Yöresel Mutfak ile Destinasyon ve Gastronomi Turizmi Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir İnceleme

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 23 - 36, 30.06.2021

Meral Üzülmez

https://doi.org/10.51525/johti.934718

Cited By: 1

Öz

Gastronomi turizminde faaliyette bulunmak isteyen birçok destinasyonu rakipleri karşında avantajlı kılan en önemli unsurlardan birisi yöresel mutfaklarıdır. Özellikle destinasyonların ziyaretçilerine unutulmaz bir gastronomi deneyimi yaşatmak amacıyla yöresel mutfak unsurlarını sıkça kullandıkları ve bu kapsamda, yöresel mutfakların genellikle destinasyon ve gastronomi turizmiyle birlikte ele alındığı görülmektedir. Buradan hareketle, çalışmada yöresel mutfak ile destinasyon ve gastronomi turizmi arasındaki ilişkiyi alanyazında gerçekleştirilen çalışmalar doğrultusunda incelemek ve bu çalışmaların bulguları kapsamında bir genelleme ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Belirtilen temel amaç doğrultusunda, araştırma verilerini elde etmek için derinlemesine alanyazın taraması gerçekleştirilmiştir. Söz konusu alanyazın taraması 2021 yılı Şubat-Nisan tarihleri arasında yürütülmüştür. İnceleme sonucunda, yöresel mutfakların destinasyon imajı ve pazarlamasında önemli bir araç olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, yöresel mutfakların gastronomi turizminin sürdürülebilirliğine katkı sağladığı ve çekici bir unsur olduğu da çalışmada ortaya çıkan bir diğer önemli sonucu oluşturmaktadır. Çalışmada, destinasyonların, turist istek ve ihtiyaçlarına yanıt verebilecek pazarlama araçlarını geliştirmesi ve söz konusu tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde yöresel mutfak marka değerinin yansıtılacağı tutundurma çalışmalarını gerçekleştirmeleri önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yöresel mutfak, destinasyon, gastronomi, gastronomi turizmi

An Analysis of the Relationship between Local Cuisine and Destination and Gastronomy Tourism

Öz

One of the most important factors making many destinations that want to operate in gastronomy tourism advantageous over their competitors is their local cuisine. In particular, it is seen that most destinations frequently use local cuisine factors and in this context, local cuisines are generally handled together with destination and gastronomy tourism in order to provide an unforgettable gastronomic experience to the visitors of destinations. From this point of view, it is aimed to examine the relationship between local cuisine and destination and gastronomy tourism in line with the researches conducted in the literature and to reveal a generalization within the scope of the findings of these researches. In line with the stated main purpose, it was carried out an in-depth literature review to obtain research data. The literature review was conducted between February-April 2021. As a result of the examination, it has been determined that local cuisines are an important tool in the destination image and marketing. In addition, another important result revealed in the research is that local cuisines contribute to the sustainability of gastronomic tourism and is an attractive factor. In the research, it is suggested that destinations should develop marketing tools that can respond to tourist demands and needs, and carry out promotional activities in which the brand value of the local cuisine will be reflected in these promotion and marketing activities.

Anahtar Kelimeler

Local cuisine, destination, gastronomy, gastronomy tourism

Kaynakça

• Alyakut, Ö. & Küçükkömürler, S. (2017). Geleneksel Kartepe mutfak kültürü ve bu tür mutfak kültürü araştırmalarının kırsal ve gastronomi turizmine katkısı. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 7(1), 83-90.
• Aksu, M., Gezen, A. ve Özcan, S. (2017). Turistlerin Yöresel Mutfak Tercihleri İle İlgili Bir Araştırma: Bozcaada Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(Special issue 2), 125-137.
• Akşit Aşık, N. (2018). Turistlerin yerel mutfak tüketim değeri boyutlarının destinasyona yönelik olumlu tutum, tavsiye etme ve tekrar ziyaret etme niyetine etkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(2), 548-562.
• Alpaslan, K., Pamukçu, H. & Tanrısever, C. (2020). Moleküler gastronomi yöresel yemeklerde kullanılabilir mi?. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(1), 231-256.
• Amira, F. (2009). The role of local food in Maldives tourism: A focus on promotion and economic development [Unpublished Master's Thesis]. Auckland University of Technology New Zealand Tourism Research Institute.
• Arıkan, A. D., Özkeşkek, M. & Yersüren, S. (2020). Otel restoranlarının menülerinde yöresel yemeklerin yeri: Eskişehir örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(3), 1972-1992.
• Aslan, Z., Güneren, E. & Çoban, G. (2014). Destinasyon markalaşma sürecinde yöresel mutfağın rolü: Nevşehir örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(4), 3-13.
• Başar, F., Şen, N., Silahşör, Y. & Başar, B. (2019). Erzincan yöresel mutfak kültürü unsuru olan tarhananın gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(1), 328-339.
• Bezirgan, M. & Koç, F. (2014). Yerel mutfakların destinasyona yönelik aidiyet oluşumuna etkisi: Cunda adası örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(34), 917-928.
• Boyne, S., Hall, D. & Williams, F. (2003). Policy, support and promotion for food-related initiatives: A marketing approach to regional development. Journal of Travel and Tourism Marketing, 14(1), 131-154.
• Castillo-Villar, F. R. (2020). Destination image restoration through local gastronomy: The rise of Baja Med cuisine in Tijuana. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 14(4), 507-523.
• Chi, H. K., Huang, K. C. & Nguyen, B. D. T. (2019). A perception into food ımage and revisit intention for local cuisine from foreign tourist perspective- The Case of Ho Chi Minh City- Vietnam. European Journal of Business and Management Research, 4(2), 1-9.
• Chaigasem, T. & Tunming, P. (2019). A local cuisine tourism approach to authenticity and a sense of place for Postmodern gastronomy in I-SAN Thailand. African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 8(4), 1-14.
• Choe, J. Y. J. ve Kim, S. S. (2018). Effects of tourists’ local food consumption value on attitude, food destination ımage, and behavioral ıntention. International Journal of Hospitality Management, 71, 1-10.
• Çapar, G. & Yenipınar, U. (2016). Somut Olmayan Kültürel Miras Kaynağı Olarak Yöresel Yiyeceklerin Turizm Endüstrisinde Kullanılması. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(Special issue 1), 100-115.
• Duarte Alonso, A. & Kok, S. K. (2020). Sense of place and certainty in uncertain socioeconomic conditions: Contributions of local cuisine to culinary tourism. Journal of Heritage Tourism. https://www.tandfonline.com [Erişim Tarihi: 25.04.2021].
• Du Rand, G. E. & Heath, E. (2006). Towards a frame work for food tourism as an element of destination marketing. Current Issues in Tourism, 9(3), 206-234.
• Du Rand, G. E., Heath, E. ve Alberts, N. (2003). The role of local and regional food in destination marketing: A South African situation analysis. Journal of Travel & Tourism Marketing, 14(3-4), 97-112.
• Eren, D. & Eroğlu, S. (2019). Niğde ilinin gastronomi turizmi potansiyelinin değerlendirilmesi. 4. Uluslararası Gastronomi Turizmi Araştırmaları Kongresi (ss. 122-136), 19-21 Eylül 2019, Nevşehir, Türkiye.
• Ergan, K., Kızılırmak, İ. & Ergan, S. (2020).Gastronomik ürünlerin destinasyon seçimine olan etkisi: Edirne ili örneği. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 6(3), 1-10.
• Erkmen, E. (2018). Yerel mutfak deneyiminin tüketici temelli destinasyon marka denkliğine etkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(2), 143-162.
• Erkmen, E. ve Dilistan Shipman, Z. (2019). Destination image and relationship: The moderating role of local cuisine experience. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 7(2), 717-730.
• Eryılmaz, G., Demir, E. & Pektaş, K. (2019). Silifke yöresel mutfak kültürü unsuru olan “Silifke Yoğurdu ”nun gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi. 4. Uluslararası Gastronomi Turizmi Araştırmaları Kongresi (ss. 189-197), 19-21 Eylül 2019, Nevşehir.
• Galvez, J. C. P., Granda, M. J., Lopez-Guzman, T. & Coronel, J. R. (2017). Local gastronomy, culture and tourism sustainable cities: The behavior of the American tourist. Sustainable Cities and Society, (32), 604-612.
• Giovannucci, D., Barham, E. & Pirog, R. (2014). Defining and marketing “local” foods: Geographical indications for US products. The Journal of World Intellectual Property, 13(2), 94-120.
• Gross, M. J., Brien, C. & Brown, G. (2008). Examining the dimensions of a lifestyle tourism destination. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 2(1), 44-66.
• Guan, J. & Jones, D. L. (2014). The contribution of local cuisine to destination attractiveness: An analysis involving Chinese tourists’ heterogeneous preferences. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 20(4), 416-434.
• Guzman, T. L. ve Canizares, S. S. (2011). Gastronomy, tourism and destination differentiation: A case study in Spain. Review of Economics & Finance, 1, 63-72.
• Güneş, G., Ülker, H. İ. & Karakoç, G. (2008). Sürdürülebilir turizmde yöresel yemek kültürünün önemi. II. Ulusal Gastronomi Sempozyumu ve Sanatsal Etkinlikler. 10-11 Nisan 2008, Akdeniz Üniversitesi Alanya İşletme Fakültesi, Antalya.
• Hassan, Y. (2008). Local cuisines in the marketing of tourism destinations: The case of Kelantan. ECER Regional Conference (pp. 81-89), 15-17 December 2008, Kelantan, Malaysia.
• Haven-Tang, C. & Jones, E. (2005). Using local food and drink to differentiate tourism destinations through a sense of place. Journal of Culinary Science & Technology, 4(4), 69-86.
• Heldak, M., Konakoğlu, S. S. K., Kurtyka-Marcak, I., Raszka, B. & Kurdoğlu, B. Ç. (2020). Visitors’ perceptions towards traditional and regional products in Trabzon (Turkey) and Podhale (Poland). Sustainability, 12(6), 1-19.
• Henderson, J. (2009). Food tourism reviewed. British Food Journal, 111(4), 317-326.
• Horng, J. S. & Tsai, C. T. (2011). Exploring marketing strategies for culinary tourism in Hong Kong and Singapore. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 17(3), 277-300.
• Irmak, Y. (2019). Bingöl mutfak kültürü ve gastronomi turizmi. Bingöl Araştırmaları Dergisi, 6(1), 111-144.
• Işıldar, P. (2016). Sürdürülebilirlik ve gastronomi. İçinde; H. Kurgun ve D. Bağıran Özşeker (Eds). Gastronomi ve turizm (ss. 47-63). Ankara: Detay Yayıncılık.
• İlban, M. O. & Savgın, C. U. (2020). Nerede o eski mutfaklar. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(3), 509-523.
• İlban, M. O. & Yıldız, N. (2020). Destinasyona yönelik müşteri sadakati oluşturmada yöresel mutfak memnuniyeti ve tüketici güveninin rolü: Sakarya/Adapazarı (Türkmen mutfağı) örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 240-260.
• Jalis, M. H., Che, D. & Markwell, K. (2014). Utilising local cuisine to market Malaysia as a tourist destination. Procedia-Social and Behavioral Sciences,144, 102-110.
• Kara, E., Bingöl, Z., Karadağ, L. & Baysal, K. (2017). Gastronomi çerçevesinde yöresel ürünlerin turizme kazandırılması: Marmaris bal evi örneği. İçinde; D. Bozok, C. Avcıkurt, M. Doğdubay, M. Sarıoğlan & G. K. Girgin (Eds). Gastronomi üzerine araştırmalar (ss. 413-426). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kesici, M. (2012). Kırsal turizme olan talepte yöresel yiyecek ve içecek kültürünün rolü. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(23). 33-37.
• Kızılırmak, İ., Albayrak, A. & Küçükali, S. (2014). Yöresel mutfağın kırsal turizm işletmelerinde uygulaması: Uzungöl örneği. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 4(1), 75-83.
• Kim, Y. G., Eves, A. & Scarles, C. (2009). Building a model of local food consumption on trips and holidays: A grounded theory approach. International Journal of Hospitality Management, 28(3), 423-431.
• Kıral'ova, A. & Hamarneh, I. (2017). Local gastronomy as a prequisite of food tourism development in the Czech Republic. Marketing and Management of Innovations, (2), 15-25.
• Kivela, J. & Crotts, J. C. (2006). Tourism and gastronomy: Gastronomy's influence on how tourists experience a destination. Journal of Hospitality and Tourism Research, 30(3), 354-377.
• Kök, A., Kurnaz, A., Kurnaz, H. A. & Karahan, S. (2020). Ege otlarının yöresel mutfaklarda kullanımı. Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 3(2), 152-168.
• Lang, M., Stanton, J. & Qu, Y. (2014). Consumers’ evolving definition and expectations for local foods. British Food Journal, 116(11), 1808-1820.
• Laeis, G. C. M. (2019). Local food and tourism in the Global South. Research in Hospitality Management, 9(1), 13-16.
• Lee, C. & Lee, T. (2001). World culture EXPO segment characteristics. Annals of Tourism Research, 28(3), 812-816.
• Lin, Y. C. (2009). Linking local and culinary cuisines with destination branding. In L. A. Cai, W. C. Gartner, & A. M. Munar (Eds). Tourism branding: Communities in action (pp. 105-118). Bingley: Emerald Group Publishing Limited.
• Lopez, X. A. A. & Martin, B. G. (2006) Tourism and quality agro-food products: An opportunity for the Spanish countryside. Journal of Economic & Social Geography, 97(2), 166-177.
• Mahachi-Chatibura, D. & Saayman, M. (2015). Local cuisine promotion: Case study perspectives from key tourism stakeholders in Botswana. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 50-61.
• Monika, B. A. (2019). Local cuisine- A tool to promote destination. Journal of Emerging Technologies and Innovative Research, 6(1), 124-131.
• Murphy, J. & Smith, S. (2009). Chefs and suppliers: An exploratory look at supply chain issues in an upscale restaurant alliance. International Journal of Hospitality Management, 28(2), 212-220.
• Okumuş, F., Kock, G., Scantlebury, M. M. G. ve Okumuş, B. (2013). Using local cuisines when promoting small Caribbean island destinations. Journal of Travel & Tourism Marketing, 30(4), 410-429.
• Okumuş, B., Okumuş, F. & McKercher, B. (2007). Incorporating local and international cuisines in the marketing of tourism destinations: The cases of Hong Kong and Turkey. Tourism Management, 28(1), 253-261.
• Okumuş, B., Xiang, Y. ve Hutchinson, J. (2018). Local cuisines and destination marketing: Cases of three cities in Shandong, China. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 23(6), 584-599.
• Özgüneş, R. E. & Bozok, D. (2017). Gözde bir destinasyon mutfağı: Bodrum'un yöresel lezzetleri. İçinde; D. Bozok, C. Avcıkurt, M. Doğdubay, M. Sarıoğlan & G. K. Girgin (Eds). Gastronomi üzerine araştırmalar (ss. 359-372). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Quan, S. & Wang, N. (2004). Towards a atructural model of the tourist experience: An illustration from food experiences in tourism. Tourism Management, 25(3), 297-305.
• Pekerşen, Y., Ayaz, E. Ü. (2020). Akademisyenlerin yöresel yemeklerin sürdürülebilirliğinde ithal gıda ürünü kullanımı konusundaki görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 742-777.
• Polat, M. (2020). Yemek imajının destinasyon tercihine etkisi: Kahramanmaraş örneği. Doğu Coğrafya Dergisi, 25(43), 183-194.
• Puspanjali, M. & Nath, B. S. (2017). Gastronomy and its impact on tourism: A case study on regional cuisine of coastal Odisha, India. International Journal of Research in Social Sciences, 7(6), 154-168.
• Ryu, K. ve Jang, S. (2006). Intention to experience local cuisine in a travel destination: The modified theory of reasonable action. Journal of Hospitality & Tourism Research, 30(4), 507-516.
• Saçılık, M. Y. (2020). Yenilikçi mutfak akımlarının Türk mutfağı kapsamında uygulanabilirliği ve yerel mutfağın menülerde kullanılması ile ilgili görüşlerin belirlenmesi. Turizm ve İşletmecilik Dergisi, 1(1), 21-39.
• Selwood, J. (2003) The lure of food: Food as an attraction in destination marketing in Manitoba, Canada. In C. M. Hall., L. Sharples., R. Mitchell., N. Macionis & B. Cambourne (Eds) Food tourism around the World (pp. 178-91). Oxford: Butterworth Heinemann.
• Seo, S., Kim, O. Y., Oh, S. & Yun, N. (2013). Influence of Informational and Experiential Familiarity on Image of Local Foods. International Journal of Hospitality Management, 34(1), 295-308.
• Sezgin, A. C. & Eren, F. Y. (2017). Yöresel Ürünlerin Gastronomi Turizminin Sürdürülebilirliği Bakımından Değerlendirilmesi: Pestil ve Köme Örneği, 1st International Sustainable Tourism Congress (pp. 198-206), 23-25 November 2017, Kastamonu.
• Sezgin, A. & Sezgin, E. K. (2019). Gastronomi turizminde yöresel yemeklerin rolü: Aydın ili Bolama aşı örneği. 4. Uluslararası Gastronomi Turizmi Araştırmaları Kongresi (ss. 159-163), 19-21 Eylül 2019, Nevşehir.
• Sims, R. (2009). Food, place and authenticity: Local food and the sustainable tourism experience. Journal of Sustainable Tourism, 17(3), 321-336
• Sormaz, Ü., Özata, E. & Madenci, A. B. (2020). Tüketicilerin yöresel ürün, yemek ve restoranları tercih etme nedenleri: Trakya yöresi mutfağı örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(1), 538-551.
• Şengül, S. & Genç, K. (2016). Festival turizmi kapsamında yöresel mutfak kültürünün destekleyici ürün olarak kullanılması: Mudurnu ipekyolu kültür sanat ve turizm festivali örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23,79-89.
• Şengül, S. & Türkay, O. (2016). Yöresel mutfak unsurlarının turizm destinasyonu seçimindeki rolü (Mudurnu örneği). Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(29) , 63-87.
• Şengül, S. & Türkay, O. (2017). Türkiye'nin yöresel mutfakları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Şengül, S. & Türkay, O. (2018a). Yöresel mutfak motivasyon unsurlarının destinasyonu tekrar tercih etme ve başkalarına önerme üzerine etkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(4), 149-172.
• Şengül, S. & Türkay, O. (2018b). Yöresel mutfak marka değeri algısının destinasyon farkındalığı ve destinasyon sadakati üzerindeki etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 223-235.
• Tellström, R., Gustafsson, I. B. ve Mossberg, L. (2006). Consuming heritage: The use of local food culture in branding, Place Branding, 2, 130-143.
• Trihas, N., Kyriakaki, A. & Zagkotsi, S. (2015). Local cuisine and agricultural products as a means of enhancing tourists’ gastronomic experiences in Greece. IMIC2015: 1st International Conference on Experiential Tourism (pp. 1-8), 9-11 October 2015, Santorini, Greece.
• Tu, M., Lee, K.-W. ve Park, S.-H. (2017). The relationships among food image, tourist satisfactions and destination loyalty intention: A case of Hanoi local cuisine. Culinary Science & Hospitality Research, 23(6), 70-77.
• Uçan, B. Z. & Girgin, G. K. (2020). Destinasyon pazarlamasında yerel mutfaklar: Balıkesir ili örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(4), 2730-27448.
• Yavuz, C. (2018). Turistik destinasyonların tanıtılmasında yerel mutfaklar: Ordu vejetaryen mutfağı. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek 1), 123-141.
• Yavuz, M. & Özkanlı, O. (2019). Yöresel yiyecek ve içeceklerin gastronomi turizmine etkileri: Gökçeada örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 279-301.
• Yıldız, Ö. E. (2016). Turistik ürün olarak gastronomi. İçinde; H. Kurgun & D. Bağıran Özşeker (Eds). Gastronomi ve turizm (ss. 27-44). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Zengin, B. & Işkın, M. (2017). Yerel mutfakların gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi: Sivas örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(40), 404-415
• Zhang, T., Chen, J. & Hu, B. (2019). Authenticity, quality, and loyalty: Local food and sustainable tourism experience. Sustainability, 11(12), 1-18.