ORTAOKUL MATEMATİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BAKIŞ AÇISIYLA ÖĞRETMENLİK MESLEĞİ VE LİSANS EĞİTİMİNİN NİTELİĞİ

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 1, 131 - 153, 01.01.2017

Tuba Gökçek Tuğba Kaya

Öz

Bu çalışmanın amacı ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının olmak istedikleri matematik öğretmeni profilini ortaya koymak ve bu doğrultuda lisans eğitimlerine ilişkin değerlendirmelerine yer vermektir. Bu amaçla araştırmaya 2012-2015 yılları arasında Okul Deneyimi dersini almış olan Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi son sınıf öğrencilerinden toplam 50 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmanın yöntemi durum çalışması olup, veri toplama aracı olarak iki açık uçlu sorudan oluşan bir form kullanılmıştır. Ankette öğretmen adaylarına "Nasıl bir öğretmen olmak isterdiniz?" ve " Üniversitede aldığınız eğitimin iyi bir öğretmen olmanıza katkısı nedir?" şeklinde sorular yöneltilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Verilerin analizleri sonucunda öğretmen adaylarının olmak istedikleri öğretmen profili ile ilgili “Bilgi”, “Değerler”, “Liderlik”, “İletişim”, “Rehberlik”, “Matematik” ve “Kültür” olmak üzere yedi farklı tema ortaya çıkmıştır. Öğretmen adaylarının lisans eğitimlerine ilişkin verilerin analizi sonucunda da cevaplar “Öğretmen Yetiştirme Programı”, “Akademisyen”, “Mesleki Boyut”, “İletişim” olmak üzere dört ana tema altında toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Matematik, öğretmen eğitimi, öğretmen adayları

Teaching Profession and the Quality of Teacher Education Programs from the Perspective of Preservice Middle School Mathematics Teachers

Öz

The aim of this study is to present pre-service mathematics teachers' opinions of what kind of mathematics teacher they want to be and in this regard to examine their view about the quality of the teacher education program. The research was conducted with 50 senior undergraduate students taking school practice course in the Department of Elementary Mathematics Teacher Education Program at Faculty of Education in Karadeniz Technical University. Case study method was used in this research and the data were collected through a questionnaire composed of two open-ended questions.In the form, "What kind of teacher you want to be?" and "how teacher education program in your university effect you to be a good teacher?" questions were posed to these preservice teachers. A qualitative research analysis method, content analysis was utilized to analyze the data. As a result of the analysis of the data, seven different themes appeared about the teacher profile: “"Information", "Values", "Leadership", "Communication", "Counseling", "Mathematics" and "Culture".As a result of analyzing the data about preservice teachers' view of their undergraduate program, the answers were collected under four main themes as "Communication". "Teacher

Anahtar Kelimeler

Mathematics, teacher education, pre-service teachers

Kaynakça

• Aktağ, I. (2011). The effects of student teaching on preservice teachers’ teacher efficacy. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 22(1), 13–24.
• Alakuş, A. O., Oral, B., ve Mercin, L. (2005). Güzel sanatlar eğitimi bölümü öğretmen adaylarının okul deneyimi-II uygulamasına ilişkin algıları. Milli Eğitim Dergisi, 168, 143-155.
• Altunay, E., ve Yalçınkaya, M. (2011). Öğretmen adaylarının bilgi toplumunda değerlere ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 17(1), 5-28.
• Argon, T., ve Kösterelioğlu, M. A. (2010). Teaching profession and practice. National Education, 186, 265-277.
• Arnon, S., and Reichel, N. (2007). Who is the ideal teacher? Am I? Similarity and difference in perception of students of education regarding the qualities of a good teacher and of their own qualities as teachers. Teachers and Teaching: theory and practice, 13(5), 441-464.
• Arslan, S. ve Özpınar, İ. (2008). Öğretmen nitelikleri: ilköğretim programlarının beklentileri ve eğitim fakültelerinin kazandırdıkları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 38-63.
• Atanur-Başkan, G. A., Aydin, A., ve Madden, T. (2006). Türkiye’deki öğretmen yetiştirme sistemine karşılaştırmalı bir bakış. Çukurova Unıversity Institute of Social Sciences, 15(1), 35-42.
• Aydın, İ. S. (2006). Türkçe dersinde mizah kullanımının öğrenci tutum ve başarısına etkisi (İzmir ilköğretim 8. sınıf örnekleminde). Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Azer, S. A. (2005). The qualities of a good teacher: how can they be acquired and sustained?. Journal of the Royal Society of Medicine, 98(2), 67-69.
• Başkan, G. A. (2001). Teaching profession and re-structuring in teacher education. Hacettepe University Journal of Education, 20, 16-25.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Ed. M. Bütün & S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi. (Orijinal basım 2013)
• Çelenk, S. (2002). İlk okuma-yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlara İlişkin öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 1(2), 40-47.
• Çelikten, M., Şanal, M., ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.
• Darling- Hammond, L. (2005). Devoloping Professional Development Schools: Early lessons, challenge , and promise. In L. Darling- Hammond (eds.), Professional development schools: Schools for developing a profession (pp. 1-27), New York: Teachers College Press.
• Darling-Hammond, L. (2006). Constructing 21st-century teacher education. Journal of teacher education, 57(3), 300-314.
• Dilekman, M., Başçı, Z., ve Bektaş, F. (2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin iletişim becerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 223-231.
• Eraslan, A. (2009). İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının ‘Öğretmenlik Uygulaması’ Üzerine Görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1), 207-221.
• Fidan, N. K. (2008). İlköğretimde araç gereç kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim, 1(1), 48-61.
• Gallavan, N. P., Peace, T. M., and Thomason, R. M. R. (2009). Examining Teacher Candidates’ Perceptions of Teachers’ Professional. İn P. R. LeBlanc & P. D. Gallavan (Eds.), Affective Teacher Education: Exploring Connections Among Knowledge, Skills, and Dispositions (pp. 39-60). Caddo Gap Press: San Francisco.
• Hacıömeroğlu, G., ve Şahin Taşkın, Ç. (2010). Fen bilgisi öğretmenliği ve ortaöğretim fen ve matematik alanları (OFMA) eğitimi bölümü öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 77-90.
• Harris, D. N., and Sass, T. R. (2011). Teacher training, teacher quality and student achievement. Journal of Public Economics, 95 (7), 798-812.
• Hotaman, D. (2010). Demokratik eğitim: Demokratik bir eğitim programı. Kuramsal Eğitimbilim, 3(1), 29-42.
• İncikabı, L., Mercimek, O., Biber, A. Ç. ve Serin, M. K. (2016). Neden ilköğretim matematik öğretmenliği programındayım? tercih nedenleri ve beklentilerin cinsiyet ve akademik başarı bağlamında incelenmesi: kastamonu üniversitesi örneği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10 (2), 367-390.
• Kahyaoğlu, M., ve Yangın, S. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının mesleki öz yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 73-84.
• Karadüz, A., Eser, Y., Şahin, C., ve İlbay, A. B. (2009). The effectiveness of teaching practice module in opinions of final-year student teachers. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 442-455.
• Kavcar, C. (2003). Alan Öğretmeni yetiştirme. Eğitimde Yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi Sivas, 21-23 Mayıs.
• Kızılçaoğlu, A. (2006). Eğitim fakültelerinde yeniden yapılandırma sürecine ilişkin eleştiriler ve öneriler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(14), 132-140.
• Kocadere, S. A., ve Aşkar, P. (2013). A review of views about student teaching courses and an application model proposal. H. U. Journal of Education, 28(2), 27-43.
• Koç, G. (2000). Using active learning approach in educational environment. H. U. Journal of Education, 19, 220-226.
• Koyuncu, B. ve Erden, M. (2010). Zenginleştirilmiş beyin uyumlu öğretim ortamına ilişkin öğrenci görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(1),73-92.
• MEB (2006). Öğretmen mesleği genel yeterlilikleri. Erişim: 5 Ekim 2016, http://otmg.meb.gov.tr/belgeler/ogretmen_yeterlikleri_kitabi/Öğretmen_Yeterlikle ri_Kitabı_genel_yeterlikler_parça_2.pdf
• MEB (2017). Matematik dersi taslak öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Erişim: 2 Şubat 2017, http://mufredat.meb.gov.tr
• Namlu, A. G. (1998). Öğretmenlerin eğitimde teknoloji kullanımına yönelik tutumları. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1-2), 184-200.
• Oktay, A., ve Esmer, E. A. (2008). Öğretmenin değişen rolleri ve değerler. Eğitim Bilimleri Bakış Açısıyla Türkiye Cumhuriyeti’nde Eğitimin Çağdaş Değerlerle İrdelenmesi Çalıştayı. 1-3 Mart 2008. Ankara: Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Özer, B., ve Gelen, İ. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 39-55.
• Özkan, H. H., Albayrak, M., ve Berber, K. (2005). Öğretmen adaylarının ilköğretim okullarında yaptıkları öğretmenlik uygulamasının yetişmelerindeki rolü. Milli Eğitim Dergisi, 33, 168.
• Özyar, A. (2003). Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğretmen yetiştirme politikaları. Erişim: 23 Temmuz 2016, http://oyegm.meb.gov.tr/ortasayfa/gn_md_sunu.htm
• Ramsden, P. (2003). Learning to teach in higher education. London and New York: Routledge.
• Reiman J. A. and Peace D. S. (2002). Promoting Teachers’ Moral Reasoning and Collaborative Inquiry Performance:a developmental role-taking and quided inquiry study. Journal of Moral Education, 31(1) 51-64 .
• Senemoğlu. N. (2004) Sınıf öğretmeni bilgiyi aktaran kişi değil, bilgiye ulaşma yollarını öğreten http://yunus.hacettepe.edu.tr/~n.senem/makaleler/sinif_ogr.htm Erişim: 06 Eylül 2016
• Şahin, A. (2011). Öğretmen algılarına göre etkili öğretmen davranışları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 239-259.
• Şahin Taşkın, Ç., ve Hacıömeroğlu, G. (2010). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumları: nicel ve nitel verilere dayalı bir inceleme. Elementary Education Online, 9(3), 922-933.
• Telli, S., Brok, P. and Çakıroğlu, J. (2008).Teachers’ and students’ perceptions of the ideal teacher. Education and Science, 33(149), 118-128.
• Topuz, S. (1995). The relationships among popularity, sense of humor and academic achievement. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, ODTÜ, Ankara.
• Türnüklü, E. B. (2005). Matematik öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgileriyle matematiksel alan bilgileri arasındaki ilişki. Eurasian Journal of Educational Research, 21, 234-247.
• Veugelers, W., and Vedder, P. (2003). Values in teaching. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 9(4), 89-101.
• Yanpar-Yelken, T., Çelikkaleli, Ö., ve Çapri, B. (2007). Eğitim fakültesi kalite standartlarının belirlenmesine yönelik öğretmen adayı görüşleri (Mersin Üniversitesi örneği). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 191-215.
• Yavuz, S., ve Coşkun, E. A. (2008). Attitudes and perceptions of elementary teaching through the use of technology in education,. H. U. Journal of Education, 34, 276- 286.
• Yetim, A. A., ve Göktaş, Z. (2004). Teacher’s occupational and personal qualifications. Gazi University Kastamonu Education Journal, 12(2), 541-550.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, K. (2010). Sosyal bilgiler eğitimindeki sorunlar ve çözüm önerileri: öğretim elemanlarının görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 839-867.
• YÖK (2006). Description about new programs to be implemented in the faculty of education. https://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/aciklama_programlar/aa7bd091- 9328-4df7-aafa-2b99edb6872f 4 Nisan 2016
• Yüksel, G. (2001). Öğretmenlerin sahip olmaları gereken davranış olarak sosyal beceri. Milli Eğitim Dergisi, 150.