Identity Development in Emerging Adulthood: The Predictions of Coping with Stress

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 309 - 334, 31.01.2023

Büşra Nur Aksoy , Nuray Tastan

Öz

The main purpose of this study is to whether the sub-dimensions of coping with stress (self-confident approach, optimistic approach, helpless approach, submissive approach and seeking of social support approach) have a predictive effect on the identity development sub-dimensions (exploration and commitment processes) of emerging adults. In addition, it was aimed to examine whether the sub-dimensions of identity development and coping skills differ according to gender. Relational survay research model was used in the study. The research group consisted of 391 (63.3%) women, 227 (36.7%) of which are males an it constitutes a total of 618 emerging adults,. Participants are between the ages of 18-29, and average of age is 22.86. The data were collected with the "Personal Information Form", "Ego Identity Process Questionnare", "Styles of Coping with Stress Scale" and analyzed with the SPSS 22.0 package program. In the analysis, unrelated samples t-test, Pearson correlation and multiple regression analysis were used. After all, the exploration process is predicted positively and significantly by the self-confident approach, helpless approach and the approach of seeking of social support. Optimistic and submissive approach predicts exploration process negatively and significantly. Commitment process is predicted positively and significantly by the self-confident and optimistic approach. Commitment process is predicted negatively and significantly by the helpless approach. The submissive approach and the seeking of social support approach do not have a significant effect on commitment process. Data of exploration process do not differ significantly by gender. However, commitment process shows a significant difference in favor of men by gender. Self-confident and optimistic approach demonstrate a significant difference in favor of men by gender. The helpless approach and the approach to seeking of social support approach demonstrate a significant difference in favor of women by gender. On the other hand, the submissive approach does not differ significantly by gender. The findings are discussed in this context of the in question literatüre.

Anahtar Kelimeler

Emerging Adulthood, Identity Development, Coping with Stress

BELİREN YETİŞKİNLİKTE KİMLİK GELİŞİMİ: STRESLE BAŞA ÇIKMA BECERİLERİNİN YORDAYICILIĞI

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, beliren yetişkinlerin kimlik gelişim alt boyutları (keşif ve içsel yatırım) üzerinde stresle başa çıkma becerileri alt boyutlarının (kendine güvenli yaklaşım, iyimser yaklaşım, çaresiz yaklaşım, boyun eğici yaklaşım ve sosyal desteğe başvurma yaklaşımı) yordayıcı bir etkisinin bulunup bulunmadığını incelemektir. Ayrıca, kimlik gelişiminin ve stresle başa çıkma becerilerinin alt boyutlarının cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek amaçlanmıştır. Çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma grubunu, 391 (%63,3) kadın, 227 (%36,7) erkek olmak üzere; toplam 618 beliren yetişkin oluşturmaktadır. Katılımcılar 18-29 yaş aralığındadır, yaş ortalamaları 22.86’dır. Veriler, “Kişisel Bilgi Formu”, “Ego Kimlik Süreci Ölçeği”, “Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği” ile toplanmıştır ve SPSS 22.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Analizde ilişkisiz örneklemlerde t-testine, Pearson korelasyon ve çoklu regresyon analizine başvurulmuştur. Sonuçta, keşif; kendine güvenli yaklaşım, çaresiz yaklaşım ve sosyal desteğe başvurma yaklaşımı tarafından pozitif ve anlamlı düzeyde yordanmaktadır. İyimser ve boyun eğici yaklaşım, keşfi negatif ve anlamlı düzeyde yordamaktadır. İçsel yatırım, kendine güvenli ve iyimser yaklaşım tarafından pozitif ve anlamlı düzeyde yordanmaktadır. İçsel yatırım, çaresiz yaklaşım tarafından negatif ve anlamlı düzeyde yordanmaktadır. Boyun eğici yaklaşımın ve sosyal desteğe başvurma yaklaşımının ise içsel yatırım üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmamaktadır. Keşiften elde edilen veriler, cinsiyete göre anlamlı olarak farklılaşmamaktadır. Ancak içsel yatırım, erkekler lehine cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Kendine güvenli ve iyimser yaklaşım, erkekler lehine cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Çaresiz yaklaşım ve sosyal destek arama yaklaşımı, kadınlar lehine cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Boyun eğici yaklaşım ise cinsiyete göre anlamlı bir şekilde farklılaşmamaktadır. Bulgular ilgili alanyazın bağlamında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Beliren Yetişkinlik, Kimlik Gelişimi, Stresle Başa Çıkma Becerileri

Kaynakça

• Abacı, R. (1997). Okulda stres ve başaçıkma teknikleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 7-22.
• Akbaş, S. (2018). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka yetenekleri ve stresle başa çıkma stilleri: Pamukkale Üniversitesinde bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Projesi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Akçakaya, R. Ö. ve Erden, S. Ç. (2014). Stres ve stresle baş etmede psikiyatrik yaklaşım. Turkish Family Physician, 5(2), 8-25.
• Akgül, G. (2021). Pandemi döneminde duygusal problemler ve yaşam doyumu: Kimlik gelişimi, kimlik sıkıntısı ve dijital ilgilerin rolü. 8. International Eurasian Educational Research Congress-EJERCongress sunulan bildiri. Karatekin Üniversitesi, Çankırı, Türkiye, 7-10 Temmuz.
• Akyol, Y. E. ve Işık, Ş. (2018). Akademisyenlerde mutluluğun yordayıcıları olarak farkındalık ve stresle başa çıkma tutumları. The Journal of Happiness & Well-Being, 6(1), 1-17.
• Altuntaş, E. (2003). Stres yönetimi. İstanbul: Alfa Yayım.
• Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55(5), 469-480.
• Arnett, J. J. (2005). The developmental context of substance use in emerging adulthood. Journal of Drug Issues, 35(2), 235-254.
• Arnett, J. J. (2014). Emerging adulthood: The winding road from the late teens through the twenties (2nd ed.). New York: Oxford University Press.
• Arnett, J. J., Žukauskienė, R. & Sugimura, K. (2014). The new life stage of emerging adulthood at ages 18-29 years: Implications for mental health. Lancet Psychiatry, 1(7), 569-576.
• Arslan, E. (2008). Bağlanma stilleri açısından ergenlerde Erikson’un psiko-sosyal gelişim dönemleri ve ego kimlik süreçlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Arslan, E. ve Arı, R. (2010). Analysis of ego identity process of adolescents in terms of attachment styles and gender. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 744-750.
• Aşkan, B. (2020). Üniversite öğrencilerinde öz-şefkat düzeyi ile stresle başa çıkma tarzının depresyon belirtisiyle ilişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• Atak, H. (2005). Beliren yetişkinlik: Yeni bir yaşam döneminin Türkiye’de incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Atak, H. (2011). Kimlik gelişimi ve kimlik biçimlenmesi: Kuramsal bir değerlendirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(1), 163-213.
• Atak, H., Kapçı, E. G. ve Çok, F. (2013). Yetişkinliğe geçişte bireyleşme türleri ve kimlik statüleri: Üniversite öğrencileri ve "unutulan yarı". Klinik Psikiyatri Dergisi, 16(2), 71-82.
• Balistreri, E., Busch-Rossnagel, N. A. & Geisinger, K. F. (1995). Development and preliminary validation of the Ego Identity Process Questionnaire. Journal of Adolescence, 18(2), 179-192.
• Baltaş, A. ve Baltaş, Z. (2018). Stres ve başaçıkma yolları (36. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Bartram, D. & Gardner, D. (2008). Coping with stress. In Practice, 30(4), 228-231.
• Bektaş, M. ve Karagöz, Ş. (2017). Stresle başa çıkma tarzlarının yalnızlığa etkisi: Meslek Yüksekokulu öğrencileri üzerinde bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21), 342-355.
• Berzonsky, M. D. (1992a). Identity style and coping strategies. Journal of Personality, 60(4), 771-788.
• Berzonsky, M. D. (1992b). A process perspective on identity and stress management. In Adolescent Identity Formation (Eds: G. R. Adams & R. M. Montemarory), 193-215. Newbury Park: Sagepub.
• Berzonsky, M. D. (2004). Identity processing style, self-construction, and personal epistemic assumptions: A social-cognitive perspective. Eur J Dev Psychol, 1(4), 303-315.
• Bilge, A., Bulutlu, H., Göktaş, K. ve Siviloğlu, T. (2015). Topluma verilen stresle baş etme eğitiminin toplum ruh sağlığına yönelik etkililiğinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(2), 125-130.
• Boynueğri, E. (2018). Türkiyede uluslararası öğrencilerde kültürleşme stratejileri ile kimlik statüleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Cannon, W. B. (1932). The wisdom of the body (1st ed.). New York: Norton.
• Contrada, R. J. (2011). Stress, adaptation and health. In The Handbook of Stress Science: Biology, Psychology, and Health (Eds: R. J. Contrada & A. Baum), 1-9. New York: Springer Publishing.
• Çakır, H. ve Baş, H. (2018). Cinsiyetler ve cinsiyetlerle özdeşleşen davranışların sosyolojik ve biyolojik açıdan değerlendirilmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(5), 176-191.
• Çankaya, M. ve Çiftçi, G. E. (2019). Hemşirelerin stresle başa çıkma tarzlarında duygusal zekanın etkisi: Çorum ilinde bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 391-414.
• Çelenk, B. ve Peker, A. (2020). Ergenlerde benlik saygısının, stresle başa çıkma tarzları ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkideki aracılık rolü. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(4), 147-162.
• Demir, İ. (2011). Kimlik işlevleri ölçeği: Türkçe geçerlik ve güvenirliği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 571-586.
• Derman, O. (2008). Ergenlerde psikososyal gelişim. Adolesan Sağlığı II Sempozyum Dizisi, 63, 19-21.
• Doğan, B. ve Mümin, E. (2013). Üniversite öğrencilerinin stresle başa çıkma yöntemleri: Nazilli MYO örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges, 3(4), 29-39.
• Doğru, N. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluş düzeylerinin stres, stresle başa çıkma tarzları ve sosyal destek değişkenleri bakımından incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Duman, S. (2016). Üniversite öğrencilerinde öznel iyi oluş ve benlik saygısının stresle başa çıkma tarzlarıyla ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Düşmez, İ. ve Yaycı, L. (2016). Rehberlik ve psikolojik danışmanlık öğrencilerinin kişilik özellikleri ve stresle başaçıkma stratejilerinin incelenmesi. OPUS-Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, 5(9), 61-84.
• Ekşi, H. (2010). Personality and coping among Turkish college students: A canonical correlation analysis. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(4), 2159- 2176.
• Ergin, E. (2015). Beliren yetişkinlik döneminde kimlik statüleri ve başa çıkma stratejileri ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ufuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erikson, E. H. (1963). Childhood and society (2nd ed.). New York: Norton.
• Erikson, E. H. (1968). Identity: Youth and crisis. New York: Norton.
• Erikson, E. H. (1984). İnsanın Sekiz Çağı (Çeviri Ed: V. Şar ve B. Üstün). Ankara: Birey ve Toplum Yayıncılık.
• Folkman, S. (2013). Stress, coping, and hope. In Psychological Aspects of Cancer (Eds: B. I. Carr & J. Steel), 119-127. London: Springer Publishing.
• Folkman, S. & Lazarus, R. S. (1980). An analysis of coping in a middle aged community sample. Journal of Health and Social Behavior, 21(3), 219-239.
• Göğüş, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin kimlik oluşumu ve demografik bilgileri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 3(2), 59-90.
• Gökler, R. ve Işıtan, İ. (2012). Modern çağın hastalığı; stres ve etkileri. Journal of History Culture and Art Research, 1(3), 154-168.
• Grunberg, N. E., Berger, S. S. & Hamilton, K. R. (2011). Stress and drug use. In The Handbook of Stress Science: Biology, Psychology, and Health (Eds: R. J. Contrada & A. Baum), 287-300. New York: Springer Publishing.
• Kaba, İ. (2019). Stres, ruh sağlığı ve stres yönetimi: Güncel bir gözden geçirme. Akademik Bakış Dergisi, (73), 63-81.
• Kara, Y. (2018). Üniversite öğrencilerinin bağlanma stillerinin stresle başa çıkma tarzları ve çatışma eylem stillerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karaırmak, Ö., Özeke-Kocabaş, E. ve Toker, N. (2016). Ergenlerde olumsuz kimlik gelişiminin önlenmesine yönelik aile rehberlik programı. Yaşadıkça Eğitim, 30(2), 1-20.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Keleş, D. (2018). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumları ile dissosiyatif yaşantılar ve stresle başa çıkma tarzlarının ilişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kömür, B. E. (2018). Üniversite öğrencilerinde bilişsel esneklik ile stresle başa çıkma becerileri arasındaki ilişkinin araştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Lazarus, R. S. & DeLongis, A. (1983). Psychological stress and coping in aging. American Psychologist, 38, 245-254.
• Lazarus, R. S. & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York: Springer Publishing.
• Luyckx, K., Goossens, L., Soenens, B. & Beyers, W. (2006). Unpacking commitment and exploration: Preliminary validation of an integrative model of late adolescent identity formation. Journal of Adolescence, 29(3), 361-378.
• Luyckx, K., Klimstra, T. A., Duriez, B., Schwartz, S. J. & Vanhalst, J. (2012). Identity processes and coping strategies in college students: Short-term longitudinal dynamics and the role of personality. Journal of Youth and Adolescence, 41(9), 1226-1239.
• Luyckx, K., Schwartz, S. J., Berzonsky, M. D., Soenens, B., Vansteenkiste, M., Smits, I., et al. (2008), Capturing ruminative exploration: Extending the four-dimensional model of identity formation in late adolescence. Journal of Research in Personality, 42(1), 58-82.
• Marcia, J. E. (1966). Development and validation of ego-identity status. Journal of Personality and Social Psychology, 3(5), 551-558.
• Marcia, J. E. (1967). Ego identity status: Relationship to change in self-esteem, "general maladjustment," and authoritarianism. Journal of Personality, 35(1), 118-133.
• Marcia, J. E. (1980). Identity in adolescence. Handbook of Adolescent Psychology, 9(11), 159-187.
• Marcia, J. E. (1988). Common processes underlying ego identity, cognitive/moral development and individuation. In Self, Ego and Identity (Eds: D. K. Lapsley & F. C. Power), 211-225. New York: Springer.
• Marcia, J. E. (1993). The ego identity status approach to ego identity. In Ego Identity A Handbook for Psychosocial Research (Eds: J. E. Marcia, A. S. Waterman, D. R. Matteson, S. L. Archer & J. L. Orlofsky), 3-21. New York: Springer.
• Marcia, J. E. (2002). Adolescence, identity, and the Bernardone family. Identity, 2(3), 199-209.
• Marcia, J. E. (2006). Ego identity and personality disorders. Journal of Personality Disorders, 20(6), 577-596.
• Marcia, J. & Josselson, R. (2013). Eriksonian personality research and its implications for psychotherapy. Journal of Personality, 81(6), 617-629.
• Morsünbül, Ü. (2013). Beliren yetişkinler mi, beliren üniversiteli yetişkinler mi? Risk alma ve kimlik biçimlenmesi üzerinden bir inceleme. İlköğretim Online, 12(3), 873‐885.
• Morsünbül, Ü. (2015). The effect of identity development, self-esteem, low self-control and gender on aggression in adolescence and emerging adulthood. Eurasian Journal of Educational Research, 15(61), 99-116.
• Morsünbül, Ü. ve Atak, H. (2013). Ego Kimlik Süreci Ölçeği Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2043-2058.
• Mullis, A. K., Mullis, R. L., Schwartz, S. J., Pease, J. L. & Shriner, M. (2007). Relations among parental divorce, identity status and coping strategies of college age women. Identity Development, 7(2), 137-154.
• Özgüngör, S. (2009). Postmodern değerler, kimlik oluşumu ve yaşam doyumu. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(31), 32-42.
• Özkubat, S. & Çakmak, A. (2017). Üniversite öğrencilerinin stresle başa çıkma yöntemlerinin incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 64, 286-295.
• Pala, G., Keklik, İ. ve Çelik N. D. (2021). Ergenlerin kimlik gelişimi ile akademik güdülenme/umudun ilişkisinde psikolojik ihtiyaçların aracı rolü. Milli Eğitim Dergisi, 50(231), 241-262.
• Reifman, A., Arnett, J. J. & Colwell, M. J. (2007). Emerging adulthood: Theory, assessment and application. J Youth Dev, 2(1), 37-48.
• Selye, H. (1974). Stress without distress. New York: A Signet Book New American Library.
• Smith, C. & Carlson, B. E. (1997). Stress, coping, and resilience in children and youth. Social Service Review, 71, 231-256.
• Stora, J. B. (1992). Stres (Çeviri Ed: A. Kalın). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sürme, Y. (2019). Stres, stresle ilişkili hastalıklar ve stres yönetimi. Journal of International Social Research, 12(64), 525-529.
• Şahin, N. H. ve Durak, A. (1995). Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği: Üniversite öğrencileri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 56-73.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
• Tekin, E., Çilesiz, Z. Y. ve Gede, S. (2019). Farklı mesleklerde çalışanların algılanan stres düzeyleri ve stresle başa çıkma tarzları üzerine bir araştırma. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 9(1), 79-89.
• Turan, Ö. (2021). Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmaları, psikolojik dayanıklılık ve stresle başa çıkma biçimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Ulusal, A. (2020). Üniversite öğrencilerinin stresle başa çıkma yöntemleri ve bu yöntemlerin sosyodemografik veriler ile ilişkisi (Uzmanlık Tezi). İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, İzmir.
• Ünal, S. (2021). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılık düzeylerinin, yalnızlık, algılanan sosyal destek ve stresle başa çıkma arasındaki ilişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
• Waterman, A. S. (1985). Identity in the context of adolescent psychology. New Dir Child Adolesc Dev, 1985(30), 5-24.
• Waterman, A. S. (1992). Identity as an aspect of optimal psychological functioning. In Adolescent Identity Formation (Eds: G. R. Adams, T. P. Gullotta & R. Montemayor), 50-72. Newbury Park: Sage Publications.
• Waterman, A. S. (1999). Identity, the identity statuses, and identity status development: A contemporary statement. Developmental Review, 19(4), 591-621.
• Waterman, A. S. (2004). Finding someone to be: Studies on the role of intrinsic motivation in identity formation. Identity, 4(3), 209-228.
• Wills, T. A. & Filer, M. (1996). Stress coping model of adolescent substance use. In Advances in Clinical Child Psychology (Eds: T. H. Ollendick & R. J. Prenz), 91-132. New York: Plenum Press.
• Yamaç, Ö. (2009). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları sosyal destek ile stresle başa çıkma stilleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Yazıcıoğlu, G. (2011). Üniversite öğrencilerinin bağlanma stilleri ve stresle başa çıkma stratejileri arasındaki ilişki: ODTÜ örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Yılmaz, B. (2018). Üniversite öğrencilerinin ego kimlik statüleri ile ebeveyn otorite stilleri ve sosyal değerleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.