Metinlerarası Okuma Araştırmalarında Yöntemsel Çeşitlilik ve Eğilimler

Yıl 2025, Sayı: 27, 147 - 159, 13.02.2025

Kübra Babacan , Hayati Akyol

https://doi.org/10.30786/jef.1561558

Öz

Bu çalışma, metinlerarası okuma üzerine yapılan araştırmalardaki yöntemsel çeşitliliği ve eğilimleri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Nitel betimsel tarama kullanılarak, 2014-2024 yılları arasında yayımlanan 23 araştırma makalesi analiz edilmiştir. Araştırma, bu makalelerin metodolojileri, örneklem türleri, veri toplama araçları, öne çıkan bulguları ve önerileri üzerine odaklanmıştır. Sonuçlar, metinlerarası okumanın kültürel ve disiplinlerarası sınırları aşarak evrensel bir akademik ilgi alanı haline geldiğini, özellikle eğitim, edebiyat, psikoloji ve dilbilim gibi alanlarda yoğunlaştığını göstermektedir. Çalışmada, nitel yöntemlerin ağırlıklı olarak kullanıldığı ve metinlerarası süreçlerin derinlemesine ve bağlamsal olarak incelenmesine yönelik bir eğilimin olduğu ortaya koyulmuştur. Ancak, bulguların daha geniş örneklem gruplarında test edilmesi için nicel ve karma yöntemlerin de kullanıldığı görülmektedir. Araştırma, üniversite öğrencilerinin bu çalışmaların birincil odak noktası olduğunu, ancak ortaöğretim ve ilköğretim düzeylerine de önemli ölçüde dikkat edildiğini ortaya koymaktadır. Çalışmanın sonuçları, dijital çağda metinlerarası okuma uygulamalarının daha geniş ve etkili bir şekilde kullanılabilmesi için disiplinlerarası araştırmaların ve dijital teknolojilerin entegrasyonunun önemli olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, öğretim süreçlerine odaklanan çalışmaların niteliğinin geliştirilmesi ve ilkokul düzeyindeki öğrencilerle gerçekleştirilecek araştırmaların sayısının artırılması gerektiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

metinlerarası okuma, okuma stratejileri, betimsel tarama, yöntemsel çeşitlilik

Methodological Diversity and Trends in Intertextual Reading Research

Öz

This study aims to reveal the methodological diversity and trends in research on intertextual reading. Using a qualitative descriptive survey, 23 research articles published between 2014 and 2024 were analysed. The research focuses on the methodologies, sample types, data collection tools, prominent findings and recommendations of these articles. The results show that intertextual reading has become a universal area of academic interest by crossing cultural and interdisciplinary boundaries, especially in fields such as education, literature, psychology and linguistics. The study reveals that qualitative methods are predominantly used and that there is a tendency towards in-depth and contextual analyses of intertextual processes. However, quantitative and mixed methods were also used to test the findings in larger sample groups. The research reveals that university students are the primary focus of these studies, but significant attention has also been paid to secondary and primary levels. The findings suggest the global applicability of intertextual reading strategies, the development of critical and creative thinking skills, and students' in-depth understanding of texts from multiple perspectives.

Anahtar Kelimeler

Intertextual reading, reading strategies, descriptive survey, methodological diversity.

Kaynakça

• Abad-Segura, E., González-Zamar, M., Infante-Moro, J., & García, G. (2020). Sustainable Management of Digital Transformation in Higher Education: Global Research Trends. Sustainability, 12, 2107. https://doi.org/10.3390/su12052107.
• Abahussain, M. O., Shah, U., & Abdul-Rab, S. D. (2022). Intertextual reading: Analyzing EFL context via critical thinking. Theory and Practice in Language Studies, 12(5), 964-973.
• Akdal, D., & Şahin, A. (2014). The effects of intertextual reading approach on the development of creative writing skills. Eurasian Journal of Educational Research, 54, 171-186.
• Akyüz, M. (.2015). Haldun taner tiyatrosunda metinlerarası okuma [Intertextual reading in haldun taner drama]. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi [Erzincan University Journal of Graduate School of Social Sciences], 9(2), 291-298.
• Aslan, E. U. (2018). Metinlerarası bir okuma: Pinokyo’yu Kral Übü’nün dünyasına bırakmak [An ıntertextual readıng: leavıng pınocchıo ın kıng ubu’s world]. Uluslararasi Sosyal Araştırmalar Dergisi [The Journal of International Social Research], 11(57).
• Baş, Ö., Tuncay, A., & Şahin, A. E. (2015). Asya-Avrupa kökenli masalların ilköğretimde yapısal bir metinlerarasılık perspektifinde kullanılması [The Use of Asia-Europe Originated Stories in Elementary Education from the Perspective of Intertextuality]. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, [Journal of Social Sciences of the Turkic World] (73), 39-62.
• Borges, T. R. S. (2015). Raising Awareness of Intertextuality in Order to Develop Esl Reading Anda Writing Skills: An Account of the Sucessful Lesson Plan. Pesquisas em Discurso Pedagógico, 2015(1), no.24826.
• Chandrasoma, R., & Ananda, L. (2018). Intertextualizing interactive texts for critical thinking: A South Korean EFL experience. Critical Inquiry in Language Studies, 15(2), 115-140.
• Cromley, J. G., Kunze, A. J., & Dane, A. P. (2021). Multi-text multi-modal reading processes and comprehension. Learning and Instruction, 71, 101413.
• Demir, B., Haverkamp, Y. E., Braasch, J. L., & Bråten, I. (2024). Investigating the role of prior knowledge in comprehending intratextual and intertextual relationships when reading multiple texts. Learning and Individual Differences, 111, 102442.
• Efendi, A. (2012). The ımplementatıon of ıntertextualıty approach to develop students’crıtı-cal thınkıng ın understandıng lıterature. Leksika: Jurnal Bahasa, Sastra dan Pengajarannya, 6(1).
• Fraenkel, J, R. & Wallen, N, E. (2006). How to design and evaluate research in education. Boston: Mcgraw-Hill Publication.
• Gabadadze, N. (2022). Specifics of reading intertext. Modern Issues of Medicine and Management, 23(1), 113-117.
• Galvan-Alvarez, E., & Galván, F. (2021). Coetzee’s Foe and Borges: an Intertextual Reading. Critique: Studies in Contemporary Fiction, 62(3), 319-333.
• García-Sánchez, J. N., & García-Martín, J. (2021). Cognitive strategies and textual genres in the teaching and evaluation of advanced reading comprehension (ARC). Frontiers in Psychology, 12, 723281.
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, O., Yıldırım, G. ve diğerleri (2012). Educational technology research trends in turkey: a content analysis of the 2000-2009 decade. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(1), 191-199.
• Graham, S., Liu, X., Bartlett, B., Ng, C., Harris, K., Aitken, A., Barkel, A., Kavanaugh, C., & Talukdar, J. (2017). Reading for Writing: A Meta-Analysis of the Impact of Reading Interventions on Writing. Review of Educational Research, 88, 243- 284. https://doi.org/10.3102/0034654317746927.
• Guadu, A. (2024). An intertextual reading of the novel Defend the Name. Plos one, 19(6), 1-20.
• Han, X. (2023). A Discourse Analysis Based Applied Research on" Reading to Write" in Junior English Writing. Journal of Education and Educational Research, 2(3), 92-95.
• Işıksalan, S. N. (2021). Effects of intertextual reading on creative reading skills. International Online Journal of Educational Sciences, 10(4), 273-288.
• Karasar, N.(2006). Bilimsel araştırma yöntemi [Scientific research method]. Ankara: Nobel Publishing Distribution.
• King, W. R. & He, J. (2005). Understanding the role and methods of meta-analysis in IS research. Communications of the Association for Information Systems, 16,665-686.
• Kitiş, E. (2017). Türkçe ders kitaplarında metinlerarası okumaya yönelik bir inceleme [a study on intertextual reading in turkish textbooks]. İdil Sanat ve Dil Dergisi, [Idil Art And Language Journal]. 6(39), 2999-3009.
• Mackey, M. (2023). Small Characters, Big Worlds, and Intertextual Reading. Shirley Hughes’ Lucy and Tom Series. Strenæ. Recherches sur les livres et objets culturels de l’enfance, (22).
• Marshall, M. N. (1996). Sampling For Qualitative Research. Family Practice, 13(6), 522-526.
• Miles, M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
• Okonta, P.I., Rossouw, T. Misconduct in research: a descriptive survey of attitudes, perceptions and associated factors in a developing country. BMC Med Ethics 15, 25 (2014). https://doi.org/10.1186/1472-6939-15-25
• Oryaşın, M. (2021). Children’s Meeting with Classics in the “Eternity Library”: An Example of Intertextual Reading. International Journal of Education and Literacy Studies, 9(3), 43-51.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri [Qualitative research and evaluation methods] . (M. Bütün & S. Beşir Demir, Trans. Ed.). Ankara: Pegem.
• Shaghool, Y., & Hosseini Sirat, M. (2022). Intertextual reading of Bakhtin dialogism based on Hegel dialectic. Journal of Philosophical Investigations, 16(38), 362-388.
• Shao, S. (2019). Teaching Writing on a Reading-Based Task—A Comparative Study. International Journal of Information and Education Technology, 9(3), 218-221.
• Sharrock, A. (2019). Intratextuality. In Oxford Research Encyclopedia of Classics.
• Stang Lund, E., Bråten, I., Brandmo, C., Brante, E. W., & Strømsø, H. I. (2019). Direct and indirect effects of textual and individual factors on source-content integration when reading about a socio-scientific issue. Reading and Writing, 32, 335-356.
• Taniyan, R. Ö. (2021). Metinlerarası Bir Okuma: Karaağaçlar Altında Arzu [An Intertextual Reading of Desire Under the Elms]. Dil ve Edebiyat Araştırmaları [Journal of Language and Literature Studies], (24), 151-167.
• Tarchi, C., & Mason, L. (2020). Effects of critical thinking on multiple-document comprehension. European Journal of Psychology of Education, 35(2), 289-313.
• Vespoli, L. (2023). War at Night. Some Intertextual Readings in Valerius Flaccus' Cyzicus Episode. Maia 75/2-3, 520-529.
• Weippert, T., Domke, L., & Apol, L. (2018). Creating a Third Space through Intertextuality: Using Children's Literature to Develop Prospective Teachers' Critical Literacy. Journal of language and literacy education, 14.
• Wimmer, D.D. ve Dominick, J.R. (2000). Mass Media Research: An Indroduction. Belmont: Wadsworth Publishing Company.
• Yanardağ, M. F., & Durmuş, M. Ö. (2018). Kültürel bellekteki yansımalarıyla Ali Akbaş’ın çiçekler ve kuşlar adlı şiirini metinlerarası bağlamda bir okuma denemesi [A reading essay of ali akbaş’s poem çiçekler ve kuşlar in the contextuality with reflections of cultural memory]. Edebi Eleştiri Dergisi [Journal of Literary Criticism], 2(1), 95-105.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. bs.). [qualitative research methods in social sciences (10th ed.)]. Ankara: Seçkin Publishing.
• Yıldız, E., Çengel, M., & Alkan, A. (2020). Current trends in education technologies research worldwide: Meta-analysis of studies between 2015-2020. Journal on Educational Technology, 12, 192-206. https://doi.org/10.18844/WJET.V12I3.5000.