ÖĞRETMEN ADAYLARININ ALTERNATİF ÖLÇME DEĞERLENDİRMEYE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ VE YETERLİLİK ALGILARI

Yıl 2014, Cilt: 15 Sayı: 2, 0 - 2, 01.05.2014

Eyüp İzci Özlem Göktaş Süleyman Nihat Şad

Öz

Bu araştırmanın temel amacı öğretmen adaylarının alternatif ölçme ve değerlendirmeye ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelemesidir. Ayrıca, öğretmen adaylarının ölçme değerlendirme araç ve yöntemlerini kullanma açısından kendilerini ne düzeyde yeterli algıladıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 2011-2012 eğitim-öğretim yılında İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik, Fen Bilgisi, Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenliği programlarının son sınıflarında öğrenim gören 712 öğretmen adayından ölçüt örnekleme yoluyla ulaşılan 250 öğretmen adayına araştırmacılar tarafından geliştirilen “Alternatif Ölçme Değerlendirme Tutum Ölçeği” ve “Ölçme Değerlendirme Yeterlilik Anketi” uygulanmıştır. Alternatif Ölçme Değerlendirme Tutum Ölçeğinin güvenirliğine ilişkin yapılan analizde ölçeğin geneli için Cronbach Alpha iç tutarlılık güvenirlik kat sayısı 0.81 olarak bulunmuştur. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının alternatif ölçme değerlendirme yaklaşımlarının bazı sınırlılıklara sahip olmalarına rağmen öğrenme ve öğretme sürecini olumlu yönde desteklediklerini düşündükleri anlaşılmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının alternatif ölçme değerlendirme araç ve yöntemlerini kullanma konusundaki algılanan yeterlilik düzeylerinin yeterli ile kısmen yeterli arasında değiştiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

öğretmen adayları, yeterlilik algısı, alternatif ölçme-değerlendirme

Prospective Teachers’ Views and Perceived Efficacy Regarding Alternative Measurement and Evaluation

Öz

The main purpose of this study is to investigate the prospective teachers’ views about alternative measurement and evaluation in terms of some variables. It was also aimed to understand their perceived efficacy to use measurement and evaluation tools in particular. For this purpose the “Attitude Scale for Alternative Measurement and Evaluation” and the “Measurement and Evaluation Efficacy Questionnaire” developed by researchers were administered on 250 undergraduate teachers who were selected based on criterion sampling method from among 712 seniors studying at Elementary Mathematics, Science, Turkish Language, Social Studies and Classroom teaching programs at İnönü University Faculty of Education during 2011-2012 academic year. The Cronbach Alpha internal consistency coefficient for the “Attitude Scale for Alternative Measurement and Evaluation” was estimated to be 0.81. Research results showed that undergraduate teachers believe that despite some of its limitations alternative measurement and evaluation approaches positively contribute to learning and teaching process. Also, it was found that prospective teachers’ levels of perceived competency to use measurement and evaluation tools and method ranged between competent and slightly competent

Anahtar Kelimeler

prospective teachers, perceived efficacy, alternative measurement and evaluation

Kaynakça

• Acar, T. (2008). Yeni ilköğretim matematik programında yer alan alternatif değerlendirme yaklaşımlarının uygulamadaki etkililiği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Van.
• Acar, M. ve Anıl, D. (2009). Sınıf öğretmenlerinin performans değerlendirme sürecindeki değerlendirme yöntemlerini kullanabilme yeterlikleri, karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. TUBAV Bilim Dergisi, 2(3), 354-363.
• Adanalı, K. (2008). Sosyal bilgiler eğitiminde alternatif değerlendirme: 5. sınıf sosyal bilgiler değerlendirilmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Adana. değerlendirme etkinlikleri açısından
• Anderson, R. (1998). Why talk about different ways to grade? The shift from traditional assessment to alternative assessment. New Directions for Teaching and Learning, 74, 5–15.
• Aşkar, P., Paykoç, F., Korkut, F., Olkun, S., Yangın, B., ve Çakıroğlu, J. (2005). Yeni öğretim programlarını inceleme ve değerlendirme raporu. Nisan, 12, 2012 tarihinde adresinden alınmıştır.
• Atta-Alla, M. (2013). Investigating alternative assessment practices in pre-service English teacher education programs. International Journal of English Language Education, 1(1), 68-81.
• Bal, P. (2009). İlköğretim beşinci sınıf matematik öğretiminde uygulanan ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi, Yayımlanmamış doktora tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Banoğlu, C. (2009). Bilişim teknolojileri öğretmenlerinin alternatif değerlendirme yöntemlerine yönelik yeterlilik düzeyleri. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Bay, E., Küçükoğlu, A., Kaya, H. İ., Gündoğdu, K., Köse, E., Ozan, C. ve diğerleri. (2010). Öğretim elemanı ve öğretmen adaylarının ölçme-değerlendirmeye ilişkin görüşleri (Kazım Karabekir eğitim fakültesi örneği). Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II. 16–18 Mayıs 2010, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Bayrak, B. ve Erden, A.M. (2007). Fen bilgisi öğretim programının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 137-154.
• Baki, A. ve Birgin, O. (2002). Matematik eğitiminde alternatif bir değerlendirme olarak bireysel gelişim dosyası uygulaması, V. Ulusal Fen Bilimleri Ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül, Ankara.
• Birgin, O. ve Gürbüz, R. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirme konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 163-179.
• Buldur, S. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarına yönelik okuryazarlık ve öz yeterlik düzeylerinin geliştirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (11. baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010) Bilimsel Araştırma Yöntemleri (5. baskı). Ankara: PegemA Yayınevi.
• Çoklar, N., Vural, L. ve Şahin, L. (2009). Öğretmen adaylarının uygulayabilecekleri ölçme-değerlendirme yaklaşımları ile ölçme değerlendirme amaçlı teknoloji kullanım özyeterlikleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 35-54.
• Çoruhlu,T., Nas, S. ve Çepni , S. (2008). Fen ve teknoloji öğretmenleri için alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik bir hizmet içi eğitim programından yansımalar: Trabzon örneği, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED) Cilt 2, Sayı 2, Aralık 2008, sayfa 1–22.
• DiMartino, J., Castaneda, A., Brownstein, M., & Miles, S. (2007). Authentic Assessment. Principal’s Research Review, 2(4), 1-8.
• Duban, N. ve Küçükyılmaz, E. A. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının alternatif ölçme- değerlendirme yöntem ve tekniklerinin uygulama okullarında kullanımına ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 7(3), 769-784.
• Ekinci, H. ve Köksal, E., (2011). İlköğretim fen ve matematik öğretmenleri için ölçme ve değerlendirme yeterlikleri ölçeğinin geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (1), 167-184.
• Graue, M. E. (1993). Integrating theory and practice through instructional assessment. Educational Assessment, 1(4), 293–309.
• Gelbal, S. ve Kelecioğlu H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 33, 135-145.
• Gömleksiz, M.N., ve Kan, A.Ü. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının alternatif ölçme- değerlendirme yaklaşımlarını tanıma düzeylerine ilişkin bir değerlendirme. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 9(1), 21-27.
• Hamayan, E.-V. (1995). Approaches to Alternative assessment. Annual Rewiew of Applied Linguistics. 15, 212- 226.
• Kanatlı, F. (2008). Alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleri konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.
• Karamustafaoğlu, S., Çağlak, A., ve Meşeci, B. (2012). Alternatif ölçme değerlendirme araçlarına ilişkin sınıf öğretmenlerinin öz yeterlilikleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 167-179.
• Korkmaz, H. ve Kaptan, F. (2005). Fen eğitiminde öğrencilerin gelişimini değerlendirmek için elektronik portfolyo kullanımı üzerine bir inceleme. The Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 4(1), 101-106.
• Karahan, U. (2007). Alternatif ölçme ve değerlendirme metodlarından grid, tanılayıcı dallanmış ağaç ve kavram haritaları’nın biyoloji öğretiminde uygulanması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Lock, C. & Munby, H. (2000). Changing assesment practices in the classroom: a study of one teacher’s challenge. Alberta Journal of Educational Research, 46(3), 267- 279.
• McAlister, B. (2000). The authenticity of authentic assessment: What the research says… and doesn't say. R. Custer (Ed.), Using authentic assessment in vocational education (ss. 19-31). Columbus, OH: ERIC Clearinghouse on Adult, Career, and Vocational Education.
• Mintah, J.- K. (1993). Authentic assessment in physical education: prevalence of use and perceived impact on students’ self-concept, motivation, and skill achievement. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 7(3), 161–174.
• Nazlıçiçek, N. ve Akarsu, F. (2008). Fizik, kimya ve matematik öğretmenlerinin değerlendirme araçlarıyla ilgili yaklaşımları ve uygulamaları. Eğitim ve Bilim, 33(149), 18-29.
• Okur, M. (2008). 4. ve 5. Sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersinde kullanılan alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
• Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. (2. baskı). Eskişehir: Kaan Kitapevi.
• Özdemir, S. M. (2009). Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim programlarının ölçme ve değerlendirme süreçlerinde karşılaştıkları sorunların incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 55-79.
• Rennert-Ariev, P. (2005). A theoretical model for the authentic assessment of teaching. Practical Assessment Research & Evaluation, 10(2), 1-11.
• Sağlam-Arslan, A., Avcı, A., ve İyibil, Ü. (2008). Fizik öğretmen adaylarının alternatif ölçme değerlendirme yöntemlerini algılama düzeyleri. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 115-128.
• Sağlam-Arslan, A., Devecioğlu-Kaymakçı, D. ve Arslan, S. (2009). Alternatif ölçme- değerlendirme etkinliklerinde karşılaşılan problemler: Fen ve teknoloji öğretmenleri örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1- 12.
• Şaşmaz-Ören, F., Ormancı, Ü., ve Evrekli, E., (2011). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının alternatif ölçme-değerlendirme yaklaşımlarına yönelik öz-yeterlilik düzeyleri ve görüşleri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Educational Sciences: Theory & Practice, 11(3), 1675-1698.
• Tan, Kelvin H.K. (2012). How teachers understand and use power in alternative assessment. Education Research International, doi:10.1155/2012/382465
• Tay, B., Tokcan, H., ve Oruç, Ş. (2009). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının alternatif ölçme-değerlendirme yaklaşımları hakkındaki bilişsel farkındalık düzeyleri. 1. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, 1- 3 Mayıs, Çanakkale.
• Yayla, G.R. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin tecrübeleriyle alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarına yönelik öz yeterlilikleri arasındaki ilişki. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey.