TÖMER Türkçe Öğretim Programlarının Bilişsel Stratejiler Açısından İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 232 - 250, 20.10.2019

Mustafa Ulutaş , Mehmet Kara

https://doi.org/10.31464/jlere.575801

Cited By: 8

Öz

Öğretim programları, eğitim öğretim süreçlerinin sağlıklı ve etkin bir şekilde yürütülebilmesi bakımından önemlidir. Bir dilin yabancı dil olarak öğretiminde uygulanacak programlar, ana dili öğretim programlarına göre birçok farklılıklar göstermektedir. Günümüzde Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, çoğunlukla üniversiteler bünyesinde kurulan ve sayıları her geçen gün artan Türkçe Öğretim Merkezleri (TÖMER) tarafından yapılmaktadır. Bu merkezler ya kendi hazırladıkları ya da başka merkezlerden temin ettikleri kitaplar vasıtasıyla dil öğretim sürecini yürütmektedir. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan kitapların belli bir program çerçevesinde hazırlanması gerekmektedir. Ancak ne yazık ki mevcut TÖMER’lerin sadece birkaçının ADİOBM’den yararlanarak kendi programlarını geliştirdikleri bilinmektedir. Öğretim programlarında yer alan kazanımlar, dil öğrenenlerin en alt basamaktan en üst basamağa kadar belli becerileri sergilemelerini sağlamalıdır. Kazanımları, en basit düzeyden en üst bilişsel basamağa kadar sıralamak ve sınıflandırmakta yararlanılabilecek önemli kaynaklardan biri de Bloom Taksonomisi’dir. Bu taksonominin Anderson ve Krathwohl tarafından yenilenmiş hâlinde yer alan “hatırlama, anlama, uygulama, çözümleme, değerlendirme, yaratma” basamakları, kazanımların belli bilişsel süreçlere göre ifade edilmesi ve programın daha işlevsel yürütülmesi açısından önemli görülmektedir. Bu çalışmada,  yabancı dil olarak Türkçe öğretim programlarındaki okuma kazanımlarının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla Ankara Üniversitesi TÖMER ile Gazi Üniversitesi TÖMER’in Türkçe öğretim programlarında yer alan okuma kazanımları, taksonominin bilişsel süreçleri dikkate alınarak incelenmiş ve elde edilen verilerden hareketle okuma kazanımları ile ilgili birtakım sonuçlara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

yabancı dil olarak Türkçe, öğretim programı, yenilenmiş Bloom taksonomisi

Kaynakça

• Alver, M. & Sancak, Ş. (2016). 2015 Türkçe dersi öğretim programı hakkında öğretmen/öğretmen adayı ve öğretim elemanı görüşleri. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(14), 31-60.
• Anderson, L. W. & Krathwohl, D. R. (2010). Öğrenme öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama: Bloom’un eğitimin hedefleri ile ilgili sınıflamasının güncelleştirilmiş biçimi (Çev. Durmuş Ali Özçelik). Ankara: Pegem Akademi.
• Arı, G. (2017). Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki (ortaokul) okuma kazanımlarının değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 685-703.
• Bağcı-Ayrancı, B. (2017). 2006, 2015 ve 2017 Türkçe dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. International Journal of Language Academy, 5(7), 119-130.
• Candaş-Karababa, Z. C. (2009). Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretimi ve Karşılaşılan Sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 265-277.
• Çebi, A. & Durmuş, T. (2012). Türkiye İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ile ABD Massachusetts İngilizce Eğitimi Çerçeve Programı’nın karşılaştırılması. Journal of Educational and Instructional Studies in The World, 2(1), 110-121.
• Demir, C. (2016). Türkçe eğitim-öğretim programları ve kişisel söz varlığı. Millî Eğitim, 2016(210), 141-161.
• Durmuş, M. (2013). Türkçenin yabancılara öğretimi: sorunlar, çözüm önerileri ve yabancılara Türkçe öğretiminin geleceğiyle ilgili görüşler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 207-228.
• İşeri, K. & Baştuğ, M. (2016). Yeni Türkçe dersi öğretim programının değerlendirilmesi. International Journal of Language Academy, 4(4), 17-35.
• Kan, M. O., Sülüşoğlu, B. & Demirel, Ö. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi programı ile ilgili okutman ve öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(24), 29-42.
• Kara, M. (2011). Avrupa dilleri öğretimi ortak çerçeve metni doğrultusunda Türkçe öğrenen yabancılara A1-A2 seviyesinde Türkçe öğretim programı örneği. Zeitschrift für die Welt der Türken, 3(3), 157-195.
• Kara, M. & Ulutaş, M. (2018a). Milli Eğitim Bakanlığı Türkçe Dersi 2018 Öğretim Programındaki okuma kazanımlarının bilişsel stratejiler açısından incelenmesi. ILTER, 6-8 Eylül, Amasya, Türkiye.
• Kara, M. & Ulutaş, M. (2018b). Milli Eğitim Bakanlığı Türkçe Dersi 2018 Öğretim Programındaki konuşma ve yazma kazanımlarının metin dil bilim ölçütleri doğrultusunda incelenmesi. ILTER, 6-8, Amasya, Türkiye.
• Melanlıoğlu, D. (2008). Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretim programları. Eğitim ve Bilim, 33(150), 64-73.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (Sadegül Akbaba & Ali Ersoy, çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Neuman, W.L. 1997. Social research methods: Qualitative and quantitative approaches, 3rd ed. Boston: Allyn and Bacon.
• Temizkan, M. & Atasoy, A. (2014). Cumhuriyet dönemi Türkçe eğitimi ve öğretimi programlarında yazma becerisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(2), 42-71.
• Tosun, C. (2005). Türkçe’nin yabancı dil olarak öğretilmesi. Journal of Language and Linguistic Studies, 1(1), 22-28.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. baskı). Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, F. & Çolak, H. (2017). 2006 ve 2015 Türkçe öğretim programlarında yer alan dil bilgisi kazanımlarının değerlendirilmesi. Route Educational and Social Science Journal, 4(5), 1-17.