Çevrimiçi Akademik Kaynakların Kullanılabilirlik Değerlendirmesi The Usability Evaluation of Online Academic Resources

Yıl 2016, Sayı: 40, 0 - 0, 27.12.2016

İsmail Çetin Emine Şendurur

Öz

Bu çalışmanın amacı, ülkemizde en yaygın kullanıma sahip çevrimiçi akademik kaynaklardan olan Web of Science, Google Akademik (Google Scholar) ve YÖK Tez Merkezi web sitelerinin kullanılabilirliğini incelemektir. Çalışmada geçerlilik için veri çeşitlemesi sağlanarak nicel ve nitel veriler birlikte kullanılmıştır. Kaynakların kullanılabilirliği, Uluslararası Standartlar Enstitüsü (International Standards Organization – ISO) tarafından yapılan tanımda yer alan etkililik, verimlilik ve memnuniyet kriterlerine göre değerlendirilmiştir. Araştırma, daha önce çevrimiçi akademik kaynakları kullanma konusunda en az 2 yıl tecrübesi olan 21 akademisyen ile gerçekleştirilmiştir. Kullanılabilirlik çalışması, kullanıcıların web sitelerindeki istenen görevleri gerçekleştirme süreçlerindeki ekran görüntülerinin, göz hareketlerinin ve sesli düşünmelerinin kaydedilmesi şeklinde desenlenmiştir. Bu işlemleri gerçekleştirmek için Tobii Studio 3.4.2 programı kullanılmıştır. İncelenecek olan web sitelerini belirlemek için her kademeden akademisyene ulaşılarak, çevrimiçi anket uygulanmıştır. Kaynakların etkililiğini ölçmek için kullanıcıların görevi tamamlama durumu ve görevi tamamlayamama sebepleri incelenmiştir. Kaynakların verimliliğini ölçmek için görev bitirme süresi ile kaynak üzerinde belirlenen bölgelere ilk bakışa kadar geçen süre, ilk bakış süresi, toplam bakış süresi, bakış sayısı, bakış oranı, ilk fare tıklamasına kadar geçen süre, ilk bakıştan ilk fare tıklamasına kadar geçen süre ve fare tıklama sayısı incelenmiştir. Kullanıcı memnuniyetini ölçmek için ise test sonrası memnuniyet formu uygulanmıştır. Bulgular sonucunda kaynakların ara yüz tasarımında belli sıkıntılar olduğu tespit edilmiş, sıkıntıların çözümü için önerilerde bulunulmuştur.