Meslek etiği eğitimine pozitif bir yaklaşım: Kültürleştirme modeli

Yıl 2018, Sayı: 45, 74 - 87, 15.02.2018

Rahşan Siviş Çetinkaya

https://doi.org/10.21764/maeuefd.329778

Cited By: 1

Öz

Bu kavramsal çalışmada, ülkemizde Psikolojik
Danışma ve Rehberlik (PDR) meslek etiği eğitiminde görece az bilinen bir yaklaşım
olan Pozitif Etik yaklaşımının (diğer adıyla Kültürleştirme Modeli) kuramsal temeli,
sınıfiçi etkinlikleri ve ülkemizde uygulanabilirliği konuları sunulmaktadır. Bu
amaçla, pozitif etik konusundaki uluslararası psikolojik danışma alan yazını
taranmıştır. Daha önce ülkemiz alan yazınına kitap çevirisiyle (Knapp &
VandeCreek, 2010) katılan pozitif etik yaklaşımı, bu makalede tekrar ele
alınarak yaklaşımın ülkemizde etik eğitimi veren psikolojik danışman
eğitimcileri arasında yaygınlaşmasına ve bu yaklaşımın önemi konusunda bilinç
artışına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda kültürleştirme modeli, pozitif
etikte önemli bulunan üç ana tema olan kişisel, mesleki ve küresel farkındalık
kavramları ile pozitif yaklaşımlı etik karar alma ve meslek etiği öğretiminde öğretim
elemanları tarafından kullanılabilecek sınıf içi pozitif etik uygulamaları ayrıntılı
biçimde açıklanmaktadır. Tartışma kısmında, pozitif etik yaklaşımının PDR
lisans/ lisansüstü programlarında meslek etiği öğretiminde kullanımına ilişkin
öneriler verilmektedir. PDR hizmetlerinin takım-yönelimli doğasından hareketle,
gerek meslek etiği eğitiminin, gerekse pozitif etik yaklaşımının diğer eğitim
fakültesi programları ile Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika programlarının
müfredatlarına ve hizmetiçi eğitim etkinliklerine yaygınlaştırılmasına ilişkin
uygulama önerileri sunulmaktadır. Pozitif etik uygulamalarının etkililiğinin
test edilmesi için yapılacak görgül araştırmalara olan ihtiyaca da değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

pozitif etik, meslek etiği, etik eğitimi, kültürleştirme modeli

Kaynakça

• Anderson, S. K. (2009). A proactive approach to teaching ethics from the inside out. Career Planning and Adult Development Journal, 25, 1, 134-146.
• Anderson, S. K. (2015). Morally sensitive professionals. Mover, D., Vandenberg, P., ve Robison, W. (Ed.). Developing moral sensitivity. (s. 188-204) içinde. Londra: Routledge.
• Anderson, S. K. & Handelsman, M. M. (2010). Ethics for psychotherapists and counselors: A proactive approach. Elektronik Baskı . doi: 10.1002/9781444324303
• Anderson, S. K. & Handelsman, M. M. (2013). A positive and proactive approach to the ethics of the first interview. Journal of Contemporary Psychotherapy, 43, 3-11. doi: 0.1007/s10879-012-9219-3
• Bashe, A., Anderson, S. K., Handelsman, M. M., & Klevansky, R. (2007). An acculturation model for ethics training: The ethics autobiography and beyond. Professional Psychology: Research and Practice, 38, 60-67. doi: 10.1037/0735-7028.38.1.60
• Berry, J. W. (1980). Acculturation as varieties of adaptation. Padilla, A. (Ed.), Acculturation: Theory, models and findings. (ss. 9-25) içinde. Boulder: Westview.
• Berry, J. W., & Sam, D. (1997). Acculturation and adaptation. Berry, J. W., Segall, M. H., ve Kagitcibasi, C. (Ed.), Handbook of cross-cultural psychology (s. 291-326) içinde. Boston: Allyn & Bacon.
• Çetinkaya, R. S. (2015). Counseling ethics education at Turkish universities in a European context: A content analysis of Bologna process Ethical and Legal Issues in Counseling course syllabi. 7. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla, Türkiye.
• Dewey, J. (1910). How we think. Boston: Heath & Co. 4 Şubat, 2017 tarihinde indirildi. https://archive.org/details/howwethink000838mbp
• Foster, D. & Black, T. G. (2007). An integral approach to counseling ethics. Counseling & Values, 51, 221-234.
• Glanzer, P. L. & Ream, T. C. (2007). Has teacher education missed out on the “Ethics Boom”? A comparative study of ethics requirements and courses in professional majors of Christian colleges and universities. Christian Higher Education, 6, 4, 271-288. doi: /10.1080/15363750701268277
• Gottlieb, M. C., Handelsman, M. M., & Knapp, S. (2008). Some principles for ethics education: Implementing the acculturation model. Training and Education in Professional Psychology, 2, 123-128. doi: 10.1037/1931-3918.2.3.123
• Handelsman, M. M., Gottlieb, M. C., & Knapp, S. (2005). Training ethical psychologists: An acculturation model. Professional Psychology: Research and Practice, 36, 59-65. doi: 10.1037/0735-7028.36.1.59
• Handelsman, M. M., Knapp, S., & Gottlieb, M. C. (2009). Positive ethics: Themes and variations. In Lopez, S. J. ve Snyder, C. R. (Ed). Oxford Handbook of Positive Psychology. İkinci Baskı. New York, NY: Oxford University Press.
• Knapp, S. J., & VandeCreek, L. (2006). Practical ethics for psychologists: A positive approach. Washington, DC: American Psychological Association.
• Knapp, S. J., & VandeCreek, L. (2010). Psikologlar için pratik etik: Pozitif yaklaşım (M. Yılmaz, M. E. Sardoğan, T. F. Karahan, S. B. Çelik, Çevirmenler). Ankara: Mentis (Orijinal Baskı 2006).
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2015). Eğitim-öğretim hizmeti verenler için mesleki etik ilkeler genelgesi. 4 Şubat, 2017 tarihinde indirildi. https://ikgm.meb.gov.tr/genelge_gorus_yonerge/ET%C4%B0K%20GENELGE.pdf
• Sperry, L. (2006). The ethical and professional practice of counseling and psychotherapy. MA: Pearson Education Inc.
• Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği (2006). Psikolojik Danışma ve Rehberlik alanında çalışanlar için etik kurallar. Ankara: Türk PDR-Der. Yüksek Öğretim Kurulu. (2007). Eğitim Fakültelerinde uygulanacak programlar. 4 Şubat, 2017 tarihinde indirildi. http://www.yok.gov.tr/egitim/ogretmen/yeni_programlar_ve_icerik.htm
• Yüksek Öğretim Kurulu. (2014). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına ilişkin usul ve esaslar. 4 Şubat, 2017 tarihinde indirildi. http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik/-/journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/7052802