Cilt: 5 Sayı: 1, 2.03.2022

Yıl: 2022

Araştırma Makalesi

JISTA TR-Dizin tarafından 2019 yılından itibaren taranmaya başlamıştır.

Zeki Sistemler Teori ve Uygulamaları Dergisinin (JISTA) amacı, yapay zeka konuları ile ilgili güncel bilgilerin, uygulama sonuçlarının ve sistemlerin Türkçe veya İngilizce olarak duyurulmasına ve yaygınlaştırılmasına katkıda bulunmaktır. Bu dergide, daha önce başka yerde yayınlanmamış uygulama içeren orijinal makaleler, alan araştırmaları, örnek olay analizleri ve yapay zekanın teori ve felsefesiyle ilgili özgün makaleleri çift taraflı kör hakemlik süreçlerini kullanarak yayımlanabilmektedir. JISTA, yılda 2 kez yayınlanan (Mart ve Eylül) ücretsiz on-line bir dergidir. (No Article Processing Charges-APC)

Tüm gönderiler için, değerlendirme aşamasından önce i-Thenticate raporu oluşturulur.

Mühendislik, hizmet sistemleri, yönetim bilimleri, ekonomi ve finans gibi disiplinler ile ilgili özellikle aşağıdaki konularda makaleler kabul edilmektedir:


  • Yapay Zeka teknikleri ve algoritmaları
  • Karar destek sistemleri
  • Olay tabanlı çıkarsama
  • Belirsizlik altında çıkarsama
  • Otomatik muhakeme ve çıkarsama
  • Zeki arama algoritmaları
  • Bilişsel konular
  • Sezgisel arama
  • Zeki robotlar, arayüzler ve otomasyon
  • Bilgi gösterimi
  • Makine öğrenmesi
  • Çok etmenli sistemler
  • Doğal dil işleme
  • Yapay Zeka ve Kaos
  • Yapay Zeka Teorisi ve Felsefesi

Makale yazım şablonu için tıklayınız.


Hazırlanan çalışmalarda en yüksek düzeyde kaliteye ulaşmak için yazarlar bu şablonda belirtilen kurallara uymalıdır.

Şablona uygun olarak hazırlanmayan makaleler yeniden düzenlenmesi için yazara iade edilecektir. İade edilen makaleler kurallara uygun olarak düzenlendikten sonra geri gönderilmelidir.

2. Makalenin Hazırlanması (Preparation of the Manuscript)

Makalede imla hatası olmamalı ve tamamı Türkçe olarak hazırlanmalıdır. İmla hatası bulunan, uygun olmayan kelimeler veya anlaşılmayan cümleler içeren makaleler dil açısından düzenlenmek üzere yazara iade edilecektir.

Yazı tipi olarak Times New Roman (10 punto, tek satır aralığı ve iki yana yaslı) kullanılmalıdır.

2.1. Sayfa yapısı (Page Setup)

Sayfa büyüklüğü A4 (210x297 mm) olarak ayarlanmalıdır. Sayfa kenar boşlukları şu şekilde olmalıdır:

  • Üstten: 3 cm

  • Alttan: 2,5 cm

  • Soldan: 2 cm

  • Sağdan: 2 cm.

2.2. Makale başlığı ve özeti (Paper title and abstract)

Makalenin başlığı Times New Roman yazı tipinde 18 punto, kalın ve ilk harfleri büyük olacak biçimde, 1,5 satır aralığı ile sola yaslı olarak, öncesinde 18 punto sonrasında ise 6 punto boşluk bırakılarak yazılmalıdır.

Makale yazar(lar)ının isimleri başlığın altında verilmelidir. İsim(ler) Times New Roman 11 punto, sola yaslı, tek satır aralığı ve sonrasında ise 6 punto boşluk bırakılarak yazılmalıdır.

Yazar(lar)ın iş adresi isim(ler)in altında verilmelidir. İsimden sonra ve ilgili adresten önce üst simge şeklinde bir numara verilmelidir. Adres kısmında ülke ismi ile birlikte tam posta adresi yazılmalıdır. Adres(ler) Times New Roman 9 punto, italik, iki yana yaslı, tek satır aralığında yazılmalıdır.

“Özet” başlığı Times New Roman 9 punto, kalın, sola yaslı, tek satır aralığında ve öncesinde 18 punto boşluk bırakılarak yazılmalıdır. Özet metni ise Times New Roman 9 punto, iki yana yaslı, tek satır aralığında yazılmalıdır.

Makalenin en az üç anahtar kelimesi olmalıdır. Anahtar kelimeler Times New Roman 9 punto, sola yaslı, tek satır aralığında, öncesinde 3 punto, sonrasında ise 18 punto boşluk bırakılarak yazılmalıdır.

Özet ve anahtar kelimelerden sonra makalenin başlığı, özeti ve anahtar kelimeleri İngilizce olarak verilmelidir. Bunların sağlanması yazar(lar)ın sorumluluğundadır. İngilizce makale başlığı Times New Roman 14 punto, kelimelerin ilk harfleri büyük, sola yaslı, 1,5 satır aralığında yazılmalıdır.

2.3. Bölüm başlıkları (Section titles)

Bölüm başlıkları Times New Roman yazı tipinde 12 punto, kalın ve ilk harfleri büyük olacak biçimde, tek satır aralığı ile sola yaslı olarak, öncesinde 12 punto sonrasında ise 6 punto boşluk bırakılarak yazılmalıdır.

Başlıkta “ve”, “veya”, “ile”, “de” vb. bağlaçlar büyük harfle yazılmamalıdır.

Bölüm başlık numaralarından sonra nokta kullanılmalıdır.

Bölüm başlıklarının İngilizcesi orijinal başlıktan hemen sonra parantez içerisinde Times New Roman 10 punto ve kalın olarak verilmelidir.

2.4. Alt bölüm başlıkları (Subsection titles)

Alt bölüm başlıkları Times New Roman yazı tipinde 11 punto, italik ve sadece ilk harfi büyük olacak biçimde, tek satır aralığı ile sola yaslı olarak, öncesinde 12 punto sonrasında ise 6 punto boşluk bırakılarak yazılmalıdır.

Alt bölüm başlık numaralarından sonra nokta kullanılmalıdır.

Alt bölüm başlıklarının İngilizcesi orijinal başlıktan hemen sonra parantez içerisinde Times New Roman 10 punto ve italik olarak verilmelidir.

2.5. Tablolar (Tables)

Tablolar belirtilen sayfa sınırları içerisine yerleştirilmelidir. Tablolar uygun olarak numaralandırılmalı ve tablo başlığı tablonun üstünde yer almalıdır. Tablo başlığı 9 punto büyüklüğünde olmalı, tablo ve numarası kalın olarak biçimlendirilmelidir. Tablo başlığından önce 12 punto, sonra 3 punto boşluk bırakılmalıdır.

Her tabloya “Tablo X. Tablo başlığı (İngilizce tablo başlığı)” biçiminde içeriğini açıklayan kısa ve anlaşılır bir başlık konulmalıdır. Tablo başlığı metin içerisine bakılmadan anlaşılabilmelidir. İngilizce tablo başlığı, orijinal başlıktan hemen sonra parantez içerisinde 8 punto olarak verilmelidir.

Verilerin anlaşılır biçimde aktarılamadığı, birçok sayısal bilginin sunulması gerektiği veya ilişkilerin daha anlamlı ifade edilebileceği durumlarda tablolar kullanılmalıdır. Tablolar metin ve şekillerin kopyası değil tamamlayıcısı niteliğinde olmalıdır. Tablolar basit ve kısa olmalıdır. Tablolarınızı kelime işlemci programınızın tablo aracını kullanarak her bir hücreye tek veri yerleştirip oluşturmanız daha uygun olacaktır.

Tek sütuna sığmayan tablolar iki yana yaslı biçimde iki sütuna yerleştirilmelidir. Bu durumda tablo sayfanın en altına veya en üstüne yerleştirilmelidir (Bkz. Tablo 2).

 

Tablo 1. Tablonun başlığı (Table title in English)

Sütun Başlığı 1

Sütun Başlığı 2

Örnek metin 1

Örnek metin 2

Örnek metin 3

Örnek metin 4

 

2.6. Şekiller (Figures)

Şekiller elektronik olarak hazırlanarak doküman içine yerleştirilmelidir. Tüm detaylar açık olarak okunabilmeli ve birbiri üstüne gelmemelidir.

Şekiller belirtilen sayfa sınırları içerisine yerleştirilmelidir. Girinti kullanılmamalı ve şeklin yerleşimi metinle aynı hizada olacak biçimde ayarlanmamalıdır.

Şekiller uygun olarak numaralandırılmalı ve şekil başlığı şeklin altında ortalanmış olarak “Şekil X. Şekil başlığı (İngilizce şekil başlığı)” biçiminde yer almalıdır. Şekil başlığı 9 punto büyüklüğünde olmalı, şekil ve numarası kalın olarak biçimlendirilmelidir. Şekil başlığından önce 6 punto, sonra 12 punto boşluk bırakılmalıdır. Şekil başlığının İngilizcesi, orijinal başlıktan hemen sonra parantez içerisinde 8 punto olarak verilmelidir.

Metin içerisinde tüm şekiller sırasıyla belirtilmeli ve Arap rakamları kullanılarak numaralandırılmalıdır.

Tek sütuna sığmayan şekiller tüm sayfaya ortalanarak yerleştirilmelidir.

 

 

Şekil 1. Şekil başlığı (The caption of the figure)

 


Tablo 2. Tablonun başlığı (Table title in English)

Sütun Başlığı

Sütun Başlığı

Sütun Başlığı

Sütun Başlığı

Sütun Başlığı

Sütun Başlığı

Örnek metin

Örnek metin

Örnek metin

Örnek metin

Örnek metin

Örnek metin

Örnek metin

Örnek metin

Örnek metin

Örnek metin

Örnek metin

Örnek metin

 


2.7. Denklemler (Equations)

Denklemler ayrı bir satırda sola hizalanıp numaralandırılarak yerleştirilmelidir. Denklemden önce ve sonra bir satır boşluk bırakılmalıdır.

Denklem numaraları parantez içerisinde, 1’den başlayarak sırayla ve sağ kenara hizalanarak yerleştirilmelidir.

 

a = b + c                                                         (1)

 

3. Kaynak Metni ve Alıntılar (Reference Text and Citations)

Kaynaklar ve alıntılar Harvard (Yazar, tarih) sistemine uygun olarak (Kaynaklar bölümüne bakın) hazırlanmalıdır. Örnek olarak bu alıntıya bakabilirsiniz (Soyad1 ve Soyad2, 2013). Tüm kaynaklar metin içerisinde alıntı olarak gösterilmelidir. Alıntı gösterilirken veya kaynaklar hazırlarken parantez içerisinde veya parantez olmadan herhangi bir numaralandırma kullanılmamalıdır (Soyad1 vd., 2010).

Kaynaklar 9 punto, tek satır aralığı ile iki yana yaslı olarak, 0,5 santimetre asılı girinti ile yazılmalıdır (Yilmaz, 2012).

4. Sonuçlar (Conclusions)

Bu şablonda verilen bilgilerin makalenizi hazırlamada yararlı olacağını ümit ediyoruz.

Teşekkür (Acknowledgment)

Eğer varsa kaynaklar bölümünden önce teşekkür edilen kişileri, kurumları veya destekleri (destek numaraları ve destekleyicileri belirtebilirsiniz) buraya yazabilirsiniz.

Kaynaklar (References)

Soyad1, A., Soyad2, B., 2013. Makale başlığı. Dergi adı, 38(1), 72-80.

Soyad1, A., Soyad2, B., Soyad3, C., 2010. Bildiri başlığı. IMS2012, 6th International Symposium on Intelligent and Manufacturing Systems, 15-17 September 2010, Sarajevo, Bosnia and Herzegovina, pp. 85-90.

Yilmaz, C., 2012. Kitap ismi, 2. baskı, Yayın evi, İstanbul.

Ek (Appendix)

Eğer varsa kaynaklar bölümünden hemen sonra numaralandırmadan ve yeni bir sayfaya geçmeden yazılmalıdır.

Peer Review Policy
Journal of Intelligent Systems: Theory and Applications (JISTA), applies double blind peer-review process in which both the reviewer and the author are anonymous. Reviewer selection for each submitted article is up to area editors, and reviewers are selected based on the reviewer’s expertise, competence, and previous experience in reviewing papers for JISTA.
Every submitted article is evaluated by area editor, at least, for an initial review. If the paper reaches minimum quality criteria, fulfills the aims, scope and policies of JISTA, it is sent to at least two reviewers for evaluation.
The reviewers evaluate the paper according to the Review guidelines set by editorial board members and return it to the area editor, who conveys the reviewers' anonymous comments back to the author. Anonymity is strictly maintained.
The double blind peer-review process is managed using “ULAKBİM Dergi Sistemleri”, namely Dergipark platform.

Open Access Policy
JISTA provides immediate open access for all users to its content on the principle that making research freely available to the public, supporting a greater global exchange of knowledge.

Archiving Policy
JISTA is accessed by Dergipark platform which utilizes the LOCKSS system to create a distributed archiving system among participating libraries and permits those libraries to create permanent archives of the journal for purposes of preservation and restoration.

Originality and Plagiarism Policy
Authors by submitting their manuscript to JISTA declare that their work is original and authored by them; has not been previously published nor submitted for evaluation; original ideas, data, findings and materials taken from other sources (including their own) are properly documented and cited; their work does not violate any rights of others, including privacy rights and intellectual property rights; provided data is their own data, true and not manipulated. Plagiarism in whole or in part without proper citation is not tolerated by JISTA. Manuscripts submitted to the journal will be checked for originality using anti-plagiarism software.

Journal Ethics and Malpractice Statement
For all parties involved in the publishing process (the author(s), the journal editor(s), the peer reviewers, the society, and the publisher) it is necessary to agree upon standards of expected ethical behavior. The ethics statements for JISTA are based on the Committee on Publication Ethics (COPE) Code of Conduct guidelines available at www.publicationethics.org.

1. Editor Responsibilities
Publication Decisions & Accountability
The editor of JISTA is responsible for deciding which articles submitted to the journal should be published, and, moreover, is accountable for everything published in the journal. In making these decisions, the editor may be guided by the journal’s editorial board and/or area editors, and considers the policies of the journal. The editor should maintain the integrity of the academic record, preclude business needs from compromising intellectual and ethical standards, and always be willing to publish corrections, clarifications, retractions, and apologies when needed.

Fair play
The editor should evaluate manuscripts for their intellectual content without regard to race, gender, sexual orientation, religious belief, ethnic origin, citizenship, or political philosophy of the author(s).

Confidentiality
The editor and any editorial staff must not disclose any information about a submitted manuscript to anyone other than the corresponding author, reviewers, potential reviewers, other editorial advisers, and the publisher, as appropriate.

Disclosure, conflicts of interest, and other issues
The editor will be guided by COPE’s Guidelines for Retracting Articles when considering retracting, issuing expressions of concern about, and issuing corrections pertaining to articles that have been published in JISTA.
Unpublished materials disclosed in a submitted manuscript must not be used in an editor’s own research without the explicit written consent of the author(s). Privileged information or ideas obtained through peer review must be kept confidential and not used for personal advantage.
The editor should seek so ensure a fair and appropriate peer-review process. The editor should recuse himself/herself from handling manuscripts (i.e. should ask a co-editor, associate editor, or other member of the editorial board instead to review and consider) in which they have conflicts of interest resulting from competitive, collaborative, or other relationships or connections with any of the authors, companies, or (possibly) institutions connected to the papers. The editor should require all contributors to disclose relevant competing interests and publish corrections if competing interests are revealed after publication. If needed, other appropriate action should be taken, such as the publication of a retraction or expression of concern.

2. Reviewer Responsibilities
Contribution to editorial decisions
Peer review assists the editor in making editorial decisions and, through the editorial communication with the author, may also assist the author in improving the manuscript.

Promptness
Any invited referee who feels unqualified to review the research reported in a manuscript or knows that its timely review will be impossible should immediately notify the editor so that alternative reviewers can be contacted.

Confidentiality
Any manuscripts received for review must be treated as confidential documents. They must not be shown to or discussed with others except if authorized by the editor.

Standards of objectivity
Reviews should be conducted objectively. Personal criticism of the author(s) is inacceptable. Referees should express their views clearly with appropriate supporting arguments.

Acknowledgement of sources
Reviewers should identify relevant published work that has not been cited by the author(s). Any statement that an observation, derivation, or argument had been previously reported should be accompanied by the relevant citation. Reviewers should also call to the editor’s attention any substantial similarity or overlap between the manuscript under consideration and any other published data of which they have personal knowledge.

Disclosure and conflict of interest
Privileged information or ideas obtained through peer review must be kept confidential and not used for personal advantage. Reviewers should not consider evaluating manuscripts in which they have conflicts of interest resulting from competitive, collaborative, or other relationships or connections with any of the authors, companies, or institutions connected to the submission.

3. Author Responsibilities
Reporting standards
Authors reporting results of original research should present an accurate account of the work performed as well as an objective discussion of its significance. Underlying data should be represented accurately in the manuscript. A paper should contain sufficient detail and references to permit others to replicate the work. Fraudulent or knowingly inaccurate statements constitute unethical behavior and are unacceptable.

Originality and plagiarism
The authors should ensure that they have written entirely original works, and if the authors have used the work and/or words of others that this has been appropriately cited or quoted.

Multiple, redundant, or concurrent publication
An author should not in general publish manuscripts describing essentially the same research in more than one journal or primary publication. Parallel submission of the same manuscript to more than one journal constitutes unethical publishing behavior and is unacceptable.

Acknowledgement of sources
Proper acknowledgment of the work of others must always be given. Authors should also cite publications that have been influential in determining the nature of the reported work.

Authorship of a manuscript
Authorship should be limited to those who have made a significant contribution to the conception, design, execution, or interpretation of the reported study. All those who have made significant contributions should be listed as co-authors. Where there are others who have participated in certain substantive aspects of the research project, they should be named in an Acknowledgement section. The corresponding author should ensure that all appropriate co-authors are included in the author list of the manuscript, and that all co-authors have seen and approved the final version of the paper and have agreed to its submission for publication. All co-authors must be clearly indicated at the time of manuscript submission. Request to add co-authors, after a manuscript has been accepted will require approval of the editor.

Hazards and human or animal subjects
If the work involves chemicals, procedures, or equipment that has any unusual hazards inherent in their use, the authors must clearly identify these in the manuscript. Additionally, manuscripts should adhere to the principles of the World Medical Association (WMA) Declaration of Helsinki regarding research study involving human or animal subjects.

Disclosure and conflicts of interest
All authors should disclose in their manuscript any financial or other substantive conflict of interest that might be construed to influence the results or their interpretation in the manuscript. All sources of financial support for the project should be disclosed.

Fundamental errors in published works
In case an author discovers a significant error or inaccuracy in his/her own published work, it is the author’s obligation to promptly notify the journal’s editor to either retract the paper or to publish an appropriate correction statement or erratum.

4. Publisher Responsibilities
Editorial autonomy
The publisher is committed to working with editors to define clearly the respective roles of publisher and of editors in order to ensure the autonomy of editorial decisions, without influence from advertisers or other commercial partners.

Intellectual property and copyright
We protect the intellectual property and copyright of the publisher, its imprints, authors and publishing partners by promoting and maintaining each article’s published version of record. The publisher ensures the integrity and transparency of each published article with respect to: conflicts of interest, publication and research funding, publication and research ethics, cases of publication and research misconduct, confidentiality, authorship, article corrections, clarifications and retractions, and timely publication of content.

Scientific Misconduct
In cases of alleged or proven scientific misconduct, fraudulent publication, or plagiarism the publisher, in close collaboration with the editors, will take all appropriate measures to clarify the situation and to amend the article in question. This includes the prompt publication of a correction statement or erratum or, in the most severe cases, the retraction of the affected work.

Yazarlardan makale gönderimi, değerlendirme süreci veya yayımlanması için herhangi bir ücret talep edilmemektedir.

Zeki Sistemler Teori ve Uygulamaları Dergisi