Opinions of School Administrators on the Performance Appraisal System in Education

Yıl 2014, Sayı: 6, 91 - 114, 12.08.2015

Tarık Soydan Hüseyin Abalı Cemal Kalsen

Öz

The performance evaluation system is one of the elements of the New Public Administration approach which is put forward to make valid the principals of business management in the public sector. Based on the literature and the opinions of the school administrators, the operability of the performance evaluation system is reviewed and discussed in this study. With the survey made within the study, the school administrators’, worked in the common public schools in the 2012-2013 school year in Afyonkarahisar city of Turkey, on the performance evaluation system are tried to be determined, taking into consideration the teacher evaluation and the operation of the performance system aspects of it. According to the results deduced from the findings of the survey, the school administrators partly agree with the opinions that the division of teachers to the career stagesprovokes them to improve their abilities and increases their motivation for work. The gender and status at work parameters significantly change the opinions. The women administrators, compared to the men and the administrators who are master teachers, compared to the ones who are just teachers, have more positive opinions about the division of teachers to the career stages. The surveyed administrators agree positively above the mean with the statementsthat constitutes the factor of performance system operation in education, thosestate the idea that the performance evaluation can be applied objectively, justly, and to increase productivity of workers. When the scale used in the survey is taken into consideration, the school administrators agree positively at mean with the performance evaluation system in the area of education. There is a significant difference between the opinions of the school administrators about the performance system according to their teachership status. The school administrators who are master teachers have more positive opinions about this issue, compared to the ones who are just teachers. According to the qualitative data reached by the survey, most of the people who have declared their opinions written (14 ones) doubt whether or not the performance evaluation system can be applied justly, objectively and sufficiently.

Keywords: Performance appraisal system, education, educational administration, efficiency in education.

Anahtar Kelimeler

Performance appraisal system, education, educational administration, efficiency in education

Eğitim Alanında Performans Değerlendirme Sistemine İlişkin Okul Yöneticilerinin Görüşleri

Öz

Performans değerlendirme sistemi, kamu alanında işletme yönetimi ilkelerinin geçerliğini sağlamaya yönelik olarak gündeme getirilen Yeni Kamu Yönetimi yaklaşımının önemli öğelerinden birini oluşturmaktadır. Yeni liberal devlet ve toplum yaklaşımı çerçevesinde gündeme getirilen Yeni Kamu Yönetimi yaklaşımı, kamu alanında etkinliği ve verimliliği artırmayı hedeflerken bunun için öngördüğü önemli mekanizmalardan biri etkili bir performans değerlendirme sisteminin oluşturulmasıdır. Bu çalışmada eğitim alanında performans değerlendirme sistemi genel planda, ilgili literatür ve okul yöneticilerinin görüşleri üzerinden ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında gerçekleştirilen araştırma ile, Afyonkarahisar kentinde, 2012-1013 eğitim öğretim yılında genel kamu okullarında görev yapan okul yöneticilerinin eğitim alanında performans değerlendirme sistemine yönelik görüşleri, öğretmenlerin kariyer basamaklarına ayrılması ve performans sisteminin işleyişi boyutları ile, belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara dayalı olarak ulaşılan sonuçlara göre, okul yöneticileri öğretmenleri kariyer basamaklarına ayırmanın onları kendilerini geliştirmeye teşvik edeceği ve onların iş motivasyonu artıracağı yönündeki düşüncelere kısmen katılmışlardır. Bu görüşler arasında cinsiyete ve öğretmenlik statüsüne göre anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Kadın yöneticiler erkek yöneticilere ve uzman öğretmen statüsündeki yöneticiler öğretmen statüsündeki yöneticilere göre öğretmenlerin kariyer basamaklarına ayrılmasına daha olumlayıcı yönde yaklaşmışlardır. Araştırma kapsamında okul yöneticileri, eğitimde performans sisteminin işleyişi faktörünü oluşturan, performans değerlendirmenin objektif, hakkaniyetli ve çalışanların verimliliğini artıracak şekilde uygulanabileceğine dair ifadelere ortanın üstünde düzeyde olumlayıcı yönde yaklaşmışlardır. Bu konuda okul yöneticilerinin görüşleri arasında çeşitli değişkenlere göre anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Araştırmada kullanılan ölçek bütün olarak ele alındığında, okul yöneticilerinin eğitim alanında genel olarak performans değerlendirme sistemine orta düzeyde olumlayıcı yönde katıldıkları sonucuna ulaşılmıştır. Bu konuda uzman öğretmen statüsündeki okul yöneticileri öğretmen statüsündeki okul yöneticilerine göre daha olumlayıcı görüşlere sahiptirler. Araştırma kapsamında ulaşılan nitel verilere dayalı sonuçlara göre, yazılı görüş belirten katılımcıların çoğunluğu (14 kişi) performans değerlendirme sisteminin işletilmesinde yeterince hakkaniyetli, objektif ve yeterli olunup olunamayacağı konusunda tereddütler taşımaktadır

Anahtar Kelimeler

Performans değerlendirme sistemi, eğitim, eğitim yönetimi, eğitimde verimlilik

Kaynakça

• Sayılı Devlet Memurları Kanunu, R.G.23.07. 1965 [657 Numbered Civil Servants Law, 23.07.1965 Dated Official Newspaper].
• Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, R.G.10. 12. 2003 [5018 Numbered Law on Public Financial Administration and Control, 10.12.2003 Dated Official Newspaper].
• Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ve Devlet Memurları Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun, R.G. 08.07.2004 [5204 Numbered National Education Basic Law and Law on Amendments in Civil Servants Law, 08.07.2004 Dated Official Newspaper ].
• Adıgüzel, Orhan ; Yüksel, Hasan ; Tekin, Pervin (2010). “In Terms of Strategic Human Resources, The Importance of Indidual Performance Related Pay System”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi idari Bilimler Fakültesi Dergisi, Vol.15, No.2, pp.283-296, Isparta.
• Akşit, Fisun (2006). Performans Değerlendirmeye İlişkin Öğretmen Görüşleri (Bigadiç İlköğretim Öğretmenleri Örneği) [Teacher Opinions on Performance Appraisal" (Bigadiç Primary School Teachers Case)], Gazi Osman Paşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, No: 2, pp. 76-101, Tokat.
• Atamtürk, Hakan et al (2011). Evaluation of Performance Management in State Schools: A Case of North Cyprus, Hacettepe University Journal of Education, 40, pp.33-43, Ankara.
• Bolat, Gülşen (2012). Performansa Dayalı Ücret Sisteminin İşgören Motivasyonuna Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi [The Effect of Performance-based Salary System on Employee Motivation, Unpublished Masters Thesis], Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Boyacı, Adnan (2003). İlköğretim Örgütlerinin Performans Yönetim Sistemi Süreçleri Açısından Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi [Evaluation of the Primary School Organizations in terms of Management System Processes, Unpublished Doctorate Thesis], Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Büyüköztürk, Şener (2009). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El kitabı [Data Analysis Handbook for Social Sciences], Ankara: Pegem Akademi.
• Canman, Doğan (1993). Personelin Değerlendirilmesinde Çağdaş Yaklaşımlar ve Türkiye’de Kamu Personelinin Değerlendirilmesi [Modern Approaches in Personnel Appraisal and Appraisal of Public Personnel in Turkey], Ankara: TODAİE Yayınları.
• Canpolat, Cevdet (2011). Öğretmen Kariyer Basamakları Uygulaması İle Öğretmen Motivasyonu ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi [The Relations Between Teaching Career Stages Implementation and Teacher Motivation and Organizational Attachment, Unpublished Masters Thesis],Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Anabilim Dalı, Elazığ.
• De Silva, Sriyan (1998). An Introduction to Performance and Skill-based Pay Systems, International Labour Organisation.
• DPT (2000) Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı [DPT - State Planning Agency (2000) Long Term Strategy and 8th 5-year Development Plan], http://www.goc.gov.tr/ortak_icerik/gib/plan8.pdf, downloaded on 12.02.2014.
• DPT (2006) Dokuzuncu Kalkınma Planı [DPT - State Planning Agency (2006) 9th 5-year Development Plan], http://mevzuat.meb.gov.tr/html/26167_0.html, downloaded on 12.02.2014.
• DPT (2013) Onuncu Kalkınma Planı [DPT - State Planning Agency (2006) Tenth 5-year Development Plan], http://www.onuncuplan.gov.tr/SitePages/plan10.aspx, downloaded on 12.02.2014.
• Eraslan, Tarık. M ; Tozlu, Ahmet (2011). Kamu Yönetiminde Performansa Dayalı Ücret Sistemi [Performance Based Salary System in Public Administration], Sayıştay Dergisi, Sayı 81, pp.33-61, Ankara.
• Goldhaber, Dan (2009). Teacher Pay Reforms – The Political Implications of Recent Research, Center for American Progress.
• Karasar, Niyazi (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar – İlkeler - Teknikler [Scientific Research Method: Concepts - Principles - Techniques], Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kestane, Doğan (2003). Performansa Dayalı Ücret Sistemi ve Kamu Kesiminde Uygulanabilirliği [Performance-based Salary System and Its Feasibility in Public Sector], Maliye Dergisi, Ocak-Nisan Sayısı, 142.
• Lemieux, Thomas ; MacLeod, W. Bentley and Parent, Daniel (2007). Performance Pay and Wage Inequality, Discussion Paper, No: 2850, Germany.
• MEB (2006). Okulda Performans Değerlendirme Modeli [MEB-National Education Ministry (2006) Peformance Appraisal Model at School], Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayını.
• OECD (2012) Does Performance- based Pay Improve Teaching?, Pisa in Focus.
• Öğretmenlik Kariyer Basamaklarında Yükselme Yönetmeliği, R.G. 07.01.2006 [Regulation on Promotion along the Teaching Career Stages, published in 07.01.2006 Dated Official Newspaper].
• Öztürk, Namık Kemal (2006). Kamu Sektöründe Performans Ölçümü ve Karşılaşılan Sorunlar [Performance Measurement in Public Sector and the Encountered Problems], Amme İdaresi Dergisi, Cilt 39, Sayı 1, pp.81-99, Ankara.
• Palmer, Margaret ve Winters, Kennneth T. (1993) İnsan Kaynakları [Human Resources], İstanbul: Rota Yayın Yapım Tanıtım.
• Propper, Carol and Wilson, Deborah (2003). The Use and Usefulness of Performance Measures in the Public Sector, Oxford Review of Economic Policy, Vol.19, No.2, pp.250-267.
• Taşkaya, Serdarhan Musa (2007). Eğitimde Niteliğin Artırılması ve Öğretmenlerin Statüsünün İyileştirilmesinde Kariyer Basamaklarının Değerlendirilmesi (Konya İli Örneği), Yayımlanmamış Doktora Tezi [Evaluation of the Teaching Career Stages' Role in Increasing the Education Quality and Improving the Statuses of Teachers (Case of Konya Province) Unpublished Doctorate Thesis], Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Ankara.
• Tunç, Binali et al (2013) Eğitimde Çok Bileşenli Değerlendirme: Velilerin Okul Yöneticilerinin Performans Değerlendirmesine Katılımı [Multicomponent Evaluation in Education: Inclusion of Parents into the Process of Appraising the School Administrators' Perfomances], Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, 90-99, Edirne.