TÜRKİYE’DE MATEMATİK EĞİTİMİNDE GÖMÜLÜ TEORİ YÖNTEMİNİN KULLANILDIĞI ÇALIŞMALARIN İÇERİK ANALİZİ

Yıl 2024, Sayı: 72, 61 - 95, 31.10.2024

Buse Gizem Yitmez , Duygu Alyeşil Kabakçı , Semiha Kula Ünver

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1362678

Öz

Bu araştırmada Türkiye’de matematik eğitiminde gömülü teorinin kullanıldığı çalışmaların eğilimlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda YÖK Ulusal Tez Merkezi, Ulakbim, ERIC ve Google Akademik veri tabanları, “gömülü teori”, “kuram oluşturma”, “temellendirilmiş teori”, “alt teori”, “matematik” ve “geometri” anahtar kelimeleri kullanılarak taranmıştır. Literatür taraması sonucunda 21 çalışmaya ulaşılmıştır. Bu çalışmalar yıllara, yayın diline, araştırma alanına, çalışma grubuna, çalışma gruplarının büyüklüğüne, örnekleme yöntemine, veri toplama araçlarına, geçerlik güvenirlik süreçlerine, veri analiz yöntemlerine ve kodlama yöntemlerine göre incelenmiştir. Analizler sonucunda Türkiye’de matematik eğitiminde gömülü teori yönteminin kullanıldığı ilk çalışmanın 2008, son çalışmanın ise 2021 yılında yapıldığı belirlenmiş fakat 2022 yılında yapılan herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Toplamda 14 doktora, 6 yüksek lisans tezi ve 1 makalenin olduğu tespit edilmiştir. Büyük oranda çalışmanın yayın dilinin Türkçe olduğu, araştırma alanlarının öğretmen yeterliliği ile ilgili olduğu ve çalışma gruplarını lisans öğrencilerinin oluşturduğu belirlenmiştir. Ayrıca çalışmaların büyük çoğunluğunda birden fazla veri toplama aracı kullanıldığı, geçerlik güvenirlik sürecine değinildiği ve kodlama türü kullanıldığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gömülü teori, matematik eğitimi, betimsel içerik analizi

Etik Beyan

Türkiye’de Matematik Eğitiminde Gömülü Teori Yönteminin Kullanıldığı Çalışmaların İçerik Analizi başlıklı makale bir derleme çalışmasıdır. Bu çalışmanın yazım sürecinde bilimsel, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamıştır. Karşılaşılacak tüm etik ihlallerde “Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Yayın Kurulunun” hiçbir sorumluluğunun olmadığı, tüm sorumluluğun yazarlara ait olduğu ve bu çalışmanın herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiş olduğunu taahhüt ederim.

Content Analysis of The Studies Using The Grounded Theory Method in Mathematics Education in Türkiye

Öz

In this research, it is aimed to determine the trends of the studies in which the grounded theory is used in the mathematics education in Türkiye. For this purpose, CoHE National Thesis Center, Ulakbim, ERIC and Google Scholar databases were searched using the keywords "grounded theory", "mathematics" and "geometry". As a result of the literature review, 21 studies were reached. These studies were examined according to years, publication language, research field, study group, size of study groups, sampling method, data collection tools, validity and reliability processes, data analysis methods and coding methods. As a result of the analyzes, it was determined that the first study in which the grounded theory method was used in mathematics education in Türkiye was done in 2008 and the last study was done in 2021, but no study was found in 2022. A total of 14 doctoral dissertations, 6 master's theses and 1 article were reached. It was specified that the publication language of the study was mostly Turkish, the research areas were related to teacher competence and the study groups consisted of undergraduate students. In addition, it was determined that more than one data collection tool was used in many of the studies, the validity and reliability process was mentioned, and the coding type was used.

Anahtar Kelimeler

Grounded theory, mathematics education, descriptive content analysis

Kaynakça

• Aksoy, E. (2020). Öğretim elemanlarının matematik derslerinde ispat anlatım yapılarının incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Ali, N., May, S., & Grafton, K. (2018). A systematic review of grounded theory studies in physiotherapy. Physiotherapy Theory and Practice, 35(12), 1139–1169. https://doi.org/10.1080/09593985.2018.1474403
• Arık, F., & Arık, I. (2016). Grounded teori metodolojisi ve Türkiye’de grounded teori çalışmaları. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (58), 285-309.
• Atasever, D. (2019). Türkiye’de 2014-2018 yılları arasında matematik eğitimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin analizi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Bakker, J. I. (2019). Grounded theory methodology and grounded theory method: Introduction to the special issue. Sociological Focus, 52(2), 91-106. https://doi.org/10.1080/00380237.2019.1550592
• Baş, T., & Akturan, U. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli (3.Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Bingölbali, E., Arslan, S., & Zemat, İ. Ö. (2016). Matematik eğitiminde teori, teorik çerçeve ve kavramsal çerçceve. E. Bingölbali, S. Arslan, & İ. Ö. Zembat (Eds.), Matematik Eğitiminde Teoriler içinde (ss. 1-14). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Canbazoğlu Bilici, S. (2019). Örnekleme yöntemleri. H. Özmen & O. Karamustafaoğlu (Eds.) Eğitimde Araştırma Yöntemleri içinde (ss. 56-78). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chametzky, B. (2016). Coding in classic grounded theory: I’ve done an interview; now what?. Sociology Mind, 6(04), 163-172. http://dx.doi.org/10.4236/sm.2016.64014
• Charmaz, K. (2006). Constructing grounded theory: A practical guide through qualitative analysis. Sage Publications.
• Charmaz, K. (2015). Gömülü (grounded) teori: nitel analiz uygulama rehberi (2. Baskı). R. Hoş (Ed.). Seçkin Yayıncılık.
• Corbin, J., & Strauss, A. (1990). Grounded theory research: Procedures, canons, and evaluative criteria. Qualitative Sociology, 13(1), 3-20.
• Creswell, J. W. (2013). Beş nitel araştırma yaklaşımı (çev. M. Aydın). M. Bütün & S. B. Demir (Çev. Ed.). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni içinde (ss. 69-110). Siyasal Kitabevi
• Christiansen, Ó. (2011). The literature review in classic grounded theory studies: A methodological note. The Grounded Theory Review, 10(3), 21-25.
• Cullen, C. J., Hertel, J. T., & Nickels, M. (2020, April). The roles of technology in mathematics education. In The Educational Forum (Vol. 84, No. 2, pp. 166-178). Routledge. https://doi.org/10.1080/00131725.2020.1698683
• Drijvers, P. (2015). Digital Technology in Mathematics Education: Why It Works (Or Doesn’t). In Cho, S. (Eds.) Selected Regular Lectures from the 12th International Congress on Mathematical Education. Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-17187-6_8
• Dunne, C. (2011). The place of the literature review in grounded theory research. International Journal of Social Research Methodology, 14(2), 111-124. https://doi.org/10.1080/13645579.2010.494930
• Ersoy, Y. (2003). Teknoloji destekli matematik egitimi-1: Gelişmeler, politikalar ve stratejiler. İlköğretim Online, 2(1), 18-27.
• Glaser, B. G., & Strauss, A. L. (1967). The discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. Aldine de Gruyter.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-yöntem-analiz (5. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Hutchison, A. J., Johnston, L., & Breckon, J. (2011). Grounded theory-based research within exercise psychology: A critical review. Qualitative Research in Psychology, 8(3), 247-272. https://doi.org/10.1080/14780880903304527
• Ilgar, M. Z., & Ilgar, S. C. (2013). Nitel bir araştırma deseni olarak gömülü teori (temellendirilmiş kuram). İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 197-247.
• İnce-Muslu, B. (2021). Matematik öğretmenlerinin öğretim süreçlerine teknolojiyi entegre etme durumlarına yönelik bir model geliştirme çalışması [Yayınlanmamış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Kaya, Ö. (2019). Temellendirilmiş (gömülü) teori. H. Özmen & O. Karamustafaoğlu (Eds.) Eğitimde Araştırma Yöntemleri içinde (ss. 367-386). Pegem Akademi.
• Kenny, M., & Fourie, R. (2015). Contrasting classic, Straussian, and constructivist grounded theory: Methodological and philosophical conflicts. The Qualitative Report, 20(8), 1270-1289. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2015.2251
• Koehler, M. J., & Mishra, P. (2005). What happens when teachers design educational technology? The development of technological pedagogical content knowledge. Journal of Educational Computing Research, 32(2), 131-152. https://doi.org/10.2190/0EW7-01WB-BKHL-QDYV
• Mc Can, T., & Clark, E. (2003). Grounded theory in nursing research: Part 1-methodology. Nurse Research, 11(2), 7-18. https://doi.org/10.7748/nr2004.01.11.2.7.c5918
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Ed.). Nobel Yayıncılık.
• Miles, M. B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. (2nd Edition). SAGE Publications.
• Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., & Altman, D. G. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: The PRISMA Statement. PLoS Medicine, 6(7), https://doi.org/ 10.1371/journal.pmed.1000097
• Muşmal H., & Gürbüz İ. (2018). Doküman incelemesi. Ş. Aslan (Ed.) Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri nicel, nitel ve karma tasarımlar için bir rehber. Eğitim Yayınevi Yayınları.
• Prigol, E. L., & Behrens, M. A. (2019). Grounded Theory: methodology applied in education research. Educação & Realidade, 44.
• Punch, K. F. (2013). Introduction to social research: Quantitative and qualitative approaches (Edt. 3). Sage Publications.
• Sağlam, B. (2021). Matematik eğitimi alanında yayınlanan makalelerin farklı değişkenler açısından analizi (2010-2019) yılları arasında) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Sevencan, A. (2019). Türkiye'de matematik eğitimi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Stough, L. M., & Lee, S. (2021). Grounded theory approaches used in educational research journals. International Journal of Qualitative Methods, 20, https://doi.org/10.1177/16094069211052203
• Şandır, H. (2010). Matematik öğretmen ve öğretmen adaylarının tasarladıkları ve uyguladıkları modellemelere ait süreçlerin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi
• Teppo, A. R. (2015). Grounded theory methods. A. Bikner-Ahsbahs, C. Knipping & N. Presmeg (Eds.) Approaches to qualitative research in mathematics education. içinde (pp. 3-22). Springer.
• Trifiletti, L. B., Gielen, A. C., Sleet, D. A., & Hopkins, K., (2005). Behavioral and social sciences theories and models: are they used in unintentional injury prevention research?, Health Education Research, 20(3), 298–307. https://doi.org/10.1093/her/cyg126
• Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201. https://doi.org/10.21733/ibad.871703
• Ün-Açıkgöz, K. (2002). Aktif öğrenme (3. baskı). Eğitim Dünyası Yayınları.
• Wacker, J. G. (1998). A definition of theory: research guidelines for different theory-building research methods in operations management. Journal of Operations Management, 16(4), 361-385, https://doi.org/10.1016/S0272-6963(98)00019-9
• Walker, D., & Myrick, F. (2006). Grounded theory: An exploration of process and procedure. Qualitative Health Research, 16(4), 547-559. https://doi.org/10.1177/10497323052859