OKUL YÖNETİCİLERİNİN DERS DENETİMLERİNE İLİŞKİN YÖNETİCİ VE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2020, Sayı: 55, 95 - 127, 31.07.2020

Esen Altunay

https://doi.org/10.21764/maeuefd.647056

Cited By: 10

Öz

Araştırmanın amacı okul yöneticilerinin ders denetimlerine ilişkin okul
yöneticileri ve öğretmenlerin görüşlerini belirlemek ve öneriler sunmaktır. Araştırmanın
deseni genel tarama desenidir. Araştırmanın evrenini, İzmir ili Bornova İlçesi'nde
Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı eğitim kurumlarında, 2018–2019 öğretim yılında
görev yapmakta olan okul yöneticileri ve öğretmenler oluşturmaktadır. Bu
evrenden 243 öğretmen ve 51 yönetici olmak üzere toplam 294 katılımcı
araştırmaya dahil edilmiştir. Katılımcıların belirlenmesinde seçkisiz örnekleme
yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama aracı olarak "Okul
yöneticilerinin ders denetimlerini gerçekleştirme düzeyi anketi" ve
"açık uçlu soru formu" kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre
okul yöneticileri, ders denetimi uygulamalarındaki davranışları gösterme
düzeylerini "Sıklıkla" ve "Her zaman" düzeyinde;
öğretmenler ise, "Hiç" ve "Bazen" düzeyinde ağırlıklı
olarak belirtmişlerdir. Okul yöneticilerinin denetim uygulamaları konusunda okul yöneticilerinin görüşlerinde “öğrenci davranışlarını gözlemleme, ders
içeriğini gözlemleme ve öğretmen-öğrenci ilişkilerini gözlemleme”
uygulamalarının öne çıktığı; öğretmenlerin görüşlerinde ise “ders içeriğini gözlemleme, öğrenci
görüşlerini alma ve veli dönütlerini alma” uygulamalarının vurgulandığı
bulunmuştur. Ders denetlenmesinde karşılaşılan sorunlara ilişkin olarak okul yöneticilerinin görüşlerinde en
çok “öğretmenlerin heyecan hissetmesi,
süre yetersizliği ve öğretmenlerin
özeleştiri eksikliği”; öğretmenlerin görüşlerinde ise “denetimin düzenli yapılmaması, branş farklılığı
ve yöneticilerin objektif olmaması” kodları öne çıkmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Ders denetimi, ders gözlemi, okul yöneticileri, mesleki gelişim

Kaynakça

• Acar, U. (2009). Yönetici ve öğretmenlere göre Türk ve Alman (KRV eyaleti) okul müdürlerinin ders denetimi uygulaması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Alig-Mielcarek, J. M., & Hoy, W. K. (2005). Instructional leadership: Its nature, meaning, and influence. In C. G. Miskel & W. K. Hoy (Eds.), Educational leadership and reform (pp. 29-54). Greenwich, CT: Information Age Publishing.
• Akçay, C. ve Başar, M. A. (2004). İlköğretim okulu müdürlerinin yönetsel görevlere ayırdıkları zaman ve bunları önemli görme dereceleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10(38), 170–197.
• Altıntaş, R. (1992). İlköğretimin teftişi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 8(8)
• Altunay, E., Arlı, D., Öz, Y. and Yalçınkaya, M. (2013). Continuity in educational supervision: A case study, International Conference on New Horizons in Education 2013. June, 25-27, 2013. Rome, Italy.
• Aydın, M. (2011). Çağdaş eğitim denetimi. 6. Baskı. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
• Başar, H. (1988). Öğretmenlerin değerlendirilmesi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Bayraktutan, İ. (2011). İlköğretim okul müdürlerinin denetim rolleri (Sivas ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Sivas.
• Bursalıoğlu, Z. (1980). Eğitim yöneticisinin davranış etkenleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını.
• Dönmez, B. (2002). Müfettiş, okul müdürü ve öğretmen algılarına göre ilköğretim okulu müdürlerinin yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8(29), 27–45.
• Dumrul, N. S. (1986). İlkokul müdürlerinin denetim yetki ve yeterlikleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ekleme, Y. (2001). İlköğretim okulu yöneticilerinin denetim ile ilgili görevlerini yerine getirme düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Erdem, A. R. (2006). Öğretimin denetiminde yeni bakış açısı: Sürekli geliştirme temeline dayalı öğretimin denetimi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 275-294.
• Ergen, H. ve Eşiyok, İ. (2017). Okul müdürlerinin ders denetimi yapmasına ilişkin öğretmen görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(1), 2-19.
• Erol, S. Y. (2010). İlköğretim okulu müdürlerinin denetim sürecinde ilköğretim müfettişlerinden beklentileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Fırıncıoğulları Bige, E. (2014). İlkokul müdürlerinin ders denetimleri ile ilgili öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Aydın.
• Fidan, N. (2012). Okulda öğrenme ve öğretmen. Ankara: PegemA Akademi
• Glickman, C. D., Gordon, S. and Ross-Gordon, J. M. (2009). The basic guide to supervision and instructional leadership, (2nd ed.) USA: Pearson Education, Inc.
• Glickman, C., Gordon, S. and Ross-Gordon, J. (2007). Supervision and instructional leadership - A developmental approach. Boston: Pearson Education Inc.
• Gönülaçar, Ş. (2007). İç denetimde hedefler ve beklentiler. Mali Hukuk Dergisi, 130, 1–21.
• Hoy, W. K. and Forsyth, P. (2004). Effective supervision: Theory into practice. E-book. Retrieved July 29, 2009 from http://www.waynekhoy.com/effective_supervision.html.
• Kamacı, S., Gök, T., Ülker, Y. ve Turgut, G. (2007). İlköğretim okul yöneticilerinin ders denetimi yeterliliklerine ilişkin öğretmen görüşleri (Muğla İli Örneği). Erişim: http://www.pegem.net/akademi/kongrebildiri_detay.aspx?id=5799 Erişim Tarihi: 19.06.2012.
• Kaya, S. ve Ülker, Y. (2011). İlköğretim okulu müdürlerinin sınıf içi etkinliklerin denetiminde yapmakta olduğu işler konusunda öğretmen görüşleri. III. Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, 22-24 Haziran 2011, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Kaykanacı, M. (2003). İlköğretim okulu müdürlerinin yönetim islerine verdikleri önem ve harcadıkları zaman. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(1), 137–158.Koşar, S. ve Buran, K. (2019). Okul müdürlerinin ders denetim faaliyetlerinin öğretimsel liderlik bağlamında incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(3), 1232-1265. DOI: 10.14689/issn.2148-2624.1.7c.3s.14.m
• Lunenburg, F. and Irby, B. (2011). Instructional strategies to facilitate learning. The International Journal of Educational Leadership Preparation, 6(1), 20-21.
• MEB. (2000). Okul-Kurum Müdürü Görev Tanımları, Tebliğler Dergisi, 2508.
• MEB. (2001). İlköğretim Müfettişleri Başkanlıkları Rehberlik ve Teftiş Yönergesi, Tebliğler Dergisi, 2521.
• MEB. (2003). İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, 25212 Sayılı Resmi Gazete.
• MEB. (2005). İlköğretimde denetim ve performans değerlendirme esasları. Ankara: Milli Eğitim Yayınları.
• MEB. (2009). Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği. Tebliğler Dergisi: 2623, Resmi Gazete: 31.7.2009/ 27305.
• Memişoğlu, S.P. (2001). Çağdaş eğitim denetimi ilkeleri açısından ilköğretim okullarında öğretmen denetimi uygulamalarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Miles, J.A. (2016). Yönetim ve Organizasyon Kuramları. John Wiley & Sons, Inc. (M. Polat ve K. Arun, Çev.) Ankara: Nobel Yayınevi.
• Munson, B. R. (1998). Peers Observing Peers. Contemporary Education. 69 (2), 108-110
• Özmen, F. ve Batmaz, C. (2006). İlköğretim okul müdürlerinin öğretmen denetimindeki etkililikleri–hizmet yılı ve görev türü değişkenine göre öğretmen görüşleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 102-120.
• Özdemir, A. (1985). Lise müdürlerinin öğretmenleri değerlendirmesi ve geliştirmesi (Ankara merkez liselerinde yapılan bir araştırma). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.Range, B. (2010). Instructional supervision: The principal's role in modeling professional development standard. The International Journal of Educational Leadership Preparation, 5(4), 1-4.
• Sullivan, S. and Glanz, J. (2005). Supervision. That improves teaching. California: Corwin Press.
• Şişman, M. ve S. Turan. (2004). Eğitim ve okul yönetimi, Eğitim ve okul yöneticiliği. Y. Özden (Ed.). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Taşdan, M. (2008). Çağdaş eğitim denetiminde meslektaş yardımlaşması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 69-92.
• Taymaz, H. (2003). Okul yönetimi (Yedinci Baskı). Ankara: PegemA Yayınları.
• Taymaz, H. (2011). Eğitim sisteminde teftiş: kavramlar, ilkeler, yöntemler. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Topçu, İ. (2010). Devlet ve özel ilköğretim okullarında yöneticilerin öğretimin denetimi görevlerini yerine getirme biçimleri. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 34(2), 31-39.
• Ural, A. ve Aslim, S. T. (2013). Okul müdürlerinin öğretim programlarını bilme, denetleme ve destekleme düzeyleri: Öğretmen değerlendirmelerine ilişkin bir betimleme. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 26-38.
• Ünal, A. ve Şentürk, R. (2011). İlköğretim okul müdürlerinin ders denetimi uygulamaları. 20. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Burdur. http://www.pegem.net/akademi/bildiri_detay.aspx?id=125145 adresinden 10 Aralık 2016 tarihinde elde edilmiştir.
• Wallace, J. (1996). Collegiality and teacher's work in the context of peer supervision. Elementary School Journal, 99(1).
• Yılmaz, K. (2009). Okul müdürlerinin denetim görevi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 19-35.