Ortaokul Öğrencilerinin İnternet Kullanım Biçimleri: Riskli Davranışlar ve Fırsatlar

Yıl 2016, Cilt: 24 Sayı: 1, 383 - 404, 15.07.2016

Şahin Gökçearslan Süleyman Sadi Seferoğlu

Öz

Evde kullanımı giderek artan İnternet, yaşamımızda olumlu birçok dönüşüme yol açmıştır. Bununla birlikte çeşitli kategorilerde olumsuz yönleri de dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, ortaokul öğrencilerinin bilişim teknolojileri kullanım süreleri ve düzeyleri, evde bilgisayar ve İnterneti kullanım biçimleri, riskli İnternet davranışları ve bu davranışların cinsiyet, anne ve babanın öğrenim durumu, İnternet kullanım süresi ve İnternet kullanım düzeyi gibi değişkenlerle arasındaki ilişki incelenmektedir. Araştırma bulgularına göre azımsanmayacak oranda öğrenci uzun süre bilgisayar kullanmakta ve öğrenciler, orta ve ileri düzeyde bilgisayar ve İnternet kullandıklarını düşünmektedir. Öğrencilerin yarıya yakını kendi odasında İnterneti kullanmakta ve aileler çeşitli kullanım kısıtlamaları getirmektedir. Öğrenciler çeşitli riskli davranışları sergilemekle birlikte, riskli İnternet davranışı puanları yüksek seviyede değildir. Cinsiyet, anne öğrenim durumu riskli İnternet davranışları ile ilişkili çıkmıştır. Bu sonuçlara göre öğrencilere, ailelere ve çeşitli kurumlara çevrimiçi riskler konusunda çeşitli görevler düştüğü, paydaşların işbirliği ile sorunların çözülebileceği dile getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnternet kullanım biçimleri, riskli İnternet davranışları, cinsiyet, aile öğrenim durumu

The Use of The Internet Among Middle School Students: Risky Behaviors and Opportunities

Öz

The increasing opportunity to access the Internet from home has opened the way for a number of positive changes in our lives, while at the same time raising the specter of a variety of risks. This study examined middle school students’ computer and Internet usage in terms of time spent, perceived levels of proficiency, manner of home usage and risky Internet behavior. It also looked at how the gender of the students, the level of parental education, time spent online and level of the Internet proficiency affected students’ risky behavior. A significant proportion of children were found to spend long hours on the computer and to consider themselves at an intermediate or advanced level of proficiency with regard to computer and the Internet usage. Approximately half of the students surveyed connected to the Internet in their own rooms. Similarly, close to half of the students surveyed were subject to various types of parental limitations. Although scores for risky Internet behavior were not markedly high, students did exhibit certain types of risky behavior. Gender and mother’s level of education were found to correlate with risky Internet behavior. Overall, the study findings suggest that students, families and different institutions all have certain responsibilities with regard to online risks and those solutions to related problems require the collaboration of all stakeholders.

Anahtar Kelimeler

Internet use styles, risky internet behavior, gender, parents’ level of education

Kaynakça

• BTK (2011). Bilgi teknolojileri ve iletişim kurulu kararı: Güvenli İnternet hizmetine ilişkin usul ve esaslar. (Karar Tarihi: 04.08.2011, Karar No: 2011/DK-14/410). [Çevrim-içi: http://tk.gov. tr/mevzuat/kurul_kararlari/dosyalar/2011%20DK-14%20410.pdf, Erişim tarihi, 04.01.2013.]
• Bullen, P. ve Harré, N. (2000). The İnternet: Its effects on safety and behaviour implications for adolescents. Auckland, New Zealand: University of Auckland.
• Cho, C. ve Cheon, H. (2005). ’Children’s exposure to negative İnternet content: effects of family context. Journal of Broadcasting and Electronical Media, 49(4), 488-509.
• Davis, R. A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological İnternet use. Computers in Hu- man Behavior, 17, 187-195.
• De Moore, S., Dock, M., Gallez, S., Lenaerts, S., Scholler, C.ve Vleugels, C. (2008). Teens and ICT: Risks and opportunities. [Çevrim-içi: http://www.belspo.be/belspo/fedra/TA/synTA08_nl.pdf, Erişim tarihi, 06.06.2010.]
• Dowell, E. B., Burgess A. W.ve Cavanaugh, D. J. (2009). Clustering of İnternet risk behaviors in a middle school student population. Journal of School Health, 79(1), 547-553.
• Erdur-Baker, Ö. (2010). Cyberbullying and its correlation to traditional bullying, gender and frequent and risky usage of İnternet-mediated communication tools. New Media ve Society, 12(1), 109-125.
• Eroğlu, Y. (2011). Koşullu öz-değer, riskli İnternet davranışları ve siber zorbalık/mağduriyet ara- sındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eği- tim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Eurobarameter (2008). Towards a safer use of the İnternet for children in the EU – a parents’ per- spective. [Available online: http://ec.europa.eu/public_opinion/flash/fl_248_en.pdf, Retrieved on February 25 2013.]
• Gökçearslan, Ş. ve Seferoğlu, S. S. (2005). Öğrencilerin evde bilgisayar kullanımına ilişkin bir çalışma. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Kongre Kitabı (Cilt-II), 839-844. Pamukkale Üniversitesi-Denizli.
• Haddon, L.ve Livingstone, S. (2012). EU kids online: National perspectives. [Available online at: http://www.lse.ac.uk/media@lse/research/EUKidsOnline/EU%20Kids%20III/Reports/Pers- pectivesReport.pdf, Retrieved on 09.06.2013.]
• Henke, L. L.ve Fontenot, G. (2011). Children and İnternet use: perceptions of advertising, privacy, and functional displacement. Journal of Business ve Economics Research (JBER), 5(11), 59-65.
• Karakus, T., Inal, Y.ve Cagiltay, K. (2008). A descriptive study of Turkish high school students’ ga- me-playing characteristics and their considerations concerning the effects of games. Computers in Human Behavior, 24(6), 2520-2529.
• Korkmaz, M. (2010). İnternet kullanımı konusunda uygulanan akran eğitiminin ergenler üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Lee, S.ve Chae, Y. (2007). Children’s İnternet use in a family context: Influence on family relations- hips and parental mediation. CyberPsychology ve Behavior, 10(5), 640-644.
• Liu, Q. X., Fang, X. Y., Deng, L. Y.ve Zhang, J. T. (2012). Parent–adolescent communication, pa- rental İnternet use and İnternet-specific norms and pathological İnternet use among Chinese adolescents. Computers in Human Behavior, 28(4), 1269-1275.
• Livingstone S.ve Helsper, E. (2007). Gradations in digital inclusion: Children, young people and the digital divide. New Media and Society, 9(4), 671-696.
• Livingstone, S.ve Bober, M. (2005). UK children go online: Final report of key project findings. London: LSE Research Online. [Available online at: http://eprints.lse.ac.uk/399/, Retrieved on 05.03.2014.]
• Livingstone, S.ve Bober, M. (2006). Regulating the İnternet at home: Contrasting the perspectives of children and parents. In D. Buckingham ve R. Willett (Eds.), Digital generations (s. 93–113). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Livingstone, S.ve Helsper, E. (2010). Balancing opportunities and risks in teenagers’ use of the İn- ternet: The role of online skills and İnternet self-efficacy. New Media ve Society, 12(2), 309-329.
• MAK Raporu (2012). Bilgi toplumu olma yolunda bilişim sektöründeki gelişmeler ile İnternet kul- lanımının başta çocuklar, gençler ve aile yapısı üzerinde olmak üzere sosyal etkilerinin araştırıl- ması amacıyla kurulan Meclis Araştırması Komisyonu raporu. 24. Dönem, S. Sayısı: 381. [Çev- rim-içi: http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem24/yil01/ss381.pdf, Erişim tarihi, 06.02.2013.]
• MEB (2010). Talim terbiye kurulu kararı. [Çevrim-içi: http://afyon.meb.gov. tr/2010/07/30/30072010hd%C3%A7.pdf, Erişim tarihi, 23.12. 2013.]
• Mitchell, K. J., Finkelhor, D.ve Wolak, J. (2003). Victimization of youth on the İnternet, Journal of Aggression. Maltreatment ve Trauma, 8, 1-39.
• Ortiz, R. W., Green, T.ve Lim, H. (2011). Families and home computer use: Exploring parent per- ceptions of the importance of current technology. Urban Education, 46(2), 202-215.
• Öztürk, H. T. ve Yılmaz, B. (2011). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi’nin seçmeli statüsünün dersin peda- gojik değerine yansımasının öğretmen bakış açısı ile değerlendirilmesi. Ege Eğitim Dergisi, 12(2), 63-82.
• Prensky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants part 1. On the Horizon, 9(5), 1-6.
• Slavtcheva-Petkova, V., Nash, V. J.ve Bulger, M. (2015). Evidence on the extent of harms experi- enced by children as a result of online risks: implications for policy and research. Information, Communication ve Society, 18(1), 48-62.
• Staksrud, E., Ólafsson, K.ve Livingstone, S. (2013). Does the use of social networking sites increase children’s risk of harm? Computers in Human Behavior, 29(1), 40-50.
• Steeves, V. (2012). Young Canadians in a wired world. Phase III: Talking to youth and parents. [Available online at: http://mediasmarts.ca/research-policy, Retrieved on 06.03.2013.]
• Talim Terbiye Kurulu (2013). Talim Terbiye Kurulu yeni ders programını açıkladı. [Çevrim-içi: http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/63/08/745166/icerikler/talim-terbiye-kurulu- yeni-ders-programini-acikladi_619624.html, Erişim Tarihi, 23.12.2013.]
• TBMM (2007). İnternet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele edilmesi hakkında kanun. [Çevrim-içi: http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/ k5651.html, Erişim Tarihi, 25.02.2013.]
• Thadani, D. R.ve Cheunk, C. M. K. (2011). Online social network dependency: Theoretical devel- opment and testing of competing models. Proceedings of the 44th Hawaii International Confe- rence on System Sciences, IEEE.
• Topal, A. D. ve Geçer, A. K. (2012). The determination of İnternet competency level perception of the students in the secondary school. [Available online at: http://www.phpderslerim.com/dergi/ issues/683_1378371825_org.doc, Retrieved on 20.02.2013.]
• TÜİK (2012). Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması, Sayı: 10880-16/08/2012. [Çev- rim-içi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=10880, Erişim Tarihi, 11.01.2013.]
• TÜİK (2014). Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması, Sayı: 10880-16/08/2012. [Çev- rim-içi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16198, Erişim Tarihi, 06.10.2014.]
• UNICEF (2011). Çevrimiçi genç Türkiye. [Çevrim-içi: http://panel.unicef.org.tr/vera/app/var/files/ c/e/cevrimici-genc-turkiye, Erişim Tarihi, 22.02.2013.]
• Valcke, M., De Wever, B., Van Keer, H. ve Schellens, T. (2011). Long-term study of safe İnternet use of young children. Computers ve Education, 57(1), 1292-1305.
• Van Braak, J. P.ve Kavadias, D. (2005). The influence of social-demographic determinants on se- condary school children’s computer use, experience, beliefs and competence. Technology, Ped- agogy and Education, 14(1), 43-60.
• Vigdor, J. L.ve Ladd, H. F. (2010). Scaling the digital divide: Home computer technology and student achievement (No. w16078). National Bureau of Economic Research. [Available online at: http://www.urban.org/uploadedpdf/1001433-digital-divide.pdf, Retrieved on 15.10.2013.]
• Voon, F.ve Ong, N. (2003). Making the İnternet a safe place for our children to surf. [Available onli- ne at: http://www.netsafe.org.nz/Doc_Library/netsafepapers_voonong_children.pdf, Retrieved on 24.02.2013.]
• Walrave, M., Lenaerts, S.ve De Moor, S. (2009). Cyberteens@ risk? Journal of Psychology, 217(4), 234-235.
• World İnternet Project (2013). The World İnternet project international report (Fifth Edition). [Ava- ilable online at: http://worldİnternetproject.com/_files/_//307_2013worldİnternetreport.pdf, Retrieved on 23.11.2013.]
• Ybarra, M. L., Mitchell, K. J., Wolak, J.ve Finkelhor, D. (2006). Examining characteristics and as- sociated distress related to İnternet harassment: findings from the Second Youth İnternet Safety Survey. Pediatrics, 118(4), e1169-e1177.
• Zhou, L., Griffin-Shirley, N., Kelley, P., Banda, D. R., Lan, W. Y., Parker, A. T.ve Smith, D. W. (2012). The relationship between computer and İnternet use and performance on standardized tests by secondary school students with Visual Impairments. Journal of Visual Impairment ve Blindness, 106(10), 609-621.