Examination of The Relationship Between The Levels of Moral Judgment And Interpersonal Problem Solving Skills of Preschool Children
Yıl 2016,
Cilt: 24 Sayı: 5, 2207 - 2220, 15.12.2016
Mukadder Dilber
Özlem Alkan Ersoy
Öz
This study was performed in order to examine the relationship between the levels of moral
judgment and interpersonal problem solving skills of preschool children. Stratified sampling
technique was used and totally 265 children were included in the study. ‘Preschool Interpersonal
Problem Solving Test’ which was developed by Shure (1974) and adapted to Turkish by Dinçer
(1995) and ‘Moral Judgment Scale’ which was developed by Çapan (2005) were used. Pearson correlation test was used to determine the association between the variables. According to the
results of the study, there was a positive and low level association between the total scores
obtained from the sub dimensions of children’s moral judgment scale and the mother and total
solution scores of the interpersonal problem-solving test. There was a negatif relation between
children’s peer coercion score and moral judgment scale dimensions, social assistance and
family rule scores.
Kaynakça
- Anlıak, Ş. (2004). Farklı eğitim yaklaşımları uygulayan okul öncesi eğitim kurumlarında kişilerarası
bilişsel problem çözme becerisi programının etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi,
Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Anlıak, Ş., & Dinçer, Ç. (2009). How children’s interpersonal cognitive problem-solving
skills change through the years. Egitim Arastirmalari- Eurasian Journal of Educational
Research, 37, 71–90.
- Arcaro-McPhee, R., Doppler, E. E., & Harkins, D. A. (2002). Conflict resolution in a preschool
constructivist classroom: A case study in negotiation. Journal of Research in Childhood
Education, 17(1), 19-25.
- Ardila‐Rey, A., Killen, M., & Brenick, A. (2009). Moral reasoning in violent contexts: displaced and non‐displaced colombian children’s evaluations of moral transgressions, retaliation,
and reconciliation. Social Development,18(1), 181-209.
- Arı, R. ve Seçer, Z. (2003). Farklı ana baba tutumlarının çocukların psikososyal temelli problem
çözme becerilerine etkisinin incelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 10, 451-464.
- Berk, E. L. (2013a).Bebekler ve çocuklar doğum öncesinden orta çocukluğa (N. Erdoğan Çev.
Ed.) Ankara: Nobel.
- Berk, E. L. (2013b). Çocuk gelişimi.(Ali Dönmez Çev.). Ankara: İmge
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel
araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Carlo, G. (2006). Care-Based and altruistically based morality. Melanie Killen,Judith G. Smetana (Ed.).
Handbook of moral development içinde (s. 551-579). USA: Lawrence Erlbaum Associates.
- Chen, D. W., Fein, G. G., Killen, M., & Tam, H. P. (2001). Peer conflicts of preschool children:
Issues, resolution, incidence, and age-related patterns. Early Education and Development,
12(4), 523-544.
- Cushman, F., Sheketoff, R., Wharton, S., & Carey, S. (2013). The development of intent-based
moral judgment. Cognition, 127(1), 6-21.
- Çapan, A. (2005). 3-11 yaş çocuklarının ahlak gelişimlerinin Piaget’nin ahlaki gelişim kuramına
göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, İstanbul.
- Çiftçi, N. (2007). Ahlak gelişimi. Alim Kaya (Ed.), Eğitim Psikolojisi içinde (s.170-218).
Ankara: PegemA
- Dereli, E. (2009). Examining the permanence of the effect of a social skills training program
for the acquisition of social problem-solving skills. Social Behavior and Personality: an
international journal, 37(10), 1419-1427.
- Dinçer, Ç. & Güneysu, S. (1997). Examining the effect of problem- solving training on the
acquisition of imterpersonal problem solving skills by 5- year- old children in Turkey.
International Journal of Early Years Education, 5 (1) 37- 46.
- Dinçer, Ç. & Güneysu, S. (2001). Examining the permanence of problem–solving training
given for the acquisition of interpersonal problem solving skills. International Journal of
EarlyYears Education, 9(3), 207-219.
- Dinçer, Ç. (1995). Anaokuluna Devam Eden 5 Yaş Grubu Çocuklarına Kişiler Arası Problem
Çözme Becerilerinin Kazandırılmasında Eğitim Etkisinin İncelenmesi. Doktora tezi, Hacettepe
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Eisenberg, N. (2000). Emotion, regulation, and moral development. Annual Review of Psychology,
51, 665–697.
- Fagot, B. I. (1998). Social problem solving: Effect of context and parent sex. International
journal of behavioral development, 22(2), 389-401.
- Gasser, L., & Malti, T. (2012). Children’s and their friends’ moral reasoning: Relations with
aggressive behavior. International Journal of Behavioral Development, 36(5), 358–366.
- Hamlin, J. K., Wynn, K., & Bloom, P. (2007). Social evaluation by preverbal infants. Nature,
450(7169), 557-559.
- Hatunoğlu, A., Halmatov, M., & Hatunoğlu, Y. (2012). Ailelerin sosyo ekonomik düzeylerine
göre okul öncesi dönemdeki çocukların ahlaki ve sosyal kural bilgilerinin incelenmesi.
Akademik bakış dergisi, 32, 1-15.
- Helwig, C. C., Zeloza, D. P., & Wilson, M. (2001). Children’s judgements psychological harm
in normal and noncanonical situation. Child development, 72(1), 66-81.
- Heydenberk, W. R, Heydenberk, R A, & Bailey, S. P., (2003). Conflict resolution and moral
reasoning. Conflict Resolution Quarterly, 21 (1) 27-45.
- İnanç, Y. B., Bilgin, M.,& Atıcı, M. K. (2012). Gelişim psikolojisi: Çocuk ve ergen gelişimi. Ankara: Nobel.
- Johnson, B. & Christensen. (2014). Eğitim araştırmaları: Nitel, Nicel ve Karma Yaklaşımlar
(S. Beşir Demir Çev.Ed.) Ankara: Eğiten.
- Kelley, S. A., & Brownell, C. A. (2000). Mastery motivation and self-evaluative affect in toddlers:
Longitudinal relations with maternal behavior. Child Development, 71, 1061–1072.
- Killen, M., & De Waal, F. B. M. (2000). The evolution and development of morality. Filippo
Aureli, Frans B. M. Waal (Ed.), Natural conflict resolution içinde (s. 352-372). Berkeley,
CA: University of California.
- Killen, M., & Nucci, L. P. (1995). Morality, autonomy, and social conflict. Melanie Killen,
Daniel Hart (Ed.), Morality in everyday life: Developmental perspectives içinde (s. 52-
86). Cambridge, England: Cambridge University.
- Krasnor, L. R., & Rubin, K. H. (1983). Preschool social problem solving: Attempts and outcomes
in naturalistic interaction. Child Development, 1545-1558.
- Laible, D. J., & Thompson, R. A. (2000). Mother-child discourse, attachment security, shared
positive affect, and early conscience development. Child Development, 1424-1440.
- Lamb, S. (1993). First moral sense: An examination of the appearance of morally related behaviours
in the second year of life. Journal of Moral Education, 22, 97–110
- Lourenço, O. (2003). Making sense of Turiel’s dispute with Kohlberg: the case of the child’s
moral competence. New Ideas in Psychology, 21, 43–68.
- Mayeux, L. & Cıllessen, A. H. N. (2003). Development of social problem solving in early
childhood: stability, change and associations with social competence, The Jorunal of Genetic
Psychology, 164(2), 153-173.
- Nelson, S. A. (1980). Factors influencing young children’s use of motives and outcomes as
moral criteria. Child Development, 51, 823–829.
- Nobes, G., Panagiotaki, G., & Pawson, C. (2009). The influence of negligence, intention,
and outcome on children’s moral judgments. Journal of Experimental Child Psychology,
104(4), 382-397.
- Nucci, P. L., & Gingo, M. (2010). The development of moral reasoning. Usha Goswami (Ed.),
The wiley-blackwell handbook of childhood cognitive development içinde (s. 420-445).
UK :Wiley-Blackwell.
- Özyürek, A., & Tezel Şahin, F. (2015). Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların
ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 40(177), 161-174.
- Rey, A. A. (2002). Colombian children’s ideas about peer-conflict resolution and peace making:
the effects of war and violence on children’s moral reasoning. Doctoral Dissertion,
University of Maryland Department of Human Development, Maryland.
- Schaffer, H. R. (1997). Social development. Malden, MA: Blackwell.
- Seçer, Z., Çeliköz, N., & Yaşa, S. (2008). Okul öncesi Dönemdeki Çocukların Bilişsel Stillerine
Göre Ahlaki ve Sosyal Kural Anlayışları, S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,
20, 561-576.
- Seçer, Z., Sarı, H., & Olcay, O. (2006).Anne tutumlarına göre okul öncesi dönemdeki çocukların
ahlaki ve sosyal kural bilgilerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 16, 539-557.
- Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Gazi.
- Shaffer, D. R. & Kipp, K. (2007). Developmental psychology: Childhood and adolescence.
China: Thomson Wadsworth.
- Shure, M. & Spivack, G. (1979). Interpersonal cognitive problem solving and primary prevention:
Programming for preschool and kindergarden children, Journal of Clinical
Psychology, 89-94.
- Smetana, J. G. (1981). Preschool children’s conceptions of moral and social rules. Child Development,
52, 1333–1336.
- Smetana, J. G., Rote, W. M., Jambon, M., Tasopoulos‐Chan, M., Villalobos, M., & Comer,
J. (2012). Developmental changes and individual differences in young children’s moral
judgments. Child development, 83(2), 683-696.
- Walker, O. L., & Henderson, H. A. (2012). Temperament and social problem solving competence
in preschool: Influences on academic skills in early elementary school. Social
Development, 21(4), 761-779.
- Walker, S., Irwing, K., & Berthelsen, D. (2002). Gender influences on preschool children’s
social problem-solving strategies. The Journal of Genetic Psychology, 163(2), 197-209.
- Webster-Stratton, C., & Reid, M. J. (2003). Treating Conduct Problems and Strengthening Social
and Emotional Competence in Young Children The Dina Dinosaur Treatment Program.
Journal of emotional and behavioral disorders,11(3), 130-143.
- Yau, J., & Smetana, J. G. (2003). Conceptions of moral, social‐conventional, and personal
events among Chinese preschoolers in Hong Kong. Child Development, 74(3), 647-658.
- Yıldız, A. S. (2014). Ahlak gelişimi. Hatice Ergin & Armağan Yıldız (Ed.), Gelişim psikolojisi
içinde (209-230). Ankara: Nobel.
- Youngstrom, E., Wolpaw, J. M., Kogos, J. L., Schoff, K., Ackerman, B., & Izard, C. (2000).
Interpersonal problem solving in preschool and first grade: Developmental change and
ecological validity. Journal of Clinical Child Psychology, 29(4), 589-602.
- Zelazo, P. D., Helwig, C. C., & Lau, A. (1996). Intention, act, and outcome in behavioral
prediction and moral judgment. Child Development, 67(5), 2478-2492.
Okul Öncesi Çocukların Ahlaki Yargı Düzeyleriyle Kişilerarası Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Yıl 2016,
Cilt: 24 Sayı: 5, 2207 - 2220, 15.12.2016
Mukadder Dilber
Özlem Alkan Ersoy
Öz
Bu araştırma, okulöncesi dönemdeki çocukların ahlaki yargı düzeyleri ve kişilerarası
problem çözme davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Korelasyonel
araştırma deseni kullanılan ve tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilen araştırmanının
örneklemine, 4-5 yaş grubu toplam 265 çocuk dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplamak
amacıyla Çapan (2005) tarafından geliştirilen “Ahlaki Yargı Ölçeği” ve Shure (1974)
tarafından geliştirilen Dinçer (1995) tarafından Türkçe’ye uyarlaması yapılan ‘Okul Öncesi
Kişilerarası Problem Çözme Testi’ kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek
amacıyla Pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda, çocukların ahlaki
yargı ölçeğinin alt boyutları ve toplamından aldıkları puanlar ile kişilerarası problem çözme
testi anne çözüm ve toplam çözüm puanları arasında düşük düzeyde pozitif yönde bir ilişki
olduğu görülmüştür. Çocukların akran zorlayıcı çözüm puanları ile ahlaki yargı ölçeği alt
boyutları olan sosyal yardımlaşma ve aile kuralı puanları arasında ise negatif yönde bir ilişki
olduğu ortaya çıkmıştır.
Kaynakça
- Anlıak, Ş. (2004). Farklı eğitim yaklaşımları uygulayan okul öncesi eğitim kurumlarında kişilerarası
bilişsel problem çözme becerisi programının etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi,
Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Anlıak, Ş., & Dinçer, Ç. (2009). How children’s interpersonal cognitive problem-solving
skills change through the years. Egitim Arastirmalari- Eurasian Journal of Educational
Research, 37, 71–90.
- Arcaro-McPhee, R., Doppler, E. E., & Harkins, D. A. (2002). Conflict resolution in a preschool
constructivist classroom: A case study in negotiation. Journal of Research in Childhood
Education, 17(1), 19-25.
- Ardila‐Rey, A., Killen, M., & Brenick, A. (2009). Moral reasoning in violent contexts: displaced and non‐displaced colombian children’s evaluations of moral transgressions, retaliation,
and reconciliation. Social Development,18(1), 181-209.
- Arı, R. ve Seçer, Z. (2003). Farklı ana baba tutumlarının çocukların psikososyal temelli problem
çözme becerilerine etkisinin incelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 10, 451-464.
- Berk, E. L. (2013a).Bebekler ve çocuklar doğum öncesinden orta çocukluğa (N. Erdoğan Çev.
Ed.) Ankara: Nobel.
- Berk, E. L. (2013b). Çocuk gelişimi.(Ali Dönmez Çev.). Ankara: İmge
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel
araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Carlo, G. (2006). Care-Based and altruistically based morality. Melanie Killen,Judith G. Smetana (Ed.).
Handbook of moral development içinde (s. 551-579). USA: Lawrence Erlbaum Associates.
- Chen, D. W., Fein, G. G., Killen, M., & Tam, H. P. (2001). Peer conflicts of preschool children:
Issues, resolution, incidence, and age-related patterns. Early Education and Development,
12(4), 523-544.
- Cushman, F., Sheketoff, R., Wharton, S., & Carey, S. (2013). The development of intent-based
moral judgment. Cognition, 127(1), 6-21.
- Çapan, A. (2005). 3-11 yaş çocuklarının ahlak gelişimlerinin Piaget’nin ahlaki gelişim kuramına
göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, İstanbul.
- Çiftçi, N. (2007). Ahlak gelişimi. Alim Kaya (Ed.), Eğitim Psikolojisi içinde (s.170-218).
Ankara: PegemA
- Dereli, E. (2009). Examining the permanence of the effect of a social skills training program
for the acquisition of social problem-solving skills. Social Behavior and Personality: an
international journal, 37(10), 1419-1427.
- Dinçer, Ç. & Güneysu, S. (1997). Examining the effect of problem- solving training on the
acquisition of imterpersonal problem solving skills by 5- year- old children in Turkey.
International Journal of Early Years Education, 5 (1) 37- 46.
- Dinçer, Ç. & Güneysu, S. (2001). Examining the permanence of problem–solving training
given for the acquisition of interpersonal problem solving skills. International Journal of
EarlyYears Education, 9(3), 207-219.
- Dinçer, Ç. (1995). Anaokuluna Devam Eden 5 Yaş Grubu Çocuklarına Kişiler Arası Problem
Çözme Becerilerinin Kazandırılmasında Eğitim Etkisinin İncelenmesi. Doktora tezi, Hacettepe
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Eisenberg, N. (2000). Emotion, regulation, and moral development. Annual Review of Psychology,
51, 665–697.
- Fagot, B. I. (1998). Social problem solving: Effect of context and parent sex. International
journal of behavioral development, 22(2), 389-401.
- Gasser, L., & Malti, T. (2012). Children’s and their friends’ moral reasoning: Relations with
aggressive behavior. International Journal of Behavioral Development, 36(5), 358–366.
- Hamlin, J. K., Wynn, K., & Bloom, P. (2007). Social evaluation by preverbal infants. Nature,
450(7169), 557-559.
- Hatunoğlu, A., Halmatov, M., & Hatunoğlu, Y. (2012). Ailelerin sosyo ekonomik düzeylerine
göre okul öncesi dönemdeki çocukların ahlaki ve sosyal kural bilgilerinin incelenmesi.
Akademik bakış dergisi, 32, 1-15.
- Helwig, C. C., Zeloza, D. P., & Wilson, M. (2001). Children’s judgements psychological harm
in normal and noncanonical situation. Child development, 72(1), 66-81.
- Heydenberk, W. R, Heydenberk, R A, & Bailey, S. P., (2003). Conflict resolution and moral
reasoning. Conflict Resolution Quarterly, 21 (1) 27-45.
- İnanç, Y. B., Bilgin, M.,& Atıcı, M. K. (2012). Gelişim psikolojisi: Çocuk ve ergen gelişimi. Ankara: Nobel.
- Johnson, B. & Christensen. (2014). Eğitim araştırmaları: Nitel, Nicel ve Karma Yaklaşımlar
(S. Beşir Demir Çev.Ed.) Ankara: Eğiten.
- Kelley, S. A., & Brownell, C. A. (2000). Mastery motivation and self-evaluative affect in toddlers:
Longitudinal relations with maternal behavior. Child Development, 71, 1061–1072.
- Killen, M., & De Waal, F. B. M. (2000). The evolution and development of morality. Filippo
Aureli, Frans B. M. Waal (Ed.), Natural conflict resolution içinde (s. 352-372). Berkeley,
CA: University of California.
- Killen, M., & Nucci, L. P. (1995). Morality, autonomy, and social conflict. Melanie Killen,
Daniel Hart (Ed.), Morality in everyday life: Developmental perspectives içinde (s. 52-
86). Cambridge, England: Cambridge University.
- Krasnor, L. R., & Rubin, K. H. (1983). Preschool social problem solving: Attempts and outcomes
in naturalistic interaction. Child Development, 1545-1558.
- Laible, D. J., & Thompson, R. A. (2000). Mother-child discourse, attachment security, shared
positive affect, and early conscience development. Child Development, 1424-1440.
- Lamb, S. (1993). First moral sense: An examination of the appearance of morally related behaviours
in the second year of life. Journal of Moral Education, 22, 97–110
- Lourenço, O. (2003). Making sense of Turiel’s dispute with Kohlberg: the case of the child’s
moral competence. New Ideas in Psychology, 21, 43–68.
- Mayeux, L. & Cıllessen, A. H. N. (2003). Development of social problem solving in early
childhood: stability, change and associations with social competence, The Jorunal of Genetic
Psychology, 164(2), 153-173.
- Nelson, S. A. (1980). Factors influencing young children’s use of motives and outcomes as
moral criteria. Child Development, 51, 823–829.
- Nobes, G., Panagiotaki, G., & Pawson, C. (2009). The influence of negligence, intention,
and outcome on children’s moral judgments. Journal of Experimental Child Psychology,
104(4), 382-397.
- Nucci, P. L., & Gingo, M. (2010). The development of moral reasoning. Usha Goswami (Ed.),
The wiley-blackwell handbook of childhood cognitive development içinde (s. 420-445).
UK :Wiley-Blackwell.
- Özyürek, A., & Tezel Şahin, F. (2015). Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların
ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 40(177), 161-174.
- Rey, A. A. (2002). Colombian children’s ideas about peer-conflict resolution and peace making:
the effects of war and violence on children’s moral reasoning. Doctoral Dissertion,
University of Maryland Department of Human Development, Maryland.
- Schaffer, H. R. (1997). Social development. Malden, MA: Blackwell.
- Seçer, Z., Çeliköz, N., & Yaşa, S. (2008). Okul öncesi Dönemdeki Çocukların Bilişsel Stillerine
Göre Ahlaki ve Sosyal Kural Anlayışları, S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,
20, 561-576.
- Seçer, Z., Sarı, H., & Olcay, O. (2006).Anne tutumlarına göre okul öncesi dönemdeki çocukların
ahlaki ve sosyal kural bilgilerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 16, 539-557.
- Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Gazi.
- Shaffer, D. R. & Kipp, K. (2007). Developmental psychology: Childhood and adolescence.
China: Thomson Wadsworth.
- Shure, M. & Spivack, G. (1979). Interpersonal cognitive problem solving and primary prevention:
Programming for preschool and kindergarden children, Journal of Clinical
Psychology, 89-94.
- Smetana, J. G. (1981). Preschool children’s conceptions of moral and social rules. Child Development,
52, 1333–1336.
- Smetana, J. G., Rote, W. M., Jambon, M., Tasopoulos‐Chan, M., Villalobos, M., & Comer,
J. (2012). Developmental changes and individual differences in young children’s moral
judgments. Child development, 83(2), 683-696.
- Walker, O. L., & Henderson, H. A. (2012). Temperament and social problem solving competence
in preschool: Influences on academic skills in early elementary school. Social
Development, 21(4), 761-779.
- Walker, S., Irwing, K., & Berthelsen, D. (2002). Gender influences on preschool children’s
social problem-solving strategies. The Journal of Genetic Psychology, 163(2), 197-209.
- Webster-Stratton, C., & Reid, M. J. (2003). Treating Conduct Problems and Strengthening Social
and Emotional Competence in Young Children The Dina Dinosaur Treatment Program.
Journal of emotional and behavioral disorders,11(3), 130-143.
- Yau, J., & Smetana, J. G. (2003). Conceptions of moral, social‐conventional, and personal
events among Chinese preschoolers in Hong Kong. Child Development, 74(3), 647-658.
- Yıldız, A. S. (2014). Ahlak gelişimi. Hatice Ergin & Armağan Yıldız (Ed.), Gelişim psikolojisi
içinde (209-230). Ankara: Nobel.
- Youngstrom, E., Wolpaw, J. M., Kogos, J. L., Schoff, K., Ackerman, B., & Izard, C. (2000).
Interpersonal problem solving in preschool and first grade: Developmental change and
ecological validity. Journal of Clinical Child Psychology, 29(4), 589-602.
- Zelazo, P. D., Helwig, C. C., & Lau, A. (1996). Intention, act, and outcome in behavioral
prediction and moral judgment. Child Development, 67(5), 2478-2492.