Positions of Ulema in Explaining the Levels of Tawkîd in the Qur'an A Short Study Supported by Examples

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 13, 171 - 196, 26.06.2022

Muhammed Murtaza Çavuş

Öz

For its importance and position among other language and rhetoric issues, the subject of tawkîd is one of the issues that rhetoric scholars and syntax scholars place a high value on. In linguistics and rhetoric, this phenomenon refers to compound facts that come to strengthen, confirm, and consolidate speech, whether the word is singular or at the sentence level. Imam Abdulkahir Cürcânî, in his work called Delâilü'l-İ'câz, emphasized the important role of tawkid in terms of supporting and strengthening the meaning, reinforcing it at the level of the addressee and preserving the harmony of the word in different positions. In addition, Jürcânî divided the word (word) into groups in order to explain the types of tawkîd, its styles and the different factors required by the position and the addressee. We see that Imam Zerkeşî also talks about the 28 style of tawqid in the Qur'an in his work al-Burhan. Again, while Zerkeşî is talking about tawkît, he says that it is the leader of the cavalry, the leading horse without soldiers, the first couplet of the ghazal, the jewel in the middle of the necklace, the apple of the eye of man, the pearl of the crown and the greatest purpose of the Qur'an.2 One of the points pointing to the importance of tawkîd in the eyes of nahw scholars is Ibn-i Junni's evaluation of tawkid under the title of characteristic features of Arabic. He named tawkîd as "ihtiyat" (importance), and then mentioned many types and styles of tawkîd in his work called "el-Hasais". Again, we see that this phenomenon is mentioned a lot in the Qur'an. The scholars of rhetoric have tried hard to reveal the reasons why this phenomenon is mentioned a lot in the Qur'an and examined its styles in the Qur'an. At the beginning of these scholars, Imam Abdulkahir; then Zamakhshari comes. In his work called Keşşâf, Zemahşerî completed what Imam Abdulkahir had started and paved the way for the application of the rules of rhetoric to the divine book Qur'an. Many commentators followed in the footsteps of these two knowledges. They provided a summary, analysis, comments, and additions to what the previous commentators, Imam Abdulkahir and Allama Zemahşeri, had said. Imam Beyzavi and Abu Saud Efendi are two of the most prominent of these scholars. The purpose of this article was to examine the ulema's stance in explaining the levels of tawkîd in the Qur'anic statement, as well as to examine the various reasons and styles of tawkîd in the eyes of rhetoric scholars, and to present new ideas and opinions in this regard. Furthermore, we have mentioned in this study that rhetoric scholars, along with syntax scholars, contributed to the explanation of the levels of tawkîd according to the addressee's position, and that the last period rhetoric scholars, particularly Ibn Ashur, were not mere imitators of the scholars who came before them; on the contrary, we will conclude that they have revealed new eloquence secrets with their superior abilities. We divided our research into four sections: the preface, the introduction, the three parts, and the conclusion. We discussed the importance of tawkîd in the rhetoric lesson and the perspectives of rhetoric scholars in the preface. The degrees of tawkîd in Arabic are discussed in the first section, and the degrees of tawkid in the Qur'an are discussed in the second section. In the third section, we discussed the degrees of tawqid in the Qur'an, specifically "the believers' attainment of Allah's help in this world's life."

Anahtar Kelimeler

emphasis, emphasis, emphasis in the Qur, emphasis in Arabic.

Kur’ân’da Tevkît Uygulama Örnekleri ve Alimlerin Buna Karşı Tutumları

Öz

Tevkîd konusu, diğer dil ve belagat konuları arasındaki önem ve konumundan dolayı, belagat bilginleri ile nahiv bilginlerinin ciddi anlamda önemsedikleri konulardandır. Bu olgu, dilbilim ve belagatte, söz ister tekil ister cümle düzeyinde olsun, konuşmayı güçlendirme, onaylama ve sağlamlaştırma için gelen terkîbî olgular anlamına gelmektedir. İmam Abdulkahir Cürcânî, Delâilü’l-İ’câz adlı eserinde anlamın desteklenmesi, güçlendirilmesi, muhatap katında pekiştirilmesi ve farklı konumlarda sözün ahengini muhafaza etmesi açısından tevkidin oynadığı önemli rolü vurgulamıştır. Ayrıca Cürcânî, tevkîdin çeşitlerini, üsluplarını ve pozisyon ile muhatabın gerektirdiği farklı etkenlerini açıklaması açısından kelamı (sözü) gruplara ayırmıştır. İmam Zerkeşî’nin de el-Burhân adlı eserinde tevkîdin Kur’ân’daki 28 üslubundan bahsettiğini görürüz. Yine Zerkeşî’nin tevkîtten bahsederken onun süvari birliğinin önderi, askersiz öncü at, gazelin ilk beyti, gerdanlığın ortasındaki mücevher, insanın göz bebeği, tacın incisi ve Kur’an’ın en büyük amacı olduğunu söyler. Tevkîdin nahiv alimleri katındaki önemine işaret eden noktalardan biri de İbn-i Cünnî’nin tevkîdi Arapçanın karakteristik özellikleri başlığı altında değerlendirmesidir. Kendisi tevkîdi “ihtiyat” (önem) olarak isimlendirmiş, ardından tevkîdin birçok çeşit ve üsluplarını “el-Hasais” adlı eserinde zikretmiştir. Yine bu olgunun Kur’an’da çokça geçtiğini görürüz. Belagat alimleri bu olgunun Kur’an’da çokça geçmesinin sebeplerini ortaya çıkarmak için çok uğraşıp bunun Kur’an’daki üsluplarını incelemişlerdir. Bu bilginlerin başında İmam Abdulkahir; ardından Zemahşeri gelir. Zemahşerî, Keşşâf adlı eserinde İmam Abdulkahir’in başlattığını tamama erdirmiş ve belagat kurallarının ilahi kitap Kur’an-ı Kerîm’e uygulanması için çığır açmıştır. Birçok müfessir de bu iki bilginin izinden gitmişlerdir. Mevzubahis müfessirlerin, İmam Abdulkahir ile Allame Zemahşerî’nin anlattıklarına özet, inceleme, yorum ve eklemelerde bulunmuşlardır. Bu bilginlerin başında da İmam Beyzâvî ile Ebu Suud Efendi gelir.
Biz de bu makalede ulemanın, Kur’an beyanında tevkîdin mertebelerini açıklamada duruşlarını, belagat bilginleri katında tevkîdin Kur’an’daki farklı neden ve üsluplarını incelemeyi ve bununla birlikte bu meyanda yeni fikir ve görüşleri sunmayı amaçladık. Ayrıca bu araştırmada bahsettiğimiz şeylerden, muhatabın konumuna göre tevkîdin mertebelerinin açıklanmasına nahiv bilginleri ile belagat bilginlerinin de katkı sundukları, başta ibn Aşûr olmak üzere son dönem belagat bilginlerinin kendilerinden önce gelen bilginlerin salt taklitçisi olmadıkları; bilakis üstün yetenekleri ile yeni belagat sırlarını ortaya çıkardıkları sonucuna varacağız. Araştırmamızı önsöz, giriş, üç bölüm ve sonuç kısımlarına ayırdık. Önsözde belagat dersinde tevkîdin önemini ve belagat bilginlerinin görüşlerini ele aldık. Birinci bölümde Arapçada tevkîdin mertebelerini; ikinci bölümde Kur’ân’da tevkîdin mertebelerini, üçüncü bölümde “müminlerin dünya hayatında Allah’ın yardımına mazhar oluşları” özelinde Kur’ân’da tevkîdin mertebeleri konularını ele aldık.

Anahtar Kelimeler

Tevkit, tevkit mertebeleri, Arapçada tevkit.

Kaynakça

• Cürcânî, Abdülkadhir, Delâil’ul-i‘câz, Thk. Mahmut Muhammed Şakir, Kahire: Mektebetu’l-hanici, 5. Basım, 2004.
• Endelusî, Ebû Hayyân, el-Behru’l-muhît, thk. Şeyh Adil Ahmed Abdulmevcûd, Şeyh Ali Muhammed Mu‘avved, Beyrut: D.K.İ., 1. Basım, 1993.
• Kirmânî, Mahmut cin Hamza bin Nasr, el-Burhân fi tevcîhi müteşâbihi’l-Kur’ân, Thk. Abdulkadir Ahmet ‘Ata, Beyrut: D.K.İ. 1. Basım, 1986.