The Terms Used in Gifted and Talented Education in Turkey, Relevant Legal Framework and Educational Practices

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 1, 1 - 30, 30.06.2017

Esra Omeroglu Rabia Sarikaya H. Elif Daglioglu , Ebru Kilic Cakmak Sercin Karatas Safiye Arici Bulut M. Gulsah Sahin Volkan Kukul Aysun Turupcu Dogan Osman Basit

https://doi.org/10.20489/intjecse.329697

Öz

Giftedness/talentedness is one
of the areas that is not fully defined yet, and its meaning and scope are
highly debated in parallel with the concept of intelligence. Discussions about
how giftedness/talentedness can be conceptualized, identified, supported and
predicted are still ongoing. The concept of giftedness/talentedness and the
initial studies on the education of talented and gifted pupils seem to extend
to Plato. In this study, firstly the definitions of leading names in the field
about giftedness were examined and then field-specific terms were tried to be
described. Many documents especially The Constitution of Turkish Republic,
laws, decree laws, by laws, circulars and the Convention on the Rights of the
Child have been examined in relation to the topic. In terms of the practices in
the field of education, the Ottoman Empire period was briefly reviewed and information
about the practices in Turkey was given. As a result, despite all the work
mentioned, it has been found that there are various problems in the education
of gifted and talented children and in supporting their skills. In order to
solve the problems experienced by talented and gifted children in Turkey, it is
necessary to develop a government policy regarding the education of talented
and gifted children.

Anahtar Kelimeler

Talented and gifted education, definition of talented and gifted, educational studies on talented and gifted education in Turkey

Kaynakça

• Akarsu, F. (2001). Üstün yetenekli çocuklar aileleri ve sorunları. Ankara: Eduser.
• Akkutay, Ü.(1984). Enderun Mektepleri. Gazi Üniversitesi Yayınları. Ankara.
• Akyüz, Y. (2008). Türk eğitim tarihi: MÖ 1000-MS 2008 (12.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Ataman, A. (2014). Giriş. A. Ataman (Ed.). Üstün zekâlılar ve üstün yetenekliler konusunda bilinmesi gerekenler (1.Baskı). Ankara: Vize.
• Bakioğlu, A. ve Levent, F. (2013). Üstün Yeteneklilerin Eğitiminde Türkiye İçin Öneriler, Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 31-44.
• Çetinkaya, Ç. & Döner, İ. (2012). Türkiye’de üstün yetenekliler tanınan hakların incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 2(3), 7-20.
• Çetinkaya, N. (1998). Öğretmenlerin ve öğrencilerin çocuk haklarına bakışının değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, 241s., İstanbul.
• Dağlıoğlu H. E. (2014). Türkiye’de Üstün Yeteneklilik Eğitiminin Durumu. Yeni Türkiye Dergisi. (59) Temmuz-Ağustos 1413-1424.
• Davaslıgil, Ü. (2004). Erken çocuklukta üstün zekâlı çocuklara uygulanacak farklılaşmış eğitim programı. 1. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi (23-25 Eylül 2004). Seçilmiş Makaleler Kitabı, s: 289-300. İstanbul.
• Devlet Planlama Teşkilatı (1963). Kalkınma planı (Birinci beş yıl) 1963-1967. http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/9/plan1.pdfadresinden alınmıştır.
• Devlet Planlama Teşkilatı (1973). Üçüncü beş yıllık kalkınma planı, 1973-1977. http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/7/plan3.pdfadresinden alınmıştır.
• Devlet Planlama Teşkilatı (1979). Dördüncü Beş yıllık kalkınma planı 1979-1983.http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/6/plan4.pdf adresinden alınmıştır.
• Devlet Planlama Teşkilatı (1990). Beşinci beş yıllık kalkınma planı 1985-1989. http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/6Lvai+plan5.pdf adresinden alınmıştır.
• Devlet Planlama Teşkilatı (1996). Altıncı beş yıllık kalkınma planı (1990- 1994).http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/4/plan6.pdf adresinden alınmıştır.
• Devlet Planlama Teşkilatı (2001). Yedinci beş yıllık kalkınma planı (1996-2000). http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/2Ot9M+plan7.pdf adresinden alınmıştır.
• Devlet Planlama Teşkilatı (2007). http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/1/Ninth%20 Development %20Plan%202007-2013.pdf
• Devlet Planlama Teşkilatı (2012). https://pbk.tbmm.gov.tr/dokumanlar/kalkinma-plani-9-genel-kurul.pdf adresinden alınmıştır.
• Enç M. (1979). Üstün beyin gücü “Gelişim ve Eğitimleri”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No:83. Ankara Üniversitesi Basımevi. Ankara.
• Enç, M., Çağlar, D. ve Özsoy, Y. (1975). Özel eğitime giriş. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları No:49 Kalite Matbaası.
• Gagne, F. (1991). Toward a differential model of giftedness and talent. In N. Colangelo & G. A. Davis (Eds.), Handbook of gifted education (pp.85-92). Boston, MA: Allyn & Bacon.
• Gardner H. (1983). Frames of mind. New York ; Basic Books.
• Gardner H.(1991). The unschooled mind: How children think and how schools should teach. New York: Basic Books.
• Güven, İ. (2012). Türk eğitim tarihi. Edirne: Paradigma Kitabevi Yayınları.
• http://www.tuzyeksav.org.tr/
• http://www.bursabilimmerkezi.org/sayfa/tubitak-ustun-zekalilar-ve-yetenekliler-akademisi/ 61.htm
• http://www.meb.gov.tr/ozel-yetenekli-ogrenciler-icin-yeni-stratejiler-hazirlandi/haber/9893/ tr.
• http://www.tacved.org/ustun-yetenekliler-icin-dernekler-vakiflar
• Kepenekci, Y. K. (2014). Eğitimciler için insan hakları ve vatandaşlık (Gözden geçirilmiş ve genişletilmiş ikinci baskı). Ankara: Siyasal.
• Kırpık, G.; Ünal, U.; Işık, H., Demirtaş, B., Tokdemir, M. A.; Birbudak, T. S. ve Akyol, H. (2016). Türk eğitim tarihi el kitabı (Birinci baskı). Ankara: Grafiker.
• Kili, S. ve Gözübüyük, A. Ş. (2000). Sened-i ittifak’tan günümüze Türk anayasa metinleri. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Küçükoğlu, M. (2014). Üstün ve özel yetenekli öğrencilerin eğitiminde model olan Beyazıt Ford Otosan İlköğretim Okulu üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi İstanbul Sebahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Levent, F. (2011). Üstün yetenekli çocukların hakları el kitabı: Anne-baba ve öğretmenler için. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Levent, F. (2014). Üstün yetenekli çocukları anlamak: Üstün yetenekli çocuklar sarmalında aile, eğitim sistemi ve toplum (Geliştirilmiş üçüncü basım). Ankara: Nobel.
• Marland, S. (1972). The education of the gifted and talented (vol 1). Washington D.C.: Government Printing Office. U.S.:Commissoner of education.
• MEB (1991a). 1. Özel eğitim konseyi ön raporu. Ankara: MEB Yayımlar Dairesi Başkanlığı.
• MEB (1991b). 19. Millî Eğitim Şûrası sona erdi. http://www.meb.gov.tr/19-mill-egitim-srasi-sona-erdi/haber/7594/tr adresinden alınmıştır. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/06/20150625-3.htm.
• MEB (2003). İlköğretim Yöneltme Yönergesi. Tebliğler Dergisi 04.10.2016 tarihinde http://mevzuat.meb.gov.tr/html/2552_0.html adresinden alınmıştır.
• MEB (2010b). http://tkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_10/02113646_18_sura.pdf adresinden alınmıştır.
• MEB (2010a). Üstün zekâlıların/yeteneklilerin eğitimi çalıştayı hazırlık dokümanı. Ankara: MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayını.
• MEB (2013). Okul Öncesi Eğitimi Programı
• MEB (2014). http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/35/27/719973/dosyalar/2015_ 02/02041116_19.millieitimuraskararlar.pdf
• MEB (2015). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2014-2015.
• MEB(1982).http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_10/02113508_11_sura.pdf
• MEB(1988). http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_10/02113522_12_sura.pdf
• MEB(2006b). http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_10/02113522_12_sura.pdf
• MEB. (2006a). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (2007). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. Tebliğler Dergisi, 2593.
• MEB. (2010). Üstün zekâlıların/yeteneklilerin eğitimi çalıştayı (Hazırlık dokümanı). Ankara: Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Morelock, M. (1992). “Giftedness: The view from within” Understanding Our Gifted 4 (3), 1, 11-15.
• Özbay, Y. (2013). Üstün yetenekli çocuklar ve aileleri. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Özbay, Y., Metin, N., Dağlıoğlu, H.E., Çalışandemir, F., Bencik Kangal, S. Ve Alemdar, M. (2009). Model Development for Inclusive Gifted Education in Turkey. 12th Inclusive Education in the Balkan Countries: Policy and Practice 25-27 June 2009 Ohrid-Makedonya. Publishing House Kyriakidis Brothers s.a. pp:245-251.
• Özsoy, Y., Özyürek, M. ve Eripek, S. (1989). Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar “Özel Eğitime Giriş” Karatepe Yayınları. Genel No:7, Özel No:6, Ankara.
• Renzulli, J. S. (1986). The treering conception of giftedness: A developmental model for creative productivity. conception of giftedness. Cambridge: Press Syndicate of University of Cambridge.
• Resmi Gazete (1929). 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun, 1169, 16 Nisan 1929.
• Resmi Gazete (1943). 4489 sayılı Yabancı Memleketlere Gönderilecek Memurlar Hakkında Kanun. 5512, 20 Eylül 1943.
• Resmi Gazete (1948). 5245 sayılı Îdil Biret ve Suna Kan'ın Yabancı Memleketlere Müzik Tahsiline Gönderilmesine Dair Kanun. 6955, 12 Temmuz 1948.
• Resmi Gazete (1956). 6660 sayılı Güzel Sanatlarda Fevkalâde İstidat Gösteren Çocukların Devlet Tarafından Hakkında Kanun. 9242, 24 Şubat 1956.
• Resmi Gazete (1961). 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu. 10705, 12 Ocak 1961.
• Resmi Gazete (1973).1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu. 14574, 24 Haziran 1973.
• Resmi Gazete (1982). 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. 7 Kasım 1982.
• Resmi Gazete (1983). 2916 sayılı Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Kanunu.18192, 15Ekim 1983.
• Resmi Gazete (1997). 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. 23011, 6 Haziran 1997.
• Resmi Gazete, (2015). Okul Öncesi ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği
• Sak, U. (2009). Üstün yetenekliler eğitim programları. Ankara: Maya Akademi.
• Sarıhan, Z. (2009). 1921 Maarif kongresi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Sternberg, R. J. (2007). Finding students who are wise, practical, and creative. The Chronicle of Higher Education, 53 (44),11-13.