Relation of Environmental Impact Assessment (EIA) and Strategic Environmental Assessment (SEA) and the Importance of Strategic Environmental Assessment in Landscape Planning Process

Yıl 2015, Cilt 3 (Özel Sayı 1), 782 - 792, 05.08.2015

Gizem Cengiz Gökçe , M. Emin Barış

https://doi.org/10.14486/IJSCS345

Öz

The main goal in the countries which have not completed their development progress is industrialization and development just as soon as possible. Therefore, negative effects of industrialization and development on environment and/or nature cannot be mostly discussed adequately. One of the planning approach instruments that targets sustainability, Environmental Impact Assessment (EIA) is used in many countries effectively. But in recent years, that has understood; EIA is an impact assessment instrument that contains defensive preventions only on the basis of projects and this situation has caused some concerns against EIA. In this direction, Strategical Environmental Assessment (SEA) exists as the final point of the instruments which are formed to provide sustainable development. In this study; the importance and the requirement of effectively taking a role of landscape architectures that have ecological based job, in the SEA workings which isn’t have got a legal status in Turkey yet, are emphasized by reviewing the relations between EIA and SEA concepts.

Anahtar Kelimeler

Environmental Impact Assessment, Strategic Environmental Assessment

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) - Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD) İlişkisi ve Peyzaj Planlama Sürecinde Stratejik Çevresel Değerlendirmenin Önemi

Öz

Gelişim sürecini tamamlamamış ülkelerde temel hedef mümkün olduğunca kısa sürede sanayileşme ve gelişmedir. Bu nedenle çoğu zaman sanayileşme ve gelişmenin çevreye ve/veya doğaya olabilecek olumsuz etkileri yeterince tartışılmamaktadır. Sürdürülebilirliği hedefleyen planlama yaklaşımının araçlarından birisi olarak Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) birçok ülkede etkin olarak kullanılmaktadır. Fakat son yıllarda, ÇED’in yalnızca proje bazında koruyucu önlemler içeren bir etki değerlendirme aracı olduğu görülmüş ve bu durum ÇED’e karşı birtakım endişeleri doğurmuştur. Bu doğrultuda sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması için oluşturulan araçların son noktası olarak Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD) kavramı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada; Türkiye’de henüz yasal bir statüye sahip olmayan SÇD çalışmalarında, ekolojik tabanlı bir meslek sahibi olan peyzaj mimarlarının etkin olarak yer almasının gerekliliği ve önemi, ÇED ve SÇD kavramları arasındaki ilişki incelenerek vurgulanmıştır

Anahtar Kelimeler

Çevresel Etki Değerlendirmesi, Stratejik Çevresel Değerlendirme

Kaynakça

• T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, 2010. Web sitesi: http://www.cevreorman.gov.tr/co_05.htm Erişim Tarihi: 09.02.2010.
• Resmî Gazete, 2011. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. 04.07.2011 tarihli 27984 sayılı Resmî Gazete.
• BFN Federal Agency for Nature Conservation, 2010. Landscape Planning – The basis of sustainable landscape development Web sitesi: http://www.bfn.de/fileadmin/MDB/documents/themen/landschaftsplanung/landscape_planning_basis.pdf Erişim Tarihi: 15.09.2010.
• Açıksöz, S. ve Tanrıvermiş, E. 2000. Planlamada Kırsal Peyzajın Önemi, Sorunlar ve Öneriler. Kırsal Çevre Yıllığı 2000. Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği Yayını, 44-65.
• Aydın, M. 2003. Stratejik Çevresel Değerlendirme(SÇD). Planlama Dergisi, (2003/1, 19-25.
• Bulut, Y. ve Atabeyoğlu, Ö. 2010. Kent Planlamasında Peyzaj Mimarlarının Yeri ve Önemi. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Cilt: IV/1494-1503.
• Çabuk, A. 2010. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Uygulamaları. Anadolu Üniversitesi. Web sitesi. http://www.akillisinif.anadolu.edu.tr/dosyalar/ppt/20080227/31_142.ppt Erişim Tarihi: 10.02.2010.
• Çabuk, S. N. 2006. Coğrafi Bilgi Sistemleri Destekli Stratejik Çevresel Değerlendirme Çalışması: Eskişehir Kenti İçin Toplu Konut Alanı Yer Seçimi. Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 203, Eskişehir.
• Demirel, Ö. 2007. Peyzaj Planlama Kapsam ve Uygulamaları. Peyzaj Mimarlığı Dergisi, (2007/1-2); 4-15.
• Palabıyık, H., Yavaş, H. ve Önder, Ü. 2006. Çanakkale’de Çevre: Stratejik Çevresel Değerlendirme Yaklaşımı. Uluslararası Çanakkale Kongresi, 17-19 Mart, İstanbul, 1-14.
• Partidario, M. R. 2002. Strategic Environmental Assessment (SEA) Key Elements and Practices in European Approaches, Lisbon.
• Say, N. P. 2004. Stratejik Çevresel Değerlendirmenin Beş Yıllık Kalkınma Planları ve Enerji Sektörü Örneğinde Araştırılması ve Bir Uygulama Modelinin Geliştirilmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 128, Adana.
• Serter, G. 2005. Çevresel değerlendirme sürecinin Türkiye'deki tarihsel gelişimi ve çevresel etki değerlendirmesi (ÇED)-stratejik çevresel değerlendirme (SÇD) ilişkisi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 95, Ankara.
• Seyhanlı, Ö. P. 2005. Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Projesi Çevresel Etki Değerlendirme Çalışmalarında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 135, Adana.
• Şahin, Ş. 1998. Integrating Coastal Zone Management Practices. The Kriton Curi International Symposium on Environmental Management in the Mediterranean Region, Boğaziçi University, 191-199, İstanbul.
• Yücel, M. 2001. Çevresel Etki Değerlendirmesi(ÇED). Baki Kitabevi, 298, Adana.