ON PROF. DR. SEYFƏDDİN RZASOY’S LAST BOOK

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 33, 410 - 418, 15.03.2021

Mehmet Aça

https://doi.org/10.12981/mahder.876993

Cited By: 1

Öz

The Book of Dede Qorqud and the independent narratives formed around the name of Qorqut Ata are among the subjects that folklorists frequently emphasize. The Book of Dede Qorqut is a subject that folklorists in Azerbaijan have seriously mastered. Studies on The Book of Dede Qorqut, which started in the 1920s in Azerbaijan, have continued with a continuous development until today. Studies on The Book of Dede Qorqut have gained a new dimension through a story about Salur Kazan killing the dragon with the narrations in a manuscript found in Turkmensahra in 2019. Azerbaijan National Academy of Sciences, Folklore Institute Mythology Department Director Prof. Dr. Seyfəddin Rzasoy has a special place among the names working on The Book of Dede Qorqut in Azerbaijan. Rzasoy, known for his works on mythology and The Book of Dede Qorqut, also focused on the aforementioned manuscript in Turkmensahra, which is described by some researchers as the third copy of The Book of Dede Qorqut. Rzasoy questioned the relevance of the manuscript to The Book of Dede Qorqut in his book titled "Kitabi-Türkman Lisani Oğuznaməsinin Transmediativ Strukturu ve Ritual-Mifoloji Semantikası” published in 2020. Rzasoy also meticulously studied the story with the "soylama"s in the manuscript. Rzasoy proved in his book that manuscript is not the third copy of The Book of Dede Qorqut. Rzasoy also proved that the story about Salur Kazan killing the dragon cannot be the 13th story of The Book of Dede Qorqut.
In this article, Rzasoy's aforementioned book has been comprehensively evaluated in the context of its purpose, scope, analysis and results. As a result of the evaluations made, it was seen that Rzasoy's work solved many problems related to "Kitabi-Turkman Lisani". Rzasoy made a significant contribution to the studies focusing The Book of Dede Qorqut Book and the independent narratives formed around the names of Qorqut Ata.

Anahtar Kelimeler

Qorqud Ata, The Book of Dede Qorqud, Kitabi-Türkman Lisani, Salur Kazan, Seyfəddin Rzasoy

PROF. DR. SEYFƏDDİN RZASOY’UN SON KİTABI ÜZERİNE

Öz

Dede Korkut Kitabı ile Korkut Ata adı etrafında oluşan bağımsız anlatılar, halkbilimcilerin üzerinde sıklıkla durdukları konuların başında gelmektedir. Dede Korkut Kitabı, özellikle de Azerbaycan’daki halkbilimcilerin üzerinde ciddi anlamda uzmanlaştıkları bir konudur. Azerbaycan’da 1920’lerde başlayan Dede Korkut Kitabı konulu çalışmalar, günümüze kadar sürekli bir gelişim göstererek devam etmiştir. Dede Korkut Kitabı konulu çalışmalar, 2019’da Türkmensahra’da bulunan bir yazma içerisinde yer alan soylamalar ile Salur Kazan’ın ejderhayı öldürmesini anlatan bir hikâye üzerinden yeni bir boyut kazanmıştır.
Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Folklor Enstitüsü Mitoloji Şubesi Müdürü Prof. Dr. Seyfəddin Rzasoy’un Azerbaycan’daki Dede Korkut Kitabı üzerine çalışan isimler arasında özel bir yeri vardır. Mitoloji ve Dede Korkut Kitabı konulu çalışmalarıyla tanınan Rzasoy, Türkmensahra’da bulunan ve bazı Türkiyeli araştırıcılar tarafından Dede Korkut Kitabı’nın üçüncü nüshası olarak nitelendirilen söz konusu yazmaya da odaklanmıştır. Rzasoy, 2020 yılında yayımlanan “Kitabi-Türkman Lisani Oğuznaməsinin Transmediativ Strukturu ve Ritual-Mifoloji Semantikası” adlı kitabında söz konusu yazmanın Dede Korkut Kitabı’yla olan ilgisini sorgulamış, yazmadaki soylamalarla hikâyeyi titiz bir şekilde incelemiştir. Rzasoy, kitabında, söz konusu yazmanın Dede Korkut Kitabı’nın üçüncü nüshası, Salur Kazan’ın ejderhayı öldürmesini anlatan hikâyenin de Dede Korkut Kitabı’nın 13. hikayesi olamayacağını titiz bir bilim insanı duyarlılığı ile ispatlamıştır.
Bu yazıda, Rzasoy’un söz konusu kitabı amacı, kapsamı, analizleri ve sonuçları bağlamında kapsamlı bir şekilde değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda Rzasoy’un çalışmasının, “Kitabi-Türkman Lisani” ile ilgili pek çok sorunu çözdüğü, Dede Korkut Kitabı ile Korkut Ata etrafında oluşan bağımsız anlatılara odaklanan çalışmalara önemli bir katkıda bulunduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Seyfəddin Rzasoy, Korkut Ata, Dede Korkut Kitabı, Salur Kazan, Kitabi-Türkman Lisani

Kaynakça

• Qafarlı, R. - Rzasoy, S. (2019a). Kitabi-Dədə Qorqud’un üçüncü əlyazması, yoxsa “Kitabi-Türkman Lisani” oğuznaməesi”. Dədə Qorqud, (65) 2, 3-39.
• Qafarlı, R. - Rzasoy, S. (2019b). Kitabi-Dədə Qorqud’un üçüncü əlyazması, yoxsa “Kitabi-Türkman Lisani” oğuznaməesi”. Türkologiya, 3, 94-109.
• Rzasoy, S. (2020). Kitabi-Türkman lisani oğuznaməsinin transmediativ Strukturu ve ritual-mifoloji semantikası, Bakı: “Elm ve Təhsil”.