BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BENLİK SAYGILARI VE ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARI

Yıl 2013, Cilt: 14 Sayı: 2, 407 - 425, 01.05.2013

Eda Abbasoğlu Erman Öncü

Öz

Bu araştırmanın amacı; beden eğitimi öğretmeni adaylarının benlik saygıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını bazı değişkenlere göre incelemek ve benlik saygıları ile tutumları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Çalışmaya, üç farklı üniversitenin beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 469 öğretmen adayı gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; ‘Coopersmith Benlik Saygısı Ölçeği’ ve ‘Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutum Ölçeği’ kullanılmıştır. Araştırma sonucunda beden eğitimi öğretmeni adaylarının, benlik saygılarının sınıf, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, algılanan akademik başarı durumu ve gelir durumu değişkenine göre; öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının ise algılanan akademik başarı durumu değişkenine göre farklılaştığı; ayrıca beden eğitimi öğretmeni adaylarının benlik saygıları ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasında pozitif yönde ancak düşük düzeyde bir korelasyon olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Beden eğitimi öğretmeni, benlik saygısı, tutum

Pre-Service Physical Education Teachers’ Self- Esteems and Attitudes toward Teaching Profession

Öz

The aim of this study was to investigate pre-service physical education teachers’ selfesteems and their attitudes toward teaching profession according to some variables and to determine the relationship between their self-esteems and the attitudes. 469 pre-service teachers studying at the physical education and sport teaching departments from three different universities took part in the study voluntarily. ‘Coopersmith’s Self-Esteem Inventory’ and ‘Attitude Scale toward Teaching Profession’ were used to collect data as the instruments in the study. The findings of the study showed that there were significant differences between pre-service physical education teachers’ their self-esteems and their grades, education levels of parents, academic success levels and income levels and between their attitudes toward teaching profession and their academic success levels. Also, a low but positive correlation was observed between pre-service physical education teachers’ self-esteems and their attitudes toward teaching profession

Anahtar Kelimeler

Physical education teacher, self-esteem, attitude

Kaynakça

• Akkaya, N. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 35-42.
• Altunbaş, Ç. (2006). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin benlik saygısı düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Arkonaç, S.A. (2001). Sosyal psikoloji (2.Basım). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Aryana, M. (2010). Relationship between self-esteem and academic achievement amongst pre-university students. Journal of Applied Sciences, 10(20), 2474-2477.
• Baykara-Pehlivan, K. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 151-168.
• Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (9.Basım). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Coopersmith, S. (1986). Self-esteem inventories. California: Consulting Psychologists Press.
• Çankaya, B. (2007). Lise I. ve II.sınıf öğrencilerinin algılanan benlik saygısının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
• Çeliköz, N. ve Çetin, F. (2004). Anadolu Öğretmen Lisesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını etkileyen etmenler. Milli Eğitim Dergisi, 162, 8-9.
• Çetin, H. ve Çavuşoğlu, H. (2009). Yetiştirme yurdunda ve aileleri ile yaşayan adölesanların benlik saygılarının ve psikolojik belirtilerinin karşılaştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2(4), 137- 144.
• Dağ, E. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörler arasındaki ilişki (İzmir örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Darst, P.W. & Pangrazi, R.P. (2009). Dynamic physical education for secondary school students (6th Ed.). San Francisco: Pearson Education.
• Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
• Dinçer, F. ve Öztunç, G. (2009). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin benlik saygısı ve atılganlık düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 22-33.
• Eraslan, L. ve Çakıcı, D. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 427-438.
• Erkuş, A., Sanlı, N., Bağlı M.T. ve Güven, K. (2000). Öğretmenliğe ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 25(116), 27-33.
• Erşan, E.E., Doğan, O. ve Doğan, S. (2009). Beden eğitimi ve antrenörlük bölümü öğrencilerinde benlik saygısı düzeyi ve bazı sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Klinik Psikiyatri, 12, 35-42.
• Eş, Ü. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının ve öğretmenlik mesleğini tercih etme nedenlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Girgin, G., Özyılmaz-Akamca, G., Ellez, A.M. ve Oğuz, E. (2010). Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları, mesleki benlik saygıları ve mesleki yeterlik inançları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1-15.
• Göktaş, M. (2008). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin akademik benlik saygısı düzeyleri ile ders başarıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Gürşen-Otacıoğlu, S. (2009). Müzik öğretmeni adaylarının benlik saygısı düzeyleri ile akademik ve çalgı başarılarının karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13,141-150.
• Hacıömeroğlu, G. ve Şahin Taşkın, Ç. (2010). Fen bilgisi öğretmenliği ve ortaöğretim fen ve matematik alanları (OFMA) eğitimi bölümü öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 77-90.
• Hall, A.L. (2006). The relationship between academic achievement, academic performance and self-esteem of high school juniors at a public high school in central Florida. Unpublished Doctoral Thesis. Capella University, Minneapolis, MN.
• İnanç N. (1997). Üniversite öğrencilerinin benlik saygısı düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• İnceoğlu, M. (1993). Tutum algı iletişim. Ankara: V Yayınları.
• Kahriman, İ. (2005). Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin benlik saygıları ve atılganlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(1), 24-32.
• Karadağ, G., Güner, İ., Çuhadar, D. ve Uçan, Ö. (2008). Gaziantep Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu hemşirelik öğrencilerinin benlik saygıları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(7), 29-42.
• Karademir, T., Döşyılmaz, E., Çoban, B. ve Kafkas, M.E. (2010). Beden eğitimi ve spor bölümü özel yetenek sınavına katılan öğrencilerde benlik saygısı ve duygusal zeka. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 653-674.
• Karagözoğlu, C. (1997). Sporda başarının psikolojisi. İstanbul: Alfa Yayın Dağıtım.
• Karakaya, İ. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (14.Basım). Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım.
• Kaya, K. (2004). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kılıç, D. ve Bektaş, F. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 15-25.
• Köğce, D., Aydın, M. ve Yıldız, C. (2010). Freshman and Senior Pre-service Mathematics Teachers’ Attitudes Toward Teaching Profession. The International Journal of Research in Teacher Education, 2(1), 2-18.
• Kuzgun, Y. (1972). Ana-baba tutumlarının bireyin kendini gerçekleştirme düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Enstitüsü, Ankara.
• Özder, H., Konedralı, G. ve Perkan Zeki, C. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(2), 253-275.
• Özgüven, İ.E. (1998). Psikolojik testler (2.Basım). Ankara: PDREM Yayınları.
• Özşaker, M., Canpolat, M. ve Yıldız, L. (2011). Beden eğitimi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ve benlik saygıları arasındaki ilişki. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 155-164.
• Övet, O. (2006). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Papanastasiou, C. (2002). School, teaching and family influence on student attitudes toward science: based on TIMSS data for Cyprus. Studies in Educational Evaluation, 28, 71-86.
• Pehlivan, Z. (2010). Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 35(156), 126-141.
• Pope, A.M. & McHale, S.M. (1988). Self-esteem enhancement with children and adolescents. New York: Pergamon Press.
• Salmivalli, C., Kaukiainen, A., Kaistaniemi, L. & Lagerspetz, K.M.J. (1999). Self- evaluated self-esteem, peer-evaluated self-esteem, and defensive egotism as predictors of adolescents’ participation in bullying situations. Personality and Social Psychology Bulletin, 25, 1268-1278.
• Sandıkçı, M. (2011). Beden eğitimi öğretmeni adayları ile diğer öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ve öz-yeterlik algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Saraç, N.E. (2007). İlköğretim ve ortaöğretim matematik bölümü öğretmen adaylarının çoklu zeka alanlarının belirlenmesi ve matematik ile öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Semerci, N. ve Semerci, Ç. (2004). Türkiye’de öğretmenlik tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 137-146.
• Sherif, M. ve Sherif, C.W. (1996). Sosyal psikolojiye giriş II (Çev: M. Atakay ve A. Yılmaz). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Sünbül, A.M. (2001). Bir meslek olarak öğretmenlik. Öğretmenlik meleğine giriş. Ed: Ö.Demirel ve Z.Kaya. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Şahin-Taşkın, Ç. ve Hacıömeroğlu, G. (2010). İlköğretim Bölümü Öğretmen Adaylarının Mesleğe Yönelik Tutumları: Nicel ve Nitel Verilere Dayalı Bir İnceleme. İlköğretim Online, 9(3), 922-933.
• Şahin, N. (1992). Arifiye Anadolu Öğretmen Lisesi 3. sınıf öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tamer, K. ve Pulur, A. (2001). Beden eğitimi ve sporda öğretim yöntemleri. Ankara: Kozan Ofset Yayıncılık.
• Tanel, R., Şengören, S.K. ve Tanel, Z. (2007). Fizik öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 1-9.
• Tekışık, H.H. (2005). Öğretmenlik mesleğinin durumu ve öğretmen yetiştirme sorunu. Çağdaş Eğitim Dergisi, 318, 1-6.
• Turan, N. ve Tufan, B. (1987). Coopersmith benlik saygısı envanterinin geçerlilik güvenirlilik çalışması. 23.Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi, İstanbul.
• Uyanık-Balat, G. ve Akman, B. (2004). Farklı sosyo-ekonomik düzeydeki lise öğrencilerinin benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 175-183.
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45, 109-127.
• Wells, E. & Marwell, G. (1976). Self-esteem: Its conceptualization and measurement. Beverly Hills, Sage Publications Inc.
• Yavuzer, H. (2002). Eğitim ve gelişim özellikleriyle okul çağı çocuğu (8. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yenidünya, A. (2005). Lise öğrencilerinde rekabetçi tutum, benlik saygısı ve akademik başarı ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldız, M. ve Çapar, B. (2010). Orta öğretim öğrencilerinde benlik saygısı ile dindarlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10(1), 103-131.
• Yörükoğlu, A. (1998). Gençlik çağı (10.Basım). İstanbul: Özgür Yayınları.