ALTINCI SINIF ÖĞRENCİLERİNİN SÜTUN GRAFİĞİNE UYGUN PROBLEM KURMA BECERİLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Sayı: 48, 325 - 354, 17.10.2018

Emre Ev Çimen , Şafak Yıldız

Öz

Bu çalışmanın amacı ortaokul altıncı sınıf öğrencilerinin sütun
grafiğine uygun problem kurma becerilerinin incelenmesidir. Bu amaç
doğrultusunda, öğrencilerin problem kurma etkinliklerinde yazdıkları ifadeler
belirli kriterlere göre (ifadenin problem olup olmadığı, ifadenin Türkçe dil ve
anlatımının hatalı olup olmadığı, problemin verilen grafiğe uygun olup
olmadığı, öğrencinin kaçıncı denemede problem kurabildiği, grafikte eksik
bırakılan bilgileri tamamlayıp tamamlamadığı, kurduğu problem için kendi problem
çözümü) incelenmiştir. Bu çalışma nitel araştırma deseninde, betimleyici
araştırma yöntemlerinden durum çalışması modeli kullanılarak
gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın örneklem grubu, 2016 - 2017 eğitim öğretim
yılı birinci döneminde Bursa ilinde bir devlet ortaokulunda altıncı sınıfta
öğrenim gören 15 kız ve 13 erkek toplam 28 öğrenciden oluşmuştur. Öğrencilerin
sütun grafiğine uygun problem kurma becerilerini değerlendirmek için grafikte
verilen veriler açısından değişkenlik arzeden beş adet problem kurma etkinliği
hazırlanmıştır. Bu etkinlikler hazırlanırken ortaokul matematik öğretim
programına uygun ders kitaplarından ve uzman görüşlerinden yararlanılmıştır. Verilerin
analizinde içerik analizi yöntemi tercih edilmiştir. Problem kurma etkinliklerinde
öğrencilerin kurdukları her bir ifade önceden belirlenen kriterlere göre
incelenmiştir. Öğrencilerin çoğunluğunun bazı dil ve anlatım hatalarına rağmen
verilen grafiğe uygun problem kurabildikleri; sonuçta problem kurma
becerilerinin beklenenden daha iyi olduğu görülmüştür. Öğrencilerin kurdukları
problemlerden bazıları seçilerek üzerlerinde yapılan inceleme sonuçlarıyla
birlikte çalışmada sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ortaokul matematik eğitimi, altıncı sınıf matematik, problem kurma, problem çözme

AN INVESTIGATION OF SIXTH GRADE STUDENTS’ ABILITIES OF POSING PROBLEMS APPROPRIATE TO THE COLUMN GRAPH

Öz

The purpose of this study is to examine secondary school sixth grade students’
abilities of posing problems appropriate to the column graph. For this purpose,
the students’ expressions that they wrote during problem posing activities were
investigated according to certain criteria (whether the written expression is a
problem, whether the Turkish grammer and story of expression have mistakes,
whether the problem is appropriate to the given graph, at which trial the
student is able to pose a problem, whether the student can complete the missing
information in the given graph, and the student’s solution to his/her own
problem). This study was conducted in qualitative research design using case
study model of descriptive research methods. The sample group of the study
consisted of 28 students, 15 girls and 13 boys in sixth grade attending a public
secondary school located in the province of Bursa in the first semester of 2016
- 2017 academic year. In order to evaluate the students’ ability to pose
problems based on the column graph, five problem posing activities that vary
with respect to the given data in the column graph were prepared. To prepare
these activities, the textbooks approppriate for the secondary school
mathematics curriculum and expert opinions were utilized. In the analysis of
the data, content analysis method was preferred. Each expression formed by the
students in the problem posing activities was examined in terms of the pre-determined
criteria. Though some grammer and story mistakes, it was seen that most of the
students were able to pose problems approppriate to given graph and therefore
their problem posing abilities were better than expected. Some of the problems
that students posed were selected and presented with investigation results in
the study.

Anahtar Kelimeler

Secondary school mathematics education, sixth grade mathematics, problem posing, problem solving

Kaynakça

• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). Ortaokul matematik dersi öğretim programı. TTKB.Ankara: MEB Basımevi.
• English, L. D. (1997b). Seventh-grade students' problem posing from open-ended situations. MERGA, 20, 39-49.
• Ramírez, M. C. (2006). A mathematical problem-formulating strategy. International Journal for Mathematics Teaching and Learning, 79-90.
• Saracaloğlu, A. S., Serin, O., & Bozkurt, N. (2001). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü öğrencilerinin problem çözme becerileri ile başarıları arasındaki ilişki. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Dergisi,14,121-134.
• Baki, A. (2006).Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi. Trabzon: Derya Kitapevi.
• Silver, E. A. (1994). On mathematical problem posing. For the learning of mathematics, 14(1), 19-28.
• Silver, E. A.,& Cai, J. (1996). An analysis of arithmetic problem posing by middle school students. Journal for Research in Mathematics Education, 521-539.
• Stoyanova, E. N. (1997). Extending and exploring students' problem solving via problem posing: A study of Years 8 and 9 students involved in Mathematics Challenge and Enrichment Stages of Euler Enrichment Program for Young Australians (Unpublished doctoral dissertation). Edith Cowan University, Perth, Australia.
• Tertemiz, N. I.,& Sulak, S. E. (2013). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin problem kurma becerilerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 12(3).
• Toluk- Uçar, Z. (2009). Developing pre-service teachers understanding of fractions through problem posing. Teaching and Teacher Education, 25(1), 166-175.
• Karataş, İ. ve Güven, B. (2004). 8. Sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerinin belirlenmesi: Bir özel durum çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 163.
• Yazgan, Y. & Bintaş, J. (2005). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanabilme düzeyleri: Bir öğretim deneyi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28).
• Yaman, H., Akkaya, R. ve Yeşilyurt, Ü. (2016).Ortaokul matematik 5. Sınıf ders kitabı. Ankara: Özgün Matbaacılık.
• English, L, D. (1997c). The development of fifth-grade children’s problem posing abilities. Educational Studies in Mathematics, 34, 183-217.
• Yıldız, İ. & Uyanık, N. (2004). Matematik eğitiminde ölçme-değerlendirme üzerine. Kastamonu Eğitim Dergisi, 97.
• Yin,R. K. (1984). Case study research: design and methods. Beverly Hills: Sage Publications.
• Barlow, A. T., & Cates, J. M. (2006). The impact of problem posing on elementary teachers’ beliefs about mathematics and mathematics teaching. School Science and Mathematics, 106(2), 64-73.
• Bayazit, İ. ve Kırnap-Dönmez, S. M. (2017). Öğretmen adaylarının problem kurma becerilerinin orantısal akıl yürütme gerektiren durumlar bağlamında incelenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 8(1), 130-160.
• Cai, J.,& Hwang, S. (2002). Generalized and generative thinking in US and Chinese students’ mathematical problem solving and problem posing. The Journal of Mathematical Behavior, 21(4), 401-421.
• Cankoy O. ve Darbaz S. (2010). Problem kurma temelli problem çözme öğretiminin problemi anlama başarısına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 11-24.
• Christou, C., Mousoulides, N., Pittalis, M., Pitta-Pantazi, D., & Sriraman, B. (2005). An empirical taxonomy of problem posing processes. ZDM, 37(3), 149-158.
• Akkan, Y., Çakıroğlu, Ü., ve Güven, B. (2009). İlköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin denklem oluşturma ve problem kurma yeterlilikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 41-55.
• Ekici, D. (2016). Ortaokul öğrencilerinin matematiksel problem kurma stratejilerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• English, L. D. (1997a). Promoting a problem-posing classroom. Teaching Children Mathematics, 4(3), 172-179.
• English, L. D. (1999). Reasoning by analogy: A fundamental process in children’s mathematical learning. In L. V. Stiff (Ed.), Developing mathematical reasoning in grades K-12 (pp. 22-36). Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
• Ev Çimen, E. & Yıldız, Ş . (2017). Ortaokul Matematik Ders Kitaplarında Yer Verilen Problem Kurma Etkinliklerinin İncelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 8 (3), 378-407. DOI: 10.16949/turkbilmat.291814.
• Gökkurt, B., Örnek, T., Hayat, F., ve Soylu, Y. (2015). Öğrencilerin problem çözme ve problem kurma becerilerinin değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 751-774.Gonzales, N. A. (1996). Problem formulation: Insights from student generated questions. School Science and Mathematics, 96(3), 152.
• Işık, C. (2011). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının kesirlerde çarpma ve bölmeye yönelik kurdukları problemlerin kavramsal analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 231-243.
• Işık, C.,& Kar, T. (2012). 7. sınıf öğrencilerinin kesirlerde toplama işlemine kurdukları problemlerin analizi. İlköğretim Online, 11(4).
• Işık, C., Kar, T., Işık, A., & Güler, G. (2012). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının kesirlerde toplama işlemine yönelik kurulan problemlerdeki hataları belirleyebilme becerileri. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 3(3).
• Kar, T. ve Işık, A. (2015) Ortaokul matematik öğretmenlerinin kesirlerle çıkarma işlemine yönelik problem kurma becerilerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 243-276.
• Kılıç, Ç. (2011). İlköğretim matematik dersi (1-5 sınıflar) öğretim programında yer alan problem kurma çalışmalarının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 54-65.
• Kılıç, Ç. (2013a). Sınıf öğretmeni adaylarının farklı problem kurma durumlarında sergilemiş oldukları performansın belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 1195-1211.
• Kılıç, Ç. (2013b). İlköğretim öğrencilerinin doğal sayılarla dört işlem gerektiren problem kurma etkinliklerindeki performanslarının belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 256-274.
• Kılıç, Ç. (2014). Sınıf öğretmenlerinin problem kurmayı algılayış biçimlerinin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 203-214.
• Korkmaz, E.,& Gür, H. (2006). Öğretmen adaylarının problem kurma becerilerinin belirlenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 64-74.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2009). İlköğretim matematik dersi 6-8 sınıflar öğretim programı ve klavuzu. TTKB. Ankara: MEB Basımevi.