Hizmet Öncesi Türkçe Öğretmenlerinin Öğretmeye Yönelik Endişeleri ve Özyeterlik İnançları

Yıl 2019, , 47 - 67, 22.04.2019

Tuba Yurtseven Derya Yaylı

https://doi.org/10.31464/jlere.538662

Cited By: 1

Öz

ÖZ: Bu çalışmanın
amacı, Türkçe eğitimi programında öğrenimine devam eden hizmet öncesi Türkçe
öğretmenlerinin öğretmeye yönelik endişelerini ve özyeterlik inançlarını alt
problemler doğrultusunda cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenleri açısından
belirlemek ve bu iki yapının arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Çalışma
grubunu, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi programının 3.
ve 4. sınıflarında öğrenimine devam eden 200 Türkçe öğretmeni adayı
oluşturmaktadır. Çalışmada nicel bir araştırma yöntemi olan ilişkisel tarama
modeli kullanılmıştır. Hizmet öncesi Türkçe öğretmenlerinin öğretmeye yönelik
endişeleri ve özyeterlik inançlarına ilişkin durumlarını belirlemek için ilk
olarak Pearson korelasyon analizi uygulanmıştır. Sonrasında değişkenlerin
modeli için hiyerarşik çoklu doğrusal regresyon analizi tekniği uygulanmıştır.
Türkçe öğretmen adaylarının özyeterlik düzeylerinin öğretme endişelerini
yordama durumu için, regresyon katsayılarının anlamlı oluşuna ilişkin t-testi
sonuçlarına bakıldığında sadece yönetim alt boyutunun kişisel endişenin önemli
bir yordayıcısı olduğu saptanmıştır. Strateji ve katılım alt boyutlarının ise
kişisel endişenin önemli bir yordayıcısı olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar sözcükler: Hizmet öncesi öğretmen yetiştirme, öğretmeye yönelik
endişeler, özyeterlik algısı

Anahtar Kelimeler

Hizmet öncesi öğretmen yetiştirme, öğretmeye yönelik endişeler

Kaynakça

• Ashton, P.T. & Webb, R.B. (1986). Making a difference: Teachers’ sense of efficacy and student achievement. New York: Longman
• Balcı, A. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma (7. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Bandura A. & Locke A. E. (2003). Negative self-efficacy and goal effects revisited. Journal of Applied Psychology, 88(1), 87–99.
• Borich, G.D. (1992). Effective teaching methods (2nd ed.).Columbus, OH Macmillan.
• Boz, Y. (2008). Turkish student teachers’ concerns about teaching. European Journal of Teacher Education, 31(4), 367–377.
• Boz, Y. ve Boz, N. (2010). Öğretme endişeleri ve etkinlik duygusu arasındaki ilişkinin doğası. Avrupa Öğretmen Eğitimi Dergisi, 33(3), 279-291.
• Bursalıoğlu, Z. (1981). Eğitim yöneticisinin yeterlikleri. Ankara: AÜ. Eğitim Fakültesi Yayınları
• Bümen, N.T. (2009). İlk ve ortaöğretim öğretmenlerinin özyeterlik inançlarının incelenmesi: İzmir İli Örneği. 18. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 1-3 Ekim, Selçuk, İzmir.
• Büyüköztürk, Ş. (2003). İlişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ölçeği, ölçeğin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(25), 107-111.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi kitabı (6. baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Çakıroğlu, J. ve Çakıroğlu, E. (April, 2003). Pre-service teacher efficacy beliefs regarding science teaching: A comparison of USA and Turkey. A Paper Presented At The Annual Meeting Of The National Association Of Research İn Science Teaching, USA: New Orleans.
• Çapa, Y. Çakıroğlu, J. ve Sarıkaya, H. (2005). The development and validation of a Turkish version of teachers’ sense of efficacy scale. Education and Science, 30(137), 74-81.
• Diken, İ.H. ve Özokçu, O. (2004). Examining Turkish teachers’ sense of efficacy: An international perspective. In Poster presented at the 85th Annual Meeting of American Educational Research Association, USA: San Diago.
• Ekici, G. (2006a). Meslek lisesi öğretmenlerinin öğretmen özyeterlik inançları üzerine bir araştırma. Eğitim Araştırmaları. 24, 87– 96.
• Ekici, G. (2006b). İlköğretim I. kademe öğretmenlerinin sınıf yönetimi profilleri ile öğretmen öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi, 14-16.
• Erden, M. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş, İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Field, A. (2009). Descobrindo a estatistica usando o SPSS. Porto Alegre : Artmed.
• Fuller, F.F. (1969). Concerns of teachers: A developmental conceptualization. American Educational Research Journal, 6(2), 207– 226.
• Ghaith, G. & Shaaban, K. (1999). The relationship between perceptions of teaching concerns, teacher efficacy, and selected teacher characteristics. Teaching and Teacher Education, 15, 487–496.
• Guillaume, A. & Rudney, G. (1993) Student teachers’ growth toward independence: an analysisof their changing concerns, Teaching and Teacher Education, 9(1), 65–80.
• Kagan, D.M. (1992). Professional growth among preservice and beginning teachers. Review of Educational Research, 62(2), 129-169.
• Kafkaş, M.E. , Açak, M., Çoban, B. ve Karademir, T. (2010). Investigation of the relationship between preservice physical education teachers' sense of self-efficacy and professional concerns. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 11(2).
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kavrayıcı, C. ve Bayrak, C. (2016). Öğretmen adaylarının özyeterlik algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 622-657.
• Kazelskis, R. & Reeves, C.K. (1987). Concern dimensions of preservice teachers. Educational Research Quarterly, 11(4), 45-52.
• Leech, N. L., Barrett, K. C. & George, A. Morgan. 2005. SPSS for ıntermediate statistics: use and ınterpretation.
• Marso, R.N. & Pigge, F.L. (1989). The influence of preservice training and teaching experience upon attitude and concerns about teaching. Teaching and Teacher Education, 5, 33–41.
• Muijs, D. (2004). Improving schools through teacher leadership. McGraw-Hill Education (UK).
• Newman, C., Lenhart, L., Moss, B. & Newman, D. (2000). A four-year cross-sectional study of changes in self-efficacy and stages of concern among pre-service teachers.
• Pigge, F.L. & Marso, R.N. (1987). Relationships between student characteristics and changes in attitudes, concerns, anxieties, and confidence about teaching during teacher preparation. Journal of Educational Research, 81, 109–115.
• Reeves, C.K. & Kazelskis, R. (1985). Concerns of preservice and inservice teachers. Journal of Educational Research, 78, 267– 271.
• Rogan, J.M., Borich, G.D. & Taylor, H.P. (1992). Validation of the stages of concern questionnaire. Action in Teacher Education, 2, 43-49.
• Ross, J.A. (1992). Teacher efficacy and the effect of coaching on student achievement. Canadian Journal of Education, 17, 51–65.
• Saban, A., Korkmaz, İ. ve Akbaşlı, S. (2004). Öğretmen adaylarının mesleki kaygıları. Eurasian Journal of Educational Research, 17, 198–208.
• Saracoğlu, A. S. ve Yenice, N. (2009). Fen bilgisi ve sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 5(2), 244-260.
• Senemoğlu, N., Demirel, M., Yağcı, E. ve Üstündağ, T. (2009). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inanç düzeyleri (Elementary school teachers’ self-efficacy beliefs). Humanity & Social Sciences Journal, 4(2), 164-171.
• Smith, B.P. (2000). Emerging themes in problems experienced by student teachers: a framework for analysis. College Student Journal, 34(4).
• Swennen, A., Jörg, T. & Korthagen, F. (2004). Studying student teachers’ concerns, combining image-based and more traditional research techniques. European Journal of Teacher Education 27(3), 265–283.
• Taşğın, Ö. (2006). Beden eğitimi ve spor yüksekokulunda okuyan öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 679-686.
• Tschannen–Moran, M. & Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783–805.
• Ülper, H. ve Bağcı, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük öz yeterlik algıları. Electronic Turkish Studies, 7(2).
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45(45), 109-127.
• Üstüner, M., Demirtaş, H. , Cömert, M. ve Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları [Secondary school teachers’ self-efficacy beliefs]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 1-16.
• Veenman, S. (1984). Perceived problems of beginning teachers. Review of educational research, 54(2), 143-178.
• Watzke, J.L. (2007). Longitudinal research on begiining teacher development: Complexity as a challenge to concerns-based stagetheory. Teaching and Teacher Education, 23, 106–122.
• Yaylı, D. ve Ekizler, F. (2015). Hizmet öncesi ve içi İngilizce öğretmenlerinin özyeterlik algıları ve öğretmeye yönelik endişeleri. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 44-64.
• Yaylı, D. ve Kitiş Çınar, E. (2015). Hizmet öncesi Türkçe öğretmenlerinin özyeterlik inançları üzerine boylamsal bir çalışma. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1(2), 35-45.
• Yaylı, D. ve Hasırcı, S. (2009). Hizmet öncesi Türkçe öğretmenlerinin öğretmeye yönelik endişeleri. Journal of International Social Research, 2(9), 520-521.
• Yeşilyurt, E. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 45(45).
• Zeichner K.M. & Liston, D.P. (1996). Reflective teaching: an introduction. Mahwah: NJ Erlbaum