İLKÖĞRETİM OKULLARINDA GÖREV YAPAN ÖĞRETMENLERİN BİLGİSAYAR ÖZ-YETERLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2013, Cilt: 14 Sayı: 3, 131 - 146, 01.08.2013

Harun Şahin Gürkan Göçer

Öz

Bu araştırma ile ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin bilgisayar öz-yeterlikleri çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırmanın verileri; Burdur il ve ilçe merkezlerinde bulunan ilköğretim okullarının ikinci kademesinde görev yapmakta olan 380 öğretmene uygulanan “Bilgisayara İlişkin Öz-yeterlik Algısı Ölçeği” ile elde edilmiştir. Öğretmenlerin bilgisayar öz-yeterliklerinin ortaya konulmasında; cinsiyet için “t-Testi”, branş, kıdem, bilgisayar kullanım deneyimleri ve bilgisayar öğrenmeyi kullanma yolları değişkenleri için Varyans Analizi çözümlemelerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin bilgisayar öz-yeterliklerinin orta düzeyde olduğu, bilgisayar öz-yeterliklerinin cinsiyet, branş ve bilgisayar kullanım deneyimlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği, kıdem ve bilgisayar kullanmayı öğrenme yollarına göre anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

ilköğretim okulları, bilgisayar destekli eğitim, öz-yeterlik, bilgisayar öz-yeterliği

Investigation of the Primary School Teachers’ Computer Usage Self-Efficacy

Öz

With this research, the views of teachers in primary schools, self-efficacy in various variable on computer usage have been examined. Data of the research have been gathered via the data collection tools, applied to 380 teachers working in secondary schools affiliated in Burdur and its central towns. As data collection tool, a questionnaire for gathering views about computer-assisted education and a scale of perception of selfefficacy on computer usage, improved by Aşkar and Umay 2001 have been used. In revealing the teachers perception of self efficacy on computer usage, t-test has been used for gender and analysis of variance has been used for branch, priority, their experience of computer usage learning ways of computer usage. According to the research results, it is confirmed that the teachers perception of self-efficacy on computer usage is in a medium level and that their perceptions of self-efficacy on computer usage show a meaningful difference regarding their gender, branch and their experience of computer usage, but do not show any meaningful difference considering their learning ways of computer usage

Anahtar Kelimeler

primary schools, computer-assisted education, self efficacy, perception of self-efficacy on computer usage

Kaynakça

• Akgün, Ö. E. (2008). Bilgisayar öz-yeterlik inançları. D. Deryakulu. (Editör). Bilişim Teknolojileri Öğretiminde Sosya-Psikolojik Değişkenler, Ankara: Maya Akademi.
• Akkoyunlu, B. ve Kurbanoğlu, S. (2003). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ve bilgisayar öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 1-10.
• Aşkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8.
• Avis, F. (2006). Mesleki ve teknik okulların bilgisayar bölümü öğrencilerinin bilgisayar kullanma öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aydın, N. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının ve öğretmenlerinin çevre eğitimine yönelik öz-yeterlik inançları üzerine sınıf düzeyi, kıdem ve değer yönelimlerinin etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Berkant, H.G. ve Efendioğlu, A. (2010). Sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlik algıları ve bilgisayar destekli eğitim yapmaya ilişkin tutumları. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, (951-955), Elazığ.
• Büyükduman, F. İ. (2006). İngilizce öğretmen adaylarının ingilizce ve öğretmenlik becerilerine ilişkin öz-yeterlik inançları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Compeau, D. R. & Higgins, C. A. (1995). Computer self-efficacy: development of a measure & initial test. Mis Quantenly, 2(19), 189-211.
• Çetin, B. (2008). Marmara üniversitesi sınıf öğretmeni adaylarının bilgisayarla ilgili öz- yeterlik algılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 101-114.
• Demiralay, R. (2008). Öğretmen adaylarının bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanımları açısından bilgi okuryazarlığı öz-yeterlik algılarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Deniz, L. (2005). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf ve alan öğretmenlerinin bilgisayar tutumları. The Turkish Online Journal Of Educational Technology, 4(4), 22.
• Deryakulu, D. (2007). Seçmeli bilgisayar dersi ve bilgisayar öz-yeterlik algısının 8. sınıf öğrencilerinin seçmek istedikleri mesleklerle ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 40 (2), 1-22.
• Ercan, S. (2007). Sınıf öğretmenlerinin bilimsel süreç beceri düzeyleri ile fen bilgisi öz- yeterlik düzeylerinin karşılaştırılması (Uşak ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Gündüz, Ş. (2002). İlköğretim 6. sınıf fen bilgisi dersinde, Gagne’nin öğretim etkinlikleri modeline göre hazırlanmış bilgisayar destekli öğretim uygulamasının öğrencilerin başarı düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Gürcan, A. (2005). Bilgisayar özyeterliği algısı ile bilişsel öğrenme stratejileri arasındaki ilişki. Eurasian Journal Of Educational Research, 19, 179-193.
• Hill, T., Smith, N. D. & Mann, M. F. (1987). Role of efficacy expectations in predicting the decision to use advanced technologies: The case of computers. Journal Of Applied Psychology, 72(2) 307-313.
• International Society For Technology Education (2000). National educational technology standards for teachers. Eugene: Iste Publications.
• Işiksal, M. ve Aşkar, P. (2003). İlköğretim öğrencileri için matematik ve bilgisayar öz- yeterlik algısı ölçekleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 109- 118.
• İşman, A. (2001). Bilgisayar ve eğitim. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 1-27.
• İşman, A. ve Çelikli, G. E. (2009). How does student ability and self-efficacy effect the usage of computer technology. The Turkish Online Journal Of Educational Technology, 8(1), 4.
• Kabakçi Yurdakul, I. (2011). Öğretmen adaylarının teknopedagojik eğitim yeterliklerinin bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanımları açısından incelenmesi. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal Of Education), 40, 397-408.
• Kaptan, S. (1985). Bilimsel araştırma teknikleri ve istatistik yöntemleri. Ankara: Bilim Yayınları.
• Karagöz, H. (2005). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin fen eğitimine yönelik öz-yeterlik algıları ve alan bilgisi yeterlikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. İstanbul: Nobel Yayıncılık.
• Karsten, R. ve Roth, M. R. (1998). The relationship of computer experience and computer self-efficacy to performance in introductory computer literacy course. Journal Of Research On Technology Education, 31 (1), 14-24.
• Kaya, B. (2008). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının düşünme becerilerinin öğretimine yönelik öz-yeterliklerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Keskinkiliç, G. ve Alabay, E. (2006). Selçuk Üniversitesi fen bilgisi öğretmen adaylarının bilgisayar kullanımına yönelik özyeterlik inançlarının belirlenmesi. 6. Uluslararası Eğitim Teknolojileri Konferansı. Gazi Magusa, Kıbrıs. Kocaman, E. (2009). Kısaca Bilgisayarın Tarihçesi. Http://Www.Erenkocaman.Com/Yazi-7-Kisaca-Bilgisayarin-Tarihcesi.Html Adresinden 23 Ekim 2011’de Alınmıştır.
• Kuş, B. B. (2005). Öğretmenlerin bilgisayar öz-yeterlik inançları ve bilgisayar destekli öğretime yönelik tutumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversites Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Odabaşı, F. (2000). Okulöncesi eğitimde bilgisayarların kullanılması. Y. Hoşcan (Editör). Bilgisayar. Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Okulöncesi Öğretmenliği Lisans Programı.
• Özçelik, H. (2006). İlköğretimde çalışan öğretmenlerin bilgisayar özyeterlikleri: balıkesir ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Seferoğlu, S. S. ve Akbıyık, C. (2005). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayara yönelik öz- yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 19, 89-101.
• Senemoğlu, N. (2009). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (20. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Şensoy, Ö. (2004). Bdö deneyimi olan öğretmenlerin bilgisayar öz-yeterlik algıları ve bdö yönteminin yararına ilişkin inançları üzerine bir çalışma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tekin, O. (2007). Uzaktan eğitim yöntemi ile verilen hizmet-içi eğitim programlarının öğretmenlerin özyeterlik algıları ve tutumlarına etkisi - Muğla ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Usluel, Y. ve Seferoğlu, S. S. (2003). Eğitim fakültelerindeki öğretim elemanlarının bilgisayar kullanımı ve özyeterlik algıları. Bilişim teknolojileri işığında eğitim konferansı ve sergisi (btie), Ankara.
• Uzun, N., Ekici, G. ve Sağlam, N. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bilgisayar öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 775-788.
• Yilmaz, M., Gerçek, C., Köseoğlu, P. ve Soran, H. (2006). Hacettepe Üniversitesi biyoloji öğretmen adaylarının bilgisayarla ilgili öz-yeterlik inançlarının incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 278-287.
• Yükseköğretim Kurulu (1998). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. Ankara.
• Zang, Y. 5 Espınoza, S. (1998) Relationships among computer self-efficacy, attitudes toward computers, and desirability of learning computing skills. Journal Of Research On Technology İn Education, 30, 4.
• Zımmerman, B. J. (1995). Self-efficacy and educational development. In A. Bandura (Ed). Self-Efficacy İn Changing Socities (202-231). New York: Cambridge University Press.