SELF-EFFICACY BELIEFS OF PHYSICS STUDENT TEACHERS’: EFFECTS OF GENDER, CLASS LEVEL AND ACADEMIC ACHIEVEMENT

Yıl 2010, Cilt: 18 Sayı: 2, 449 - 466, 01.05.2010

Serap Çalışkan Gamze Sezgin Selçuk Özgür Özcan

Öz

The aim of this research is to determine the physics teacher candidates’ self-efficacy beliefs towards physics, and to investigate the effects of gender, university grade level, and academic achievement on the self-efficacy beliefs. A total of 451 physics teacher candidates who were enrolled in Department of Secondary Science and Mathematics Education in Physics Education Programs at Dokuz Eylül University, Hacettepe University, Balıkesir University, and Karadeniz Technical University participated in the study. Suryey method was used in this research. The data of the research were collected by “Physics Self-Efficacy Scale” and analyzed by using frequency, percentage, mean, standard deviation, multivariate analysis of variance MANOVA , and followup tests. Results indicated that self-efficacy beliefs of physics teacher candidates significantly changed with respect to gender, class level and academic achievement.

Anahtar Kelimeler

Physics student teacher, self-efficacy beliefs, gender, grade level, academic achievement

FİZİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖZYETERLİK İNANÇLARI: CİNSİYET, SINIF DÜZEYİ VE AKADEMİK BAŞARININ ETKİLERİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, fizik öğretmen adaylarının fiziğe yönelik özyeterlik inançlarını belirlemek ve cinsiyet, üniversite sınıf düzeyi ve akademik başarının özyeterlik inançları üzerindeki etkilerini incelemektir. Araştırmaya Dokuz Eylül Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Balıkesir Üniversitesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Fakülteleri OFMAE Bölümü Fizik Eğitimi Anabilim Dallarında öğrenim görmekte olan toplam 451 fizik öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada survey tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri “Fizik Özyeterlik Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırmanın verileri frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, çok değişkenli varyans analizi MANOVA ve izleme testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Analizlerin sonucunda fizik öğretmen adaylarının özyeterlik inançlarında, adayların cinsiyet, sınıf düzeyi ve akademik başarılarına göre anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fizik öğretmen adayı, özyeterlik inancı, cinsiyet, sınıf düzeyi, akademik başarı

Kaynakça

• 1. Bandura, A., Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, Vol: 84, p. 191-215, 1977.
• 2. Bıkmaz, F. H., “Sınıf öğretmenlerinin fen öğretiminde öz yeterlilik inancı” ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması, Milli Eğitim Dergisi, 161, 2004.
• 3. Smist, J. M., General Chemistry and Self-Efficacy. Paper presented at the 206th National Meeting of the American Chemical Society, Chicago, 1993
• 4. Bandura, A., Self-Efficacy The Exercise of Control. New York: W.H. Freeman and Company, 1997.
• 5. Senemoğlu, N., Gelişim Öğrenme ve Öğretim-Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Gazi Kitabevi, 2005.
• 6. Stipek, D., Motivation to Learn From Theory to Practice. (3rd Edition). USA: Allyn and Bacon, 1998.
• 7. Peng, H., Tsai, C-C. ve Wu, Y-T., University students’ self-efficacy and their attitudes toward the internet: The role of students’ perceptions of the internet, Educational Studies, Vol: 32, No:1, p. 73-86, 2006.
• 8. Prasopkittikun, T., Tilokskulchai, F., Sinsuksai, N. ve Sitthimongkol, Y., Self-efficacy in infant care scale: Development and psychometric testing, Nursing and Health Sciences, Vol: 8, p. 44-50, 2006
• 9. Brenowitz, N. ve Tuttle, C. R., Development and testing of a nutrition-teaching selfefficacy scale for elementary school teachers, Journal of Nutrition Education and Behavior, Vol: 35, No: 6, p. 308-311, 2003.
• 10. Schmidt, D. R. ve Karsten, R. A., Using a self-efficacy scale for training and outcomes assessment: A tax research example, Academy of Educational Leadership Journal, Vol: 4, No: 2, p. 81-94, 2000.
• 11. Baykul, Y., İlkokul Beşinci Sınıftan Lise ve Dengi Okulların Son Sınıflarına Kadar Matematik ve Fen Derslerine Karşı Tutumda Görülen Değişmeler ve Öğrenci Seçme Sınavındaki Başarı ile İlişkili Olduğu Düşünülen Bazı Faktörler, Ankara: ÖSYM Yayınları, 1990.
• 12. Kan, A. ve Akbaş, A., Affective factors that influence chemistry achievement (attitude and self-efficacy) and the power of these factors to predict chemistry achievement-I, Journal of Turkish Science Education (TUSED), Vol: 3, No:1, p. 76-85, 2006.
• 13. Pajares, F. ve Miller, M. D., Role of self-efficacy and self-concept beliefs in mathematical problem-solving: A path-analysis, Journal of Educational Psychology, Vol: 86, No: 2, p. 193-203, 1994
• 14. Pintrich, P. R. ve DeGroot, E. V., Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance, Journal of Educational Psychology, Vol: 82, No:1, p. 33-40, 1990.
• 15. Zimmerman, B. J., Bandura, A. ve Martinez-Pons, M., Self-motivation for academic academic attainment: The role of self-efficacy beliefs and personal goal setting, American Educational Research Journal, Vol: 29, No: 3, p. 663-676, 1992.
• 16. Andersen, A. M., Dragsted, S., Evans, R. H. ve Sorensen, H., The relationship between changes in teachers’ self-efficacy beliefs and the science teaching environment of Danish first-year elementary teachers, Journal of Science Teacher Education, Vol: 15, No: 1, pp. 25-38, 2004.
• 17. Palmer, D., Durability of changes in self-efficacy of preservice primary teachers, International Journal of Science Education, Vol: 28, No: 6, p.655-671, 2006.
• 18. Plourde, L. A., The influence of student teaching on preservice elementary teachers’ science self-efficacy and outcome expectancy beliefs, Journal of Instructional Psychology, Vol: 29, No: 4, p. 245-253, 2002.
• 19. Roberts, J. K., Henson, R. K., Tharp, B. Z. ve Moreno, N., An examination of change in teacher self-efficacy beliefs in science education based on the duration of in-service activities, Journal of Science Teacher Education, Vol: 12, No:3, pp. 199-213, 2001.
• 20. Smolleck, L., Zembal-Saul, C. ve Yoder, E., The development and validation of an instrument to measure preservice teachers’ self-efficacy in regard to the teaching of science as inquiry, Journal of Science Teacher Education, Vol: 17, No: 2, pp. 137-163, 2006.
• 21. Wingfield, M. E., Freeman, L. ve Ramsey, J., Science Teaching Self-Efficacy of First Year Elementary Teachers Trained in a Site Based Program, Paper Presented at the Annual Meeting of the National Association for Research in Science Teaching, April 28- May 1, 2000, New Orleans.
• 22. Akbaş, A. ve Çelikkaleli, Ö., Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz-yeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine gore incelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:2, Sayı:1, s. 98-110, Haziran 2006
• 23. Küçükyılmaz, E. A. ve Duban, N., Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz-yeterlik inançlarının artırılabilmesi için alınacak önlemlere ilişkin görüşleri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, s. 1-23, 2006.
• 24. Üredi, I. ve Üredi, L., Sınıf öğretmeni adaylarının cinsiyetlerine, bulundukları sınıflara ve başarı düzeylerine göre fen öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması, Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:1, No:2, 2006.
• 25. Bıkmaz, F., Fen öğretiminde öz yeterlik inancı ölçeği, Eğitim Bilimleri ve Uygulama, Cilt: 1, No:2, s. 197-210, 2002.
• 26. Çalışkan, S., Selçuk, G. S. ve Erol, M., Development of Physics Self-Efficacy Scale, Sixth International Conference of the Balkan Physical Union, AIP Conference Proceedings, Vol: 899, p. 483-484, 2007.
• 27. Morgil, İ., Seçken, N. ve Yücel, A. S., Kimya Öğretmen Adaylarında Kimya Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlik İnanç Ölçeği Geliştirilmesi, XVII. Ulusal Kimya Kongresi, 8-11 Eylül, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, 2003.
• 28. Akbulut, E., Müzik öğretmeni adaylarının mesleklerine ilişkin öz yeterlik inançları, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 3, No: 2, s. 24-33, 2006.
• 29. Akkoyunlu, B. ve Orhan, F., Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi (BÖTE) bölümü öğrencilerinin bilgisayar kullanma öz yeterlik inancı ile demografik özellikleri arasındaki ilişki, The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET, Vol: 2, No: 3, Article 11, 2003.
• 30. Akkoyunlu, B. ve Kurbanoğlu, S., Öğretmenlerin bilgi okuryazarlığı öz-yeterlik inancı üzerine bir çalışma, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 27, s.11-20, 2004.
• 31. Altunçekiç, A., Yaman, S. ve Koray, Ö., Öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeyleri ve problem çözme becerileri üzerine bir araştırma (Kastamonu İli örneği), Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt: 13, No: 1, s. 93-102, 2005.
• 32. Arslan, A., Öğretmen adaylarının bilgisayar destekli eğitim yapmaya yönelik tutumları ile özyeterlik algıları arasındaki ilişki, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 7, No: 24, s. 101-109, Bahar-2008
• 33. Erdem, M., Yılmaz, A. ve Akkoyunlu, B., A Study On Information Literacy Self Efficacy And Epistemological Beliefs Of Prospective Teachers, International Educational Technology Conference (IECT), s. 699-703, Eskişehir, Anadolu University, 6-8 Mayıs 2008.
• 34. Yılmaz, M. ve Çimen, O., Biyoloji eğitimi tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin biyoloji öğretimi öz-yeterlik inanç düzeyleri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, No: 1, s. 20-29, Haziran 2008.
• 35. Yılmaz, M., Gerçek, C., Köseoğlu, P. ve Soran, H., Hacettepe üniversitesi biyoloji öğretmen adaylarının bilgisayarla ilgili öz-yeterlik inançlarının incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 30, s. 278-287, 2006.
• 36. Abak, A., Eryılmaz, A. ve Fakıoğlu, T., Üniversite Öğrencilerinin Seçilmiş Duyuşsal Karakteristiklerinin Belirlenmesi, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Özetler, s.101, ODTÜ: Ankara, 16-18 Eylül 2002.
• 37. Cavallo, A. M. L., Potter, W. H. ve Rozman, M., Gender differences in learning constructs, shifts in learning constructs, and their relationship to course achievement in a structured inquiry, yearlong college physics course for life science majors, School Science and Mathematics, Vol: 104, No: 6, p. 288-301, 2004.
• 38. Fencl, H. S. ve Scheel, K. R., Pedagogical Approaches, Contextual Variables, And The Development of Student Self-Efficacy in Undergraduate Physics Courses. AIP Conference Proceedings, Vol: 720, No: 1, p. 173-176, 2004.
• 39. Juuti, K., Lavonen, J. ve Meisalo, V., Enhancing Primary School Student Teachers’ Perceived Physics Related Self-Efficacy, 30th Annual Conference ATEE, 22-26 October, Amsterdam, 2005.
• 40. Neber, H., He, J., Liu, B-X. ve Schofield, N., Chinese high-school students in physics classroom as active, self-regulated learners: Coginitve, motivational and environmental aspects, International Journal of Science and Mathematics Education, Vol: 6, p. 769-788, 2008
• 41. Selçuk, G. S., Çalışkan, S. ve Erol, M., Physics self-efficacy beliefs of student teachers’: The relationships with gender and achievement perception, Balkan Physics Letters (Special Issue: Turkish Physical Society 24th International Physics Congress), p. 648-651, 2008.
• 42. Shaw, K. A., The Development of a Physics Self-Efficacy Instrument for Use in the Introductory Classroom, AIP Conference Proceedings, Vol: 720, No:1, p. 137-140, 2004.
• 43. Warren, A. R., Evaluation Strategies As a Means For Learning Physics, Unpublished Doctoral Dissertation, Rutgers The State University of New Jersey, 2006.
• 44. Zhu, Z., Learning content, physics self-efficacy, and female students’ physics course taking, International Education Journal, Vol:8, No:2, p. 204-212, 2007.
• 45. Çoban, A. ve Hançer, A. H., Fizik dersinin lise programları ve öss soruları açısından değerlendirilmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 2, s. 431-440, 2006.
• 46. Selçuk, G. S., Strateji Öğretiminin Fizik Başarısı, Tutum, Başarı Güdüsü Üzerindeki Etkileri ve Strateji Kullanımı. Yayınlanmamış Doktora Tezi, D.E.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2004.
• 47. Bakaç, M., Kumru, M. N. ve Doğan, Y., Fen Bilimleri Eğitimi ve Öğretiminde Laboratuvar Uygulamalarının Önemi, I. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, 15-17 Eylül 1994, İzmir, 1994.
• 48. Riggs, I. M. ve Enochs, L. G., Toward the development of an elementary science teaching efficacy belief instrument, Science Education, Vol: 74, No: 69, p. 625-637, 1990.
• 49. Çöğmen, S., Kurşunoğlu, A. ve Ermeç, E. G., Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Özyeterlik İnançları, XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Tokat, 2007.
• 50. Karasar, N., Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2000.
• 51. Stevens, J. C., Applied Multivariate Statistics For The Social Sciences. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum, 1992.
• 52. Whitelegg, E., Murphy, P. ve Hart, C., Girls on Physics: Dilemmas and Tensions, R. Pinto and Couso (eds.), Contributions from Science Education Research, 27-36, Springer, 2007.
• 53. Hoffman, L., An Intervention Project Promoting Girls and Boys’ Interst in Physics: Opening the Door to Physics for Girls. ESERA Symposium: Gender Issues in Physics, Paper Presented at the First Conference of the ESERA, Rome, 1997.
• 54. Osborne, J., Simon, S. ve Collins, S., Attitudes toward science: A review of the literature and its implications. International Journal of Science Education, Vol: 25, No: 9, p. 1049–1080, 2003.
• 55. Philips, K. A., Science career interests among high school females one year after participation in a summer science program, Female Science Career Interests, Journal of Women and Minorities in Science and Engineering, Vol: 8, pp. 235-246, 2002.
• 56. Scott, A. B. ve Mallinckxodt, B., Parental emotional support, science self-efficacy, and choice of science major in undergraduate women, The Career Development Quarterly, Vol: 53, pp. 263-273, 2005.
• 57. Witt-Rose, D. L., Student Self-Efficacy In College Science: An Investigation of Gender, Age, and Academic Achievement, A Research Paper Submitted Fulfillment of The Requirements for The Master of Science Degree with a Major in Education, The Graduate School University of Wisconsin-Stout, 2003.
• 58. Metallidou, P. ve Vlachou, A., Motivational beliefs, cognitive engagement, and achievement in language and mathematics in elementary school children, International Journal of Psychology, Vol: 42, No: 1, p. 2-15, 2007.