SOSYAL BİLGİLER TASLAK PROGRAMININ (2017) AKADEMİSYEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Sayı: 50, 522 - 547, 26.04.2019

Osman Çepni , Bahadır Kılcan , Tevfik Palaz

Öz

Bu
araştırmada, Sosyal Bilgiler Taslak Programına yönelik akademisyen görüşlerinin
belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017
eğitim-öğretim yılı bahar döneminde eğitim fakültelerinin sosyal bilgiler
eğitimi anabilim dalında görev yapan 17 akademisyen oluşturmaktadır. Çalışma
grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır.
Bu araştırma için araştırmacılar tarafından belirlenen ölçüt, çalışma grubunda
yer alan katılımcıların sosyal bilgiler alan uzmanı olmasıdır. Nitel
araştırma yönteminde temel nitel araştırma deseninde kurgulanan araştırmanın
verileri araştırmacılar tarafından ilgili alan yazına ve uzman görüşlerine
dayalı olarak hazırlanan standartlaştırılmış açık uçlu e-posta görüşme formu kullanılarak gerçekleştirilmiştir.
Katılımcılardan elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir.
Araştırma sonucunda elde edilen
bulgular incelendiğinde, akademisyenler taslak programı genel olarak içeriğinin
sade ve anlaşılır olması, güncelliği yakalaması, milli-manevi çizgide
olması gibi konularda olumlu görürlerken programın amaçsız, gelişigüzel bir şekilde
hazırlandığı, felsefesinin net olmadığı, bazı konulara yeterince yer
verilmediği ve değerlendirme boyutunun açık bir şekilde ifade edilmediği gibi
konularda da olumsuz görmektedirler. Bununla birlikte taslak programın
kazanımlar, beceriler, kavramlar ve değerler hususunda daha doyurucu ve zengin
olduğu ancak bunların öğretiminin nasıl yapılması gerektiği ile ilgili
yeterince bilgiye yer verilmediği akademisyenlerin görüşlerinden anlaşılmıştır.
Araştırmanın bulgularından yola çıkarak
öğretim programlarının hazırlanmasında aceleye getirilmeyen bir süreç
işletilmesi ve bu süreç zarfında programın tüm paydaşlarından görüşler
alınması, bu görüşler ışığında programların hazırlanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

: Sosyal bilgiler, sosyal bilgiler taslak programı, akademisyen, nitel araştırma

Kaynakça

• Çakmak, Z., Kaçar, T. ve Arıkan, İ. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ortaokul sosyal bilgiler dersi taslak öğretim programına ilişkin görüşleri, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(54), 576-597.Canerik, H. (2017). Sosyal bilgiler program taslağı üzerine düşünce ve öneriler. http://www.huseyincanerik.com/index.php/109-2017-sosyal-bilgiler-program-taslagi-uzerine-dusunce-ve-oneriler adresinden 15 Ağustos 2018 tarihinde erişilmiştir. Çelikkaya, T. ve Kürümlüoğlu, M. (2018). Yenilenen sosyal bilgiler dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri, Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(11), 104-120.Çepni, O., Oğuz S. ve Kılcan, B. (2014). Primary school students' views of digital citizenship. Türk Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18(3), 189-217.Çoban, O., & Akşit, İ. (2018). 2005 ve 2017 Sosyal bilgiler öğretim programlarının öğrenme alanı, kazanım, kavram, değer ve beceri boyutları açısından karşılaştırılması. Journal of History Culture and Art Research, 7(1), 479-505.Diker-Coşkun, Y. (2017). Öğretim programları arka plan raporu, http://www.egitimreformugirisimi.org/wpcontent/uploads/2017/03/Ogretim_Programlari_Arka_Plan_Raporu.pdf, adresinden 26 Ocak 2019 tarihinde erişilmiştir.Eğitimciler Birliği Sendikası [Eğitim Bir Sen Rapor], (2017). Eğitim bir sen müfredat raporu. https://www.memurlar.net/common/news/documents/636953/gecikmis_bir_reform_ mufredatin_demokratiklestirilmesi.pdf, adresinden 16.03.2017 tarihinde erişilmiştir. Eğitim ve Değer Derneği [EDER], (2017). Müfredat değerlendirme çalıştay raporu. http://e-der.org/wp-content/uploads/2018/04/E-DER-M%C3%BCfredat-De%C4%9Ferlendir me-%C3%87al%C4%B1%C5%9Ftay%C4%B1-Raporu_4.pdf adresinden 16 Ağustos 2018 tarihinde erişilmiştir.Gürel, D. (2017). 2017 taslak sosyal bilgiler öğretim programına yönelik yapısal bir değerlendirme, I. Uluslararası Sınırsız Eğitim ve Araştırma Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı (ss.236-246), Sınırsız Eğitim ve Araştırma Derneği.Hamarat, E. (2014). Sosyal bilgiler felsefesinin alan eğitimi uzmanlarının görüşlerine göre değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Küçükahmet, L. (1997). Eğitim programları ve öğretim ‘öğretim ilke ve yöntemleri’ (Genişletilmiş 8. Baskı). Ankara: Gazi.Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma nedir? S. Turan (Çev. Ed.), Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber, (ss.3-19). (Çev. S. Turan), Ankara. Nobel. (Eserin orijinal basım tarihi, 2009).Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2005). Sosyal bilgiler 6.-7. sınıf programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2017). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı, Taslak (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar), Ankara.Otuz, B, Görkaş-Kayabaşı, B. ve Ekici, G. (2018). 2017 sosyal bilgiler dersi öğretim programı beceri ve değerlerinin anahtar yetkinlikler açısından analizi, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(4), 944-972.Sözen, E. ve Ada, S. (2018). 2005 ve 2018 4. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programlarının (SBDÖP) karşılaştırılması, Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 6(1), 53-71.Şimşek, A. (2016). Taslak tarih öğretim programı (eleştiriler-öneriler), Turkish History Education Journal, 5(1),316-331.Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (2017). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). http://ttkb.meb.gov.tr adresinden 15 Ocak 2018 tarihinde erişilmiştir.Taş, H. ve Kıroğlu, K. (2018). 2017 ilkokul sosyal bilgiler dersi öğretim programı’nın öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi, İlköğretim Online, 17(2), 697-716.Tay, B. (2017). 2005 Sosyal bilgiler dersi öğretim programı ile 2017 sosyal bilgiler dersi taslak öğretim programının karşılaştırması, International Journal of Eurasia Social Sciences, 8(27), 461-487.Türk Eğitim Derneği [TEDMEM], (2017). 2017 Eğitim Değerlendirme Raporu. https://tedmem.org/download/2017-egitim-degerlendirme-raporu?wpdmdl=2564 adresinden 30 Temmuz 2017 tarihinde erişilmiştir. Türk Eğitim Sendikası [TES], 2017). Yeni müfredat taslağı üzerine. http://www.tesankara7.org/?authortext/yeni-mufredat-taslagi-uzerine-3 adresinden 16 Ağustos 2018 tarihinde erişilmiştir. Varış, F. (1978). Eğitimde program geliştirme “teori ve teknikler” (3. Baskı). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.