Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma Kültürü Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 353 - 375, 25.10.2020

Yasemin Baki , Bekir Gökçe

https://doi.org/10.31464/jlere.676829

Cited By: 6

Öz

Bu araştırmada Türkçe öğretmeni adaylarının okuma kültürü tutum düzeylerini ve bu düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Betimsel tarama modeliyle gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubu seçkisiz örnekleme yöntemlerinden basit seçkisiz örnekleme yoluyla belirlenmiştir. Katılımcılar; 2018-2019 akademik yılında Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği Bölümünde 1., 2., 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören toplam 223 öğretmen adayından oluşmaktadır. Okuma Kültürü Ölçeği aracılığıyla toplanan veriler cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim düzeyi, okumayı sevme, haftalık okunan sayfa sayısı ve yıl içerisinde okunan kitap sayısı değişkenleri incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre Türkçe öğretmeni adaylarının okuma kültürü tutum düzeyleri ortalamanın üzerindedir. Cinsiyet açısından okuma kültürü tutumları kadın öğretmen adayları lehine sınıf düzeyi açısından ise 4. sınıfta öğrenim görenler lehine manidar farklılık göstermektedir. Baba ve anne eğitim düzeyine göre ise benzer özelliklere sahiptir. Yıllık okunulan kitap sayısı ve haftalık okunulan sayfa sayısına göre ise sayının artışına bağlı olarak okuma kültürüne ilişkin tutum artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Okuma kültürü

Kaynakça

• Aksaçlıoğlu, A., & Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3-28.
• Aksoy, E., & Öztürk, D. S. (2018). Öğrencilerdeki okuma alışkanlığının öğrenci ve öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(1), 143-184.
• Akyüz, E. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma durumları ile eşduyumsal (empatik) becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Language Academy, 1(1), 81-80.
• Arı, E., & Demir, M. K. (2013). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Anadili Eğitimi Dergisi, 1(1), 116‐128.
• Ayyıldız, M., Bozkurt, Ü., & Canlı, S. (2006). Okuma kültürü üzerine bir araştırma. Milli Eğitim Dergisi, 34(169), 277‐296.
• Baki Y. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının kitap okumaya ilişkin görüşlerinin incelemesi. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Bilgi Şöleni, 14 Mayıs 2017, Erzurum.
• Baki Y. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının kitap okuma alışkanlıklarına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi örneği. Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kuramsal ve Uygulamalı Çalışmalar 10, Ed. Nadir Engin Uzun, B. Ümit Bozkurt). İstanbul: Okan Üniversitesi Yayınları, 267-300.
• Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlık ve ilgileri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Batur, Z., Gülveren, H., & Bek, H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: uşak eğitim fakültesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 32-49.
• Bozpolat, E. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Journal of World of Turks, 2(1), 411-428.
• Çakmak, T., & Yılmaz, B. (2009). Okul öncesi dönem çocuklarının okuma alışkanlığına hazırlık durumları üzerine bir araştırma: Hacettepe Üniversitesi Beytepe Anaokulu örneği. Türk Kütüphaneciliği, 23(3), 489-509.
• Geçgel, H., & Burgul, F. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin okuma ilgi alanları: Çanakkale örneği. Türk Bilim Araştırma Vakfı/TÜBAV Bilim Dergisi, 2(3), 341‐353.
• Genç, S. Z. (2017). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması içinde bilgi toplumu ve eğitim 2-20 Pegem Atıf İndeksi, 1-230. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Gümüş, A., Sayılan F., Aksoy, H. H., Sağdıç, İ., Uysal, M., Coşkun, M. K., Tural, N. K., Günlü, R. & Temelli, S. (2011). Öğretim elemanları ve üniversite öğrencileri ne okuyor? Uluslararası Katılımlı Okuma Kültürü Sempozyumu (Sorunlar ve Çözüm Yolları), 23‐24 Ocak 2010, Ankara: Eğitim Sen Yayınları.
• Fırat, H., & Coşkun, M. V. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının kitap okuma kültürü: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(1), 145-162.
• İlgar, L., İlgar, Ş., & Topaç, N. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına ilişkin görüş ve tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 41(41), 99-116.
• İnan, D. D. (2005). İlköğretim I. kademe öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karadağ, Ö. (2013). Okuma kültürüne katkıları bakımından türkçe ders kitaplarının resimlemeleri (illüstrasyonları). Eğitimde Kuram ve Uygulama. 9(2), 84-9.
• Kurt, E., & Ungan, S. (2015). Türkçe öğretmenlerinin okuma alışkanlıkları üzerine nitel bir araştırma. International Journal of Language Education and Teaching, UDES 2015 (special edition), 623‐645.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2011). Türkiye okuma kültürü haritası. Retrieved fromhttp://www.kygm.gov.tr/TR,36/turkiye‐okuma‐kulturu‐haritasi‐arastirmasisonuclari‐ac‐.html
• Kalkınma Bakanlığı (2013). Onuncu Kalkınma Planı (2014‐2018). Ankara. http://www.kalkinma.gov.tr/.
• Maraşlı, A. (2005). Okumayı sevdirme yolları. İstanbul: Bilge Yayıncılık.
• Odabaş H., Odabaş, Z. Y., & Coşkun, P. (2008) Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı: Ankara üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 9(2), 431-465.
• Özkaya, P. G., & Çetin, D. (2014). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma alışkanlıkları ve kütüphane kullanımlarına ilişkin bir inceleme (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/184013.
• Parlar, H. (2012). Bilgi toplumu, değişim ve yeni eğitim paradigması. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 193-209.
• Samur, A. İ. (2014). Türkiye’deki ve Dünya’daki çalışmaların tanıklığında okuma kültürü. HAYEF Journal of Education, 11(2), 157-188.
• Samur, A. Ö. (2016). Okuma kültürü nasıl kazandırılır, okulöncesi dönem/0‐6 yaş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Samur, A. Ö. I. (2017). Okuma kültürü edinme sürecinde “ilkokul dönemi (6-10yaş)”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 50(1), 209-230.
• Samur, A. Ö. I. (2018). Okuma kültürü edinme sürecinde hangi kitaplardan nasıl yararlanılmalıdır? PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 343-363.
• Saracaloğlu, A. S., Bozkurt, N., & Serin, O. (2003). Üniversite öğrencilerinin okuma ilgileri ve okuma alışkanlıklarını etkileyen faktörler. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(12), 149-157. Sever, S. (2008). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Tudem Yayıncılık.
• Sever, S. (2007). Okuma kültürü edinme sürecinde Türkçe öğretiminin sorumluluğu. Okuma Kültürü ve Okullarda Uygulama Sorunları Toplantısı. Ankara: MEB Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Sever, S., Samur İnce, Ö. A., Doğan, B.N., Çıldır, B., Bulut, S. (2013). İlkokul 4.sınıf öğrencilerinin okuma kültürü edinme düzeyleri ile kitle iletişim araçlarını kullanma alışkanlıklarının incelenmesi. 1.Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi, 1, 371-395.
• Susar Kırmızı, F., Fenli, A., & Kasap, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile okuma alışkanlıklarına yönelik tutumları arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(1), 354‐367.
• Şentürk, C. (2011). eğitimde yeni bir paradigma evrensel okuryazarlık. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 11(135), 10-15.
• Türkel, A., Özdemir, E. E., & Akbulut, S. (2017). Okuma kültürü ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Turkish Studies, 12(14), 1308-2140.
• Ungan, S. (2008). Okuma alışkanlığımızın kültürel altyapısı. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 218-228.
• Yıldız, D., Ceran, D., & Sevmez, H. (2015). Eğitim fakültesi öğrencilerinin okuma alışkanlıkları profili. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 141‐165.
• Yılmaz, M. (2009). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir inceleme (Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü örneği). Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 144-167.
• Yılmaz, Z. A. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığı. İlköğretim Online, 5(1), 1-6.
• Yılmaz, B. (2011). Okuma kültürü: Ankara örnekliğinde sosyolojik bir yaklaşım. Uluslararası Katılımlı Okuma Kültürü Sempozyumu (Sorunlar ve Çözüm Yolları). 23‐24 Ocak 2010, Ankara: Eğitim Sen Yayınları.
• Yılmaz, B. (2007). Okuma kültürü ve okullarda uygulama sorunları toplantısı: Okuma alışkanlığı ve öğretmen. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.