Analyzing the Weaknesses of State University Libraries Based on Management Documents

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 173 - 191, 18.07.2024

Ömer Dalkıran

https://doi.org/10.59116/lamre.1480338

Öz

University libraries are institutions that operate to fulfill the mission of supporting the mission of the universities they are affiliated with. In this context, it carries out its function of supporting teaching and research with the resources and services it provides. It is impossible for university libraries that lag behind contemporary developments and are not organized and managed according to scientific and professional standards to perform these duties wholly and correctly. As a matter of fact, from time to time, university libraries become structurally weak due to internal or external reasons and face various problems. In this regard, the study examines the weaknesses (problems) of state university libraries in Türkiye. In this context, the study population was determined as state university libraries, which include the weaknesses of their libraries in their administrative documents, such as activity reports and strategic plans shared on their corporate websites. Content analysis was used as a method in the study, which included 85 state university libraries that were found to share information and documents on their corporate web addresses. As a result, it has been determined that state university libraries have various problems in terms of personnel, building, budget, services, external factors, collection, users, and the institutional structure of the library. Among these, lack of personnel, inadequate building conditions, budget constraints, inadequacy of services, impact of external factors, collection deficiencies, and difficulties in user relations came to the fore. In addition, according to the results obtained, suggestions were made, such as increasing the number of professional personnel in libraries, improving the physical infrastructure, increasing budget allocations, focusing on announcement and marketing in services, expanding collections, strengthening user relations, and encouraging institutional collaborations. The study may be helpful in collectively revealing state university libraries' problems and guiding steps toward solutions.

Anahtar Kelimeler

State university libraries, problems of university libraries, weaknesses of university libraries, Türkiye

Yönetim Dokümanları Temelinde Devlet Üniversite Kütüphanelerinin Zayıf Yönlerinin Analizi

Öz

Üniversite kütüphaneleri bağlı oldukları üniversitelerin misyonunu destekleme görevini yerine getirmek için faaliyette bulunan kurumlardır. Bu çerçevede öğretime ve araştırmaya destek olma işlevini, sağladığı kaynaklar ve hizmetler ile yürütmektedir. Çağdaş gelişmelerin gerisinde kalan, bilimsel ve mesleki standartlara uygun biçimde örgütlenmeyen ve yönetilmeyen üniversite kütüphanelerinin sözkonusu görevleri doğru ve tam biçimde yapabilmesi olanaklı değildir. Nitekim zaman zaman üniversite kütüphaneleri iç veya dış kaynaklı nedenlerden dolayı yapısal olarak zayıflığa uğramakta ve çeşitli sorunlarla yüzleşmek zorunda kalmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, Türkiye'deki devlet üniversiteleri kütüphanelerinin zayıf yönlerini (sorunlarını) incelemektir. Bu bağlamda çalışmanın evreni, kurumsal web sitelerinde paylaştıkları faaliyet raporu ve stratejik plan gibi yönetimsel dokümanlarında kütüphanelerinin zayıf yönlerine yer veren devlet üniversite kütüphaneleri olarak belirlenmiştir. Kurumsal web adreslerinde söz konusu bilgi ve doküman paylaşımında bulunduğu tespit edilen 85 devlet üniversite kütüphanesinin kapsama dâhil edildiği çalışmada, yöntem olarak içerik analizi kullanılmıştır. Sonuç olarak, devlet üniversite kütüphanelerinin personel, bina, bütçe, hizmetler, dış etkenler, koleksiyon, kullanıcılar ve kütüphanenin kurumsal yapısı açısından çeşitli sorunları olduğu tespit edilmiştir. Bunlar arasında; personel eksikliği, bina koşullarının yetersizliği, bütçe kısıtlamaları, hizmetlerin yetersizliği, dış etkenlerin etkisi, koleksiyon eksiklikleri ve kullanıcı ilişkilerindeki zorluklar öne çıkmıştır. Ayrıca, elde edilen sonuçlara göre kütüphanelerde mesleki personel sayısının artırılması, fiziksel altyapının iyileştirmesi, bütçe tahsisatlarının artırılması, hizmetlerde duyuru ve pazarlamaya ağırlık verilmesi, koleksiyonların genişletilmesi, kullanıcı ilişkilerinin güçlendirilmesi ve kurumsal işbirliklerin teşvik edilmesi gibi önerilerde bulunulmuştur. Çalışmanın devlet üniversite kütüphanelerinin sorunlarını toplu biçimde açığa çıkarma ve çözüme yönelik adımlara yol göstermesi bakımından yararlı olabileceği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Devlet üniversite kütüphaneleri, üniversite kütüphanelerinin sorunları, üniversite kütüphanelerinin zayıf yönleri, Türkiye

Etik Beyan

Dokümanlar üzerinden çalışıldığı için makalede etik izin almayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Akan, A. C. (2020). Üniversite kütüphanelerinde personelin vardiyalı çalışma sistemine yönelik tutum ve davranışları [Yüksek lisans tezi, Çankırı Karatekin Üniversitesi].
• Akbaytürk Çanak, T. vd. (2014). 2023'e Doğru Türkiye'de üniversite kütüphaneleri: mevcut durum, sorunlar, standartlar ve çözüm önerileri. Ankara: Yükseköğretim Kurulu. Erişim adresi: https://gcris.iyte.edu.tr/handle/11147/4316
• Akkaya, M. A. (2013). Türkiye’de yeni bin yılda kurulan devlet üniversitelerinin kütüphaneleri hakkında niceliksel bir değerlendirme. Türk Kütüphaneciliği, 27(4), 601-618.
• Awojobi, E. A., Okoro, C. C. ve Babalola, Y. T. (2020). A SWOT analysis of physical infrastructure in government-owned university libraries in Ogun State, Nigeria. South African Journal of Libraries and Information Science, 86(2), 38-46.
• Balkaş, B. K.-. (2005). Üniversitelerde kütüphane binaları kullanım verimliliğinin yapı biyolojisi açısından incelenmesi [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi].
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi: teknikler ve örnek çalışmalar (2. baskı ed.). Siyasal Kitabevi. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (22 bs.). Pegem Akademi.
• Coşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı (8. bs.). Sakarya Yayıncılık.
• Çakın, İ. (2000). Üniversitelerimizin bilgiye erişim sorunları ile ulusal akademik ağ ve bilgi merkezi. Bilgi Dünyası, 1(1), 26-41.
• Çelik, S. (1999). Üniversite kütüphanelerinde personel yönetimi [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi].
• Çetin, M. (2020). Türkiye’deki devlet üniversitesi kütüphanelerinin yönetim politikalarının kurumda çalışan kütüphanecilerin mesleki gelişimi üzerindeki rolü [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi].
• Çevik, E. (2015). Kütüphanelerde fiziksel ortam ve kullanıcı memnuniyeti: Örnek bir uygulama Galatasaray Üniversitesi Suna Kıraç Kütüphanesi [Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi].
• Çimen, E., Gürdal, G., Çuhadar, S. ve Çanak, T. A. (2020). Yeni Koronavirüs (COVID-19) Sürecinde Türkiye’de Üniversite Kütüphaneleri. Bilgi Dünyası, 21(1).
• Doğan, D. (2013). Yeni kurulan üniversitelerin sorunları ve çözüm önerileri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2), 108-116.
• Duru, M. N. ve Aydın, H. (2015). Üniversite/araştırma kütüphanelerinin sorunları ve çözüm önerileri. ABMYO Dergisi, (37), 69-82.
• Grieder, E. M. (1956). Kütüphane üniversitenin kalbidir. (Çev. N. Kırkbir). Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 5(2), 93-100.
• Gökçe, O. (2019). Klasik ve nitel içerik analizi: felsefe, yöntem ve uygulama. Çizgi Kitabevi.
• Gül, S. S. ve Nizam, Ö. K. (2021). Sosyal bilimlerde içerik ve söylem analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (42; Özel Sayı 1), Ö181-Ö198.
• Harris, S. Y. (2018). SWOT analysis of Jamaican academic libraries in higher education. Library Management, 39(3/4), 246-278.
• Igajah, M. N. ve Ekpang, P. O. (2021). Type of libraries, histories and functions. R. S. Bassey, N. B. Edem ve O. E. Ani (Eds.). Library use and information literacy in Nigerian universities. (Rev. Ed.). içinde (ss. 18-29). Calabar: University of Calabar.
• Kalemci, Z. ve Demirtel, Ö. G. (2023). Üniversite kütüphanelerinin elektronik kaynakların seçim ve değerlendirilmesinde yaşadığı zorluklar. Türk Kütüphaneciliği, 37(4), 227-242. https://doi.org/10.24146/tk.1323453
• Kılınç, A. Ç., Çepni, O., Kılcan, B. ve Palaz, T. (2017). Öğretim üyelerinin görüşlerine göre Türkiye’de yeni kurulan üniversitelerin sorunları: Nitel bir araştırma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(2), 282-293.
• Kumar, P. S. (2012). University libraries in Kerala: A SWOT analysis for marketing. Library Philosophy and practice, 8(1), 1-13.
• Neuman, W. L. (2012). Toplumsal araştırma yöntemleri: nitel ve nicel yaklaşımlar (S. Özge, Çev.; 2. Cilt). Yayınodası.
• Özel, N. (2007). Üniversite kütüphanelerinin kataloglama birimlerinde çalışan kütüphanecilerin eğitim gereksinimleri üzerine bir araştırma. [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi].
• Polat, C. ve Binici, K. (Ed.) (2023). Türkiye’de üniversite kütüphaneleri: mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. İstanbul: Hiperyayın.
• Raviş, D. (2019). Üniversite kütüphanelerinde kullanıcı odaklı bilgi hizmeti çalışmaları: İstanbul Kültür Üniversitesi Kütüphanesi örneği [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi].
• Reitz, J. M. (Haz.). University library. ODLIS: Online Dictionary for Library and Information Science içinde. Erişim adresi: https://odlis.abc-clio.com/odlis_u.html
• Ugah, A. D. (2007). A SWOT analysis of the university library of Michael Okpara University of Agriculture Library, Umudike, Nigeria. Library Philosophy and Practice (e-journal), 148, 1-8.