Examining the Relationship between Academic Motivations and Mathematical Metacognition Awareness of Middle School Students

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 18, 655 - 681, 21.12.2021

Aysel Arslan

https://doi.org/10.18009/jcer.917559

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada; ortaokul öğrencilerinin akademik motivasyonları ve matematiksel bilişüstü farkındalıklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi, iki özellik arasındaki ilişkinin ve yönünün belirlenmesi amaçlanmıştır. Örneklem grubunu; 2019-2020 eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılında Sivas merkez ilçede altı farklı ortaokulda eğitim almakta olan 644 kız, 674 erkek olmak üzere 1318 öğrenci oluşturmuştur. Tarama modelinin tercih edildiği çalışmada veriler; Vallerand, Blais, Brière, & Pelletier’in (1989) geliştirdiği Türkçeye uyarlamasını ise Yurt ve Bozer’in (2015) yaptığı “Akademik Motivasyon Ölçeği” ve Kaplan ve Duran’ın (2016) geliştirdiği “Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Matematiksel Üstbiliş Farkındalık Ölçeği” uygulanarak elde edilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde bağımsız gruplar t testi, ANOVA ve Tukey testi kullanılmıştır. Bulgular incelendiğinde; her iki ölçeğin toplamı ve tüm faktörlerinde cinsiyet, sınıf düzeyi, ebeveyn eğitim düzeyi değişkenleri açısından anlamlı farklılık bulunduğu, aralarında pozitif yönde orta düzeyde (.452) korelasyonun olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Akademik motivasyon, bilişüstü farkındalık, matematik, ortaokul, öğrenci

Ortaokul Öğrencilerinin Akademik Motivasyonları ve Matematiksel Üstbiliş Farkındalıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin akademik motivasyonları ile matematiksel üstbiliş farkındalıkları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu çalışmada, nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırmanın örneklemini, 2019-2020 öğretim yılı ikinci döneminde basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilen ve Sivas ilindeki 6 devlet ortaokulunda öğrenim gören toplam 1318 öğrenci oluşturmuştur. Vallerand, Blais, Brière, ve Pelletier’in (1989) geliştirdiği Türkçeye uyarlamasını ise Yurt ve Bozer’in (2015) yaptığı “Akademik Motivasyon Ölçeği” ve Kaplan ve Duran’ın (2000) geliştirdiği “Matematiksel Üstbiliş Farkındalık Ölçeği” uygulanarak elde edilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde bağımsız gruplar t testi, ANOVA, Tukey testi, Pearson korelasyon testi ve Basit Doğrusal Regresyon kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; akademik motivasyon ile matematiksel üstbiliş farkındalık arasında orta düzeyde, pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki vardır. Öğrencilerin akademik motivasyonları matematiksel bilişüstü farkındalıklarının %20’lik bir kısmını açıklamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Akademik motivasyon, üstbiliş farkındalık, matematik, ortaokul öğrencileri

Kaynakça

• Abdelrahman, R. M. (2020). Metacognitive awareness and academic motivation and their impact on academic achievement of Ajman university students. Heliyon, 6, 1-8.
• Ağpak, Y. E. (2019). Ortaokul öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyleri, matematiksel üstbiliş farkındalık düzeyleri ve arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Binali Yıldırım Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.
• Akbaba, S. (2006). Eğitimde motivasyon. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 343–361.
• Akın, A., Abacı, R., & Çetin, B. (2007). Bilişötesi farkındalık envanterinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(2), 655-680.
• Akın, E., & Çeçen, M. A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık düzeylerinin değerlendirilmesi Muş Bulanık örneği. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(8), 91-110.
• Ames, C. (1990). Motivation: What teachers need to know. Teachers College Record, 91(3), 409-421.
• Arslan, A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin dinleme kaygıları ve akademik öz yeterlik inançlarını çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 1(1), 12-31.
• Arslan, A. (2020a). Ortaokul öğrencilerinin matematiksel bilişüstü farkındalıklarının çeşitli değişkenler açısından belirlenmesi. Turkish Journal of Educational Studies, 7(2), 150-169.
• Arslan A. (2020b, Mart). Ortaokul öğrencilerinin akademik motivasyon düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından belirlenmesi. Ankara II. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresinde sunulmuş bildiri, 6-8 Mart, Ankara, Türkiye.
• Arslan, A., & Taşgın, A. (2019). Ortaokul öğrencilerine yönelik “Türkçe dersine yönelik motivasyon ölçeği” geliştirme çalışması. Journal of Computer and Education Research, 7(14), 228-249.
• Atay, A. D. (2014). Ortaokul öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyon düzeylerinin ve üstbilişsel farkındalıklarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Aydurmuş, L. (2013), 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme sürecinde kullandığı üstbiliş becerilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Bayraktar, H. (2015). Sınıf yönetiminde öğrenci motivasyonu ve motivasyonu etkileyen etmenler. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(3), 1079-1100. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7788
• Demir, H. A. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin matematiksel üstbiliş düzeylerinin cinsiyet ve başarı değişkenleri açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Doruk, M., Duran, M., & Kaplan, A. (2018). Argümantasyon tabanlı olasılık öğretiminin ortaokul öğrencilerinin matematiksel üstbiliş farkındalıklarına ve olasılıksal muhakeme becerilerine etkisinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(1), 83-121.
• Dörnyei, Z., & Otto, I. (1998). Motivation in action: A process model of L2 motivation. Working Papers in Applied Linguistics, 4, 43-69.
• Ekenel, E. (2005). Matematik dersi başarısı ile bilişötesi öğrenme stratejileri ve sınav kaygısının ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Hacker, D. J., & Dunlosky, J. (2003). Not all metacognition ıs created equal. New Directions For Teaching and Learning, 95, 73-79.
• Hessels-Schlatter, C. (2010). Development of a theoretical framework and practical application of games in fostering cognitive and metacognitive skills. Journal of Cognitive Education and Psychology, 9(2), 116-138.
• Higgins, K. M. (1997). The effect of long instruction in mathematical problem solving on middle school students’ attitudes, beliefs and abilities. Journal of Experimental Education, 66(1), 5-28. http://dx.doi.org/10.1080/00220979709601392
• Huang, Y., Lv, W., & Wu, J. (2016). Relationship between ıntrinsic motivation and undergraduate students’depression and stress: The moderating effect of interpersonal conflict. Psychological Reports, 119(2), 527-538. Kaplan, A., & Duran, M. (2000). Ortaokul öğrencilerine yönelik matematiksel üstbiliş farkındalık ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 1-17.
• Kaplan, A., & Duran, M. (2015). Ortaokul öğrencilerinin matematik dersine çalışma sürecinde üstbilişsel farkındalık düzeylerinin karşılaştırılması. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 417-445.
• Kaplan, A., Duran M. & Baş, G. (2016). Ortaokul öğrencilerinin matematiksel üstbiliş farkındalıkları ile problem çözme beceri algıları arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeliyle incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 1-16.
• Karaçay, T. (1985). Matematik öğretiminin bugünkü durumu ve değerlendirmesi, matematik öğretimi ve sorunları. Ankara: TED.
• Karagüven, M. H. Ü. (2012). Akademik motivasyon ölçeğinin Türkçeye adaptasyonu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2599–2620.
• Karasakaloğlu, N., Saracaloğlu, S., & Özelçi, S. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma stratejileri, eleştirel düşünme tutumları ve üst bilişsel yeterlilikleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 207-221.
• Kaya, N. B., & Fırat, T. (2011). İlköğretim 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin öğrenme-öğretme sürecinde üstbilişsel becerilerinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 56-70.
• Koç, C., & Arslan, A. (2015). Ortaokul öğrencilerinin başarı yönelimlerinin ve okuma stratejileri bilişüstü farkındalıklarının incelenmesi. Pegem Journal of Education and Instruction, 5(5), 485-508. https://doi.org/10.14527/pegegog.2015.027
• Koç, C., & Arslan, A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin akademik öz yeterlik algıları ve okuma stratejileri bilişüstü farkındalıkları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 745-778. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2017.29
• Lai Y., Zhu X., Chen Y., & Li Y. (2015). Effects of mathematics anxiety and mathematical metacognition on word problem solving in children with and without mathematical learning difficulties. PLoS ONE, 10(6). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0130570
• Lazowski, R., & Hulleman, C. (2016). Motivation interventions in education. Review of Educational Research, 86(2), 602-640. https://doi.org/10.3102/0034654315617832
• Livingston, J. A. (2003). Metacognition: An overview. 09 Mayıs 2021 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED474273.pdf adresinden alınmıştır.
• Lumsden, L. S. (1994). Student motivation to learn. 09 Mayıs 2021 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED370200.pdf adresinden alınmıştır.
• Mayer, R. E. (1998). Cognitive, metacognitive, and motivational aspects of problem solving. Instructional Science, 26(1-2), 49-63. https://doi.org/10.1007/978-94-017-2243-8_5
• Memiş, A., & Arıcan, H. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin matematiksel üstbiliş düzeylerinin cinsiyet ve başarı değişkenleri açısından incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 76-93.
• Monette, D. R., Sullivan, T. J., & DeJong, C. R. (2013). Applied social research: A tool for the human services. Canada: Nelson Education.
• Ormrod, J. E. (1990). Human learning: Principles, theories, and educational applications. Ohio: Merrill Publishing Co.
• Özen, Y., & Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 394-422.
• Özkaya, Ö. M. (2017). The role of metacognitive skills in predicting achievement motivation. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(3), 1040-1055.
• Özsoy, G. (2007). İlköğretim beşinci sınıfta üstbiliş stratejileri öğretiminin problem çözme başarısına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Öztürk, B. (2017). Ortaokul öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyi ile matematik öz yeterlik algısının matematik başarısına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Pilten, P. (2008). Üstbiliş stratejileri öğretiminin ilköğretim besinci sınıf öğrencilerinin matematiksel muhakeme becerisine. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Pintrich, P. R. (2003). A motivational science perspective on the role of student motivation in learning and teaching contexts. Journal of Educational Psychology, 95(4), 667–686.
• Pintrich, P. R., & Zusho, A. (2002). The development of academic self-regulation: The role of cognitive and motivational factors. In Development of achievement motivation (pp. 249-284). Academic Press.
• Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25, 54–67.
• Sansone, C., & Harackiewicz, J. (2000). Intrinsic and extrinsic motivation. San Diego: Academic.
• Schunk, D. H. (2009). Öğrenme teorileri: Eğitimsel bir bakışla. M. Şahin (Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
• Tekin, H. (2009). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı.
• Topçu, M. S., & Yılmaz-Tüzün, Ö. (2009). İlköğretim öğrencilerinin biliş ötesi ve epistemolojik inançlarıyla fen başarıları, cinsiyetleri ve sosyoekonomik durumları. Elementary Education Online, 8(3), 676-693.
• Toplu, G. (2019). Farklı yaş grubunda ilkokula başlamış 5. sınıf öğrencilerinin benlik saygıları ile akademik motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
• Tunca, N., & Alkın-Şahin, S. (2014). Öğretmen adaylarının bilişötesi (üst biliş) öğrenme stratejileri ile akademik öz yeterlik inançları arasındaki ilişki. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(1), 47-48.
• Türk, A. N., & Gürkan, F. S. (2018). 6. ve 7. sınıf öğrencilerinde akademik motivasyon ve siber zorbalığın incelenmesi. İnsan Dünya İnsan Bilimleri Dergisi, 2019(1), 45-78.
• Uysal, O. (2007). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin matematik dersine yönelik problem çözme becerileri, kaygıları ve tutumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Vallerand, R. J., Blais, M. R., Brière, N. M., & Pelletier, L. G. (1989). Construction et validation de l’Échelle de motivation en éducation (EME). Revue Canadienne Des Sciences du Comportement, 21, 323–349.
• Wentzel, K. R., & Wilgfield, A. (2009). Handbook of motivation in school. USA: Routledge.
• Wilson, J., & Clarke, D. (2004). Towards the modelling of mathematical metacognition. Mathematics Education Research Journal, 16, 25-48.
• Yıldırım, S. (2010). Üniversite öğrencilerinin bilişötesi farkındalıkları ile benzer matematiksel problem türlerini çözmeleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005) Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, H. İ., & Kansız, F. (2018). Ortaokul öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonları üzerine bir araştırma. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 7(3), 241-268. https://doi.org/10.30703/cije.423383
• Yıldız, G. (2010). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin matematik başarıları, bilişüstü stratejileri, düşünme stilleri ve matematik öz kavramları arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yurt E., & Bozer, E. N. (2015). Akademik motivasyon ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. The adaptation of the academic motivation scale for Turkish context. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14(3), 669-685.
• Zimmerman, B. J. (1990). Self-regulated learning and academic achievement: An overview. Educational Psychologist, 25(1), 3-17.