1998 VATANDAŞLIK VE İNSAN HAKLARI EĞİTİMİ PROGRAMI İLE 2010 VATANDAŞLIK VE DEMOKRASİ EĞİTİMİ PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2013, Cilt: 14 Sayı: 3, 59 - 74, 01.08.2013

Metin Elkatmış

Öz

Bu çalışmada 1998 yılından 2010 yılına kadar okutulan 7 ve 8. sınıf Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi VİHE ders programı ile 2010-2011 eğitim-öğretim yılında uygulamaya giren 8. sınıf Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi VDE ders programlarının karşılaştırılması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda eğitim programlarının temel ögeleri olan hedef-kazanım, içerik, öğrenme-öğretme süreci ile değerlendirme boyutları arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konmuştur. Bu çalışmada, nitel araştırmalarda veri toplama yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonunda, 1998 programının bilgi temelli yerel vatandaşlar yetiştirmeyi hedeflerken, 2010 programının ise beceri ve değerleri ön plana alarak aktif, katılımcı bir dünya vatandaşı yetiştirmeyi hedeflediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Vatandaşlık, İnsan Hakları, Demokrasi, Eğitim Programı

The Comparison of 1998 Citizenship and Human Rights Education Syllabus and 2010 Democracy Education Teaching Program

Öz

In this dissertation, it is aimed to compare and contrast the 8th class “Citizenship and Human Rights Education” syllabus taught from 1998 until 2010 and 8th class “Citizenship and Democracy Education” which has been carried into practice in 2010-2011 educational year. In this regard, similarities and differences between the key elements of educational programs such as goal-acquisition, content, learning-teaching progress and the assessment dimensions were presented. In this study, as one of the data acquisition methods at qualitative researches, the document review method was utilized. Thus, while the 1998 programme aimed to form nation-wide Turkish citizens, 2010 programme aims to develop a global citizenship identity

Anahtar Kelimeler

Citizenship, Human Rights, Democracy, Curriculum

Kaynakça

• Büyükkaragöz, S., Muşta, M. C., Yılmaz, H., Pilten, Ö. (1998). Öğretmenlik Mesleğine Giriş (Eğitimin Temelleri). Konya: Mikro Basım Yayım Dağıtım.
• Büyükkaragöz, S. ve Kesici, Ş. (1998). Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi. Ankara: Türk Demokrasi Vakfı.
• Çayır, K. (2003). İnsan hakları ve demokrasi kültürünün geliştirilmesi: ders kitaplarının yazımı. Ders Kitaplarında İnsan Hakları: İnsan Haklarına Duyarlı Ders Kitapları İçin. İstanbul: Türk Tarih Vakfı Yayınları. 21–45.
• Çiftçi, A. (2008). Vatandaşlık Bilgisi: Demokrasi ve İnsan Hakları. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Çukurçayır, M. A. (2000). Demokrasi ve insan hakları. Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi Projesi Kaynakları: Demokrasi Dosyası. (Haz. Kamil B. Raif ve B. Jülide Mollaoğlu), Ankara: Türk Demokrasi Vakfı Yayınları. 252–266.
• Dilek, D. (2005). Vatandaşlık bilgisi ders notları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi.
• Duman, T., Yavuz N. ve Karakaya, N. (2010). İnsan Hakları ve Demokrasi (Vatandaşlık Bilgisi). Ankara: Data Yayınları.
• Elkatmış, M. (2007). İngiltere ve Türkiye’deki İlköğretim Birinci Kademede İnsan Hakları Eğitimlerinin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erjem, Y. (2004). Katılımcı, Etkin ve Sorumlu Yurttaş Yetiştirmede Hizmet Ederek Öğrenme (Service Learning) Yöntemi. Uluslararası Demokrasi Eğitimi Sempozyumu. Çanakkale: 354-359.
• Ertürk, S. (1985). Diktacı Tutum ve Demokrasi. Ankara: Yelkentepe Yayınları.
• Eurodıce. (2005). Citizenship Education at School in Europe. Belgium: Eurodice European Unit. http://www.moec.gov.cy/programs/eurydice/publication.pdf adresinden 25.07.2011 tarihinde alınmıştır.
• Huddleston, E., Gollob, R., Krapf, P., Salema, M. H., Spajic-Vrkaš, V. (Eds). (2004). Education For Democratic Citizenship 2001-2004. 2005 European Year of Citizenship Through Education. Strasbourg.
• Keleşoğlu, S. (2008). Demokrat Yurttaş Niteliklerinin Kazandırılması Açısından 7.-8. Sınıf Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Dersi Programı (2000) İle 6.-7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Programının (2005) Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kepenekçi (Karaman), Y., Gökçe, E. (2001). Vatandaşlık ve insan hakları eğitimi dersinin genel ve özel amaçları ile hedef davranışları üzerine bir inceleme. Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Dersi Öğretim Programının Değerlendirilmesi Yuvarlak Masa Toplantısı, TODAİE, Ankara.
• Kışlalı, A. T. (1989). Demokrasi eğitiminde öneriler (Panel II). Demokrasi İçin Eğitim. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları. 137–143.
• Küçükahmet, L. (1989). Demokrasi eğitiminde boyutlar ve sorunlar (Panel I). Demokrasi İçin Eğitim. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları. 46–55.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2010). İlköğretim Vatandaşlı ve Demokrasi Eğitimi Dersi Öğretim Programı. Ankara: TTKB Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (1998). İlköğretim Okulu Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Dersi (7 ve 8. Sınıf) Öğretim Programı. Ankara: TTKB Yayınları.
• Osler, A. ve Starkey, H. (2006). Education for democratic citizenship: A review of research, Policy and Practice 1995–2005. Research Papers in Education, 21, 433-466.
• San, C. (1985). Gençlik ve demokrasi eğitimi. Gençliğin Eğitimi ve Sorunları. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları. 205–213.
• Selvi, K. (2004). Vatandaşlık ve İnsan Hakları Dersinin Amaç ve İçeriğinin Değerlendirilmesi. Uluslararası Demokrasi Eğitimi Sempozyumu, Çanakkale.
• Tezcan, M. (1983). Cumhuriyetin 60. yılında demokrasimiz, eğitimimiz. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 16, 2, 125–131.
• Tibbitts, F. (2002). Understanding what we do: emeging models for human rights education. Internatioal Review of Education, 48, 159–171.
• Tibbitts, F. (1994). Human rights education in schools in the post-communist context. European Journal of Education, 29, 363–376.
• Uyangör, N. (2007). İlköğretim 7. Sınıf Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Programının Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ültanır, Y. G. (2005). Türk eğitim sitemi ile Avrupa Birliği ülkelerindeki hümanist- demokratik eğitim modelinin karşılaştırılması. Milli Eğitim Dergisi, 67, 110- 152.
• Yeşil. R. (2002). Okul ve Ailede İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (1999). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.