FEN ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA ÇEVRE EĞİTİMİ: TÜRKİYE, KANADA, AMERİKA ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Sayı: 63, 220 - 246, 31.07.2022

Sinan Erten , Pelin Köseoğlu , Bilge Gök

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1019038

Cited By: 5

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye (2018 yılı), Kanada (2007 yılı) ve Amerika Birleşik Devletleri Nebraska Eyaleti (2011 yılı)’nin fen öğretim programlarında 5, 6, 7 ve 8.sınıf düzeylerindeki çevre eğitimine yönelik kazanımların benzer ve farklı yönlerini ortaya koymaktır. Araştırmada bütüncül çoklu durum deseni kullanılmış ve veriler dokuman incelemesi yoluyla elde edilmiştir. İlgili dokümanlardan elde edilen veriler analiz edilirken içerik analizi kullanılmıştır. Öncelikle öğretim programlarının her biri derinlemesine incelenerek çevre eğitimi ile ilgili kazanımlar belirlenmiştir. Belirlenen kazanımlar sınıf düzeylerine göre sınıflandırılmış ve kendi aralarında benzer ve farklı yönleri saptanmış ve derinlemesine incelenmiştir. Araştırma sonuçlarında Kanada’nın çevre bilincine sahip bireyler yetiştirmek adına önemli ve yeterli bir programa sahip olduğu, Nebraska’nın ise yeterli bir programa sahip olmadığı görülmüştür. Türkiye Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı ise, ne Kanada Fen Dersi Öğretim Programı kadar yeterli, ne de Nebraska kadar yetersiz olarak değerlendirilmiştir. 2018 yılı Türkiye Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının çevre eğitimi bakımından daha da geliştirilmesi yönünde öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fen eğitimi, çevre eğitimi, fen öğretim programları, çevre eğitimi kazanımları

ENVIRONMENTAL EDUCATION IN SCIENCE TEACHING PROGRAMS: THE CASE OF TURKEY, CANADA, AMERICA

Öz

The aim of this research is to reveal the similar and different aspects of environmental education attainments at the 5th, 6th, 7th and 8th grades in the science teaching program of Turkey (2018), Canada (2007) and the United States of America (2011). The holistic multiple case design was used in the research and the data were obtained through document analysis. Content analysis was used while analyzing the data. First of all, each of the science teaching program was examined in depth and the achievements related to environmental education were determined. The determined achievements were classified according to their grade levels, and their similarities and differences were determined and analyzed in depth. In the results of the research, it has been seen that Canada has an important and sufficient program for raising environmentally conscious individuals, while Nebraska does not have an adequate program. The Turkish Science Teaching Program was not evaluated as adequate as the Canadian Science Teaching Program. Suggestions have been made to further develop the 2018 Turkish Science Teaching Program in terms of environmental education.

Kaynakça

• Akınoğlu, O. & Sarı, A. (2013). İlköğretim programlarında çevre eğitimi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 30 (30), 5-29.
• Alım, M. (2006). Avrupa birliği üyelik sürecinde Türkiye’de çevre ve ilköğretimde çevre eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 599-616.
• Bybee, R. W. (2010). Advancing STEM education: A 2020 vision. Technology and Engineering Teacher, 70(1), 30- 35.
• Cebesoy, Ü. B. & Şahin, M. D. (2010). İlköğretim II. Kademe fen ve teknoloji programının çevre eğitimi açısından karşılaştırmalı incelenmesi. Research Journal of Biology Sciences, 3(2), 159-168.
• Erten. S. (2002). Kız ve erkek öğrencilerin evde enerji tasarrufu yapma davranış amaçlarının plânlanmış davranış teorisi yardımıyla araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 67-73.
• Erten, S. (2003). 5. sınıf öğrencilerinde" çöplerin azaltılması" bilincinin kazandırılmasına yönelik bir öğretim modeli. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25).
• Erten, S. (2004). Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır? Çevre ve İnsan Dergisi, 65-66.
• Erten, S. (2005). Okul öncesi öğretmen adaylarında çevre dostu davranışların araştırılması. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28).
• Erten, S. (2007). Insights to ecocentric, anthropocentric and antipathetic attitudes towards environment in diverse cultures. Eğitim Araştırmaları [Eurasian Journal of Educational Research], 33, 141-156.
• Erten, S. & Aydoğdu, C. (2011). Türkiyeli ve Azerbaycanlı Öğrencilerde, Ekosentrik, Antroposentrik ve Çevreye Karşı Antipatik Tutum Anlayışları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41 (41).
• Erten, S. (2012). Türk ve Azeri öğretmen adaylarında çevre bilinci. Eğitim ve Bilim, 37(166), 88.
• Erten, S. (2019). Çevre ve çevre bilinci. C. Aydoğdu ve S. Kıngır (Ed.). Fen öğretimi kitabı içinde, s. 305-344. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Erten, S. (2020). Fen ve Teknoloji Uygulamalarının Çevreye Etkileri. E. G. Yıldırım ve A. N. Önder (Ed.). Senaryolarla Desteklenmiş Fen ve Teknoloji Uygulamaları içinde, s.449-490. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Escobar, A. (1995). Encountering development: The making and unmaking of the third world, Princeton Universty Press, Princeton.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). New York: McGraw–Hill.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, İlköğretim Fen Bilimleri Dersi (3., 4., 5., 6., 7. ve 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Köseoğlu, F. & Kavak, N. (2001). Fen öğretiminde yapılandırıcı yaklaşım. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1 ), 139-148.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2006). Assessing scientific, reading and mathematical literacy: A framework for PISA 2006. Paris: OECD.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2019). Assessing scientific, reading and mathematical literacy: A framework for PISA 2019. Paris: OECD.
• Nag, A. & Vizayakumar, K. (2005). Environmental education and solid waste management. New Age International (P) Ltd., Publishers: New Delhi.
• Rees, W. E. (1992). Ecological footprints and appropriate carrying capacity. Environment and Urbanisation, 4(2), 121-130.
• Tanrıverdi, B. (2010). Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından ilköğretim programlarının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(151), 90-112.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yin, R. K. (2003). Case Study Research Design and Methods (3. Baskı). London: Sage Publications.