Kavram Haritası Yöntemine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 1, 95 - 110, 01.01.2016

Nurcan Oluk Adnan Kan Güler Ekmekci

Öz

Bu çalışmanın amacı, önemi gittikçe artan kavram haritası yöntemine yönelik öğretmen adaylarının tutumlarını belirlemek amacıyla kullanılabilecek bir tutum ölçeği geliştirmektir. Ölçek geliştirme çalışmasının ön uygulamaları 125 üniversite öğrencisiyle yürütülmüştür. Alanyazın ve öğrenci görüşleri doğrultusunda kavram haritasına yönelik tutumu ölçmek üzere 39 adet denemelik 5’li Likert tipi madde yazılmıştır. Faktör analizi sonucunda ölçeğin, özdeğerleri 1’den yüksek 2 faktörden meydana geldiği belirlenmiştir. Sırasıyla faktörlerin özdeğerleri; 6.921 ve 5.775; açıkladıkları varyanslar, %30.10 ve %25.11’dir. Açımlayıcı faktör analizi ile elde edilen yapıya kanıt sağlamak amacıyla doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda χ2=308.51, df=228, p=.000; RMSEA, 0.056; χ2/df=1.35; NFI=0.94; NNFI=0.98; CFI=0.98; GFI=0.81; AGFI=0.77 olarak bulunmuştur. Ölçeğin güvenirliğine ilişkin bilgi toplamak amacıyla faktörlere ve ölçeğe ilişkin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı hesaplanmış ve sırasıyla 0.932, 0.893 olarak bulunmuştur. Ölçeğin tamamına ait alfa değeri ise 0.939 olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

ölçek geliştirme, kavram haritası, tutum

The Development of an Attitude Scale for Concept Mapping: The Study for Validity and Reliability

Öz

The aim of this study is to develop the attitude scale which can be used to measure attitudes towards the concept map. In order to measure the attitude towards concept maps, 39 tentative five-level Likert type items were written on the basis of the literature and the views of students and primary practices were implemented on 125 university students. As a result of the factor analysis, it is identified that the scale is comprised of 2 with Eigen values higher than 1. Factors’ Eigen values are respectively 6.921 and 5.775; variances explained by them are 30.10% and 25.11. Confirmatory factor analysis was used to provide proof for the structure produced as a result of the exploratory factor analysis. Confirmatory factor analysis results are: χ2=308.51, df=228, p=.000; RMSEA, 0.056; χ2/df=1.35; NFI=0.94; NNFI=0.98; CFI=0.98; GFI=0.81; AGFI=0.77. Cronbach’s alpha reliability coefficient was calculated in order to attain information on the reliability of the scale. Alpha for the first factor is 0.932, and for the second is 0.893. The total alpha value of the scale is 0.939

Anahtar Kelimeler

scale development, concept map, attitude

Kaynakça

• Allport, G. W. (1929). The composition of political attitudes. The American Journal of Sociology, 35 (2), 220-238.
• Anderson, L. W. (1988). Attitudes and their Measurement. In Keeves P. J. (Ed.) (1988). Educational Research, Methodology and Measurement: An İnternational Handbook. Pergamon Press, Canada.
• Aydın, G. ve Balım A. G. (2009). Technologically – supported mind and concept maps prepared by students on the subjects of the unit “systems in our body”, Procedia Social and Behavioral Sciences 1, 2838–2842.
• Bagozzi, R. P. (1977). Convergent and discriminant validity by analysis of covariance structures: the case of the affective, behavioral and cognitive components of attitude. Advenges in Consumer Research, 4, 11-18.
• Bagozzi, R. P., Tybout, A. M., Craig, C. S. & Sternthal, B. (1979). The construct validity of the tripartite classification of attitudes. Journal of Marketing Research, 16, 88-95.
• Bloom, B. S. (Eds). (1956). Taxonomy of educational objectives ( the classification of educational goals ) handbook 1. cognitive domain. by A Committee of College and University Examiners. David McKay Company , Inc. New York.
• Corral, S. & Calvete, E. (2000). Machiavellianism: dimensionality of the mach ıv and ıts relation to self-monitoring in a spanish sample. The Spanish Journal of Psychology, 3 (1), 3-13.
• Çardak, O. (2002). Lise birinci sınıf öğrencilerinin canlıların çeşitliliği ve sınıflandırılması ünitesindeki kavram yanılgılarının tespiti ve kavram haritaları ile giderilmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Dawis, R. V. (1987). Scale construction. Journal of Counseling Psychology, 34 (4), 481-489.
• DeFleur, M. L. & Westie, F. R. (1963). Attitude as a scientific concept. Social Forces, 42 (1), 17-31.
• DeVellis, R. F. (2003). Scale development, (2nd Edition). USA: Sage Publications.
• Erdem, E., Yılmaz, A. ve Özyalçın Oskay, Ö. (2009). The effect of concept mapping on meaningful learning of atom and bonding. World Conference on Educational Sciences 2009. Procedia Social and Behavioral Sciences 1 1586–1590.
• Fazıo, R. H., Powell, M. C. & Wıllıams, C. J. (1989). The role of attitude accessibility in the attitude-to-behavior process. Journal of Consumer Research, 16, 280-288.
• Fraenkel, J.R. & Wallen, N.E. (2006). How to design and evaluate research in education, (Sixth Edition). New York: McGraw-Hill.
• Gerstner, S. & Bogner, F. X. (2009) Concept map structure, gender and teaching methods: an investigation of students' science learning, Educational Research, 51 (4), 425-438.
• Hoe, S. L. (2008). Issues and procedures ın adoptıng structural equatıon modelıng technıque, Journal of Applied Quantitative Methods, 3 (1), 76-83.
• Karakuyu, Y. (2010). The effect of concept mapping on attitude and achievement in physics course. İnternational Journal of the Physical Sciences, 5 (6), 724-737.
• Kavak, S. (2009). İlköğretim 8. sınıf fen ve teknoloji dersi maddenin halleri ve ısı ünitesinde kavram haritası tekniği kullanımının öğrencilerin başarısına, bilgilerin kalıcılığına ve fene karşı tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kline, R. B. (2011). Principal and practice of structural equation modeling, (Third Edition). New York: The Guilford Press.
• Krech, D. & Cructhfield, R.S. (1980). Sosyal Psikoloji: Teori ve Problemler. 3. Baskı. Çev: Erol Güngör. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Ötüken Yayınları.
• Laight, D. W. (2006). Attitudes to concept maps as a teaching/learning activity in undergraduate health Professional education: influence of preferred approach to learning. Medical Teacher, 28 (2), 64-67.
• Narlı, S. (2010). An alternative evaluation method for likert type attitude scales: rough set data analysis, Scientific Research and Essays, 5 (6), 519-528.
• Novak, J. D. & Cañas, A. J. (2008). The Theory Underlying Concept Maps and How to Construct and Use Them, Technical Report IHMC CmapTools 2006-01 Rev 01-2008, Florida Institute for Human and Machine Cognition.
• Novak, J. D. & Gowin, D. R. (1984). Learning how to learn. New York: Cambridge University Press.
• Novak, J. D. & Musonda, D. (1991). A twelve-year longitudinal study of science concept learning. American Educational Research Journal, 28 (1), 117-153.
• Okebukola, P. A. (1992). Attitude of teachers towards concept mapping and vee diagramming as metalearnin tools in science and mathematics’, Educational Research, 34 (3), 201- 213.
• Reddy, S. K. & LaBarbera, P. A. (1985). Hierarchical models of attitude, Multivariate Behavioral Research, 20, 451-471.
• Rosenberg, M. J. (1960). A structural theory of attitude dynamics, The Public Opinion Quarterly, 24 (2), 319-340.
• Ruiz-Primo, M. A., Schultz, S. E., Li, M. & Shavelson, R. J. (2001). Comparison of the reliability and validity of scores from two concept-mapping techniques, Journal of Research in Scıence Teachıng, 38 (2), 260- 278.
• Rye, J. A. & Rubba, P. A. (1998). An exploration of the concept map as an ınterview tool to facilitate the externalization of students’ understandings about global atmospheric change. Journal of Research In Scıence Teachıng, 35 (5), 521–546.
• Sarıca, R. ve Çetin, B. (2012). Öğretimde kavram haritaları kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve kalıcılığa etkisi. İlköğretim Online, 11(2), 306-318. 14 Kasım 2012 tarihinde http://ilkogretim-online.org.tr adresinden alınmıştır.
• Sarıgül, Z. (2009). Çoktan seçmeli, yapılandırılmış grid ve kavram haritası tekniklerinin öğrenci başarısını ölçme açısından etkinliğinin incelenmesi ve öğrencilerin bu tekniklerle ilgili görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisanas Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness of fit measurement. Methods Of Psychological Research Online, 8 (2), 23-74.
• Tanrıverdi, G. ve Demirbaş, M. (2012). Fizik laboratuarına yönelik tutum ölçeği geliştirme: geçerlik ve güvenirlik çalışması, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 83-101.
• Taş, E. ve Çepni, S. (2011). Web tasarımlı bir fen ve teknoloji materyalinin geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 24 (1), 93-115.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. 3. Baskı. Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
• Thurstone, L. L. (1931). The measurement of social attitudes. Journal of Abnormal and Social Psychology, 26, 249-269.
• Thurstone, L. L. (1967). Attitudes can be measured, readings ın attitude theory and measurement. Ed: Martin Fishbein. New York: John Wiley&Sons, Inc, pp. 77-89.
• Utku, N., Karakuyu, Y., Marulcu, İ. ve Doğan, M. (2011). İlköğretim fen ve teknoloji dersi fizik ünitelerinde kavram haritalarının kullanımı, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 323-332.
• Warner, L. G. & DeFleur, M. L. (1969). Attitude as an interactional concept: social constraint and social distance as intervening variables between attitudes and action. American Sociological Review, 34 (2), 153-169