). Çalışma Amaçlarının Tesbiti ve Çalışma Amaçları Testinin Geliştirilmesi. Öneri Dergisi, 22(6), 33-44.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). İstatistiklerle Yaşlılar, 2018 Raporu, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30699, Erişim Tarihi: 14.11.2019
• Wang, C.C., Liao, W.C., Kao, M.C., Chen, Y.J., Lee, M.C., Lee, M.F. ve ark. (2009). Taiwanese Medical and Nursing Student Interest Levels in and Attitudes towards Geriatrics. Annual Academic Medical Singapore, 38(3), 230-236.
• Williams, B., Anderson, M.C. ve Day, R. (2007). Undergraduate Nursing Students’ Knowledge of and Attitudes toward Aging: Comparison of Context-based Learning and a Tradional Program. Journal of Nursing Education, 46(3), 115-120.
• World Health Organization (2011). Global Health and Ageing. http://www.who.int/ageing/ publications/global_health/en/. (Erişim tarihi 10 Haziran 2016)
• Yücel, C. ve Karataş, E. (2009). Eğitim Yöneticilerinin Benimsedikleri İş Değerleri. Ege Eğitim Dergisi, 10(2), 70-101.
• Zhang, S., Liu, Y., Zhang, H., Meng, L., Liu, P. ve Zhang, S. (2016). Determinants of Undergraduate Nursing Students’ Care Willingness Towards The Elderly in China: Attitudes, Gratitude and Knowledge. Nurse Education Today, 43, 28–33