Kraliçe Arı Sendromu, Cam Tavan ve Yılmazlık Arasındaki İlişki: Kadın Öğretmenler | The Relationship Between Queen Bee Syndrome, Glass Ceiling and Resilience: Female Teachers

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 130 - 153, 30.11.2021

Çiğdem Apaydın , Merve Gökgül Ayşegül Alan Aydıner , Oktay Emir

https://doi.org/10.33708/ktc.981316

Öz

Bu araştırmanın amacı kraliçe arı sendromu, cam tavan ve yılmazlık arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Buna bağlı olarak kadın öğretmenlere göre kraliçe arı sendromu, cam tavan ve yılmazlığı hangi faktörlerin ne derece etkilediği sorusuna da yanıt aranmaktadır. Bu araştırmada kraliçe arı sendromu, cam tavan ve yılmazlık arasındaki ilişkiyi ortaya koyan teorik model test edilmiş, faktörler modellenmiştir. Geliştirilen modelde cam tavana ait alt boyutlardan aile hayatı, öz güven ve kalıplaşmış ön yargılar atılarak model iyileştirilmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde yürütülmüş, hedef evreni belirlemede tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya Antalya ilinde kamu okullarında görev yapan 377 kadın öğretmen katılmıştır. Araştırmada araştırmacılar tarafından geliştirilen “Kraliçe Arı Sendromu”, “Cam Tavan” ve “Yılmazlık” ölçekleri kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 13.00 ve LISREL 8.70 istatistik paket programlarından yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre kadın öğretmenler arasında dayanışma davranışı büyük ölçüde bulunmamaktadır. Araştırmaya göre, kraliçe arı sendromu, cam tavan ve yılmazlık arasında ilişki bulunmaktadır. Kraliçe arı sendromu ile cam tavan arasında yüksek ancak yılmazlık ile arasında düşük düzeyde pozitif ilişki; yılmazlık ile cam tavan arasında ise negatif ve düşük düzeyde ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kraliçe arı sendromu, cam tavan, yılmazlık

The Relationship Between Queen Bee Syndrome, Glass Ceiling and Resilience: Female Teachers | Kraliçe Arı Sendromu, Cam Tavan ve Yılmazlık Arasındaki İlişki: Kadın Öğretmenler

Öz

This research aims to reveal the relationship between queen bee syndrome, glass ceiling and resilience. Accordingly, answer to the question regarding the female teachers’ views on the factors that affect queen bee syndrome, glass ceiling and resilience. The research tested the theoretical model which shows the relationship between queen bee syndrome, glass ceiling and resilience and the factors were modeled. The model was modified by removing the dimensions of family life, self confidence and stereotyped biases related to the glass ceiling. Having a relational survey model, the research used stratified sampling method to determine the target population. The research sample held a total of 377 female teachers working in public schools in Antalya province. This research deployed “Queen Bee Syndrome”, “Glass Ceiling” and “Resilience” scales developed by the researchers. SPSS 13.00 and LISREL 8.70 statistical package programs were used during data analysis. The research findings suggested that female teachers were free from any no solidarity behavior. A significant relationship was identified across queen bee syndrome, glass ceiling and resilience. There was also found a high relationship between queen bee syndrome and glass ceiling but a low and positive correlation between queen bee syndrome and resilience. A negative and low relationship was noted between resilience and glass ceiling.

Anahtar Kelimeler

Queen bee syndrome, glass ceiling, resilience

Kaynakça

• ABD Çalışma Bakanlığı (1991) (U.S. Department of Labor, 1991). Retrieved 14 February 2019, from https://digitalcommons.ilr.cornell.edu/glassceiling/
• Anafarta, N.,Sarvan F. , & Yapıcı N. (2008). Konaklama isletmelerinde kadın yöneticilerin cam tavan algısı: Antalya ilinde bir araştırma. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15, 111-137.
• Barreto, M. & Ellemers, N. (2005). The perils of political correctness: men’s and women’s: Responses to old-fashioned and modern sexist views. Social Psychology Quarterly, 68(1), 75–88.
• Baş, T. (2001). Anket: Anket nasıl hazırlanır? Anket nasıl uygulanır? Anket nasıl değerlendirilir? Ankara: Seçkin Yayınları.
• Blau, F. D., & Devaro, J. (2007). New Evidence on Gender Differences in Promotion Rates: An Empirical Analysis of a Sample of New Hires. Industrial Relations, 46(3), 511-550.
• Belle, R.R.,Townsend, B., & Mattis, M. (1998). Gender gap in the executive suite: CEOs and Female executives report on breaking the glass ceiling. The Academy of Management Executive, 12(1), 28-42.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegema yayıncılık.
• Dass-Brailsford, P.(2005). Exploring resiliency: Academic achievement among disadvantaged black youth in South Africa. South African Journal of Psychology, 35(3), 572-591.
• David, A.C., Joan, M.H., Ovadia, S. V., & R. Vanneman, R. (2001). The Glass Ceiling Effect. Social Forces, 80(2), 655-682.
• Ellemers, N. Heuvel, H. Gilder, D. Maass, & A. Bonvini, A. (2004). The under representation of women in science: Differential commitment or the gueen bee syndrome? British Journal of Social Psychology, 43(3),1-24.
• Elsesser, K. M. & Lever, J. (2011). Does gender bias against female leaders persist? Quantitative and qualitative data from a large-scale survey. Human Relations, 64(12), 1555-1578.