FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇEVRE SORUNLARINA YÖNELİK TUTUMLARI İLE SAĞLIKLI YAŞAMA YÖNELİK TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2013, Cilt: 21 Sayı: 4, 1431 - 1448, 15.07.2016

İlknur Güven Mehtap Yurdatapan Elif Benzer Fatma Şahin

Öz

Bu çalışmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları ve sağlıklı yaşama yönelik tutumları arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını, öğretmen adaylarının sınıf düzeyine göre çevre sorunlarına yönelik tutumları ve sağlıklı yaşama yönelik tutumlarını tespit etmektir. Bu çalışmada korelasyonel desen ve tarama modeli birlikte kullanılmıştır. Çalışma sonunda fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları ile sağlıklı yaşama yönelik tutumları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Öğretmen adaylarının hem çevre sorunlarına yönelik hem de sağlıklı yaşama yönelik tutum değerlerininsınıf seviyesine göre farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ve sağlıklı yaşama yönelik tutumlarını arttırma yönünde etkinliklerin yer aldığı eğitim-öğretim ortamlarının düzenlenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çevre sorunlarına yönelik tutum, sağlıklı yaşama yönelik tutum, fen bilgisi öğretmen adayları

EVALUATION OF ATTITUDES OF SCIENCE TEACHER CANDIDATES TOWARDS ENVIRONMENTAL ISSUES AND HEALTHY LIVING

Öz

The aim of this study is to investigate whether a significant relation exists between science teacher candidates’ attitudes towards environmental issues and their attitudes towards healthy living, and to identify whether a difference is observed for each attitude variable according to the student’s current grade level. Corelational design and survey method are used in this study. At the end of the study a meaningful relation between environmental issues and healthy living was identified. It was determined that there were no significant differences with regards to student grade level between the attitudes towards environmental issues and healthy living. Related courses with activities to improve pre-service science teachers' attitudes towards environmental issues and healthy living should be organized.

Anahtar Kelimeler

Attitudes towards environmental issues, Attitudes towards healthy living, science teacher candidates

Kaynakça

• Aksu, Y. (2009). Fen ve teknoloji ile sınıf öğretmenlerinin çevre sorunlarına yönelik tutum- larının belirlenmesi (Burdur İli örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Altın,M. (2001). Biyoloji öğretmeni adaylarında çevre eğitimi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı, An- kara.
• Aslan, O., Uluçınar Sağır, Ş., Cansaran, A. (2008). Çevre tutum ölçeği uyarlanması ve ilköğ- retim öğrencilerinin çevre tutumlarının belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğ- lu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 283 -295.
• Atasoy, E. ve Ertürk, H. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum ve Çevre Bilgisi Üzerine Bir Alan Araştırması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt-Sayı:10-1.
• Aydın,F. ve Çepni, O. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Karabük İli Örneği). Dicle Üni- versitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 189-207.
• Bayrak U, Gram, E. Mengeş, E., Okumuş, Z. G., Sayar, H. C., Skrijelj, E. Açıkgöz, A., Çeh- reli, R ., Ellidokuz, H. (2010). Üniversite öğrencilerinin sağlıkla ilgili alışkanlıklar ve kanser konusundaki bilgi ve tutumları. DEÜ, Tıp Fakültesi Dergisi, 24(3), 95-104
• Benzer, E. (2010). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımıyla hazırlanan çevre eğitimi dersinin fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlığına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Bourdeau, P. ( 2004). The man-nature relationship and environmental ethics. Journal of Envi- ronmental Radioactivity, 72,9-15.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, Araştırma Dese- ni, SPSS uygulamaları ve yorum. 7. Baskı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çepel, N. ve Ergün, C. (2012). Temel Çevre Sorunları. <www.tema.org.tr/Sayfalar/CevreKu- tuphanesi/Pdf/.../EM_Konu12.pdf> (5.7.2012 tarihinde erişilmiştir)
• Deniş, H. ve Genç, H. (2007). Çevre bilimi dersi alan ve almayan sınıf öğretmenliği öğrenci- lerinin çevreye ilişkin tutumları ve çevre bilimi dersindeki başarılarının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Yıl : 8 Sayı : 13. s: 20-26.
• Dutta-Bergman, M.J. (2004). Primary sources of health ınformation: comparisons in the do- main of health attitudes, health cognitions and health behaviors. Health Communication, 16(3). 273-288.
• Eraslan, B. ve Matyar, F. (2010). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin sık görülen bulaşıcı has- talıklar ile ilgili bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 1(2), 61-72.
• Erol, G.H. (2005). Sınıf öğretmenliği ikinci sınıf öğrencilerinin çevre ve çevre sorunlarına yö- nelik tutumları. Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Erten, S. (2005). Okul öncesi öğretmen adaylarında çevre dostu davranışların araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 28.91-100.
• EEA. (8.6.2012) European Environment Agency, Environment and Health, <http://www.eea. europa.eu/themes/human/intro> (10 Temmuz 2012 tarihinde erişilmiştir).
• Gökçe, N. (2009). Çevre eğitiminde gazetelerden yararlanma. Uluslararası Sosyal Araştırma- lar Dergisi, 2(6), 251-265.
• Gökçe,N., Kaya, E., Aktay,S., ve Özden,M. (2007). İlköğretim öğrencilerinin çevreye yöne- lik tutumları. İlköğretim Online, 6(3), 452-468, 2007. [Online]: http://ilkogretim-online. org.tr
• Gürbüzoğlu Yalmancı, S. ve Gözüm, A.İ.C. (2012). Kafkas Üniversitesi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 3(3), 1109-1132.
• Hallab, Z.A.A. (1999). An exploratory study of the relationship between healthy-living and travel behavior. Unpublished dissertation, Virginia Polytechnic Institute and State Uni- versity, Virginia.
• İlhan, N., Batmaz, M. ve Akhan, L.,U. (2010). Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi. Cilt 3, Sayı 3, s.34- 44.
• İnel, D. Evrekli, E. ve Günay, Y. (2012). Öğretmen adaylarının insan sağlığını etkileyen etmenlere ilşkin görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1):327-344.
• Kahyaoğlu, M., Daban, Ş. ve Yangın,S. (2008). İlköğretim öğretmen adaylarının çevreye yö- nelik tutumları. D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 11, 42-52.
• Kaya, E., Akıllı, M. ve Sezek, F. (2010). Lise öğrencilerinin hiv/aids konusundaki bilgi düzey- lerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 139-145.
• Keleş,Ö. Uzun, N. ve Varnacı Uzun,F. ( 2010). Öğretmen adaylarının çevre bilinci, çevresel tutum, düşünce ve davranışlarının doğa eğitimi projesine bağlı değişimi ve kalıcılığının değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.9 S.32 (384-401) ISSN:1304- 0278.
• Kılıç, M., Kaya, A., Yıldırım, N. ve Genç, G. (2004). Eğitimci gözüyle öğretmen ve öğrenci. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya
• Koluaçık, S., Güneş, G. ve Pehlivan, E. (2010). İnönü üniversitesi öğrencilerinin üreme sağlı- ğı konularında bilgi düzeyleri ve hizmetten beklentileri. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 17 (1), 7-14.
• Ormancı, Ü., Akpullukçu, S. ve Günay, Y. (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının sistem hastalıklarına ilişkin görüşleri. X.Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi. 27- 30 Haziran 2012. <http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2458- 30_05_2012-21_18_19.pdf >(10 Temmuz 2012 tarihinde erişilmiştir>.
• Oruamabo, R.S. (2005). The effects of environmental assaults on human physcology (2). Nigerian Journal of Physiological Sciences 20 (1-2): 11-18 @ Physiological Society of Nigeria, 2005.
• Özmen, D, Çetinkaya, A.Ç. ve Nehir, S. (2005). Üniversite öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(6), 330-344.
• Özsoy, S. (2012). İlköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarının çevreye karşı tutumları. Eurasi- an Journal of Educational Research EJER, 46, 121-140.
• Sadık, F., ve Sarı, M. (2010). Student Teachers’ Attitudes Towards Environmental Problems and Their Level of Environmental Knowledge. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (39), 129-141.
• Soweid, R.A.A., Kak, F.E., Major, S.C., Karam, D.K. & Rouhana, A. (2003). Changes in health-related attitude and self-reported behaviour of undergraduate students at the Ame- rican University of Beirut following a health awareness course. Education for Health, 16(3), 265-278.
• Tahiroğlu, M., Yıldırım, T. ve Çetin, T. (2010). Değer eğitimi yöntemlerine uygun geliştirilen çevre eğitimi etkinliğinin, ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin çevreye ilişkin tutumlarına etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 231-248.
• Tambağ, H. ve Turan, Z. (2012). Öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına halk sağ- lığı hemşireliği dersinin etkisi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi,14(1),46-55.
• Tuğut, N. ve Bekar, M. (2008). Üniversite öğrencilerinin sağlığı algılama durumları ile sağ- lıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yükse- kokulu Dergisi, 11-3.
• Yalvaç, H.G. (2008). İşbirlikli öğrenme yaklaşımının öğretmen adaylarının çevreye ilişkin zihinsel yapılarına etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bolu.
• Zaybak, A. ve Fadıloğlu, Ç. (2004). Üniversite öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışı ve bu davranışı etkileyen etmenlerin belirlenmesi, Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Oku- lu Dergisi, 20 (1):77-95.
• http://environment.about.com/od/healthenvironment/a/WHO_analysis.htm adresinden 10 Temmuz 2012 tarihinde edinilmiştir.
• http://www.cevreonline.com/saglik/halk%20sagligi.htm adresinden 10 Temmuz 2012 tarihin- de edinilmiştir.
• http://www.who.int/topics/mental_health/en/. adresinden 10 Temmuz 2012 tarihinde edinil- miştir.