Developing the Learning Leadership Scale

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 93 - 106, 30.06.2021

Halil Karadaş , Necdet Konan

Öz

In this research, it is aimed to develop a scale that will describe the competencies of school principals about learning leadership based on teachers' opinions. The participants of the research are teachers working in the central schools in the Midyat district of Mardin. It was deemed appropriate to call the scale “learning leadership scale”. Explanatory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA) were used for the validity study of the learning leadership scale; Cronbach's Alpha internal consistency coefficient was used for the reliability studies. Two separate study groups were used to be used in the analyzes. For the first stage of the study, exploratory factor analysis was performed. The group consisted of 300 teachers working in Midyat, Mardin. As a result of factor analysis, it was determined that the scale had a four-factor structure.The internal consistency coefficient of the scale (Cronbach's Alpha) was found to be .96. The findings were determined by the confirmatory factor analysis (CFA) performed in the second stage. The other study group used in the confirmatory factor analysis consisted of 187 teachers working in the Midyat district of Mardin. As a result of the confirmatory factor analysis, the χ2/sd value was 2.34, the fit index values were RMSEA, 078, NFI, 87, CFI, 92 and GFI, 82 t estimation indicates that the model is compatible. The findings obtained as a result of the research indicate that the 24-item learning leadership scale is a valid and reliable measurement tool that can be used in educational organizations. As a result, it was deemed appropriate to name the first factor of the scale Visionary, the second factor Supportive, the third factor Team Spirit and the fourth factor Dominance. In this way, the learning leadership scale has become a measurement tool consisting of four factors and 24 items.
KeyWords: Leadership, Leadership scale, Learning leadership.

Anahtar Kelimeler

Leadership, leadership scale, learning leadership.

Öğrenen Liderlik Ölçeğinin Geliştirilmesi

Öz

Bu araştırmada okul müdürlerinin öğrenen liderlik ile ilgili yeterliklerini öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak betimleyecek bir ölçeğin geliştirmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın katılımcılarını Mardin’in Midyat ilçesindeki merkez okullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Ölçeğe öğrenen liderlik ölçeği ismi verilmesi uygun görülmüştür. Öğrenen liderlik ölçeğinin geçerlik çalışması için açımlayıcı (AFA) ile doğrulayıcı faktör analizi (DFA; güvenirlik çalışmaları kapsamında ise Cronbach’s Alpha iç tutarlılık katsayısından yararlanılmıştır. Analizlerde kullanılmak üzere iki ayrı çalışma grubu kullanılmıştır. Araştırmanın birinci aşaması için açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizinin çalışma grubu olarak Mardin’in Midyat ilçesinde görev yapan 300 öğretmen yer almaktadır. Faktör analizi sonucunda ölçeğin dört faktörlü bir yapısının olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin iç tutarlılık katsayısı (Cronbach’s Alpha) ,96 olarak bulunmuştur. Elde edilen bulgular, ikinci aşamada yapılan doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile de desteklenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizinde kullanılan diğer çalışma grubu ise Mardin’in Midyat ilçesinde görev yapan 187 öğretmenden oluşmaktadır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda χ2/sd değeri 2.34 şeklinde; uyum indeksi değerleri RMSEA ,078; NFI ,87; CFI ,92 ve GFI ,82 şeklinde tespit edilmesi, modelin uyumlu olduğunu ifade etmektedir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, 24 maddelik öğrenen liderlik ölçeğinin eğitim örgütlerinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu belirtmektedir. Sonuç olarak ölçeğin birinci faktörüne Vizyonerlik, ikinci faktörüne, Destekleyicilik, üçüncü faktörüne, Takım ruhu ve dördüncü faktörüne ise Hâkimiyet isimlerinin verilmesi uygun görülmüştür. Öğrenen liderlik ölçeği bu şekliyle dört faktör ve 24 maddeden ibaret olan bir ölçme aracı haline gelmiştir.

Anahtar Kelimeler

Liderlik, liderlik ölçeği, öğrenen liderlik.

Kaynakça

• Açıkalın, A. (1994). Çağdaş örgütlerde insan kaynakları yönetimi. Pegem A Yayıncılık.
• Atak, M.,& Atik, İ. (2007). Örgütlerde sürekli eğitimin önemi ve öğrenen örgüt oluşturma sürecine etkisi. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi 3(1), (63-70).
• Ayhan, U. (2010). Öğrenen örgütler ve kamu kuruluşları. Sayıştay Dergisi, 76, 77-99.
• Başaran, İ. E. (2000). Eğitim yönetimi-nitelikli okul. 4. Basım. Feryal Matbaası.
• Bayer, M.& Ozan Ç. Ş (1996). Yeni yaklaşımlar-öğrenen organizasyonlar. Human Resources, Kasım, ss. 20-25.
• Bayraktaroğlu, S.& Kutanis, R.Ö (2002). Öğrenen kamu örgütlerine doğru. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(3),51-65.
• Bingöl, D. (2014). İnsan kaynakları yönetimi. Beta Yayıncılık, 9. Baskı.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 32, 470-48.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çelik, V. (1999). Eğitimsel liderlik. Pegem Yayınları.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G.,& Büyüköztürk, Ş. (2010), Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi Yayınları.
• Dağlı, A. (2010). Genel lise okul müdürlerinin öğrenen liderlik davranışları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi.9(31), 73-87.
• Fındıkçı, İ. (1996). Öğreten okuldan öğrenen okula. Yeni Türkiye. Sayı: 7 (Eğitim Özel Sayısı).
• Gölönü, S. (2006). Gelişen teknolojiler, öğrenen örgütler ve halkla ilişkiler. Selçuk İletişim, 4(3), 73- 81.
• Özdemir, S. (2000). Eğitimde örgütsel yenileşme. 5. Baskı. Pegem A Yayıncılık.
• Özgen, H. ve M. Türk (1996). Öğrenen organizasyon sistemi ve bir öğrenen organizasyon modeli. Amme İdaresi Dergisi, 29(2), 70-80.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayıncılık.
• Keleştimur, M. (1999). Değişimin neresindeyiz? Executive exellence. Sayı: 22. Rota Yayınları.
• Kumuş, A. (1998). Öğrenen Organizasyon Olarak Okul. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Konan, N. (2015). Prof. Dr. Mustafa Aydın’a armağan, eğitim ve toplum yazıları. Liderliği betimleme çabalarının evrimi. Gazi Kitabevi.
• Korkmaz, M. (2007). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğrenen örgüt özellikleri arasındaki ilişki üzerine nicel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 53, 75-98.
• Saban, A. (1999). Öğrenen okulda sistemik değişim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19: 393-410.
• Senge, P. M. (2014). Beşinci disiplin. Yapı Kredi Yayınları. 16. Baskı.
• Şimşek Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ekinoks Yayınları.
• Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tecim, V. (2004). Sistem yaklaşımı ve soft sistem düşüncesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi Bilimler Fakültesi Dergisi.19(2), 75-100.
• Tepeci, M ve Koçak, G. N (2005). Ekiplerde öğrenme: öğrenen örgütler olmanın anahtarı. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,14(1), 379-394.
• Töremen, F. (2001). Devlet liselerinde ve özel liselerde örgütsel öğrenme ve engelleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Töremen, F (2001). Öğrenen okul, Nobel Yayınları.