Activity Design for Speech Language Awareness with Speech Text

Yıl 2020, , 295 - 319, 25.10.2020

Ahmet Benzer

https://doi.org/10.31464/jlere.657112

Öz

The purpose of speech education in Turkish Lesson Curriculum (MEB, 2019) is to raise individuals who can express themselves in their native language, convey their thoughts correctly, and are willing to speak. The activity of vocalizing a written text, which is used in special days, politicians' and offical speeches in daily life, has been turned into an activity that will improve speech language awareness in this research. The activity was named as “speech text activity” for it is a design where the speaker students actively speak, and the others focus on the language of speech using the texts they have. While “reading from a written text” is included in the curriculum “speaking from a written text” isn’t, neither curriculum nor textbooks. For this purpose, authentic videos were used in the research, which are transcribed and “speech text” was created, and an activity was designed to increase students' awareness of the language of speech. The activities prepared were implemented by four Turkish teachers in their classes. They expressed a positive opinion about the concept of the speech text is included in the speech order task, and the post-speech questions draw attention to the features of the speech language.It has been determined that students can distinguish the words which are in written text that accordance with the language of the speech from language of writing.As a result of the research, it was suggested that the concept of “speech text” should be included in the curriculum.

Konuşma Metni ile Konuşma Dili Farkındalığına Dönük Etkinlik Tasarımı

Öz

ÖZ: Türkçe Dersi Öğretim Programında konuşma eğitiminin amacı, ana dilinde kendini ifade edebilen, düşüncelerini doğru bir şekilde aktarabilen, konuşmaya istekli bireyler yetiştirmek şeklinde yer alır. Buradaki amaç, kusursuz konuşabilen bireyler yetiştirmek değildir. Okullardaki törenlerde, özel gün konuşmalarında veya siyasilerin yaptığı konuşmalar çoğunlukla yazılı bir metnin okunması şeklinde gerçekleşir. Bu konuşma türü, günlük hayatta var olmasına rağmen yazılı metinden hareketle konuşmanın nasıl gerçekleştirileceğine dair öğretim programında ve yardımcı herhangi bir kaynakta konuyla alakalı bilgi veya etkinlik bulunamamıştır. Bununla birlikte araştırmalar öğrencilerin akran zorbalığından ya da bazı kişisel dil kullanımlarından dolayı konuşma becerisini kullanmaya isteksiz oldukları ve topluluk önüne çıkmayı istemediklerini de göstermektedir. Bu amaçla araştırmada araştırmacı tarafından tasarlanan konuşma metni kavramı ile öğrencilerin yazılı bir metinden hareketle konuşma becerilerini geliştirmeye aynı zamanda konuşmaya yönelik olumsuz tutumları ortadan kaldırmaya yönelik bütüncül yaklaşımı temele alan bir strateji geliştirilmiştir. Bütüncül yaklaşımda öğretmen, öğrenci ve materyal bir bütün olarak ele alınmıştır. Bütüncül yaklaşımla oluşturulan bu strateji ile öğrencilerin farklı konuşma türlerini görerek akıcı, doğru ve karmaşıklıktan uzak bir konuşma yapabilecekleri öngörülmektedir. Geliştirilen stratejinin sahada işe yarar olup olmadığını tespit etmeye yönelik dört öğretmen tarafından uygulaması yapılmıştır. Türkçe öğretmenleri etkinliklerde konuşma metni kavramının yer alması, uygulanan stratejinin öğrencilerin konuşma kaygılarını azaltması, günlük hayattan örnekler sunması, konuşma diline dikkat çekmesi ve öğrencilerin konuşmaya yönelik isteklerini artırması yönleriyle farklı olduklarını belirtmişlerdir. Ayrıca araştırma sonucunda öğretim programında “konuşma metni” kavramının bir metin türü olarak yer alması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

bütüncül yaklaşım, konuşma becerisi, konuşma metni

Kaynakça

• Alver, M. ve Taştemir, L. (2017). Konuşma becerisi üzerine yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. IJLET, 5(3), 451-462. Arslan, A. (2012). Üniversite öğrencilerinin “topluluk karşısında konuşma” ile ilgili çeşitli görüşleri (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Örneği). Turkish Studies, 7(3), 221-231. Baştürk, M. (2004). Dil edinim kuramları ve Türkçenin anadili olarak edinimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Benzer, A. (2019). “Dinleme ve sınıf içi uygulama örnekleri”, Türkçe öğrenme ve öğretim yaklaşımları (Ed.: Fulya Topçuoğlu Ünal). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 165-202. Benzer, A. ve Ünsal, F. (2019). Konuşma öğretiminin program ve ders kitabı ekseninde uygulamaya yansıması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 647-662. Creswell, J. W. (2008). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (3rd edition). New Jersey: Pearson International Education Doğan, Y. (2009). Konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlik önerileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 185-204. Dursunoğlu, H. (2006). Türkiye Türkçesinde konuşma dili ile yazı dili arasındaki ilişki. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 30, 1-21. Epçaçan, C. (2009). Okuduğunu anlama stratejilerine genel bir bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 207-223. Erdem, A. ve Erdem, M. (2014). “Dinleizleanlat” Dinleme ve Konuşma Yeterlikleri Ölçeğinin Geliştirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 418-432. Ergenç, İ. (2002). Konuşma Dili ve Türkçenin Söyleyiş Sözlüğü. İstanbul: Multilingual Yayınları. Ertürk, H. ve Üstündağ, T. (2007). İngilizce öğretiminde konuşma becerisinin kazandırılmasında yazılı-görsel öğretim materyalinin erişiye etkisi. TÖMER Dil Dergisi, 27-41. Flick. U. (2013). The sage handbook of qualitative data analysis. London: SAGE Publications. Florez, M. C. (1992). Improving adult English language learners’ speaking skills. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED435204.pdf Erişim tarihi: 18.11.2019. Goh, C. C. M. ve Burns, A. (2012). Teaching speaking: A holistic approach. New York: Cambridge University Press. Hamzadayı, E. ve Dölek, O. (2017). Konuşma becerisinin değerlendirilmesinde Türkçe öğretmenlerinin yaklaşımları. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 3(3), 135-151. Hasırcı, S. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma kaygıları üzerindeki etkisi açısından akran ve öğretmen geribildirimi. Turkish Studies, 13(4), 685-706. Kayi, H. (2006) Teaching Speaking: Activities to Promote Speaking in a Second Language. The Internet TESL Journal, 11. http://iteslj.org/Techniques/Kayi-TeachingSpeaking.html adresinden erişildi. Erişim tarihi: 14.09.2018. Kıran, Z. (1996). Dilbilim akımları. Ankara: Onur Yayınları. Korkmaz, V. (2005). Yabancı dil öğretiminde psikodilbilimsel zorlukların psikolojik destekli yöntemler ışığında aşılıp konuşma becerisinin geliştirilmesi (Polis Akademisi’nde bir durum incelemesi). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara. Kroll, B.K. ve Vann, R. J. (1981). Exploring speaking-writing relationships: connections and contrasts. National Council of Teachers of English, Urbana, Ill. López, M. M. (2011). Speaking strategies used by BA ELT students in public universities in Mexico. MEXTESOL Journal, 35(1), 1-22. Lyons, J. (1983). Kuramsal dilbilimine giriş (A. Kocaman, Çev.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. MEB. (2019). 1-8. sınıflar Türkçe dersi öğretim programı. Ankara. Oxford, R. L. (1990). Language learning strategies: What every teacher should know. Rowley: Newbury House. Özbay, M. (2005). Ana dili eğitiminde konuşma becerisini geliştirme teknikleri. Journal Of Qafkaz University, 16, 177-184. Özden, M. (2018). Türkçe eğitimi lisans öğrencilerinin hazırlıklı ve hazırlıksız konuşma hakkında geliştirdikleri metaforlar. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(2), 347-357. Palmer, E. (2014). Teaching the core skills of listening and speaking. Alexandria, VA: ASCD. Pinker, S. (2018). Dil İçgüdüsü (F. İlgün, Çev.). İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayıncılık. Potur, Ö. ve Yıldız, N. (2016). Konuşma becerisi alanında yapılan akademik çalışmaların eğilimleri. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, (18), 27‐40. Punch, K. F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş: Nicel ve nitel yaklaşımlar (Z. Akyüz, Çev.). Ankara: Siyasal Yayınları. Schroeder, C. (2002). On the stracture of spoken Turkish. Essener Linguistische Skripte–elktronisch 2(1), 73-90. Shiamaa, S. E. T. (2006). The effectiveness of a task-based ınstruction program in developing the English language speaking skills of secondary stage students. Doktora Tezi, Ain Shams University, Mısır. Šolcová, P. B. (2011). English language and literature and teaching English language and literature for secondary schools. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Masaryk University, Brno. Tiryakiol, S., Sarıtaş, H. ve Benzer, A. (2018). Kuralavarım yaklaşımıyla türkçe dil bilgisi öğretimi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 372- 393. Ulum, H. ve Taşkaya, M. S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin öğrencilerin konuşma becerilerini geliştirmek için kullandıkları etkinlikler. Çukurova Araştırmaları Dergisi, 3(2), 92-101. Underhill. R. (1971). Turkish grammar. Cambridge: MIT Press. Ünsal, F. (2019). Türkçe derslerinde rol alma modeli ile hazırlanan etkinliklerin öğrencilerin konuşma tutum ve kaygılarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. Vendryes, J. V. (2001). Dil ve düşünce (B. Vardar, Çev.). İstanbul: Multilingual Yayınları.